Muhammed bin Hasan eş-Şeybânî (Arapça: مُحَمَّدْ بِنْ الحَسَنْ اَلشَّيْبَانِي, 749/50 - 805), Hanefî Mezhebi'nin Ebû Hanîfe'den sonraki en ünlü iki bilgininden birisidir. Ebû Yûsuf ile beraber Hanefî mezbenin esaslarının kayda geçirilmesinde büyük emeği geçmiştir.
Hayatı
Mevâlîden olan fakih Şam'da doğmuş o zamanların ilim merkezi olan Kûfe'ye yerleşmiştir. Küçük yaşlardan itibaren Ebû Hanîfe'nin ders halkasına katılmıştır. 767'de hocası öldüğünde on sekiz yaşında olan İmam Muhammed'in eğitimini Ebû Yûsuf tamamladı. Zamanın ünlü ilim merkezlerine yolculuklar yaptı. Medine'de Mâlik bin Enes'ten üç yıl süreyle ilim tahsil etti. Kûfe'ye döndüğünde eğitimini tamamlamış bulunuyordu. Derslerini pek çok öğrenci takip etmeye başladı. Öğrencilerinden Kuzey Afrikalı olup eğitiminden sonra Hanefî mezhebinin bu kıtada yayılmasına büyük hizmetler yapmıştır. İmam Şafii dahî ondan etkilenmiştir.
Yaşadığı dönem Abbâsî hanedanının hüküm sürdüğü döneme denk gelir. Hocası gibi siyasî otoriteye boyun eğmemiş, mücadelesini daha çok fikrî alanda yapmayı tercih etmiştir. Harun Reşid'in kadılık görevini reddetmesi üzerine iki ay hapis yatmış, daha sonra bu görevi kabul ederek Rakka kadılığına atanmıştır. 'ın Abbâsî isyanına karşı halifeye menfî yönde tavır almış ve dönemin siyasî otoritesi tarafından göz hapsine alınmıştır. Görevinden azledilmiş ve Bağdat'ta ikamet etmeye başlamıştır. İleride otoriteyle arası düzelmiş, fakat Abbâsîler onu ülkenin en uzak bölgesi olan Horasan'a kadı olarak tayin etmiştir. Bu görevi esnasında Rey şehrinde vefat etti. Ölümünden sonra ona en büyük sıkıntıları yaşatan Halife Harun Reşid 'Bugün Arapça ve fıkıh defnedildi' deme cüretini gösterebilmiştir.
Hanefî mezhebinde genelde hocası Ebû Hanîfe'nin yolunu izlemekle birlikte bu mezhebin olaylara bakışında yeni bir çığır açtığı da göz ardı edilmemelidir. Hatta bazı İslâm âlimleri onun Hanefiyye'den ayrı bir müçtehit olduğu kanısındadırlar. İmam Yûsuf'la beraber ikisine 'imameyn' ("iki imam") denilir ve ittifak ettikleri görüşler mezhebin neredeyse tartışmasız görüşü gibi kabul edilir. Irak ve Horasan ekollerinin her ikisine de hâkim olduğu için bu iki ekol arasında bir dengeleyici görüşleri vardır.
Kitapları
Muhammed eş-Şeybânî, Hanefî fıkhının neredeyse tüm görüşlerini ilk defa yazıya geçiren âlimdir. Kitaplarının hemen hepsi günümüze ulaşmıştır. -Zahirü’r Rivaye: Hanefî mezhebinin fıkıh görüşlerinin toplandığı altı kitabın ortak adıdır:
- el-Asl (el-Mebsūt olarak da bilinir)
- Câmiu's Sağîr
Diğer kitapları:
- Keysâniyyat
- Hârûniyyât
- Cürcâniyyât
- Rakkıyât
- Redd-u alâ Ehl'il Medine
Kaynakça
- ^ İmam Ebu Hanife ve Hanefi mezhebi Prof. Dr. Ahmet Özel DİB yayınları
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Muhammed bin Hasan es Seybani Arapca م ح م د ب ن الح س ن ا لش ي ب ان ي 749 50 805 Hanefi Mezhebi nin Ebu Hanife den sonraki en unlu iki bilgininden birisidir Ebu Yusuf ile beraber Hanefi mezbenin esaslarinin kayda gecirilmesinde buyuk emegi gecmistir HayatiMevaliden olan fakih Sam da dogmus o zamanlarin ilim merkezi olan Kufe ye yerlesmistir Kucuk yaslardan itibaren Ebu Hanife nin ders halkasina katilmistir 767 de hocasi oldugunde on sekiz yasinda olan Imam Muhammed in egitimini Ebu Yusuf tamamladi Zamanin unlu ilim merkezlerine yolculuklar yapti Medine de Malik bin Enes ten uc yil sureyle ilim tahsil etti Kufe ye dondugunde egitimini tamamlamis bulunuyordu Derslerini pek cok ogrenci takip etmeye basladi Ogrencilerinden Kuzey Afrikali olup egitiminden sonra Hanefi mezhebinin bu kitada yayilmasina buyuk hizmetler yapmistir Imam Safii dahi ondan etkilenmistir Yasadigi donem Abbasi hanedaninin hukum surdugu doneme denk gelir Hocasi gibi siyasi otoriteye boyun egmemis mucadelesini daha cok fikri alanda yapmayi tercih etmistir Harun Resid in kadilik gorevini reddetmesi uzerine iki ay hapis yatmis daha sonra bu gorevi kabul ederek Rakka kadiligina atanmistir in Abbasi isyanina karsi halifeye menfi yonde tavir almis ve donemin siyasi otoritesi tarafindan goz hapsine alinmistir Gorevinden azledilmis ve Bagdat ta ikamet etmeye baslamistir Ileride otoriteyle arasi duzelmis fakat Abbasiler onu ulkenin en uzak bolgesi olan Horasan a kadi olarak tayin etmistir Bu gorevi esnasinda Rey sehrinde vefat etti Olumunden sonra ona en buyuk sikintilari yasatan Halife Harun Resid Bugun Arapca ve fikih defnedildi deme curetini gosterebilmistir Hanefi mezhebinde genelde hocasi Ebu Hanife nin yolunu izlemekle birlikte bu mezhebin olaylara bakisinda yeni bir cigir actigi da goz ardi edilmemelidir Hatta bazi Islam alimleri onun Hanefiyye den ayri bir muctehit oldugu kanisindadirlar Imam Yusuf la beraber ikisine imameyn iki imam denilir ve ittifak ettikleri gorusler mezhebin neredeyse tartismasiz gorusu gibi kabul edilir Irak ve Horasan ekollerinin her ikisine de hakim oldugu icin bu iki ekol arasinda bir dengeleyici gorusleri vardir KitaplariMuhammed es Seybani Hanefi fikhinin neredeyse tum goruslerini ilk defa yaziya geciren alimdir Kitaplarinin hemen hepsi gunumuze ulasmistir Zahiru r Rivaye Hanefi mezhebinin fikih goruslerinin toplandigi alti kitabin ortak adidir el Asl el Mebsut olarak da bilinir Camiu s Sagir Diger kitaplari Keysaniyyat Haruniyyat Curcaniyyat Rakkiyat Redd u ala Ehl il MedineKaynakca Imam Ebu Hanife ve Hanefi mezhebi Prof Dr Ahmet Ozel DIB yayinlari