Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır. |
Nice modeli, Güneş Sistemi'nin dinamik evrimi için önerilmiş bir senaryodur. Adını, ilk olarak 2005 yılında geliştirildiği Côte d'Azur Gözlemevinin bulunduğu Fransa'nın Nice kentinden almıştır. Model temel olarak ön gezegen diskinin dağılmasından uzun bir süre sonra dev gezegenlerin ilk oluşum yapılanmasından mevcut konumlarına doğru hareket ettiğini öne sürmektedir. Bu yönüyle Güneş sisteminin oluşumuna dair öne sürülen önceki modellerden farklıdır. Bu gezegen hareketi, Güneş sisteminin dinamik simülasyonlarındaki Geç Dönem Ağır Bombardımanı, Oort bulutunun oluşumu ve Kuiper kuşağı cisimleri, Jüpiter truvaları ve Neptün ötesi cisimler de dahil olmak üzere küçük Güneş sistemi kütlelerinin ortaya çıkışı gibi tarihi olayları açıklamak için kullanılır.
Tanım
Nice modeli ilk olarak 2005 yılında genel bilim dergisi Nature'da Rodney Gomes, Hal Levison, Alessandro Morbidelli ve Kleomenis Tsiganis gibi bilim adamlarının uluslararası bir işbirliğiyle yayınlanan üç makalesinde öne sürülmüştür. Dört yazar, bu yayınlarda ilkel Güneş Sistemi diskinin gaz ve tozunun dağılmasından sonra, dört dev gezegenin (Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün) orijinal olarak ~ 5.5 ve ~17 astronomik birim (AU) uzaklıkta olduğunu söylerler. Bu uzaklık, günümüze göre çok daha yakın aralıklı ve karmaşıktır. Toplamda yaklaşık 35 tane Dünya kütlesine sahip küçük kaya ve buz gezegenlerinden oluşan büyük, yoğun bir disk, en dıştaki dev gezegenin yörüngesinden yaklaşık 35 AU'ya kadar uzanmaktadır.
Bilim adamları, Uranüs ve Neptün'ün oluşumu hakkında o kadar az şey biliyorlar ki Levison, "Uranüs ve Neptün'ün oluşumu ile ilgili olasılıklar neredeyse sonsuzdur" diyor. Bununla birlikte, bu gezegen sisteminin şu şekilde evrimleştiği ileri sürülmektedir: Diskin iç kenarındaki gezegenler, zaman zaman en dıştaki dev gezegenle yerçekimi karşılaşmalarından geçerler ve bu da gezegenlerin yörüngelerini değiştirir. Gezegenler, karşılaştıkları küçük buzlu cisimlerin çoğunu içe doğru saçarlar, saçılan nesnelerle açısal momentum alışverişinde bulunurlar, böylece gezegenler tepki olarak dışa doğru hareket eder ve sistemin açısal momentumunu korur. Bu gezegenimsiler daha sonra benzer şekilde karşılaştıkları bir sonraki gezegenden dağılırlar ve sırasıyla Uranüs, Neptün ve Satürn'ün yörüngelerini dışa doğru hareket ettirirler. Her bir momentum değişiminin üretebileceği küçük harekete rağmen, bu gezegenimsi karşılaşmalar kümülatif olarak gezegenlerin yörüngelerini önemli miktarlarda değiştirir (göç eder). Bu süreç, gezegenler, muazzam yerçekimi onları oldukça eliptik yörüngelere gönderen veya hatta onları doğrudan Güneş Sisteminden çıkaran en içteki ve en büyük dev gezegen Jüpiter ile etkileşime girene kadar devam eder. Bu, aksine, Jüpiter'in hafifçe içe doğru hareket etmesine neden olur.
Düşük yörünge karşılaşma oranı, gezegenimsilerin diskten kaybolma hızını ve buna karşılık gelen göç oranını yönetir. Yüz milyonlarca yıllık yavaş, kademeli göçten sonra, en içteki iki dev gezegen olan Jüpiter ve Satürn, karşılıklı 1:2 ortalama hareket rezonanslarını geçerler. Bu rezonans, yörünge eksantrikliklerini artırarak tüm gezegen sisteminin dengesini bozar. Dev gezegenlerin düzeni hızlı ve dramatik bir şekilde değişiyor. Jüpiter, Satürn'ü şimdiki konumuna doğru kaydırır ve bu yer değiştirme, Satürn ile iki buz devi arasında, Neptün ve Uranüs'ü çok daha eksantrik yörüngelere iten karşılıklı yerçekimi karşılaşmalarına neden olur. Bu buz devleri daha sonra gezegenimsi diske girer ve on binlerce gezegenimi dış Güneş Sistemi'ndeki daha önce sabit olan yörüngelerinden saçar. Bu bozulma, ilkel diski neredeyse tamamen dağıtır ve kütlesinin %99'unu ortadan kaldırır; bu, günümüzde yoğun bir Neptün-ötesi nüfusun yokluğunu açıklayan bir senaryodur. Gezegenimsilerin bazıları iç Güneş Sistemine atılarak karasal gezegenler üzerinde ani bir darbe akışı meydana getirir: Geç Ağır Bombardıman.
Sonunda, dev gezegenler mevcut yörünge yarı ana eksenlerine ulaşır ve kalan gezegenimsi diskle dinamik sürtünme, eksantrikliklerini azaltır ve Uranüs ve Neptün'ün yörüngelerini tekrar dairesel hale getirir.
Tsiganis ve meslektaşlarının ilk modellerinin yaklaşık %50'sinde Neptün ve Uranüs de yer değiştirir. Uranüs ve Neptün'ün değişimi, yüzey yoğunluğu Güneş'ten uzaklaştıkça azalan bir diskteki oluşum modelleriyle tutarlı olacaktır; bu, gezegenlerin kütlelerinin Güneş'ten uzaklaştıkça azalması gerektiğini öngörmektedir.
Güneş Sistemi Özellikleri
Güneş Sistemi tarihinin simüle edilmiş uzunluğu için farklı başlangıç koşullarıyla Güneş Sistemi'nin dinamik modellerini çalıştırmak, Güneş Sistemi içindeki çeşitli nesne popülasyonlarını üretecektir. Modelin başlangıç koşullarının değişmesine izin verildiğinden, her popülasyon az ya da çok sayıda olacak ve belirli yörünge özelliklerine sahip olacaktır. Evrim doğrudan gözlemlenemediğinden, erken Güneş Sistemi'nin evriminin bir modelini kanıtlamak zordur. Bununla birlikte, herhangi bir dinamik modelin başarısı, simülasyonlardan elde edilen popülasyon tahminleri ile bu popülasyonların astronomik gözlemleri karşılaştırılarak değerlendirilebilir. Şu anda, Nice senaryosunun başlangıç koşullarıyla başlayan Güneş Sistemi'nin bilgisayar modelleri, gözlemlenen Güneş Sistemi'nin birçok yönüne en iyi şekilde uymaktadır.
Geç Ağır Bombardıman
Ay'daki ve karasal gezegenlerdeki krater kayıtları, Geç Ağır Bombardımanın (LHB) ana kanıtının bir parçasıdır: Güneş Sistemi'nin oluşumundan yaklaşık 600 milyon yıl sonra çarpmaların sayısında bir artış. Nice modelinde, buzlu gezegenler, dış disk Uranüs ve Neptün tarafından bozulduğunda, buzlu nesneler tarafından keskin bir çarpma etkisine neden olduğunda gezegen geçiş yörüngelerine dağılır. Dış gezegenlerin göçü, aynı zamanda, iç Güneş Sisteminde ortalama hareket ve dünyevi rezonansların süpürülmesine neden olur. Asteroit kuşağında bunlar, asteroitlerin eksantrikliklerini harekete geçirir ve onları karasal gezegenlerinkilerle kesişen yörüngelere sürükler ve taşlı nesneler tarafından daha uzun süreli çarpmalara neden olur ve kütlesinin kabaca %90'ını kaldırır. Ay'a ulaşacak gezegenlerin sayısı, LHB'deki krater kaydıyla tutarlı. Bununla birlikte, kalan asteroitlerin yörünge dağılımı gözlemlerle uyuşmuyor. Dış Güneş Sistemi'nde Jüpiter'in uyduları üzerindeki etkiler Ganymede'nin farklılaşmasını tetiklemek için yeterli ancak Callisto'nun ki değil. Bununla birlikte, buzlu gezegenlerin Satürn'ün iç uyduları üzerindeki etkileri aşırıdır, bu da buzlarının buharlaşmasına neden olur.
Truva Atları ve Asteroit Kuşağı
Jüpiter ve Satürn 2:1 rezonansı geçtikten sonra, birleşik yerçekimi etkileri Truva ortak yörünge bölgesini istikrarsızlaştırarak Jüpiter ve Neptün'ün L 4 ve L 5Lagrange noktalarındaki mevcut Truva gruplarının kaçmasına ve dış gezegen etkisindeki diskten yeni nesnelerin çıkmasına izin verir. yakalandı. Truva ortak yörünge bölgesindeki nesneler, L4 ve L5 noktalarına göre döngüsel olarak sürüklenerek serbest bırakılır. Jüpiter ve Satürn yakın olduklarında ancak rezonans içinde olmadıklarında, Jüpiter'in Satürn'ü perihelialarına göre geçtiği yer yavaşça dolaşır. Bu dolaşımın periyodu Truva atlarının serbest bıraktığı dönemle rezonansa girerse, serbest bırakılma aralığı onlar kaçana kadar artabilir. Bu gerçekleştiğinde, Truva atı ortak yörünge bölgesi "dinamik olarak açıktır" ve nesneler bölgeye hem kaçabilir hem de girebilir. İlkel Truva atları kaçar ve parçalanmış gezegenimsi diskteki sayısız nesnenin bir kısmı geçici olarak içinde yaşar. Daha sonra Jüpiter ve Satürn yörüngeleri birbirinden uzaklaştığında, Truva bölgesi "dinamik olarak kapalı" hale gelir ve Truva bölgesindeki gezegenler yakalanır ve birçoğu bugün kalır. Yakalanan Truva atları, dev gezegenlerle tekrar tekrar karşılaşmaları nedeniyle daha önce anlaşılmayan çok çeşitli eğilimlere sahiptir. Simüle edilen popülasyonun serbest kalma açısı ve eksantrikliği, Jüpiter Truva atlarının yörüngelerinin gözlemleriyle de eşleşir. Nice modelinin bu mekanizması da benzer şekilde Neptün Truva atlarını üretir.
Jüpiter içe doğru göç ederken, Jüpiter'in ortalama hareket rezonanslarında çok sayıda gezegenimsi de yakalanmış olurdu. Jüpiter ile 3:2 rezonansta kalanlar Hilda ailesini oluşturur . Diğer nesnelerin eksantrikliği, bir rezonans halindeyken azaldı ve rezonanslar içe doğru hareket ettikçe , dış asteroit kuşağında 2,6 AU'dan daha büyük mesafelerde kararlı yörüngelere kaçtı. Yakalanan bu nesneler daha sonra çarpışma erozyonuna uğrayacak, popülasyonu daha sonra Yarkovsky etkisi ile hareket edebilecek daha küçük parçalara ayıracak, küçük nesnelerin kararsız rezonanslara sürüklenmesine ve Poynting-Robertson sürüklenmesi daha küçük tanelerin güneşe doğru sürüklenmesine neden olacaktır. . Bottke ve meslektaşlarına göre bu işlemler, asteroit kuşağına implant edilen orijin kütlesinin %90'ından fazlasını ortadan kaldırır. Bu erozyonun ardından bu simüle edilmiş popülasyonun boyut frekans dağılımı, gözlemlerle mükemmel bir uyum içindedir. Bu, Jüpiter Truvaları, Hildalar ve tüm spektral D-tipi asteroitler olan dış asteroit kuşağının bazılarının, bu yakalama ve erozyon sürecinden kalan gezegenler olduğunu göstermektedir. Cüce gezegen Ceres de bu süreçle ele geçirildiği öne sürülmüştür. Yakın zamanda, orijinal Nice modelinde yakalanacak olanlardan daha yakın olan, 2.5 AU'dan daha küçük yarı ana eksenlere sahip birkaç D tipi asteroit keşfedildi.
Dış Sistem Uyduları
Toplama disklerinden sürüklenme veya çarpmalargibi geleneksel mekanizmalar tarafından yakalanan düzensiz uyduların orijinal popülasyonları, küresel sistem kararsızlığı sırasında gezegenler arasındaki karşılaşmalar sırasında kaybolacaktır. Nice modelinde, Uranüs ve Neptün gezegenimsi diske girip bozduktan sonra dış gezegenler çok sayıda gezegenimsi ile karşılaşır. Bu gezegenimsilerin bir kısmı, gezegenler arasındaki karşılaşmalar sırasında üç yönlü etkileşimler yoluyla bu gezegenler tarafından yakalanır. Herhangi bir gezegenin bir buz devi tarafından yakalanma olasılığı nispeten yüksektir, birkaç 10 −7 . Bu yeni uydular neredeyse her açıdan yakalanabilirdi, bu nedenle Satürn, Uranüs ve Neptün'ün normal uydularından farklı olarak, gezegenlerin ekvator düzlemlerinde yörüngede dolanmaları gerekmez. Hatta bazı düzensizlikler gezegenler arasında değiş tokuş edilmiş olabilir. Ortaya çıkan düzensiz yörüngeler, gözlemlenen popülasyonların yarı ana eksenleri, eğilimleri ve eksantriklikleri ile iyi uyum sağlar. Bu ele geçirilen uydular arasındaki müteakip çarpışmalar, bugün görülen şüpheli çarpışma ailelerini yaratmış olabilir. Bu çarpışmalar, popülasyonu mevcut boyut dağılımına aşındırmak için de gereklidir.
Neptün'ün en büyük ayı olan Triton, ikili bir gezegenoidin bozulmasını içeren üç cisim etkileşiminde yakalanmışsa açıklanabilir. Triton ikilinin daha küçük üyesi olsaydı, bu tür ikili bozulma daha olası olurdu. Bununla birlikte, Triton'un yakalanması, gaz diskinin göreceli hızları azaltacağı ve ikili değişim reaksiyonlarının genel olarak çok sayıda küçük düzensizliği sağlayamayacağı erken Güneş Sistemi'nde daha olası olacaktır.
Jüpiter ve diğer gezegenler arasında, dış Güneş Sisteminin diğer yönlerini yeniden üreten ilk Nice model simülasyonlarında Jüpiter'in düzensizliklerini açıklamaya yetecek kadar etkileşim yoktu. Bu, ya o gezegen için ikinci bir mekanizmanın iş başında olduğunu ya da ilk simülasyonların dev gezegenlerin yörüngelerinin evrimini yeniden üretmediğini gösteriyor.
Kuiper Kuşağının Oluşumu
Dış gezegenlerin göçü, Güneş Sistemi'nin en dış bölgelerinin varlığını ve özelliklerini açıklamak için de gereklidir. Başlangıçta, Kuiper kuşağı çok daha yoğundu ve Güneş'e daha yakındı, dış kenarı yaklaşık 30 dereceydi. A.B.D. İç kenarı, oluştuklarında Güneş'e çok daha yakın olan Uranüs ve Neptün'ün yörüngelerinin hemen ötesinde olurdu (büyük olasılıkla 15-20 aralığında). AU) ve zıt konumlarda, Uranüs Güneş'ten Neptün'den daha uzakta.
Gezegenler arasındaki yerçekimi karşılaşmaları, Neptün'ü yarı ana ekseni ~28 AU ve 0.4 kadar yüksek bir eksantriklik ile gezegenimsi diske doğru dağıtır. Neptün'ün yüksek eksantrikliği, ortalama hareket rezonanslarının üst üste gelmesine ve Neptün ile 2:1 ortalama hareket rezonansları arasındaki bölgede yörüngelerinin kaotik hale gelmesine neden olur. Bu zamanda Neptün ile gezegenimsi diskin kenarı arasındaki nesnelerin yörüngeleri, bu bölge içindeki sabit düşük eksantriklikli yörüngelere doğru dışa doğru gelişebilir. Neptün'ün eksantrikliği dinamik sürtünme tarafından sönümlendiğinde, bu yörüngelerde sıkışıp kalırlar. Bu nesneler, Neptün ile etkileşime girdikleri kısa süre boyunca eğimleri küçük kaldığından dinamik olarak soğuk bir kuşak oluşturur. Daha sonra, Neptün düşük eksantriklikli bir yörüngede dışa doğru göç ederken, dışa doğru saçılan nesneler rezonanslarına yakalanır ve Kozai mekanizması nedeniyle eksantriklikleri azalır ve eğimleri artar, bu da sabit daha yüksek eğimli yörüngelere kaçmalarına izin verir. Diğer nesneler rezonansta yakalanmaya devam ederek plutinoları ve diğer rezonans popülasyonlarını oluşturur. Bu iki popülasyon dinamik olarak sıcaktır, daha yüksek eğilimleri ve eksantriklikleri vardır; dışa doğru saçılmış olmaları ve bu cisimlerin Neptün ile daha uzun süre etkileşime girmeleri nedeniyle.
Neptün'ün yörüngesinin bu evrimi, hem rezonanslı hem de rezonanssız popülasyonlar, Neptün'ün 2:1 rezonansında bir dış kenar ve orijinal gezegenimsi diske göre küçük bir kütle üretir. Neptün'ün dışa doğru saçılması ve 3:2 rezonansını gezegenimsi diskin orijinal kenarının ötesinde bırakması nedeniyle diğer modellerdeki düşük eğimli plütinoların fazlalığından kaçınılır. Öncelikle dış diskten kaynaklanan soğuk klasik nesneler ve yakalama süreçleri ile farklı başlangıç konumları, iki modlu eğim dağılımı ve bunun kompozisyonlarla korelasyonu için açıklamalar sunar. Bununla birlikte, Neptün'ün yörüngesinin bu evrimi, yörünge dağılımının bazı özelliklerini hesaba katmaz. Klasik Kuiper kuşağı nesne yörüngelerinde gözlemlenenden daha büyük bir ortalama eksantriklik öngörür (0,10-0,13'e karşı 0,07) ve yeterince yüksek eğimli nesneler üretmez. Renk farklılıklarının tamamen ilkel kompozisyondaki farklılıklardan ziyade kısmen yüzey evrim süreçlerinden kaynaklandığı öne sürülmesine rağmen, soğuk popülasyonda gri nesnelerin görünürdeki tam yokluğunu da açıklayamaz.
Nice modelinde tahmin edilen en düşük eksantrikliğe sahip nesnelerin eksikliği, soğuk popülasyonun in situ oluştuğunu gösterebilir. Farklı yörüngelere ek olarak, sıcak ve soğuk popülasyonları farklı renklere sahiptir. Soğuk popülasyon, sıcak popülasyondan belirgin şekilde daha kırmızıdır, bu da farklı bir bileşime sahip olduğunu ve farklı bir bölgede oluştuğunu gösterir. Soğuk popülasyon aynı zamanda, Neptün ile yakın bir karşılaşmadan sağ çıkması pek olası olmayan, gevşek bağlı yörüngelere sahip çok sayıda ikili nesneyi de içerir. Mevcut konumunda soğuk popülasyon oluşmuşsa, onu korumak için Neptün'ün eksantrikliğinin küçük veya Uranüs ile güçlü bir etkileşim nedeniyle günberinin hızla ilerlemesi gerekir.
Dağınık Disk ve Oort Bulutu
Neptün tarafından yarı ana ekseni 50 AU'dan daha büyük yörüngelere dağılan nesneler, saçılan diskin rezonans popülasyonunu oluşturan rezonanslarda yakalanabilir veya rezonans sırasında eksantriklikleri azalırsa, rezonanstan kaçarak kararlı yörüngelere geçebilirler. Neptün göç ederken dağınık disk. Neptün'ün eksantrikliği büyük olduğunda, aphelion mevcut yörüngesinin çok ötesine ulaşabilir. Şu anda Neptün'ünkine yakın veya ondan daha büyük perihelia'ya ulaşan nesneler, eksantrikliği sönümlendiğinde Neptün'den ayrılabilir ve aphelion'unu azaltarak onları dağınık diskte sabit yörüngelerde bırakır.
Uranüs ve Neptün tarafından daha büyük yörüngelere (kabaca 5.000 AU) saçılan nesneler, galaktik gelgit tarafından günberilerini yükselterek, onları orta dereceli eğilimlerle iç Oort bulutunu oluşturan gezegenlerin etkisinden ayırabilir. Daha da büyük yörüngelere ulaşan diğerleri, izotropik eğimli dış Oort bulutunu oluşturan yakındaki yıldızlar tarafından bozulabilir. Jüpiter ve Satürn tarafından saçılan nesneler tipik olarak Güneş Sisteminden fırlatılır. İlk gezegenimsi diskin yüzde birkaçı bu rezervuarlarda biriktirilebilir.
Değişiklikler
Nice modeli, ilk yayınından bu yana bir dizi değişiklik geçirdi. Bazı değişiklikler Güneş Sistemi'nin oluşumunun daha iyi anlaşılmasını yansıtırken, diğerleri tahminleri ve gözlemleri arasında önemli farklılıklar tespit edildikten sonra yapılmıştır. Erken Güneş Sistemi'nin hidrodinamik modelleri, dev gezegenlerin yörüngelerinin birleşerek bir dizi rezonansa yakalanmalarına neden olacağını gösteriyor. Jüpiter ve Satürn'ün kararsızlıktan önce 2: 1 rezonansa yavaş yaklaşması ve sonrasında yörüngelerini düzgün bir şekilde ayırmalarının, geniş kapsamlı laik rezonanslar nedeniyle iç Güneş Sistemindeki nesnelerin yörüngelerini değiştirdiği de gösterildi. İlki, Mars'ın yörüngesinin diğer karasal gezegenlerin yörüngesini geçerek iç Güneş Sistemini istikrarsızlaştırmasıyla sonuçlanabilir. İlkinden kaçınılırsa, ikincisi karasal gezegenlerin yörüngelerini daha büyük eksantrikliklerle terk edecekti. Asteroit kuşağının yörünge dağılımı da, onu aşırı eğimli nesnelerle bırakarak değişecektir. Tahminler ve gözlemler arasındaki diğer farklılıklar arasında Jüpiter tarafından birkaç düzensiz uydunun yakalanması, Satürn'ün iç uydularından buzun buharlaşması, Kuiper kuşağında yakalanan yüksek eğimli nesnelerin azlığı ve yakın zamanda iç gezegende D-tipi asteroitlerin keşfi yer alıyordu. asteroit kuşağı.
Nice modelinde yapılan ilk değişiklikler, dev gezegenlerin ilk konumlarıydı. Bir gaz diskinde yörüngede dönen gezegenlerin davranışlarının hidrodinamik modeller kullanılarak incelenmesi, dev gezegenlerin Güneş'e doğru göç edeceklerini ortaya koyuyor. Göç devam ederse, Jüpiter'in yakın zamanda keşfedilen sıcak Jüpiterler olarak bilinen öte gezegenler gibi Güneş'e yakın bir yörüngede dönmesine neden olacaktı. Ancak Satürn'ün Jüpiter ile rezonansta yakalanması bunu engeller ve diğer gezegenlerin daha sonra yakalanması, Jüpiter ve Satürn'ün 3:2 rezonanslarında dörtlü bir rezonans konfigürasyonu ile sonuçlanır. Bu rezonansın gecikmeli olarak bozulması için bir mekanizma da önerildi. Dış diskteki Plüton kütleli nesnelerle yerçekimi karşılaşmaları, yörüngelerini karıştırarak eksantrikliklerde bir artışa ve yörüngelerinin birleşmesi yoluyla dev gezegenlerin içe göçüne neden olur. Bu içe göç sırasında, gezegenlerin yörüngelerinin eksantrikliklerini değiştiren ve dörtlü rezonansı bozan dünyevi rezonanslar geçilecekti. Bunu orijinal Nice modeline benzer bir geç kararsızlık izler. Orijinal Nice modelinden farklı olarak, bu kararsızlığın zamanlaması, gezegenlerin başlangıç yörüngelerine veya dış gezegen ile gezegenimsi disk arasındaki mesafeye duyarlı değildir. Rezonanslı gezegen yörüngelerinin kombinasyonu ve bu uzun mesafeli etkileşimlerin tetiklediği geç kararsızlık, Nice 2 modeli olarak adlandırıldı.
İkinci değişiklik, buz devlerinden birinin Jüpiter ile karşılaşması ve yarı ana ekseninin sıçramasına neden olması şartıydı. Bu atlama-Jüpiter senaryosunda, bir buz devi Satürn ile karşılaşır ve içeriye doğru Jüpiter'i geçen bir yörüngeye dağılarak Satürn'ün yörüngesinin genişlemesine neden olur; sonra Jüpiter'le karşılaşır ve dışarı doğru dağılarak Jüpiter'in yörüngesinin küçülmesine neden olur. Bu, Jüpiter'in ve Satürn'ün yörüngelerinin yumuşak bir ıraksak göç yerine adım adım ayrılmasıyla sonuçlanır. Jüpiter ve Satürn'ün yörüngelerinin kademeli olarak ayrılması, karasal gezegenlerin eksantrikliklerini artıran ve asteroit kuşağını aşırı yüksek-düşük-oranıyla terk eden iç güneş Sistemi boyunca laik rezonansların yavaş süpürülmesini önler eğim nesneleri. Bu modelde buz devi ile Jüpiter'in karşılaşmaları, Jüpiter'in kendi düzensiz uydularını elde etmesine olanak sağlıyor. Jüpiter Truvaları da bu karşılaşmaların ardından Jüpiter'in yarı ana ekseni sıçradığında yakalanır ve eğer buz devi Truvalarını saçan kurtuluş noktalarından birinden geçerse, bir popülasyon diğerine göre tükenir. Asteroit kuşağı boyunca seküler rezonansların daha hızlı geçişi, asteroitlerin çekirdeğinden kaybını sınırlar. Geç Ağır Bombardımanının kayalık çarpma darbelerinin çoğu, bunun yerine dev gezegenler mevcut konumlarına ulaştığında bozulan bir iç uzantıdan kaynaklanır ve geriye kalan bir kalıntı Hungaria asteroitleri olarak kalır. Bazı D-tipi asteroitler, asteroit kuşağını geçerken buz devi ile karşılaşmalar sırasında, 2.5 AU içinde, iç asteroit kuşağına gömülür.
Beş Gezegenli Nice Modeli
Jüpiter ile karşılaşan buz devinin simülasyonlarındaki sık sık fırlatma, David Nesvorný ve diğerlerini, biri kararsızlık sırasında fırlatılan beş dev gezegene sahip erken bir Güneş Sistemi hipotezi kurmaya yöneltti. Bu beş gezegenli Nice modeli 3:2, 3:2, 2:1, 3:2 rezonans zincirindeki dev gezegenlerle, onların ötesinde yörüngede dönen bir gezegenimsi diskle başlar. Rezonans zincirinin kırılmasının ardından Neptün ilk olarak gezegenler arası karşılaşmalar başlamadan önce 28 AU'ya ulaşan gezegenimsi diske doğru göç eder. Bu ilk göç, dış diskin kütlesini azaltarak Jüpiter'in eksantrikliğinin korunmasını sağlar ve bu göç başladığında gezegenimsi diskte 20 Dünya kütlesi kalırsa gözlemlerle eşleşen bir eğim dağılımına sahip bir Kuiper kuşağı üretir. Neptün'ün eksantrikliği, istikrarsızlık sırasında küçük kalabilir, çünkü yalnızca fırlatılan buz devi ile karşılaşır ve yerinde soğuk-klasik kuşağın korunmasına izin verir. Düşük kütleli gezegen kuşağı, Plüton kütleli nesneler tarafından eğimlerin ve eksantrikliklerin uyarılmasıyla birlikte Satürn'ün iç uyduları tarafından buz kaybını da önemli ölçüde azaltır. Nice 2 modelinde rezonans zincirinin geç kırılması ve istikrarsızlıktan önce Neptün'ün 28 AU'ya geçişinin birleşimi olası değildir. Bu boşluk, rezonanstan erken bir kaçışın ardından birkaç milyon yıl boyunca yavaş, toz kaynaklı bir göçle kapatılabilir. Yakın zamanda yapılan bir araştırma, beş gezegenli Nice modelinin karasal gezegenlerin yörüngelerini yeniden üretme olasılığının istatistiksel olarak küçük olduğunu buldu. Bu, kararsızlığın karasal gezegenlerin oluşumundan önce meydana geldiğini ve Geç Ağır Bombardımanın kaynağı olamayacağını ima etse de, erken kararsızlığın avantajı, yarı ana eksendeki büyük sıçramalar tarafından azaltılır. asteroit kuşağını korumak için gerekli olan Jüpiter ve Satürn.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b "Solving solar system quandaries is simple: Just flip-flop the position of Uranus and Neptune". Press release. Arizona State University. 11 Aralık 2007. 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Mart 2009.
- ^ Desch (2007). "Mass Distribution and Planet Formation in the Solar Nebula". The Astrophysical Journal. 671 (1): 878-893. doi:10.1086/522825.
- ^ a b "Solar System Formation". Solar System Formation. Reviews in Modern Astronomy. 21. 2009. ss. 215-227. doi:10.1002/9783527629190.ch12. ISBN .
- ^ a b c d e f R. Gomes (2005). "Origin of the cataclysmic Late Heavy Bombardment period of the terrestrial planets" (PDF). Nature. 435 (7041): 466-9. doi:10.1038/nature03676. (PMID) 15917802. 1 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Haziran 2021.
- ^ a b c d Tsiganis (2005). "Origin of the orbital architecture of the giant planets of the Solar System" (PDF). Nature. 435 (7041): 459-461. doi:10.1038/nature03539. (PMID) 15917800. 8 Eylül 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Haziran 2021.
- ^ a b Morbidelli (2005). (PDF). Nature. 435 (7041): 462-465. doi:10.1038/nature03540. OCLC 112222497. (PMID) 15917801. 21 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Uranus, Neptune, and the Mountains of the Moon". Planetary Science Research Discoveries. Hawaii Institute of Geophysics & Planetology. 21 Ağustos 2001. 12 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2008.
- ^ a b "Orbital shuffle for early solar system". Geotimes. 7 Haziran 2005. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 26 Ağustos 2007.
- ^ a b c d Levison (2007). "Origin of the Structure of the Kuiper Belt during a Dynamical Instability in the Orbits of Uranus and Neptune". Icarus. 196 (1): 258-273. doi:10.1016/j.icarus.2007.11.035.
- ^ "Constraints on outer Solar System early chronology" (PDF). Early Solar System Impact Bombardment conference (2008). 10 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Ekim 2008.
- ^ a b c Morbidelli (2010). "Evidence from the Asteroid Belt for a Violent Past Evolution of Jupiter's Orbit". The Astronomical Journal. 140 (5): 1391-1501. doi:10.1088/0004-6256/140/5/1391.
- ^ "Comet impacts explain Ganymede-Callisto dichotomy". Astronomy Now. 7 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2016.
- ^ Nimmo (2012). "Impact-driven ice loss in outer Solar System satellites: Consequences for the Late Heavy Bombardment". Icarus. 219 (1): 508-510. doi:10.1016/j.icarus.2012.01.016.
- ^ Levison, Harold F. (1997). "Dynamical evolution of Jupiter's Trojan asteroids". Nature. 385 (6611): 42-44. doi:10.1038/385042a0.
- ^ Levison (2009). "Contamination of the asteroid belt by primordial trans-Neptunian objects". Nature. 460 (7253): 364-366. doi:10.1038/nature08094. (PMID) 19606143.
- ^ Bottke (2008). "The Collisional Evolution of Objects Captured in the Outer Asteroid Belt During the Late Heavy Bombardment". 39th Lunar and Planetary Science Conference. 39 (LPI Contribution No. 1391): 1447.
- ^ William B. McKinnon (2008). "On The Possibility Of Large KBOs Being Injected Into The Outer Asteroid Belt". Bulletin of the American Astronomical Society. 40: 464.
- ^ DeMeo (2014). "Unexpected D-type interlopers in the inner main belt". Icarus. 229: 392-399. doi:10.1016/j.icarus.2013.11.026.
- ^ Turrini & Marzari, 2008, Phoebe and Saturn's irregular satellites: implications for the collisional capture scenario 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b Nesvorný (2007). "Capture of Irregular Satellites during Planetary Encounters". The Astronomical Journal. 133 (5): 1962-1976. doi:10.1086/512850.
- ^ Nesvorný (2004). "Collisional Origin of Families of Irregular Satellites". The Astronomical Journal. 127 (3): 1768-1783. doi:10.1086/382099.
- ^ Bottke (2010). "The Irregular Satellites: The Most Collisionally Evolved Populations in the Solar System". The Astronomical Journal. 139 (3): 994-1014. doi:10.1088/0004-6256/139/3/994.
- ^ Agnor (2006). "Neptune's capture of its moon Triton in a binary-planet gravitational encounter". Nature. 441 (7090): 192-194. doi:10.1038/nature04792. (PMID) 16688170.
- ^ Vokrouhlický (2008). "Irregular Satellite Capture by Exchange Reactions". The Astronomical Journal. 136 (4): 1463-1476. doi:10.1088/0004-6256/136/4/1463.
- ^ a b Levison (3 Nisan 2008). "Origin of the structure of the Kuiper belt during a dynamical instability in the orbits of Uranus and Neptune". Icarus. 196 (1): 258-273. doi:10.1016/j.icarus.2007.11.035.
- ^ Morbidelli. "Origin and dynamical evolution of comets and their reservoirs". arXiv:astro-ph/0512256 $2.
- ^ Lovett (2010). "Kuiper Belt may be born of collisions". Nature. doi:10.1038/news.2010.522.
- ^ Wolff (2012). "Neptune on Tiptoes: Dynamical Histories that Preserve the Cold Classical Kuiper Belt". The Astrophysical Journal. 746 (2): 171. doi:10.1088/0004-637X/746/2/171.
- ^ Batygin (2011). "Retention of a Primordial Cold Classical Kuiper Belt in an Instability-Driven Model of Solar System Formation". The Astrophysical Journal. 738 (1): 13. doi:10.1088/0004-637X/738/1/13.
- ^ Dones (2004). "Oort cloud formation and dynamics". Comets II. 323: 153-174.
- ^ Brasser (2013). "Oort cloud and Scattered Disc formation during a late dynamical instability in the Solar System". Icarus. 225 (1): 40.49. doi:10.1016/j.icarus.2013.03.012.
- ^ a b Morbidelli (2007). "Dynamics of the Giant Planets of the Solar System in the Gaseous Protoplanetary Disk and Their Relationship to the Current Orbital Architecture". The Astronomical Journal. 134 (5): 1790-1798. doi:10.1086/521705.
- ^ a b Brasser (2009). "Constructing the secular architecture of the solar system II: the terrestrial planets". Astronomy and Astrophysics. 507 (2): 1053-1065. doi:10.1051/0004-6361/200912878.
- ^ Levison (2011). "Late Orbital Instabilities in the Outer Planets Induced by Interaction with a Self-gravitating Planetesimal Disk". The Astronomical Journal. 142 (5): 152. doi:10.1088/0004-6256/142/5/152.
- ^ Nesvorný (2014). "Capture of Irregular Satellites at Jupiter". The Astrophysical Journal. 784 (1): 22. doi:10.1088/0004-637X/784/1/22.
- ^ Nesvorný (2013). "Capture of Trojans by Jumping Jupiter". The Astrophysical Journal. 768 (1): 45. doi:10.1088/0004-637X/768/1/45.
- ^ Bottke (2012). "An Archaean heavy bombardment from a destabilized extension of the asteroid belt". Nature. 485 (7396): 78-81. doi:10.1038/nature10967. (PMID) 22535245.
- ^ Vokrouhlický (2016). "Capture of Trans-Neptunian Planetesimals in the Main Asteroid Belt". The Astronomical Journal. 152 (2): 39. doi:10.3847/0004-6256/152/2/39.
- ^ Nesvorný (2011). "Young Solar System's Fifth Giant Planet?". The Astrophysical Journal Letters. 742 (2): L22. doi:10.1088/2041-8205/742/2/L22.
- ^ Batygin (2012). "Instability-driven Dynamical Evolution Model of a Primordially Five-planet Outer Solar System". The Astrophysical Journal Letters. 744 (1): L3. doi:10.1088/2041-8205/744/1/L3.
- ^ Nesvorný (2012). "Statistical Study of the Early Solar System's Instability with Four, Five, and Six Giant Planets". The Astronomical Journal. 144 (4): 17. doi:10.1088/0004-6256/144/4/117.
- ^ Nesvorný (2015). "Jumping Neptune Can Explain the Kuiper Belt Kernel". The Astronomical Journal. 150 (3): 68. doi:10.1088/0004-6256/150/3/68.
- ^ Nesvorný (2012). "Statistical Study of the Early Solar System's Instability with Four, Five, and Six Giant Planets". The Astronomical Journal. 144 (4): 117. doi:10.1088/0004-6256/144/4/117.
- ^ Nesvorný (2015). "Evidence for Slow Migration of Neptune from the Inclination Distribution of Kuiper Belt Objects". The Astronomical Journal. 150 (3): 73. doi:10.1088/0004-6256/150/3/73.
- ^ "The Impact Rate on Giant Planet Satellites During the Late Heavy Bombardment" (PDF). 44th Lunar and Planetary Science Conference (2013). 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Haziran 2021.
- ^ Deienno (2017). "Constraining the giant planets' initial configuration from their evolution: implications for the timing of the planetary instability". The Astronomical Journal. 153 (4): 153. doi:10.3847/1538-3881/aa5eaa.
- ^ Kaib (2016). "The fragility of the terrestrial planets during a giant-planet instability". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 455 (4): 3561-3569. doi:10.1093/mnras/stv2554.
- ^ "Jupiter May Have Ejected A Planet From Our Solar System". Starts With a Bang. Forbes. 28 Ocak 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Aralık 2015.
- ^ Walsh (2011). "The effect of an early planetesimal-driven migration of the giant planets on terrestrial planet formation". Astronomy and Astrophysics. 526: A126. doi:10.1051/0004-6361/201015277.
- ^ Toliou (2016). "Magnitude and timing of the giant planet instability: A reassessment from the perspective of the asteroid belt". Astronomy & Astrophysics. 592: A72. doi:10.1051/0004-6361/201628658.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin iceriginin Turkcelestirilmesi veya Turkce dilbilgisi ve kurallari dogrultusunda duzeltilmesi gerekmektedir Bu maddedeki yazim ve noktalama yanlislari ya da anlatim bozukluklari giderilmelidir Yabanci sozcukler yerine Turkce karsiliklarinin kullanilmasi karakter hatalarinin duzeltilmesi dilbilgisi hatalarinin duzeltilmesi vs Duzenleme yapildiktan sonra bu sablon kaldirilmalidir Nice modeli Gunes Sistemi nin dinamik evrimi icin onerilmis bir senaryodur Adini ilk olarak 2005 yilinda gelistirildigi Cote d Azur Gozlemevinin bulundugu Fransa nin Nice kentinden almistir Model temel olarak on gezegen diskinin dagilmasindan uzun bir sure sonra dev gezegenlerin ilk olusum yapilanmasindan mevcut konumlarina dogru hareket ettigini one surmektedir Bu yonuyle Gunes sisteminin olusumuna dair one surulen onceki modellerden farklidir Bu gezegen hareketi Gunes sisteminin dinamik simulasyonlarindaki Gec Donem Agir Bombardimani Oort bulutunun olusumu ve Kuiper kusagi cisimleri Jupiter truvalari ve Neptun otesi cisimler de dahil olmak uzere kucuk Gunes sistemi kutlelerinin ortaya cikisi gibi tarihi olaylari aciklamak icin kullanilir TanimDis gezegenleri ve gezegen kusagini gosteren simulasyon a Jupiter ve Saturn 2 1 rezonansa ulasmadan once erken konfigurasyon b Neptun koyu mavi ve Uranus un acik mavi yorunge kaymasindan sonra gezegenimsilerin ic Gunes sistemine sacilmasi c gezegenlerin gezegenler tarafindan firlatilmasindan sonra Nice modeli ilk olarak 2005 yilinda genel bilim dergisi Nature da Rodney Gomes Hal Levison Alessandro Morbidelli ve Kleomenis Tsiganis gibi bilim adamlarinin uluslararasi bir isbirligiyle yayinlanan uc makalesinde one surulmustur Dort yazar bu yayinlarda ilkel Gunes Sistemi diskinin gaz ve tozunun dagilmasindan sonra dort dev gezegenin Jupiter Saturn Uranus ve Neptun orijinal olarak 5 5 ve 17 astronomik birim AU uzaklikta oldugunu soylerler Bu uzaklik gunumuze gore cok daha yakin aralikli ve karmasiktir Toplamda yaklasik 35 tane Dunya kutlesine sahip kucuk kaya ve buz gezegenlerinden olusan buyuk yogun bir disk en distaki dev gezegenin yorungesinden yaklasik 35 AU ya kadar uzanmaktadir Bilim adamlari Uranus ve Neptun un olusumu hakkinda o kadar az sey biliyorlar ki Levison Uranus ve Neptun un olusumu ile ilgili olasiliklar neredeyse sonsuzdur diyor Bununla birlikte bu gezegen sisteminin su sekilde evrimlestigi ileri surulmektedir Diskin ic kenarindaki gezegenler zaman zaman en distaki dev gezegenle yercekimi karsilasmalarindan gecerler ve bu da gezegenlerin yorungelerini degistirir Gezegenler karsilastiklari kucuk buzlu cisimlerin cogunu ice dogru sacarlar sacilan nesnelerle acisal momentum alisverisinde bulunurlar boylece gezegenler tepki olarak disa dogru hareket eder ve sistemin acisal momentumunu korur Bu gezegenimsiler daha sonra benzer sekilde karsilastiklari bir sonraki gezegenden dagilirlar ve sirasiyla Uranus Neptun ve Saturn un yorungelerini disa dogru hareket ettirirler Her bir momentum degisiminin uretebilecegi kucuk harekete ragmen bu gezegenimsi karsilasmalar kumulatif olarak gezegenlerin yorungelerini onemli miktarlarda degistirir goc eder Bu surec gezegenler muazzam yercekimi onlari oldukca eliptik yorungelere gonderen veya hatta onlari dogrudan Gunes Sisteminden cikaran en icteki ve en buyuk dev gezegen Jupiter ile etkilesime girene kadar devam eder Bu aksine Jupiter in hafifce ice dogru hareket etmesine neden olur Dusuk yorunge karsilasma orani gezegenimsilerin diskten kaybolma hizini ve buna karsilik gelen goc oranini yonetir Yuz milyonlarca yillik yavas kademeli gocten sonra en icteki iki dev gezegen olan Jupiter ve Saturn karsilikli 1 2 ortalama hareket rezonanslarini gecerler Bu rezonans yorunge eksantrikliklerini artirarak tum gezegen sisteminin dengesini bozar Dev gezegenlerin duzeni hizli ve dramatik bir sekilde degisiyor Jupiter Saturn u simdiki konumuna dogru kaydirir ve bu yer degistirme Saturn ile iki buz devi arasinda Neptun ve Uranus u cok daha eksantrik yorungelere iten karsilikli yercekimi karsilasmalarina neden olur Bu buz devleri daha sonra gezegenimsi diske girer ve on binlerce gezegenimi dis Gunes Sistemi ndeki daha once sabit olan yorungelerinden sacar Bu bozulma ilkel diski neredeyse tamamen dagitir ve kutlesinin 99 unu ortadan kaldirir bu gunumuzde yogun bir Neptun otesi nufusun yoklugunu aciklayan bir senaryodur Gezegenimsilerin bazilari ic Gunes Sistemine atilarak karasal gezegenler uzerinde ani bir darbe akisi meydana getirir Gec Agir Bombardiman Sonunda dev gezegenler mevcut yorunge yari ana eksenlerine ulasir ve kalan gezegenimsi diskle dinamik surtunme eksantrikliklerini azaltir ve Uranus ve Neptun un yorungelerini tekrar dairesel hale getirir Tsiganis ve meslektaslarinin ilk modellerinin yaklasik 50 sinde Neptun ve Uranus de yer degistirir Uranus ve Neptun un degisimi yuzey yogunlugu Gunes ten uzaklastikca azalan bir diskteki olusum modelleriyle tutarli olacaktir bu gezegenlerin kutlelerinin Gunes ten uzaklastikca azalmasi gerektigini ongormektedir Ornek Dort dev gezegenin yorungesinin gocunun Nice Modeli simulasyonu Gunes Sistemi OzellikleriGunes Sistemi tarihinin simule edilmis uzunlugu icin farkli baslangic kosullariyla Gunes Sistemi nin dinamik modellerini calistirmak Gunes Sistemi icindeki cesitli nesne populasyonlarini uretecektir Modelin baslangic kosullarinin degismesine izin verildiginden her populasyon az ya da cok sayida olacak ve belirli yorunge ozelliklerine sahip olacaktir Evrim dogrudan gozlemlenemediginden erken Gunes Sistemi nin evriminin bir modelini kanitlamak zordur Bununla birlikte herhangi bir dinamik modelin basarisi simulasyonlardan elde edilen populasyon tahminleri ile bu populasyonlarin astronomik gozlemleri karsilastirilarak degerlendirilebilir Su anda Nice senaryosunun baslangic kosullariyla baslayan Gunes Sistemi nin bilgisayar modelleri gozlemlenen Gunes Sistemi nin bircok yonune en iyi sekilde uymaktadir Gec Agir Bombardiman Ay daki ve karasal gezegenlerdeki krater kayitlari Gec Agir Bombardimanin LHB ana kanitinin bir parcasidir Gunes Sistemi nin olusumundan yaklasik 600 milyon yil sonra carpmalarin sayisinda bir artis Nice modelinde buzlu gezegenler dis disk Uranus ve Neptun tarafindan bozuldugunda buzlu nesneler tarafindan keskin bir carpma etkisine neden oldugunda gezegen gecis yorungelerine dagilir Dis gezegenlerin gocu ayni zamanda ic Gunes Sisteminde ortalama hareket ve dunyevi rezonanslarin supurulmesine neden olur Asteroit kusaginda bunlar asteroitlerin eksantrikliklerini harekete gecirir ve onlari karasal gezegenlerinkilerle kesisen yorungelere surukler ve tasli nesneler tarafindan daha uzun sureli carpmalara neden olur ve kutlesinin kabaca 90 ini kaldirir Ay a ulasacak gezegenlerin sayisi LHB deki krater kaydiyla tutarli Bununla birlikte kalan asteroitlerin yorunge dagilimi gozlemlerle uyusmuyor Dis Gunes Sistemi nde Jupiter in uydulari uzerindeki etkiler Ganymede nin farklilasmasini tetiklemek icin yeterli ancak Callisto nun ki degil Bununla birlikte buzlu gezegenlerin Saturn un ic uydulari uzerindeki etkileri asiridir bu da buzlarinin buharlasmasina neden olur Truva Atlari ve Asteroit Kusagi Jupiter ve Saturn 2 1 rezonansi gectikten sonra birlesik yercekimi etkileri Truva ortak yorunge bolgesini istikrarsizlastirarak Jupiter ve Neptun un L 4 ve L 5Lagrange noktalarindaki mevcut Truva gruplarinin kacmasina ve dis gezegen etkisindeki diskten yeni nesnelerin cikmasina izin verir yakalandi Truva ortak yorunge bolgesindeki nesneler L4 ve L5 noktalarina gore dongusel olarak suruklenerek serbest birakilir Jupiter ve Saturn yakin olduklarinda ancak rezonans icinde olmadiklarinda Jupiter in Saturn u perihelialarina gore gectigi yer yavasca dolasir Bu dolasimin periyodu Truva atlarinin serbest biraktigi donemle rezonansa girerse serbest birakilma araligi onlar kacana kadar artabilir Bu gerceklestiginde Truva ati ortak yorunge bolgesi dinamik olarak aciktir ve nesneler bolgeye hem kacabilir hem de girebilir Ilkel Truva atlari kacar ve parcalanmis gezegenimsi diskteki sayisiz nesnenin bir kismi gecici olarak icinde yasar Daha sonra Jupiter ve Saturn yorungeleri birbirinden uzaklastiginda Truva bolgesi dinamik olarak kapali hale gelir ve Truva bolgesindeki gezegenler yakalanir ve bircogu bugun kalir Yakalanan Truva atlari dev gezegenlerle tekrar tekrar karsilasmalari nedeniyle daha once anlasilmayan cok cesitli egilimlere sahiptir Simule edilen populasyonun serbest kalma acisi ve eksantrikligi Jupiter Truva atlarinin yorungelerinin gozlemleriyle de eslesir Nice modelinin bu mekanizmasi da benzer sekilde Neptun Truva atlarini uretir Jupiter ice dogru goc ederken Jupiter in ortalama hareket rezonanslarinda cok sayida gezegenimsi de yakalanmis olurdu Jupiter ile 3 2 rezonansta kalanlar Hilda ailesini olusturur Diger nesnelerin eksantrikligi bir rezonans halindeyken azaldi ve rezonanslar ice dogru hareket ettikce dis asteroit kusaginda 2 6 AU dan daha buyuk mesafelerde kararli yorungelere kacti Yakalanan bu nesneler daha sonra carpisma erozyonuna ugrayacak populasyonu daha sonra Yarkovsky etkisi ile hareket edebilecek daha kucuk parcalara ayiracak kucuk nesnelerin kararsiz rezonanslara suruklenmesine ve Poynting Robertson suruklenmesi daha kucuk tanelerin gunese dogru suruklenmesine neden olacaktir Bottke ve meslektaslarina gore bu islemler asteroit kusagina implant edilen orijin kutlesinin 90 indan fazlasini ortadan kaldirir Bu erozyonun ardindan bu simule edilmis populasyonun boyut frekans dagilimi gozlemlerle mukemmel bir uyum icindedir Bu Jupiter Truvalari Hildalar ve tum spektral D tipi asteroitler olan dis asteroit kusaginin bazilarinin bu yakalama ve erozyon surecinden kalan gezegenler oldugunu gostermektedir Cuce gezegen Ceres de bu surecle ele gecirildigi one surulmustur Yakin zamanda orijinal Nice modelinde yakalanacak olanlardan daha yakin olan 2 5 AU dan daha kucuk yari ana eksenlere sahip birkac D tipi asteroit kesfedildi Dis Sistem Uydulari Toplama disklerinden suruklenme veya carpmalargibi geleneksel mekanizmalar tarafindan yakalanan duzensiz uydularin orijinal populasyonlari kuresel sistem kararsizligi sirasinda gezegenler arasindaki karsilasmalar sirasinda kaybolacaktir Nice modelinde Uranus ve Neptun gezegenimsi diske girip bozduktan sonra dis gezegenler cok sayida gezegenimsi ile karsilasir Bu gezegenimsilerin bir kismi gezegenler arasindaki karsilasmalar sirasinda uc yonlu etkilesimler yoluyla bu gezegenler tarafindan yakalanir Herhangi bir gezegenin bir buz devi tarafindan yakalanma olasiligi nispeten yuksektir birkac 10 7 Bu yeni uydular neredeyse her acidan yakalanabilirdi bu nedenle Saturn Uranus ve Neptun un normal uydularindan farkli olarak gezegenlerin ekvator duzlemlerinde yorungede dolanmalari gerekmez Hatta bazi duzensizlikler gezegenler arasinda degis tokus edilmis olabilir Ortaya cikan duzensiz yorungeler gozlemlenen populasyonlarin yari ana eksenleri egilimleri ve eksantriklikleri ile iyi uyum saglar Bu ele gecirilen uydular arasindaki muteakip carpismalar bugun gorulen supheli carpisma ailelerini yaratmis olabilir Bu carpismalar populasyonu mevcut boyut dagilimina asindirmak icin de gereklidir Neptun un en buyuk ayi olan Triton ikili bir gezegenoidin bozulmasini iceren uc cisim etkilesiminde yakalanmissa aciklanabilir Triton ikilinin daha kucuk uyesi olsaydi bu tur ikili bozulma daha olasi olurdu Bununla birlikte Triton un yakalanmasi gaz diskinin goreceli hizlari azaltacagi ve ikili degisim reaksiyonlarinin genel olarak cok sayida kucuk duzensizligi saglayamayacagi erken Gunes Sistemi nde daha olasi olacaktir Jupiter ve diger gezegenler arasinda dis Gunes Sisteminin diger yonlerini yeniden ureten ilk Nice model simulasyonlarinda Jupiter in duzensizliklerini aciklamaya yetecek kadar etkilesim yoktu Bu ya o gezegen icin ikinci bir mekanizmanin is basinda oldugunu ya da ilk simulasyonlarin dev gezegenlerin yorungelerinin evrimini yeniden uretmedigini gosteriyor Kuiper Kusaginin Olusumu Dis gezegenlerin gocu Gunes Sistemi nin en dis bolgelerinin varligini ve ozelliklerini aciklamak icin de gereklidir Baslangicta Kuiper kusagi cok daha yogundu ve Gunes e daha yakindi dis kenari yaklasik 30 dereceydi A B D Ic kenari olustuklarinda Gunes e cok daha yakin olan Uranus ve Neptun un yorungelerinin hemen otesinde olurdu buyuk olasilikla 15 20 araliginda AU ve zit konumlarda Uranus Gunes ten Neptun den daha uzakta Gezegenler arasindaki yercekimi karsilasmalari Neptun u yari ana ekseni 28 AU ve 0 4 kadar yuksek bir eksantriklik ile gezegenimsi diske dogru dagitir Neptun un yuksek eksantrikligi ortalama hareket rezonanslarinin ust uste gelmesine ve Neptun ile 2 1 ortalama hareket rezonanslari arasindaki bolgede yorungelerinin kaotik hale gelmesine neden olur Bu zamanda Neptun ile gezegenimsi diskin kenari arasindaki nesnelerin yorungeleri bu bolge icindeki sabit dusuk eksantriklikli yorungelere dogru disa dogru gelisebilir Neptun un eksantrikligi dinamik surtunme tarafindan sonumlendiginde bu yorungelerde sikisip kalirlar Bu nesneler Neptun ile etkilesime girdikleri kisa sure boyunca egimleri kucuk kaldigindan dinamik olarak soguk bir kusak olusturur Daha sonra Neptun dusuk eksantriklikli bir yorungede disa dogru goc ederken disa dogru sacilan nesneler rezonanslarina yakalanir ve Kozai mekanizmasi nedeniyle eksantriklikleri azalir ve egimleri artar bu da sabit daha yuksek egimli yorungelere kacmalarina izin verir Diger nesneler rezonansta yakalanmaya devam ederek plutinolari ve diger rezonans populasyonlarini olusturur Bu iki populasyon dinamik olarak sicaktir daha yuksek egilimleri ve eksantriklikleri vardir disa dogru sacilmis olmalari ve bu cisimlerin Neptun ile daha uzun sure etkilesime girmeleri nedeniyle Neptun un yorungesinin bu evrimi hem rezonansli hem de rezonanssiz populasyonlar Neptun un 2 1 rezonansinda bir dis kenar ve orijinal gezegenimsi diske gore kucuk bir kutle uretir Neptun un disa dogru sacilmasi ve 3 2 rezonansini gezegenimsi diskin orijinal kenarinin otesinde birakmasi nedeniyle diger modellerdeki dusuk egimli plutinolarin fazlaligindan kacinilir Oncelikle dis diskten kaynaklanan soguk klasik nesneler ve yakalama surecleri ile farkli baslangic konumlari iki modlu egim dagilimi ve bunun kompozisyonlarla korelasyonu icin aciklamalar sunar Bununla birlikte Neptun un yorungesinin bu evrimi yorunge dagiliminin bazi ozelliklerini hesaba katmaz Klasik Kuiper kusagi nesne yorungelerinde gozlemlenenden daha buyuk bir ortalama eksantriklik ongorur 0 10 0 13 e karsi 0 07 ve yeterince yuksek egimli nesneler uretmez Renk farkliliklarinin tamamen ilkel kompozisyondaki farkliliklardan ziyade kismen yuzey evrim sureclerinden kaynaklandigi one surulmesine ragmen soguk populasyonda gri nesnelerin gorunurdeki tam yoklugunu da aciklayamaz Nice modelinde tahmin edilen en dusuk eksantriklige sahip nesnelerin eksikligi soguk populasyonun in situ olustugunu gosterebilir Farkli yorungelere ek olarak sicak ve soguk populasyonlari farkli renklere sahiptir Soguk populasyon sicak populasyondan belirgin sekilde daha kirmizidir bu da farkli bir bilesime sahip oldugunu ve farkli bir bolgede olustugunu gosterir Soguk populasyon ayni zamanda Neptun ile yakin bir karsilasmadan sag cikmasi pek olasi olmayan gevsek bagli yorungelere sahip cok sayida ikili nesneyi de icerir Mevcut konumunda soguk populasyon olusmussa onu korumak icin Neptun un eksantrikliginin kucuk veya Uranus ile guclu bir etkilesim nedeniyle gunberinin hizla ilerlemesi gerekir Daginik Disk ve Oort Bulutu Neptun tarafindan yari ana ekseni 50 AU dan daha buyuk yorungelere dagilan nesneler sacilan diskin rezonans populasyonunu olusturan rezonanslarda yakalanabilir veya rezonans sirasinda eksantriklikleri azalirsa rezonanstan kacarak kararli yorungelere gecebilirler Neptun goc ederken daginik disk Neptun un eksantrikligi buyuk oldugunda aphelion mevcut yorungesinin cok otesine ulasabilir Su anda Neptun unkine yakin veya ondan daha buyuk perihelia ya ulasan nesneler eksantrikligi sonumlendiginde Neptun den ayrilabilir ve aphelion unu azaltarak onlari daginik diskte sabit yorungelerde birakir Uranus ve Neptun tarafindan daha buyuk yorungelere kabaca 5 000 AU sacilan nesneler galaktik gelgit tarafindan gunberilerini yukselterek onlari orta dereceli egilimlerle ic Oort bulutunu olusturan gezegenlerin etkisinden ayirabilir Daha da buyuk yorungelere ulasan digerleri izotropik egimli dis Oort bulutunu olusturan yakindaki yildizlar tarafindan bozulabilir Jupiter ve Saturn tarafindan sacilan nesneler tipik olarak Gunes Sisteminden firlatilir Ilk gezegenimsi diskin yuzde birkaci bu rezervuarlarda biriktirilebilir DegisikliklerNice modeli ilk yayinindan bu yana bir dizi degisiklik gecirdi Bazi degisiklikler Gunes Sistemi nin olusumunun daha iyi anlasilmasini yansitirken digerleri tahminleri ve gozlemleri arasinda onemli farkliliklar tespit edildikten sonra yapilmistir Erken Gunes Sistemi nin hidrodinamik modelleri dev gezegenlerin yorungelerinin birleserek bir dizi rezonansa yakalanmalarina neden olacagini gosteriyor Jupiter ve Saturn un kararsizliktan once 2 1 rezonansa yavas yaklasmasi ve sonrasinda yorungelerini duzgun bir sekilde ayirmalarinin genis kapsamli laik rezonanslar nedeniyle ic Gunes Sistemindeki nesnelerin yorungelerini degistirdigi de gosterildi Ilki Mars in yorungesinin diger karasal gezegenlerin yorungesini gecerek ic Gunes Sistemini istikrarsizlastirmasiyla sonuclanabilir Ilkinden kacinilirsa ikincisi karasal gezegenlerin yorungelerini daha buyuk eksantrikliklerle terk edecekti Asteroit kusaginin yorunge dagilimi da onu asiri egimli nesnelerle birakarak degisecektir Tahminler ve gozlemler arasindaki diger farkliliklar arasinda Jupiter tarafindan birkac duzensiz uydunun yakalanmasi Saturn un ic uydularindan buzun buharlasmasi Kuiper kusaginda yakalanan yuksek egimli nesnelerin azligi ve yakin zamanda ic gezegende D tipi asteroitlerin kesfi yer aliyordu asteroit kusagi Nice modelinde yapilan ilk degisiklikler dev gezegenlerin ilk konumlariydi Bir gaz diskinde yorungede donen gezegenlerin davranislarinin hidrodinamik modeller kullanilarak incelenmesi dev gezegenlerin Gunes e dogru goc edeceklerini ortaya koyuyor Goc devam ederse Jupiter in yakin zamanda kesfedilen sicak Jupiterler olarak bilinen ote gezegenler gibi Gunes e yakin bir yorungede donmesine neden olacakti Ancak Saturn un Jupiter ile rezonansta yakalanmasi bunu engeller ve diger gezegenlerin daha sonra yakalanmasi Jupiter ve Saturn un 3 2 rezonanslarinda dortlu bir rezonans konfigurasyonu ile sonuclanir Bu rezonansin gecikmeli olarak bozulmasi icin bir mekanizma da onerildi Dis diskteki Pluton kutleli nesnelerle yercekimi karsilasmalari yorungelerini karistirarak eksantrikliklerde bir artisa ve yorungelerinin birlesmesi yoluyla dev gezegenlerin ice gocune neden olur Bu ice goc sirasinda gezegenlerin yorungelerinin eksantrikliklerini degistiren ve dortlu rezonansi bozan dunyevi rezonanslar gecilecekti Bunu orijinal Nice modeline benzer bir gec kararsizlik izler Orijinal Nice modelinden farkli olarak bu kararsizligin zamanlamasi gezegenlerin baslangic yorungelerine veya dis gezegen ile gezegenimsi disk arasindaki mesafeye duyarli degildir Rezonansli gezegen yorungelerinin kombinasyonu ve bu uzun mesafeli etkilesimlerin tetikledigi gec kararsizlik Nice 2 modeli olarak adlandirildi Ikinci degisiklik buz devlerinden birinin Jupiter ile karsilasmasi ve yari ana ekseninin sicramasina neden olmasi sartiydi Bu atlama Jupiter senaryosunda bir buz devi Saturn ile karsilasir ve iceriye dogru Jupiter i gecen bir yorungeye dagilarak Saturn un yorungesinin genislemesine neden olur sonra Jupiter le karsilasir ve disari dogru dagilarak Jupiter in yorungesinin kuculmesine neden olur Bu Jupiter in ve Saturn un yorungelerinin yumusak bir iraksak goc yerine adim adim ayrilmasiyla sonuclanir Jupiter ve Saturn un yorungelerinin kademeli olarak ayrilmasi karasal gezegenlerin eksantrikliklerini artiran ve asteroit kusagini asiri yuksek dusuk oraniyla terk eden ic gunes Sistemi boyunca laik rezonanslarin yavas supurulmesini onler egim nesneleri Bu modelde buz devi ile Jupiter in karsilasmalari Jupiter in kendi duzensiz uydularini elde etmesine olanak sagliyor Jupiter Truvalari da bu karsilasmalarin ardindan Jupiter in yari ana ekseni sicradiginda yakalanir ve eger buz devi Truvalarini sacan kurtulus noktalarindan birinden gecerse bir populasyon digerine gore tukenir Asteroit kusagi boyunca sekuler rezonanslarin daha hizli gecisi asteroitlerin cekirdeginden kaybini sinirlar Gec Agir Bombardimaninin kayalik carpma darbelerinin cogu bunun yerine dev gezegenler mevcut konumlarina ulastiginda bozulan bir ic uzantidan kaynaklanir ve geriye kalan bir kalinti Hungaria asteroitleri olarak kalir Bazi D tipi asteroitler asteroit kusagini gecerken buz devi ile karsilasmalar sirasinda 2 5 AU icinde ic asteroit kusagina gomulur Bes Gezegenli Nice ModeliJupiter ile karsilasan buz devinin simulasyonlarindaki sik sik firlatma David Nesvorny ve digerlerini biri kararsizlik sirasinda firlatilan bes dev gezegene sahip erken bir Gunes Sistemi hipotezi kurmaya yoneltti Bu bes gezegenli Nice modeli 3 2 3 2 2 1 3 2 rezonans zincirindeki dev gezegenlerle onlarin otesinde yorungede donen bir gezegenimsi diskle baslar Rezonans zincirinin kirilmasinin ardindan Neptun ilk olarak gezegenler arasi karsilasmalar baslamadan once 28 AU ya ulasan gezegenimsi diske dogru goc eder Bu ilk goc dis diskin kutlesini azaltarak Jupiter in eksantrikliginin korunmasini saglar ve bu goc basladiginda gezegenimsi diskte 20 Dunya kutlesi kalirsa gozlemlerle eslesen bir egim dagilimina sahip bir Kuiper kusagi uretir Neptun un eksantrikligi istikrarsizlik sirasinda kucuk kalabilir cunku yalnizca firlatilan buz devi ile karsilasir ve yerinde soguk klasik kusagin korunmasina izin verir Dusuk kutleli gezegen kusagi Pluton kutleli nesneler tarafindan egimlerin ve eksantrikliklerin uyarilmasiyla birlikte Saturn un ic uydulari tarafindan buz kaybini da onemli olcude azaltir Nice 2 modelinde rezonans zincirinin gec kirilmasi ve istikrarsizliktan once Neptun un 28 AU ya gecisinin birlesimi olasi degildir Bu bosluk rezonanstan erken bir kacisin ardindan birkac milyon yil boyunca yavas toz kaynakli bir gocle kapatilabilir Yakin zamanda yapilan bir arastirma bes gezegenli Nice modelinin karasal gezegenlerin yorungelerini yeniden uretme olasiliginin istatistiksel olarak kucuk oldugunu buldu Bu kararsizligin karasal gezegenlerin olusumundan once meydana geldigini ve Gec Agir Bombardimanin kaynagi olamayacagini ima etse de erken kararsizligin avantaji yari ana eksendeki buyuk sicramalar tarafindan azaltilir asteroit kusagini korumak icin gerekli olan Jupiter ve Saturn Ayrica bakinizGunes Sisteminin Olusumu ve Evrimi Gec Donem Agir BombardimanKaynakca a b Solving solar system quandaries is simple Just flip flop the position of Uranus and Neptune Press release Arizona State University 11 Aralik 2007 28 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Mart 2009 Desch 2007 Mass Distribution and Planet Formation in the Solar Nebula The Astrophysical Journal 671 1 878 893 doi 10 1086 522825 a b Solar System Formation Solar System Formation Reviews in Modern Astronomy 21 2009 ss 215 227 doi 10 1002 9783527629190 ch12 ISBN 9783527629190 a b c d e f R Gomes 2005 Origin of the cataclysmic Late Heavy Bombardment period of the terrestrial planets PDF Nature 435 7041 466 9 doi 10 1038 nature03676 PMID 15917802 1 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Haziran 2021 a b c d Tsiganis 2005 Origin of the orbital architecture of the giant planets of the Solar System PDF Nature 435 7041 459 461 doi 10 1038 nature03539 PMID 15917800 8 Eylul 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Haziran 2021 a b Morbidelli 2005 PDF Nature 435 7041 462 465 doi 10 1038 nature03540 OCLC 112222497 PMID 15917801 21 Subat 2014 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Uranus Neptune and the Mountains of the Moon Planetary Science Research Discoveries Hawaii Institute of Geophysics amp Planetology 21 Agustos 2001 12 Mayis 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2008 a b Orbital shuffle for early solar system Geotimes 7 Haziran 2005 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 26 Agustos 2007 a b c d Levison 2007 Origin of the Structure of the Kuiper Belt during a Dynamical Instability in the Orbits of Uranus and Neptune Icarus 196 1 258 273 doi 10 1016 j icarus 2007 11 035 Constraints on outer Solar System early chronology PDF Early Solar System Impact Bombardment conference 2008 10 Eylul 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 18 Ekim 2008 a b c Morbidelli 2010 Evidence from the Asteroid Belt for a Violent Past Evolution of Jupiter s Orbit The Astronomical Journal 140 5 1391 1501 doi 10 1088 0004 6256 140 5 1391 Comet impacts explain Ganymede Callisto dichotomy Astronomy Now 7 Mayis 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Aralik 2016 Nimmo 2012 Impact driven ice loss in outer Solar System satellites Consequences for the Late Heavy Bombardment Icarus 219 1 508 510 doi 10 1016 j icarus 2012 01 016 Levison Harold F 1997 Dynamical evolution of Jupiter s Trojan asteroids Nature 385 6611 42 44 doi 10 1038 385042a0 Levison 2009 Contamination of the asteroid belt by primordial trans Neptunian objects Nature 460 7253 364 366 doi 10 1038 nature08094 PMID 19606143 Bottke 2008 The Collisional Evolution of Objects Captured in the Outer Asteroid Belt During the Late Heavy Bombardment 39th Lunar and Planetary Science Conference 39 LPI Contribution No 1391 1447 William B McKinnon 2008 On The Possibility Of Large KBOs Being Injected Into The Outer Asteroid Belt Bulletin of the American Astronomical Society 40 464 DeMeo 2014 Unexpected D type interlopers in the inner main belt Icarus 229 392 399 doi 10 1016 j icarus 2013 11 026 Turrini amp Marzari 2008 Phoebe and Saturn s irregular satellites implications for the collisional capture scenario 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b Nesvorny 2007 Capture of Irregular Satellites during Planetary Encounters The Astronomical Journal 133 5 1962 1976 doi 10 1086 512850 Nesvorny 2004 Collisional Origin of Families of Irregular Satellites The Astronomical Journal 127 3 1768 1783 doi 10 1086 382099 Bottke 2010 The Irregular Satellites The Most Collisionally Evolved Populations in the Solar System The Astronomical Journal 139 3 994 1014 doi 10 1088 0004 6256 139 3 994 Agnor 2006 Neptune s capture of its moon Triton in a binary planet gravitational encounter Nature 441 7090 192 194 doi 10 1038 nature04792 PMID 16688170 Vokrouhlicky 2008 Irregular Satellite Capture by Exchange Reactions The Astronomical Journal 136 4 1463 1476 doi 10 1088 0004 6256 136 4 1463 a b Levison 3 Nisan 2008 Origin of the structure of the Kuiper belt during a dynamical instability in the orbits of Uranus and Neptune Icarus 196 1 258 273 doi 10 1016 j icarus 2007 11 035 Morbidelli Origin and dynamical evolution of comets and their reservoirs arXiv astro ph 0512256 2 Lovett 2010 Kuiper Belt may be born of collisions Nature doi 10 1038 news 2010 522 Wolff 2012 Neptune on Tiptoes Dynamical Histories that Preserve the Cold Classical Kuiper Belt The Astrophysical Journal 746 2 171 doi 10 1088 0004 637X 746 2 171 Batygin 2011 Retention of a Primordial Cold Classical Kuiper Belt in an Instability Driven Model of Solar System Formation The Astrophysical Journal 738 1 13 doi 10 1088 0004 637X 738 1 13 Dones 2004 Oort cloud formation and dynamics Comets II 323 153 174 Brasser 2013 Oort cloud and Scattered Disc formation during a late dynamical instability in the Solar System Icarus 225 1 40 49 doi 10 1016 j icarus 2013 03 012 a b Morbidelli 2007 Dynamics of the Giant Planets of the Solar System in the Gaseous Protoplanetary Disk and Their Relationship to the Current Orbital Architecture The Astronomical Journal 134 5 1790 1798 doi 10 1086 521705 a b Brasser 2009 Constructing the secular architecture of the solar system II the terrestrial planets Astronomy and Astrophysics 507 2 1053 1065 doi 10 1051 0004 6361 200912878 Levison 2011 Late Orbital Instabilities in the Outer Planets Induced by Interaction with a Self gravitating Planetesimal Disk The Astronomical Journal 142 5 152 doi 10 1088 0004 6256 142 5 152 Nesvorny 2014 Capture of Irregular Satellites at Jupiter The Astrophysical Journal 784 1 22 doi 10 1088 0004 637X 784 1 22 Nesvorny 2013 Capture of Trojans by Jumping Jupiter The Astrophysical Journal 768 1 45 doi 10 1088 0004 637X 768 1 45 Bottke 2012 An Archaean heavy bombardment from a destabilized extension of the asteroid belt Nature 485 7396 78 81 doi 10 1038 nature10967 PMID 22535245 Vokrouhlicky 2016 Capture of Trans Neptunian Planetesimals in the Main Asteroid Belt The Astronomical Journal 152 2 39 doi 10 3847 0004 6256 152 2 39 Nesvorny 2011 Young Solar System s Fifth Giant Planet The Astrophysical Journal Letters 742 2 L22 doi 10 1088 2041 8205 742 2 L22 Batygin 2012 Instability driven Dynamical Evolution Model of a Primordially Five planet Outer Solar System The Astrophysical Journal Letters 744 1 L3 doi 10 1088 2041 8205 744 1 L3 Nesvorny 2012 Statistical Study of the Early Solar System s Instability with Four Five and Six Giant Planets The Astronomical Journal 144 4 17 doi 10 1088 0004 6256 144 4 117 Nesvorny 2015 Jumping Neptune Can Explain the Kuiper Belt Kernel The Astronomical Journal 150 3 68 doi 10 1088 0004 6256 150 3 68 Nesvorny 2012 Statistical Study of the Early Solar System s Instability with Four Five and Six Giant Planets The Astronomical Journal 144 4 117 doi 10 1088 0004 6256 144 4 117 Nesvorny 2015 Evidence for Slow Migration of Neptune from the Inclination Distribution of Kuiper Belt Objects The Astronomical Journal 150 3 73 doi 10 1088 0004 6256 150 3 73 The Impact Rate on Giant Planet Satellites During the Late Heavy Bombardment PDF 44th Lunar and Planetary Science Conference 2013 10 Mayis 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 30 Haziran 2021 Deienno 2017 Constraining the giant planets initial configuration from their evolution implications for the timing of the planetary instability The Astronomical Journal 153 4 153 doi 10 3847 1538 3881 aa5eaa Kaib 2016 The fragility of the terrestrial planets during a giant planet instability Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 455 4 3561 3569 doi 10 1093 mnras stv2554 Jupiter May Have Ejected A Planet From Our Solar System Starts With a Bang Forbes 28 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Aralik 2015 Walsh 2011 The effect of an early planetesimal driven migration of the giant planets on terrestrial planet formation Astronomy and Astrophysics 526 A126 doi 10 1051 0004 6361 201015277 Toliou 2016 Magnitude and timing of the giant planet instability A reassessment from the perspective of the asteroid belt Astronomy amp Astrophysics 592 A72 doi 10 1051 0004 6361 201628658