Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin içeriğinin Türkçeleştirilmesi veya doğrultusunda düzeltilmesi gerekmektedir. Bu maddedeki yazım ve noktalama yanlışları ya da anlatım bozuklukları giderilmelidir. (Yabancı sözcükler yerine Türkçe karşılıklarının kullanılması, karakter hatalarının düzeltilmesi, dilbilgisi hatalarının düzeltilmesi vs.) Düzenleme yapıldıktan sonra bu şablon kaldırılmalıdır. |
Nolan diyagramı bir siyasi görüş değerlendirme diyagramı olup 1969 yılında tarafından oluşturulmuştur. Diyagram siyasi düşünceleri iki vektöre - iktisadi görüş ve kişisel görüş - ayırarak bir çeşit Kartezyen diyagram sunar. Böylece siyasi görüş analizini geleneksel tek boyutlu çizgisel değerlendirme ölçütü olan "sağ-sol" çizgisi dışına çıkarıp iktisadi ve şahsi özgürlükler derecesinde iki boyutlu bir grafiğe yerleştirir.
Gelişimi
Benzer bir iki boyutlu diyagram dört yerine sekiz noktalı olarak ve Albert Meltzer tarafından 1970 yılındaki The Floodgates of Anarchy adlı yayında ortaya çıktı. 'de (s. 321) , diyagarama dair düşünceleri Maurice Bryson ve William McDill'in The Rampart Journal of Individualist Thought (Yaz 1968) dergisindeki "The Political Spectrum: A Bi-Dimensional Approach" adlı makaleye dayandırır.
David Nolan diyagramın şimdiki halini ilk kez (SIL)'ın aylık dergisi olan 'in Ocak 1971 tarihli sayısında "Classifying and Analyzing Politico-Economic Systems" adlı makalesinde yayınlamıştır. Şubat 1971'de, sonrasında Liberteryen Parti olacak olan gruba kuruluşunda destek vermiştir.
Başka hiçbir düşünceye imkân tanımayan "sağ-sol" çizgisel analizinden yılmış haldeki Nolan, kendi adıyla anılacak iki eksenli diyagramı icat etmiştir. Nolan diyagramı, 'in temelidir. Nolan'ın kanaati, bireyin siyasi düşüncesinde temel tanımlayıcı nitelik olan çeşitli siyaset felsefeleri arasındaki esas farkın, insan eylemleri üzerinde savunulan hükûmet kontrolünün miktarı olduğudur.[] Nolan daha sonra aslında tüm siyasi eylemlerin iki genel başlıkta toplanabileceğini savunmuştur: iktisadi ve bireysel. "İktisadi" küme insanların üretici ve tüketici olarak ne yaptığını - ne aldıkları, sattıkları, ürettikleri, nerede çalıştıkları, hangi işgücünü kullandıkları ve paralarıyla ne yaptıkları - içerir. İktisadi eylemlere örnek bir işyeri açmak veya işletmek, ev almak, bina inşaatı ve büroda çalışmak olabilir. "Bireysel" küme insanların ilişkilerinde, kendilerini ifade etmede neler yaptığını ve kendi beden ve akıllarıyla neler yaptıklarını kapsar. Bireysel eylemlere örnek kiminle evlendikleri, hangi kitapları okudukları veya filmleri izledikleri, hangi gıda, ilaç ve eczaları kullanmayı tercih ettikleri, eğlence anlayışları, din seçimleri, bağlı oldukları organizasyonlar ve kiminle ilişki kurmayı seçtikleri olabilir.
Nolan, çoğu yürütme faaliyetinin (veya kontrolünün) bu iki ana mecrada meydana geldiğini fark ettiğinden siyasi pozisyonlar bireyin veya bir siyasi partinin bu iki alanda ne kadar hükûmet kontrolünü savunduğuyla belirlenebilir. Uç noktalar iki alanda da hükûmet kontrolünün olmaması (anarşizm) ya da her alanda sınırsız veya azami hükûmet kontrolüdür (çeşitli totaliter yönetimler). Çoğu siyasi görüş ikisi arasında bir yerde durur. Genel olarak:
- Muhafazakârlar ve sağ düşünceler iktisadi alanda daha çok özgürlüğe yönelirken (örnek: serbest piyasa) şahsi meselelerde daha çok hükûmet müdahalesinden yanadır (örnek: uyuşturucu yasaları).
- Liberaller ve sol düşünceler (kavramların Amerikan temelli anlamlarıyla) şahsi alanda daha çok özgürlüğe yönelirken (örnek: vicdani ret) ekonomide daha çok hükûmet etkinliği veya kontrolünü savunur (örnek: hükûmet denetiminde asgari ücret).
- Liberteryenler hem ekonomik hem de bireysel özgürlüğü savunur ve her iki alanda da çoğu (veya bütün) hükûmet kontrollerine karşı çıkar. Muhafazakârlar gibi liberteryenler de kişinin kendisi için ekonomik tercihlerinde özgür olması gerektiğine inanır. Bireysel özgürlük konusunda ise liberallere yakındırlar.
- Devletçiler hem iktisadi hem de bireysel alanda daha çok hükûmet kontrolünü savunur. Diyagramın farklı versiyonları, Nolan'ın özgün diyagramı gibi, bu köşe için "komüniteryen" veya "popülist" gibi ifadeler kullanır.
Görsel olarak bu kanaati göstermek için Nolan iki eksenli bir grafik tasarladı. Bir eksen iktisadi özgürlüğü diğeri de şahsi özgürlüğü temsil eden grafikte %0'dan (mutlak devlet kontrolü) %100'e (devlet kontrolü yok) kadar bir ölçek vardır. Ekonomide %100 özgürlük serbest pazarı, bireysel alanda %100 özgürlük şahsi ve mahrem alanlarda devlet kontrolünün olmamasını ifade eder. İki eksendeki ölçüleri kullanarak bireyin, bir siyasi oluşumun veya siyasi düşüncenin ne kadar bireysel ve iktisadi özgürlüğü savunduğu kesişim noktasında belirlenebilir. Tüm siyasi görüşleri liberalden muhafazakâra tek boyutlu bir hatta sıralamaktansa Nolan'ın diyagarmı iki boyutlu bir tespite imkân sağlar.
Nolan, diyagramının etkilerinden bahsederken onu gören birinin kesin bir değişime uğradığını belirtmiştir: onlar verili düşünceleri artık tek boyutlu değil iki boyutlu olarak görürler.
1987'de, 'ın kurucusu , yürüttüğü diyagarma on soru ekleyerek insanların siyasi görüşlerini belirleyebildikleri 'i yaratmıştır.
Konumlar
Klasik "sağ-sol" ayrımı ve diğer siyasi dallandırmalardan farklı olarak Nolan diyagramı aslında iki boyutludur: yatay olarak konumlanmış "ekonomik özgürlükleri" temsil eden x-ekseni ve dikey olarak konumlanmış "bireysel özgürlükleri" temsil eden y-ekseni. Bu haliyle dörde bölünmüş bir kareye benzer ve her bölüm için bir tanım vardır:
- Sol alt – Sol siyasi düşünceler. Düşük ekonomik özgürlüğü ve yüksek şahsi özgürlüğü savunanlar.
- Sağ üst – Sağ siyasi düşünceler. Yüksek ekonomik özgürlüğü ve düşük şahsi özgürlüğü savunanlar.
- Sağ alt – Liberteryenizm. David Nolan'ın kendisinin de düşüncesi olup yüksek ekonomik ve şahsi özgürlüğü savunanlar.
- Sol üst – Devletçilik. Liberteryenizm'in tam zıttıdır, düşük ekonomik ve şahsi özgürlüğü savunanlar. David Nolan aslında bu düşünceyi popülizm olarak adlandırmış fakat sonrasındaki çoğu yorum devletçilik, Otoriteryenizm, Totalitarizm ve Faşizm adlandırmalarını kullanmıştır. Çoğu liberteryen grup[] bu bölümü Komüniteryenizm olarak adlandırmıştır.
Kamuoyu araştırması
Ekim 2010'da bir Gallup kamuoyu araştırması beş grup Amerikalı seçmen tespit etmiştir. Bu araştırma Amerikalıları şöyle sınıflandırmıştır: "Ahlaki öncelik (%17) En dindar; Az yer verenler (%22); Ne kadar çok o kadar iyi (%20); Orta kıvam (%17) ve Obama liberalleri (%24), Esasen Demokrat, çok sayıda liberal".
Ağustos 2011'de, liberteryen , Rupe şirketiyle beraber yaptığı araştırmada 1200 Amerikalıyı telefonla arayıp siyasi görüşlerini sorarak Nolan diyagramındaki kategorilere yerleştirmiştir. Reason-Rupe araştırması şunu göstermiştir ki "Amerikalılar basitçe 'liberal' veya 'muhafazakâr' gruplara bölünemez". Siyasi görüşler %28 muhafazakâr, %24 liberteryen, %20 komüniteryen ve %28 liberal şeklinde dağılmıştır. Hata aralığı ±3'tür.
Eleştiriler
Nolan diyagramı, şahsi özgürlükle bir tutanlar için ve liberteryen özgürlük tanımı ile liberal özgürlük tanımı arasında fark olduğu için sorunludur. Diyagram ayrıca Solun bireysel özgürlükten yana olduğu imasında bulunmasına rağmen sol platformların silah kontrolü ve ayrımcılık karşıtı kanunlara yönelik yaklaşımları diyagramın özgürlük tanımıyla uyuşmamaktadır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ , Albert Meltzer. The Floodgates of Anarchy 8 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .. London: Kahn & Averill, 1970. . p. 73.
- ^ Maurice Bryson and William McDill (Yaz 1968). "The Political Spectrum: A Bi-Dimensional Approach" (PDF). The Rampart Journal of Individualist Thought. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016.
- ^ . . 16 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2008.
- ^ . The Libertarian Alternative Public Access TV Show. 5 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
- ^ "How Americans View The Federal Government's Role" (PDF). . 13 Ekim 2010. 25 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 3 Eylül 2015.
- ^ Ekins, Emily (29 Ağustos 2011). "Reason-Rupe Poll Finds 24 Percent of Americans are Economically Conservative and Socially Liberal, 28 Percent Liberal, 28 Percent Conservative, and 20 Percent Communitarian". . 30 Ocak 2012 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ocak 2012.
Konuyla ilgili yayınlar
- Bryson, Maurice C.; McDill, William R. (Yaz 1968). "The Political Spectrum: A Bi-Dimensional Approach" (PDF). Rampart Journal of Individualist Thought. Cilt IV. Larkspur, CO: . ss. 19-26. 14 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 24 Ağustos 2016.
Dış bağlantılar
- Nolan Chart website 8 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Nolan Chart and its variations27 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Positive & Negative Liberties in Three Dimensions21 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- The Enhanced Precision Political Quiz... IN 2D15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Political Profile Test 28 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Political Spectrum Quiz 24 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- (prepared by Prof. Clifford F. Thies for the .)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin iceriginin Turkcelestirilmesi veya Turkce dilbilgisi ve kurallari dogrultusunda duzeltilmesi gerekmektedir Bu maddedeki yazim ve noktalama yanlislari ya da anlatim bozukluklari giderilmelidir Yabanci sozcukler yerine Turkce karsiliklarinin kullanilmasi karakter hatalarinin duzeltilmesi dilbilgisi hatalarinin duzeltilmesi vs Duzenleme yapildiktan sonra bu sablon kaldirilmalidir Nolan diyagrami bir siyasi gorus degerlendirme diyagrami olup 1969 yilinda tarafindan olusturulmustur Diyagram siyasi dusunceleri iki vektore iktisadi gorus ve kisisel gorus ayirarak bir cesit Kartezyen diyagram sunar Boylece siyasi gorus analizini geleneksel tek boyutlu cizgisel degerlendirme olcutu olan sag sol cizgisi disina cikarip iktisadi ve sahsi ozgurlukler derecesinde iki boyutlu bir grafige yerlestirir Geleneksel haliyle Nolan diyagramiGelisimiDavid Nolan Benzer bir iki boyutlu diyagram dort yerine sekiz noktali olarak ve Albert Meltzer tarafindan 1970 yilindaki The Floodgates of Anarchy adli yayinda ortaya cikti de s 321 diyagarama dair dusunceleri Maurice Bryson ve William McDill in The Rampart Journal of Individualist Thought Yaz 1968 dergisindeki The Political Spectrum A Bi Dimensional Approach adli makaleye dayandirir David Nolan diyagramin simdiki halini ilk kez SIL in aylik dergisi olan in Ocak 1971 tarihli sayisinda Classifying and Analyzing Politico Economic Systems adli makalesinde yayinlamistir Subat 1971 de sonrasinda Liberteryen Parti olacak olan gruba kurulusunda destek vermistir Baska hicbir dusunceye imkan tanimayan sag sol cizgisel analizinden yilmis haldeki Nolan kendi adiyla anilacak iki eksenli diyagrami icat etmistir Nolan diyagrami in temelidir Nolan in kanaati bireyin siyasi dusuncesinde temel tanimlayici nitelik olan cesitli siyaset felsefeleri arasindaki esas farkin insan eylemleri uzerinde savunulan hukumet kontrolunun miktari oldugudur kaynak belirtilmeli Nolan daha sonra aslinda tum siyasi eylemlerin iki genel baslikta toplanabilecegini savunmustur iktisadi ve bireysel Iktisadi kume insanlarin uretici ve tuketici olarak ne yaptigini ne aldiklari sattiklari urettikleri nerede calistiklari hangi isgucunu kullandiklari ve paralariyla ne yaptiklari icerir Iktisadi eylemlere ornek bir isyeri acmak veya isletmek ev almak bina insaati ve buroda calismak olabilir Bireysel kume insanlarin iliskilerinde kendilerini ifade etmede neler yaptigini ve kendi beden ve akillariyla neler yaptiklarini kapsar Bireysel eylemlere ornek kiminle evlendikleri hangi kitaplari okuduklari veya filmleri izledikleri hangi gida ilac ve eczalari kullanmayi tercih ettikleri eglence anlayislari din secimleri bagli olduklari organizasyonlar ve kiminle iliski kurmayi sectikleri olabilir tarafindan 1996 da dagitilan bir Nolan Diyagrami yla David Nolan Nolan cogu yurutme faaliyetinin veya kontrolunun bu iki ana mecrada meydana geldigini fark ettiginden siyasi pozisyonlar bireyin veya bir siyasi partinin bu iki alanda ne kadar hukumet kontrolunu savunduguyla belirlenebilir Uc noktalar iki alanda da hukumet kontrolunun olmamasi anarsizm ya da her alanda sinirsiz veya azami hukumet kontroludur cesitli totaliter yonetimler Cogu siyasi gorus ikisi arasinda bir yerde durur Genel olarak Muhafazakarlar ve sag dusunceler iktisadi alanda daha cok ozgurluge yonelirken ornek serbest piyasa sahsi meselelerde daha cok hukumet mudahalesinden yanadir ornek uyusturucu yasalari Liberaller ve sol dusunceler kavramlarin Amerikan temelli anlamlariyla sahsi alanda daha cok ozgurluge yonelirken ornek vicdani ret ekonomide daha cok hukumet etkinligi veya kontrolunu savunur ornek hukumet denetiminde asgari ucret Liberteryenler hem ekonomik hem de bireysel ozgurlugu savunur ve her iki alanda da cogu veya butun hukumet kontrollerine karsi cikar Muhafazakarlar gibi liberteryenler de kisinin kendisi icin ekonomik tercihlerinde ozgur olmasi gerektigine inanir Bireysel ozgurluk konusunda ise liberallere yakindirlar Devletciler hem iktisadi hem de bireysel alanda daha cok hukumet kontrolunu savunur Diyagramin farkli versiyonlari Nolan in ozgun diyagrami gibi bu kose icin komuniteryen veya populist gibi ifadeler kullanir Gorsel olarak bu kanaati gostermek icin Nolan iki eksenli bir grafik tasarladi Bir eksen iktisadi ozgurlugu digeri de sahsi ozgurlugu temsil eden grafikte 0 dan mutlak devlet kontrolu 100 e devlet kontrolu yok kadar bir olcek vardir Ekonomide 100 ozgurluk serbest pazari bireysel alanda 100 ozgurluk sahsi ve mahrem alanlarda devlet kontrolunun olmamasini ifade eder Iki eksendeki olculeri kullanarak bireyin bir siyasi olusumun veya siyasi dusuncenin ne kadar bireysel ve iktisadi ozgurlugu savundugu kesisim noktasinda belirlenebilir Tum siyasi gorusleri liberalden muhafazakara tek boyutlu bir hatta siralamaktansa Nolan in diyagarmi iki boyutlu bir tespite imkan saglar Nolan diyagraminin etkilerinden bahsederken onu goren birinin kesin bir degisime ugradigini belirtmistir onlar verili dusunceleri artik tek boyutlu degil iki boyutlu olarak gorurler 1987 de in kurucusu yuruttugu diyagarma on soru ekleyerek insanlarin siyasi goruslerini belirleyebildikleri i yaratmistir Konumlar nin geleneksel renk kodlarinin kullanimiyla olusturulmus bir tasarimi sol icin kirmiziya karsi sag icin mavi ve hizipler icin alternatif adlandirmalar Bu diyagramin sayfanin basindaki diyagramin dikey olarak dondurulmus hali olduguna dikkat edilmeli Klasik sag sol ayrimi ve diger siyasi dallandirmalardan farkli olarak Nolan diyagrami aslinda iki boyutludur yatay olarak konumlanmis ekonomik ozgurlukleri temsil eden x ekseni ve dikey olarak konumlanmis bireysel ozgurlukleri temsil eden y ekseni Bu haliyle dorde bolunmus bir kareye benzer ve her bolum icin bir tanim vardir Sol alt Sol siyasi dusunceler Dusuk ekonomik ozgurlugu ve yuksek sahsi ozgurlugu savunanlar Sag ust Sag siyasi dusunceler Yuksek ekonomik ozgurlugu ve dusuk sahsi ozgurlugu savunanlar Sag alt Liberteryenizm David Nolan in kendisinin de dusuncesi olup yuksek ekonomik ve sahsi ozgurlugu savunanlar Sol ust Devletcilik Liberteryenizm in tam zittidir dusuk ekonomik ve sahsi ozgurlugu savunanlar David Nolan aslinda bu dusunceyi populizm olarak adlandirmis fakat sonrasindaki cogu yorum devletcilik Otoriteryenizm Totalitarizm ve Fasizm adlandirmalarini kullanmistir Cogu liberteryen grup kim bu bolumu Komuniteryenizm olarak adlandirmistir Kamuoyu arastirmasiBasitlestirilmis Nolan diyagrami Ekim 2010 da bir Gallup kamuoyu arastirmasi bes grup Amerikali secmen tespit etmistir Bu arastirma Amerikalilari soyle siniflandirmistir Ahlaki oncelik 17 En dindar Az yer verenler 22 Ne kadar cok o kadar iyi 20 Orta kivam 17 ve Obama liberalleri 24 Esasen Demokrat cok sayida liberal Agustos 2011 de liberteryen Rupe sirketiyle beraber yaptigi arastirmada 1200 Amerikaliyi telefonla arayip siyasi goruslerini sorarak Nolan diyagramindaki kategorilere yerlestirmistir Reason Rupe arastirmasi sunu gostermistir ki Amerikalilar basitce liberal veya muhafazakar gruplara bolunemez Siyasi gorusler 28 muhafazakar 24 liberteryen 20 komuniteryen ve 28 liberal seklinde dagilmistir Hata araligi 3 tur ElestirilerNolan diyagrami sahsi ozgurlukle bir tutanlar icin ve liberteryen ozgurluk tanimi ile liberal ozgurluk tanimi arasinda fark oldugu icin sorunludur Diyagram ayrica Solun bireysel ozgurlukten yana oldugu imasinda bulunmasina ragmen sol platformlarin silah kontrolu ve ayrimcilik karsiti kanunlara yonelik yaklasimlari diyagramin ozgurluk tanimiyla uyusmamaktadir Ayrica bakinizSiyasi pusula Siyasi yelpazeKaynakca Albert Meltzer The Floodgates of Anarchy 8 Agustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde London Kahn amp Averill 1970 ISBN 978 0 900707 03 2 p 73 Maurice Bryson and William McDill Yaz 1968 The Political Spectrum A Bi Dimensional Approach PDF The Rampart Journal of Individualist Thought 14 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Agustos 2016 16 Haziran 2008 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Eylul 2008 The Libertarian Alternative Public Access TV Show 5 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 15 Subat 2013 How Americans View The Federal Government s Role PDF 13 Ekim 2010 25 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 3 Eylul 2015 Ekins Emily 29 Agustos 2011 Reason Rupe Poll Finds 24 Percent of Americans are Economically Conservative and Socially Liberal 28 Percent Liberal 28 Percent Conservative and 20 Percent Communitarian 30 Ocak 2012 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Ocak 2012 Konuyla ilgili yayinlarBryson Maurice C McDill William R Yaz 1968 The Political Spectrum A Bi Dimensional Approach PDF Rampart Journal of Individualist Thought Cilt IV Larkspur CO ss 19 26 14 Kasim 2012 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 24 Agustos 2016 Dis baglantilarNolan Chart website 8 Nisan 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Nolan Chart and its variations27 Mayis 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Positive amp Negative Liberties in Three Dimensions21 Mayis 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Enhanced Precision Political Quiz IN 2D15 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Political Profile Test 28 Eylul 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Political Spectrum Quiz 24 Agustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde prepared by Prof Clifford F Thies for the