Nepalce (Devanagari: नेपाली, ), Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-Aryan koluna ait bir dili. Dil, Nepal'in resmî dili olup, aynı zamanda Hindistan'daki 22 tanınan dilden biridir. Nepalce Devanagari alfabesi ile yazılır.
Nepalce | |
---|---|
Nepalce: नेपाली/खस कुरा | |
Devanagari alfabesiyle yazılmış "Nepalce" kelimesi | |
Bölge | Güney Asya |
Etnisite | Nepalliler |
Konuşan sayısı | 16 milyon (2011) 9 milyon L2 konuşuru (2011) |
Dil ailesi | Hint-Avrupa
|
Yazı sistemi | Devanagari |
Resmî durumu | |
Resmî dil | Nepal Hindistan |
Dil kodları | |
ISO 639-1 | ne |
ISO 639-2 | nep |
ISO 639-3 | nep |
Nepal'in etnodilsel haritası. Sarı renkli Pahari, Nepalce ve ilişkili değişkeleri konuşan grupları göstermektedir. | |
Nepalce konuşanların Güney Asya'daki dağılımını gösteren harita. Koyu kırmızı, Nepalce konuşan çoğunluğun olduğu bölgeler, açık kırmızı, Nepalce konuşanların nüfusun %20'sinden fazlasını oluşturduğu bölgelerdir. |
Sınıflandırma
Nepalce, Hint-Avrupa dil ailesinin Hint-İran dilleri koluna bağlı Hint-Aryan dilleri grubunun bir üyesidir. Glottolog'a göre "" içerisinde bulunan Doğu Pahari grubunda sınıflandırılmaktadır. Bu grup içerisinde Nepalce dışında ve olmak üzere 2 farklı dil daha bulunmaktadır.
Dil en yakından diğer Kuzey Hint-Aryan dilleri ile ilişkilidir. Bunun yanı sıra dilin konuşulduğu bölgenin güneyinde yer alan ve Bhojpuri dillerine de yakınlık gösterir. Nepalcenin söz varlığı tarihi açıdan Sanskritden de etkilenmiştir. Hindustânî (Hintçe ve Urdu), Güney Asya'da sahip olduğu sosyokültürel gücü nedeniyle Nepalce'yi etkileyen bir başka dildir. Nepalce, tarihi boyunca temas halinde olduğu Tibet dilleri ile karşılıklı etkileşim yaşamıştır, ancak ve gibi diller üzerinde Nepalcenin etkisi çok daha büyük olmaktadır.
Coğrafi dağılım
Dil, çoğunlukla Nepal'de kullanılır. 2011 nüfus sayımına göre bu ülkedeki halkın yaklaşık %44'ünün ana dilini oluşturmakta olup, toplumun yaklaşık %33'ü ise Nepalceyi ikinci dil olarak kullanmaktadır. Ethnologue'a göre Nepal'de toplamda 12,3 milyon Nepalce konuşur bulunmaktadır. Ülkede devlet kurumları ve mahkemelerce kullanılan dil Nepalcedir ve bu durum 2015 Nepal Anayasası'nın 1 kısmının 7a maddesinde belirtilmektedir. Buna karşın 7b maddesi bölgesel yönetimlere başka diller de seçme özgürlüğü tanımıştır.
Bhutan'daki Nepalli azınlığa denilmektedir. The World Factbook'a göre 2005'te Bhutan halkının %22'sinin Nepalce konuştuğu tahmin edilmektedir. Bu oran, Bhutan hükûmetince ülkeden sürgün edilen Nepalliler nedeniyle azalmaktadır.
Yazı
Günümüzde Nepalcenin yazımı için kullanılan sistem, birbirini takip eden her sessiz-sesli çiftinin tek bir birim olarak gösterildiği (abugida) Devanagari yazısı olmaktadır. Bu yazı Brahmi alfabesinden evrilmiş olduğu için içerisinde sınıflandırılır.
Kaynakça
- ^ . 9 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ . glottolog.org. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
- ^ Jain, Danesh; Cardona, George (26 Temmuz 2007). The Indo-Aryan Languages. ISBN .
- ^ (PDF). Central Bureau of Statistics. 2013. s. 4. 17 July 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Eylül 2013.
- ^ . Ethnologue. 9 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016.
- ^ Nepali Constitution 2015 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde . PDF
- ^ . www.cia.gov. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Kasım 2020.
Dış bağlantılar
- Nepali Vikipedi 3 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nepalce Devanagari न प ल neˈpali Hint Avrupa dil ailesinin Hint Aryan koluna ait bir dili Dil Nepal in resmi dili olup ayni zamanda Hindistan daki 22 taninan dilden biridir Nepalce Devanagari alfabesi ile yazilir NepalceNepalce न प ल खस क र Devanagari alfabesiyle yazilmis Nepalce kelimesiBolgeGuney AsyaEtnisiteNepallilerKonusan sayisi16 milyon 2011 9 milyon L2 konusuru 2011 Dil ailesiHint Avrupa Hint Iran dilleriHint Aryan dilleriDogu PahariNepalceYazi sistemiDevanagariResmi durumuResmi dil Nepal Hindistan SikkimBati Bengal Dil kodlariISO 639 1neISO 639 2nepISO 639 3nepNepal in etnodilsel haritasi Sari renkli Pahari Nepalce ve iliskili degiskeleri konusan gruplari gostermektedir Nepalce konusanlarin Guney Asya daki dagilimini gosteren harita Koyu kirmizi Nepalce konusan cogunlugun oldugu bolgeler acik kirmizi Nepalce konusanlarin nufusun 20 sinden fazlasini olusturdugu bolgelerdir SiniflandirmaNepalce Hint Avrupa dil ailesinin Hint Iran dilleri koluna bagli Hint Aryan dilleri grubunun bir uyesidir Glottolog a gore icerisinde bulunan Dogu Pahari grubunda siniflandirilmaktadir Bu grup icerisinde Nepalce disinda ve olmak uzere 2 farkli dil daha bulunmaktadir Dil en yakindan diger Kuzey Hint Aryan dilleri ile iliskilidir Bunun yani sira dilin konusuldugu bolgenin guneyinde yer alan ve Bhojpuri dillerine de yakinlik gosterir Nepalcenin soz varligi tarihi acidan Sanskritden de etkilenmistir Hindustani Hintce ve Urdu Guney Asya da sahip oldugu sosyokulturel gucu nedeniyle Nepalce yi etkileyen bir baska dildir Nepalce tarihi boyunca temas halinde oldugu Tibet dilleri ile karsilikli etkilesim yasamistir ancak ve gibi diller uzerinde Nepalcenin etkisi cok daha buyuk olmaktadir Cografi dagilimDil cogunlukla Nepal de kullanilir 2011 nufus sayimina gore bu ulkedeki halkin yaklasik 44 unun ana dilini olusturmakta olup toplumun yaklasik 33 u ise Nepalceyi ikinci dil olarak kullanmaktadir Ethnologue a gore Nepal de toplamda 12 3 milyon Nepalce konusur bulunmaktadir Ulkede devlet kurumlari ve mahkemelerce kullanilan dil Nepalcedir ve bu durum 2015 Nepal Anayasasi nin 1 kisminin 7a maddesinde belirtilmektedir Buna karsin 7b maddesi bolgesel yonetimlere baska diller de secme ozgurlugu tanimistir Bhutan daki Nepalli azinliga denilmektedir The World Factbook a gore 2005 te Bhutan halkinin 22 sinin Nepalce konustugu tahmin edilmektedir Bu oran Bhutan hukumetince ulkeden surgun edilen Nepalliler nedeniyle azalmaktadir YaziGunumuzde Nepalcenin yazimi icin kullanilan sistem birbirini takip eden her sessiz sesli ciftinin tek bir birim olarak gosterildigi abugida Devanagari yazisi olmaktadir Bu yazi Brahmi alfabesinden evrilmis oldugu icin icerisinde siniflandirilir Kaynakca 9 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2020 glottolog org 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Jain Danesh Cardona George 26 Temmuz 2007 The Indo Aryan Languages ISBN 9781135797119 PDF Central Bureau of Statistics 2013 s 4 17 July 2013 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 12 Eylul 2013 Ethnologue 9 Ekim 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 6 Ekim 2016 Nepali Constitution 2015 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde PDF www cia gov 12 Haziran 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 2 Kasim 2020 Dis baglantilarNepali Vikipedi 3 Haziran 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi