Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Musular, Aksaray İli, Aksaray İlçesi, Kızılkaya Köyü'nün yaklaşık 1 km. güneyinde, Musular Mekii'nde yer alan bir düz yerleşmedir. Hasan Dağı ve Melendiz Dağı'nın kuzeyine düşen volkanik bir arazide Ihlara Vadisi'nin verimli ovasında, Melendiz Çayı'nın batı kıyısındadır. Aşıklı Höyük'ün 300-400 metre batısında yer almaktadır.
| Düz Yerleşme | |
| Adı: | Musular |
| il: | Aksaray |
| İlçe: | Gülağaç |
| Köy: | Kızılkaya |
| Türü: | Düz yerleşme |
| Tahribat: | |
| Tescil durumu: | Tescilli |
| Tescil No ve derece: | 798 / 1,3 |
| Tescil tarihi: | 14.02.1998 |
| Araştırma yöntemi: | Kazı |
Kazılar
Yerleşme, İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı'nın Aşıklı Höyük'teki kazıları sırasında 1993 yılında saptanmıştır. Daha sonra aynı Anabilim Dalı'ndan Sevil Gülçur tarafından yerleşmede 1994 ve 1995 yıllarında yüzey toplaması yapılmıştır. Kazılar ise 1996 – 2004 yıllarında Aksaray Müzesi Müdürlüğü başkanlığında İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı öğretim üyesi ve öğrencilerinden oluşan, bilimsel danışmanlığını Mihriban Özbaşaran'ın yaptığı bir ekip tarafından kazı yapılmıştır.
Tabakalanma
Kazılarda iki ana yerleşme evresi saptanmıştır. Ana kaya üzerinde yer alan beş tabakalı ilk yerleşme evresi (Çanak Çömleksiz Neolitik Çağ) yerleşmesidir. Yakındaki Aşıklı Yerleşmenin en üst yapı evreleri ile çağdaş ve ilişkili görülmektedir. Çanak Çömleksiz Neolitik yerleşmesi iki evreli olarak değerlendirilmektedir. Üstteki evre taş temelli yapılar evresi, alttaki ise kırmızı tabanlı yapı evresi olarak tanımlanmaktadır. Çanak Çömleksiz Neolitik yerleşmenin üstündeki yerleşme evresi ise (Çanak Çömlekli Neolitik Çağ) yerleşmesidir.
Buluntular
Çanak Çömlekli Neolitik yerleşim evresinin verdiği çanak çömlek buluntuları bu yerleşmenin Kalkolitik Çağ başlarına tarihlenmesi gerektiği sonucuna varılmaktadır.
Çanak Çömleksiz Neolitik evre, anakaya üzerindeki çöplük olarak kullanıldığı anlaşılan sığ bir çukurla temsil edilmektedir. Çukurdan esas olarak çok iri sığır kemikleri çıkartılmıştır. Bu alanın kullanımı daha sonra bırakılmış, kalın bir toprak tabakasıyla doldurularak düzlenmiştir. Kısmen bu düzlemin üzerine taş temelli, kerpiç duvarlı bir yapı inşa edilmiştir. Ne için kullanıldığı anlaşılamayan yapının batısında işlik olarak kullanıldığı anlaşılan bir açık alan bulunmaktadır. Bu tabakanın üzerinde görkemli bir işçiliğe dayanan, muhtemelen üstü kapalı bir taş kanal, iki mekanlı, taş temelli bir yapı ve kırmızı renkli kireç tabanlı yapı kalıntıları vardır. Bu tabakanın da üstünde Neolitik sonu, Kalkolitik başı gibi tarihlenebilecek tabakalar yer almaktadır.
Neolitiğin erken evresine tarihlenebilecek olan çanak çömlek buluntularının bölgede henüz benzerlerine rastlanmadığı belirtilmektedir. El yapımı, kaba görünümlü ve istisnasız organik katkılı bu çanak çömlek dört mal grubu içinde toplanmaktadır. Birinci grup kırmızı astarlı, açkılı, bej rengi hamurlu, ikinci grup kırmızı astarlı, parlak açkılı, kırmızı renkli hamurlu, üçüncü grup gri, kahverengi ve siyah renkli hamurlu, dördüncü grup ise bej, pembemsi bej renkli hamurlu maldır.
Kazılarda ele geçen yontmataş aletlerin neredeyse tümü obsidiyendir. Obsidiyenin ve Göllü Dağ'dan bloklar halinde getirildiği ileri sürülmektedir. Yontmataş işçiliğinde dilgi endüstrisinin hakim olduğu belirtilmektedir. Aletlerde ağırlığı kazıyıcılar oluşturmaktadır.
Çeşitlilik açısından zengin bir kemik alet endüstrisi gözlenmektedir. En çok üretilmiş olan kemik alet bızlardır.
Yerleşmede 1996 – 2001 yılları arasındaki kazılarda sekiz insan iskeleti parçalarına ulaşılmıştır. Bunlardan bir bireyinki sadece çene kemiğidir. Sağlam ele geçenlere bakılarak ölülerin hocker pozisyonunda (ana rahmindeki gibi) gömüldüğünü, gömüt armağanı bırakılmadı anlaşılmaktadır. Üçü kadın, üçü erkek, ikisi de çocuklara ait bu sekiz iskelet buluntusundan beşinin kafatasında patolojik bulgu saptanmıştır. Bir kadın kafatasında darbeden dolayı oluşan travmaya bağlı iltihaplanma, bir erkek kafatasında ise anemiden kaynaklandığı düşünülen porotik yapı belirlenmiştir. Aynı bireyin her iki orbit tavanında belirgin biçimde cribra orbitalia görülmüştür. Bu tip patolojik lezyonların demir eksikliğinden kaynaklandığı düşünülmektedir.
Kazılarda ortaya çıkarılan hayvan kemiklerinin % 42'si yabani sığır kemiğidir. Diğer hayvan kemikleri yabani türler olarak koyun, keçi, domuz, at ve geyikgillerdir. Bunların yanında köpekgiller ve tavşan kemikleri de bulunmaktadır.
Bitki kalıntıları az sayıda ele geçmiş olmakla birlikte buğday ve arpanın tarıma alındığı ifade edilmektedir.
Değerlendirme ve tarihlendirme
Musular Düz Yerleşmesi'nin, Aşıklı Höyük'te yerleşik topluluk tarafından, bu yerleşimin son evrelerinde, MÖ 7600'lerde kullanılmaya başlandığı öne sürülmektedir. Aşıklı halkının burayı bir av alanı, avla ilintili inançları yolunda bir tören alanı, av sonrası et, kemik ve derilerin işlendiği bir işlik olarak kullandıkları düşünülmektedir. Öte yandan av hayvanları içinde yabani sığırın ağırlıkta olması, seçici bir avlanmaya işaret etmektedir. Bölgede obsidiyen endüstrisine ilişkin buluntular arasında ön kazıyıcıların ve baskı düzeltili ok uçlarının çokluğu da av ve deri işleme yoğunluğunu göstermektedir. Höyüğün ayrıca Aşıklı halkı için sembolik ve işlevsel bir anlam taşıdığı düşünülmektedir. Çanak çömlekli Neolitik yerleşme ise küçük ve mütevazı bir yerleşme olarak görülmektedir.
Dış bağlantılar
- Yakın plan kroki
- Fotoğraflar
Kaynakça
- ^ "TAY – Yerleşme Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2012.
- ^ a b c d e f g h i j "TAY – Yerleşme Dönem Ayrıntıları". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Temmuz 2012.
- ^ 20. Kazı Sonuçları Toplantısı (1998) Cilt 2, Sh.: 631
- ^ 20. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 632
- ^ 20. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 633
- ^ 27. Kazı Sonuçları Toplantısı (2005) Cilt 1, Sh.: 244
- ^ 20. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 635
- ^ Sevil Özterzi, Anadolu'da Neolitik ve Kalkolitik Dönemdeki Mezar Tiplerinin ve Ölü Gömme Geleneklerinin Sosyokültürel Açıdan Değerlendirilmesi Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Antropoloji Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Sh.: 58
- ^ 27. Kazı Sonuçları Toplantısı, Sh.: 245-246
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Musular Aksaray Ili Aksaray Ilcesi Kizilkaya Koyu nun yaklasik 1 km guneyinde Musular Mekii nde yer alan bir duz yerlesmedir Hasan Dagi ve Melendiz Dagi nin kuzeyine dusen volkanik bir arazide Ihlara Vadisi nin verimli ovasinda Melendiz Cayi nin bati kiyisindadir Asikli Hoyuk un 300 400 metre batisinda yer almaktadir Duz YerlesmeAdi Musularil AksarayIlce GulagacKoy KizilkayaTuru Duz yerlesmeTahribat Tescil durumu TescilliTescil No ve derece 798 1 3Tescil tarihi 14 02 1998Arastirma yontemi KaziKazilarYerlesme Istanbul Universitesi Prehistorya Anabilim Dali nin Asikli Hoyuk teki kazilari sirasinda 1993 yilinda saptanmistir Daha sonra ayni Anabilim Dali ndan Sevil Gulcur tarafindan yerlesmede 1994 ve 1995 yillarinda yuzey toplamasi yapilmistir Kazilar ise 1996 2004 yillarinda Aksaray Muzesi Mudurlugu baskanliginda Istanbul Universitesi Prehistorya Anabilim Dali ogretim uyesi ve ogrencilerinden olusan bilimsel danismanligini Mihriban Ozbasaran in yaptigi bir ekip tarafindan kazi yapilmistir TabakalanmaKazilarda iki ana yerlesme evresi saptanmistir Ana kaya uzerinde yer alan bes tabakali ilk yerlesme evresi Canak Comleksiz Neolitik Cag yerlesmesidir Yakindaki Asikli Yerlesmenin en ust yapi evreleri ile cagdas ve iliskili gorulmektedir Canak Comleksiz Neolitik yerlesmesi iki evreli olarak degerlendirilmektedir Ustteki evre tas temelli yapilar evresi alttaki ise kirmizi tabanli yapi evresi olarak tanimlanmaktadir Canak Comleksiz Neolitik yerlesmenin ustundeki yerlesme evresi ise Canak Comlekli Neolitik Cag yerlesmesidir BuluntularCanak Comlekli Neolitik yerlesim evresinin verdigi canak comlek buluntulari bu yerlesmenin Kalkolitik Cag baslarina tarihlenmesi gerektigi sonucuna varilmaktadir Canak Comleksiz Neolitik evre anakaya uzerindeki copluk olarak kullanildigi anlasilan sig bir cukurla temsil edilmektedir Cukurdan esas olarak cok iri sigir kemikleri cikartilmistir Bu alanin kullanimi daha sonra birakilmis kalin bir toprak tabakasiyla doldurularak duzlenmistir Kismen bu duzlemin uzerine tas temelli kerpic duvarli bir yapi insa edilmistir Ne icin kullanildigi anlasilamayan yapinin batisinda islik olarak kullanildigi anlasilan bir acik alan bulunmaktadir Bu tabakanin uzerinde gorkemli bir iscilige dayanan muhtemelen ustu kapali bir tas kanal iki mekanli tas temelli bir yapi ve kirmizi renkli kirec tabanli yapi kalintilari vardir Bu tabakanin da ustunde Neolitik sonu Kalkolitik basi gibi tarihlenebilecek tabakalar yer almaktadir Neolitigin erken evresine tarihlenebilecek olan canak comlek buluntularinin bolgede henuz benzerlerine rastlanmadigi belirtilmektedir El yapimi kaba gorunumlu ve istisnasiz organik katkili bu canak comlek dort mal grubu icinde toplanmaktadir Birinci grup kirmizi astarli ackili bej rengi hamurlu ikinci grup kirmizi astarli parlak ackili kirmizi renkli hamurlu ucuncu grup gri kahverengi ve siyah renkli hamurlu dorduncu grup ise bej pembemsi bej renkli hamurlu maldir Kazilarda ele gecen yontmatas aletlerin neredeyse tumu obsidiyendir Obsidiyenin ve Gollu Dag dan bloklar halinde getirildigi ileri surulmektedir Yontmatas isciliginde dilgi endustrisinin hakim oldugu belirtilmektedir Aletlerde agirligi kaziyicilar olusturmaktadir Cesitlilik acisindan zengin bir kemik alet endustrisi gozlenmektedir En cok uretilmis olan kemik alet bizlardir Yerlesmede 1996 2001 yillari arasindaki kazilarda sekiz insan iskeleti parcalarina ulasilmistir Bunlardan bir bireyinki sadece cene kemigidir Saglam ele gecenlere bakilarak olulerin hocker pozisyonunda ana rahmindeki gibi gomuldugunu gomut armagani birakilmadi anlasilmaktadir Ucu kadin ucu erkek ikisi de cocuklara ait bu sekiz iskelet buluntusundan besinin kafatasinda patolojik bulgu saptanmistir Bir kadin kafatasinda darbeden dolayi olusan travmaya bagli iltihaplanma bir erkek kafatasinda ise anemiden kaynaklandigi dusunulen porotik yapi belirlenmistir Ayni bireyin her iki orbit tavaninda belirgin bicimde cribra orbitalia gorulmustur Bu tip patolojik lezyonlarin demir eksikliginden kaynaklandigi dusunulmektedir Kazilarda ortaya cikarilan hayvan kemiklerinin 42 si yabani sigir kemigidir Diger hayvan kemikleri yabani turler olarak koyun keci domuz at ve geyikgillerdir Bunlarin yaninda kopekgiller ve tavsan kemikleri de bulunmaktadir Bitki kalintilari az sayida ele gecmis olmakla birlikte bugday ve arpanin tarima alindigi ifade edilmektedir Degerlendirme ve tarihlendirmeMusular Duz Yerlesmesi nin Asikli Hoyuk te yerlesik topluluk tarafindan bu yerlesimin son evrelerinde MO 7600 lerde kullanilmaya baslandigi one surulmektedir Asikli halkinin burayi bir av alani avla ilintili inanclari yolunda bir toren alani av sonrasi et kemik ve derilerin islendigi bir islik olarak kullandiklari dusunulmektedir Ote yandan av hayvanlari icinde yabani sigirin agirlikta olmasi secici bir avlanmaya isaret etmektedir Bolgede obsidiyen endustrisine iliskin buluntular arasinda on kaziyicilarin ve baski duzeltili ok uclarinin coklugu da av ve deri isleme yogunlugunu gostermektedir Hoyugun ayrica Asikli halki icin sembolik ve islevsel bir anlam tasidigi dusunulmektedir Canak comlekli Neolitik yerlesme ise kucuk ve mutevazi bir yerlesme olarak gorulmektedir Dis baglantilarYakin plan kroki FotograflarKaynakca TAY Yerlesme Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2012 a b c d e f g h i j TAY Yerlesme Donem Ayrintilari 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Temmuz 2012 20 Kazi Sonuclari Toplantisi 1998 Cilt 2 Sh 631 20 Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 632 20 Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 633 27 Kazi Sonuclari Toplantisi 2005 Cilt 1 Sh 244 20 Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 635 Sevil Ozterzi Anadolu da Neolitik ve Kalkolitik Donemdeki Mezar Tiplerinin ve Olu Gomme Geleneklerinin Sosyokulturel Acidan Degerlendirilmesi Ankara Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu Antropoloji Anabilim Dali Yuksek Lisans Tezi Sh 58 27 Kazi Sonuclari Toplantisi Sh 245 246