Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nicolò Donato veya Nicoló Doná (d. 28 Ocak 1539, Venedik – ö. 9 Mayıs 1618, Venedik). 4 Nisan 1618 - 9 Mayıs 1618 arasında 1 ay 5 gün süren gayet kısa bir zaman aralığında Venedik Cumhuriyeti "Doçe" unvanı ile devlet başkanlığı yapan 93'üncü dükadır.
| Nicolò Donato | |
|---|---|
| Nicolò Donato portresi (1616) | |
 | |
| Venedik Cumhuriyeti Doçesi (93.) Doge di Venezia | |
| Hüküm süresi | 4 Nisan 1618 - 9 Mayıs 1618 1 ay 5 gün. |
| Önce gelen | Giovanni Bembo |
| Sonra gelen | Antonio Priuli |
| Doğum | 28 Ocak 1539 Venedik |
| Ölüm | 9 Mayıs 1618 (yaş: 78) Venedik |
| Defin | , Murano Adası, Venedik |
| Eş(ler)i | Hiç evlenmemiş |
| Babası | Giovanni Donà |
| Annesi | Elisabetta Morosini |
Hayatı
Doçe olmadan önce
'Nicolò Donato 28 Ocak 1539'da Venedik'te Giovanni Donà (veya Donato) ve karısı Elisabetta di Cristoforo Morosini'nun üç erkek çocuğundan sonucusu olarak doğdu. Babası Giovanni Donà (veya Donato) Venedik'in gayet iyi tanınmış zengin asıl patrisiyen ailesi olan "Dona (veya Donato)" sülalesinin "Tresse d'Oro (Altından Bükleler)" adı ile bilinen dalına mensuptu. Nicolò'nun annesi Elisabetta di Cristoforo Morosini de "Morosini Sülalesi" olarak Venedik'in tanınmış, gayet zengin ve birçok Venedik Cumhuriyeti için doçe, devlet adamı, genaral ve amiral görevleri yapan ve Katolik kilisesi için kardinal olmuş olan mensupları bulanan patrisiyen bir ailesinden gelmekte idi.
Nicolò genç yaşta Padova Üniversitesi'ne girmek için amcası Girolamo Donato ve kardinal Agostino Valier tarafından bir devlet adamı olmak hedefi ile yetiştirildi. Gayet iyi bir Latince öğrendi ve Latince edebiyat ve kültür kitap kaynaklarını ayrıntılı olarak inceleyip öğrendi. Padova Üniversitesi'nde büyük olasıkla hukuk okudu ve diploma üstü hukuk derecesi de aldı. Bu onun sonradan büyük bir belagat (retorik) sahibi konuşmacı ve yazar olmasına yol açtı.
Üniversite'den mezun olduktan sonra ticaret işlerine kendini verdi ve büyük bir servet yaptı. Bu servet Doçe iken ölünce kardeşi Francesco'ya miras kaldı. 1560'ta epeyce yüklü bir altından servet sarfederek Venedik Cumhuriyeti'nde sadece patrisiyen sınıfı üyelerinin katılabileceği devlet yöneticiliği görevi olan "Maggior Consiglio" yani "Venedik Büyük Konseyi" üyesi olarak zengin asiller arasindaki seçimle atandı. Bu yüksek devlet yöneticiliği konseyinin en yüksek seviyesi "Savio (Akiller)" konseyleri idi ve bunlardan 5 tanesi "savii ai ordini" adı ile donanma, ticaret ve denizaşırı araziler işlerine bakmakla görevlendirilmekte idiler. Nicolò Donato 1564'te bu "savii ai ordini" akiller konseyinin üyesi olarak atandı. Bundan sonra Nicolò Donato bu politika-yöneticilik görevlerini üzerine almakta devam etti.
1566'dan itibaren Venedik şehrinin dışında Venedik'e bağlı "terrafirma" adı verilen İtalya ana kara arazilerinde bu politik-yönetim görevleri yüklendi. Önce Udine şehir valisi oldu. 1566'da tüm Dalmaçya kıyıları için "avogador" unvanlı genel devlet işleri müfettişlik görevine atandı. 1570'te Osmanlı Devleti'ne karşı gönderilen büyük Haçlı donanmasına katılan Venedik filosunda göreve alındı ve İnebahtı Savaşı'nda Osmanlı donanmasına karşı galip gelen Haçlı donanmasi mensubu olarak savaş tecrübesi gördü. 1574'te; Koper şehrinin "podesta" unvanlı valisi oldu. Aynı rütbe ve benzer görevle 1575'te Vicenza şehrinin "kaptan-general" unvanlı valisi; ve tekrar Koper şehrinin "podesta" unvanlı valisi yapıldı. Bu görevde iken komşu komün olan Trieste ile tuzlaların ve tuz üretiminin idaresi için anlaşmazlık çıktı ve Venedikli askerî birlikler ile Nicolò Donato tuzlaların idaresini ele almayı denedi ve Rosandra'da bulunan tuzla ve tuz üretim tesisleri bu askerî harekât sırasında tahrip edildi. Bu görevlerden sonra devlet işlerinde ilerleme ancak Venedik şehirdeki bulunan yüksek yönetim mevkilerine atanması ile olmakta idi; ama Nicolo Donato bu görevlere yükseltilmedi.
1618'de İspanya'nın Venedik elçisi "1. Bedmar Markizi Alfonso de la Cueva" İspanyollara bağlı gizli casuslar kullanarak Venedik'te Doçe Giovanni Bembo aleyhtarı olan bazı kesimlerle gizli görüşmelere başlayıp bir komplo planlayıp uygulamaya geçirmeye çalışmakta idi ve Doçe Bembo buna karşı tedbirler almaya başlamıştı. Fakat 16 Mart 1618'de 74 yaşında iken Doçe Giovanni Bembo öldü.
Kısa Doçelik donemi
Yeni doçe seçmek için 41 seçmenden oluşan Venedik Cumhuriyeti "Doçe Seçmenler Konseyi" toplandı. Bu konseyde Doçe seçilmek için önemli "eski zenginler (vecchei) kliği" adayı Nicolo Donato oldu. Konsey bir secim yapamadan 34 defa oylama yaptı. 4 Nisan 1618'de yapılan oylama sonucunda Nicolo Donato bu konseyin ekseriyet oylarını alıp Venedik Cumhuriyeti 93'üncü Doçesi seçildi. O gün Doçe tahtına çıkartıldı. Bu sonucu almasında seçmen üyelere rüşvet gibi hediyeler vermesinin neden olduğu söylenmektedir. Diğer taraftan daha güçlü bir aday olan Giambattista Nani'nin seçilmemesine Donato kliğinin Nano'nun Protestanlara sempati duyduğu söylentilerinin yayılmasına atfedilmektedir. Doçe olduğu zaman Nicolo Donato 79 yaşında olup gayet yaşlı idi. Bir başka açıklamaya göre ise bu seçim sonucu, aralarında uzlaşamayan "Seçmenler Konseyi" üyelerinin bir ihtiyar adayı biran evvel doçe seçerek İspanyol elçisinin gizli komplosunun işlemesini önlemeye çalıştıkları için ortaya çıkmıştır.
Yeni doçe olarak geleneksel olarak kendi kesesinden finansman sağlayarak Venedik halkına şehir sokak eğlenceleri ve etkinlikleri organize etmesi gerekmekteydi. Nicolo Donato bunu vesile bilerek gayet bonkör olarak para sarfederek eskiden beri kendinin eli sıkı "cimri" olarak bilinmesinin doğru olmadığını göstermek istedi. Fakat yakın ailesi ve akrabaları kendinden daha eli sıkı olarak isim yaptılar. Verilen bir örneğe göre akrabaları fazla yemek hazırlama masrafları olmasın diye bazı asıl hanımların verilen bir dans partisinden sonra verilen genel ziyafet sofrasına katılmalarını önlemeye çalışmışlardı.
Nicolo Donato'nun doçelik dönemi 4 Nisan'dan 9 Mayıs'a kadar sadece 35 gün sürdü. Bu dönemde İspanyol elçisini komplosu krizinin biraz daha şiddetlenmesi haricinde önemli bir olay olmadı. Nicolo Donato 9 Mayıs 1618'de 79 yaşında iken Venedik'te öldü. Bazı kaynaklara Donato'nun ölümünün nedenini çok sevdiği yeğeni Pietro Donato'yu tayin ettiği yüksek devlet idareciliği görevine getirilmesinin Venedik Senatosu tarafından kabul edilmemesinin verdiği üzüntü ile açıklamaktadırlar. Senatonun bu red hareketinin Nicolo Donato'nun Docelik itibarını sarsacağını düşünmesine ve hatta bir hakaret olarak anlaşılacağını kabul edip bu hakaretten büyük etkilenmesine bağlamaktadırlar. Bunun doğru bir gerçek olduğu genel olarak tarihçilerin hepsi tarafından kabul edilmemektedir.
Defin yeri Murano adasında içindedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Bu madde kısmen İtalyanca Wikipedia "Nicolò Donà" maddesi kaynaklıdır. Online: [1]3 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
Dış kaynaklar
| Wikimedia Commons'ta Nicolò Donato ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Norwich, John Julius (1999) A History of Venice. New York: Vintage Books, (İngilizce)
- da Mosto, Andrea (2003), I Dogi di Venezia. Floransa: Giunti editore . (İtalyanca)
- Dumler, Helmut (2001), Venedig und die Dogen. Düsseldorf:Artemis & Winkler (Almanca)
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Giovanni Bembo | Venedik Doçesi 1618 | Sonra gelen: Antonio Priuli |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nicolo Donato veya Nicolo Dona d 28 Ocak 1539 Venedik o 9 Mayis 1618 Venedik 4 Nisan 1618 9 Mayis 1618 arasinda 1 ay 5 gun suren gayet kisa bir zaman araliginda Venedik Cumhuriyeti Doce unvani ile devlet baskanligi yapan 93 uncu dukadir Nicolo DonatoNicolo Donato portresi 1616 Venedik Cumhuriyeti Docesi 93 Doge di VeneziaHukum suresi4 Nisan 1618 9 Mayis 1618 1 ay 5 gun Once gelenGiovanni BemboSonra gelenAntonio PriuliDogum28 Ocak 1539 VenedikOlum9 Mayis 1618 yas 78 VenedikDefin Murano Adasi VenedikEs ler iHic evlenmemisBabasiGiovanni DonaAnnesiElisabetta MorosiniDonato sulalesi nin ve Nicolo Donato nun armasiHayatiDoce olmadan once Nicolo Donato 28 Ocak 1539 da Venedik te Giovanni Dona veya Donato ve karisi Elisabetta di Cristoforo Morosini nun uc erkek cocugundan sonucusu olarak dogdu Babasi Giovanni Dona veya Donato Venedik in gayet iyi taninmis zengin asil patrisiyen ailesi olan Dona veya Donato sulalesinin Tresse d Oro Altindan Bukleler adi ile bilinen dalina mensuptu Nicolo nun annesi Elisabetta di Cristoforo Morosini de Morosini Sulalesi olarak Venedik in taninmis gayet zengin ve bircok Venedik Cumhuriyeti icin doce devlet adami genaral ve amiral gorevleri yapan ve Katolik kilisesi icin kardinal olmus olan mensuplari bulanan patrisiyen bir ailesinden gelmekte idi Nicolo genc yasta Padova Universitesi ne girmek icin amcasi Girolamo Donato ve kardinal Agostino Valier tarafindan bir devlet adami olmak hedefi ile yetistirildi Gayet iyi bir Latince ogrendi ve Latince edebiyat ve kultur kitap kaynaklarini ayrintili olarak inceleyip ogrendi Padova Universitesi nde buyuk olasikla hukuk okudu ve diploma ustu hukuk derecesi de aldi Bu onun sonradan buyuk bir belagat retorik sahibi konusmaci ve yazar olmasina yol acti Universite den mezun olduktan sonra ticaret islerine kendini verdi ve buyuk bir servet yapti Bu servet Doce iken olunce kardesi Francesco ya miras kaldi 1560 ta epeyce yuklu bir altindan servet sarfederek Venedik Cumhuriyeti nde sadece patrisiyen sinifi uyelerinin katilabilecegi devlet yoneticiligi gorevi olan Maggior Consiglio yani Venedik Buyuk Konseyi uyesi olarak zengin asiller arasindaki secimle atandi Bu yuksek devlet yoneticiligi konseyinin en yuksek seviyesi Savio Akiller konseyleri idi ve bunlardan 5 tanesi savii ai ordini adi ile donanma ticaret ve denizasiri araziler islerine bakmakla gorevlendirilmekte idiler Nicolo Donato 1564 te bu savii ai ordini akiller konseyinin uyesi olarak atandi Bundan sonra Nicolo Donato bu politika yoneticilik gorevlerini uzerine almakta devam etti 1566 dan itibaren Venedik sehrinin disinda Venedik e bagli terrafirma adi verilen Italya ana kara arazilerinde bu politik yonetim gorevleri yuklendi Once Udine sehir valisi oldu 1566 da tum Dalmacya kiyilari icin avogador unvanli genel devlet isleri mufettislik gorevine atandi 1570 te Osmanli Devleti ne karsi gonderilen buyuk Hacli donanmasina katilan Venedik filosunda goreve alindi ve Inebahti Savasi nda Osmanli donanmasina karsi galip gelen Hacli donanmasi mensubu olarak savas tecrubesi gordu 1574 te Koper sehrinin podesta unvanli valisi oldu Ayni rutbe ve benzer gorevle 1575 te Vicenza sehrinin kaptan general unvanli valisi ve tekrar Koper sehrinin podesta unvanli valisi yapildi Bu gorevde iken komsu komun olan Trieste ile tuzlalarin ve tuz uretiminin idaresi icin anlasmazlik cikti ve Venedikli askeri birlikler ile Nicolo Donato tuzlalarin idaresini ele almayi denedi ve Rosandra da bulunan tuzla ve tuz uretim tesisleri bu askeri harekat sirasinda tahrip edildi Bu gorevlerden sonra devlet islerinde ilerleme ancak Venedik sehirdeki bulunan yuksek yonetim mevkilerine atanmasi ile olmakta idi ama Nicolo Donato bu gorevlere yukseltilmedi 1618 de Ispanya nin Venedik elcisi 1 Bedmar Markizi Alfonso de la Cueva Ispanyollara bagli gizli casuslar kullanarak Venedik te Doce Giovanni Bembo aleyhtari olan bazi kesimlerle gizli gorusmelere baslayip bir komplo planlayip uygulamaya gecirmeye calismakta idi ve Doce Bembo buna karsi tedbirler almaya baslamisti Fakat 16 Mart 1618 de 74 yasinda iken Doce Giovanni Bembo oldu Kisa Docelik donemi Nicolo Donato nun Docelik doneminde bastirilmis Venedik altini Yeni doce secmek icin 41 secmenden olusan Venedik Cumhuriyeti Doce Secmenler Konseyi toplandi Bu konseyde Doce secilmek icin onemli eski zenginler vecchei kligi adayi Nicolo Donato oldu Konsey bir secim yapamadan 34 defa oylama yapti 4 Nisan 1618 de yapilan oylama sonucunda Nicolo Donato bu konseyin ekseriyet oylarini alip Venedik Cumhuriyeti 93 uncu Docesi secildi O gun Doce tahtina cikartildi Bu sonucu almasinda secmen uyelere rusvet gibi hediyeler vermesinin neden oldugu soylenmektedir Diger taraftan daha guclu bir aday olan Giambattista Nani nin secilmemesine Donato kliginin Nano nun Protestanlara sempati duydugu soylentilerinin yayilmasina atfedilmektedir Doce oldugu zaman Nicolo Donato 79 yasinda olup gayet yasli idi Bir baska aciklamaya gore ise bu secim sonucu aralarinda uzlasamayan Secmenler Konseyi uyelerinin bir ihtiyar adayi biran evvel doce secerek Ispanyol elcisinin gizli komplosunun islemesini onlemeye calistiklari icin ortaya cikmistir Yeni doce olarak geleneksel olarak kendi kesesinden finansman saglayarak Venedik halkina sehir sokak eglenceleri ve etkinlikleri organize etmesi gerekmekteydi Nicolo Donato bunu vesile bilerek gayet bonkor olarak para sarfederek eskiden beri kendinin eli siki cimri olarak bilinmesinin dogru olmadigini gostermek istedi Fakat yakin ailesi ve akrabalari kendinden daha eli siki olarak isim yaptilar Verilen bir ornege gore akrabalari fazla yemek hazirlama masraflari olmasin diye bazi asil hanimlarin verilen bir dans partisinden sonra verilen genel ziyafet sofrasina katilmalarini onlemeye calismislardi Nicolo Donato nun docelik donemi 4 Nisan dan 9 Mayis a kadar sadece 35 gun surdu Bu donemde Ispanyol elcisini komplosu krizinin biraz daha siddetlenmesi haricinde onemli bir olay olmadi Nicolo Donato 9 Mayis 1618 de 79 yasinda iken Venedik te oldu Bazi kaynaklara Donato nun olumunun nedenini cok sevdigi yegeni Pietro Donato yu tayin ettigi yuksek devlet idareciligi gorevine getirilmesinin Venedik Senatosu tarafindan kabul edilmemesinin verdigi uzuntu ile aciklamaktadirlar Senatonun bu red hareketinin Nicolo Donato nun Docelik itibarini sarsacagini dusunmesine ve hatta bir hakaret olarak anlasilacagini kabul edip bu hakaretten buyuk etkilenmesine baglamaktadirlar Bunun dogru bir gercek oldugu genel olarak tarihcilerin hepsi tarafindan kabul edilmemektedir Defin yeri Murano adasinda icindedir Ayrica bakinizVenedik Cumhuriyeti Venedik doceleri listesiKaynakcaBu madde kismen Italyanca Wikipedia Nicolo Dona maddesi kaynaklidir Online 1 3 Subat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Italyanca Dis kaynaklarWikimedia Commons ta Nicolo Donato ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Norwich John Julius 1999 A History of Venice New York Vintage Books ISBN 0 679 72197 5 Ingilizce da Mosto Andrea 2003 I Dogi di Venezia Floransa Giunti editore ISBN 978 8809028814 Italyanca Dumler Helmut 2001 Venedig und die Dogen Dusseldorf Artemis amp Winkler ISBN 978 3538071162 Almanca Resmi unvanlarOnce gelen Giovanni Bembo Venedik Docesi 1618 Sonra gelen Antonio Priuli