Nord Noratlas, Fransız uçak üreticisi Nord Aviation tarafından geliştirilen ve üretilen özel bir askeri nakliye uçağıdır.
1940'ların sonlarında, İkinci Dünya Savaşı'ndan beri hizmette olan ve etkin bir şekilde kullanılan sayısız eski tip Fransız Hava Kuvvetleri askeri nakliye uçaklarını, yenileri ile değiştirmek için ve uygun bir uçak üretmek amacıyla yeni bir askeri nakliye uçak projesi başladı.
Direction Technique Industrielle (DTI) tarafından düzenlenen bir yarışmaya katılım olarak Nord, en umut verici olarak seçilen Nord 2500 önerisini sundu. Gnome-Rhône 14R motorları tarafından desteklenen ilk prototiple ilgili deneyimler etkileyici olmayınca, bu nedenle tasarım, kabul edilebilir bulunan SNECMA yapımı Bristol Hercules 738/9 motorları tarafından desteklenen Nord 2501 olarak revize edildi. Buna göre Noratlas, 6 Aralık 1953'te Fransız Hava Kuvvetleri tarafından hizmete alındı.
Fransız Hava Kuvvetleri tarafından kabul edilmesinin ardından, hem Avrupa hem de Afrika'daki diğer bazı operatörler, Noratlas'ı kendi askeri hava hizmetleri için tedarik etmeyi seçti. Kendini Fransa ile benzer bir durumda bulan Batı Almanya Alman Hava Kuvvetleri, aynı çözümü benimseyerek modeli kendi amaçları için tedarik etmeyi seçti. İsrail Hava Kuvvetleri, Yunan Hava Kuvvetleri ve Portekiz Hava Kuvvetleri, Noratlas'ı savaş koşulları altında konuşlandırdı. Dahası, operatörler genellikle uçağı bazı durumlarda ikincil rollere uyacak şekilde kapsamlı bir şekilde modifiye ederek çok çeşitli kullanımlar buldular. Noratlas, çoğu askeri müşteriler tarafından uçurulmasına rağmen, bir dizi sivil operatör tarafından da talep edildi. Bu nedenle, Noratlas'ın on yıldan fazla süren üretim çalışması sırasında yüzlerce modeli üretildi.
Operasyonel geçmişi
Fransız Hava Kuvvetleri
Fransa Hava Kuvvetleri hizmet ömrü boyunca, Noratlas başlangıçta ağırlıklı olarak kargo taşıma rolünde kullandı; bununla birlikte, yolcu operasyonlarının gerçekleştirilmesini kolaylaştırmak için sipariş edildiği gibi 10 adet ek envantere alınmıştı. Bununla birlikte, 1962'de Cezayir Bağımsızlık Savaşı'nın sona ermesinin ve o dönem ki Fransız askerî operasyonlarının bitmesinin ardından, birçok uçak ek ikincil rolleri yerine getirmek için dönüştürme çalışmalarına girdi. Noratlas filosunda yapılan çeşitli teslimat sonrası özelleştirmeler ve modifikasyonlar arasında, elektronik harp rolünde kullanılan sekiz Nord Gabriels, belki de en kullanışlı olmasının yanı sıra en uzun süre hizmet veren uçaklar arasında yer aldı. 1989'da, son Noratlas Fransa Hava Kuvvetleri envanterinden çıktı.
Noratlas, 1956 Süveyş Krizi sırasındaki kullanımının bir sonucu olarak, genel kamuoyu arasında özel bir tanınma ve ünlü şöhret kazanmayıda yanı sıra başardı. Anglo-Fransız operasyonunun açılış aşamasında, Fransız paraşütçüler, Mısır'daki Port Said ve Port Fouad'ın hemen güneyi gibi çeşitli zor stratejik konumlara hızlı bir şekilde konuşlandırmak için bu uçagı kullanarak başarılı bir şekilde havadan indirme operasyonu yaptılar.
Alman Hava Kuvvetleri
Savaş sonrası yıllarda, yeni kurulan Batı Almanya ülkesi, Fransa'yı Noratlas'ı geliştirmeye sevk eden duruma benzer bir durumla karşı karşıya kaldı. Bu nedenle hükûmet, Alman Hava Kuvvetlerinin yeni nakliye uçağı ihtiyacını aynı şekilde ele almaya karar verdi ve sonunda 1956'dan toplam 187 Noratlas siparişi verdi. Bunlardan ilk 25 uçak Fransa'da üretilirken diğer 161 Noratlas, Batı Almanya merkezli Flugzeugbau Nord şirketi tarafından sözleşme kapsamında üretildi; bu tür uçaklar N-2501D olarak adlandırıldı. Bu uçaklardan sadece 173'ü teslim edildi. Flugzeugbau Nord, şirketin ilk savaş sonrası havacılık projesi olan Noratlas programına erken bir aşamadan itibaren dahil olmuştu ve uçağın gövdesinin çoğunun tasarımından ve üretiminden sorumluydu.
Yazar John P. Cann'a göre, Alman hizmetindeki Noratlas'ın bir zayıflığı vardı, filonun karmaşık tedarik düzenlemesinin bir sonucu olarak dört farklı kokpit enstrümantasyonu ve elektronik sistemlerle donatılmasıydı. Noratlas ile elde edilen olumlu deneyim, daha fazla Franko-Alman işbirliği çabası için coşku yarattı ve doğrudan daha büyük ve daha gelişmiş Transall C-160 nakliye uçağının üretimine yol açtı. Üstün Transall'ın kullanıma sunulmasının bir sonucu olarak, Alman Hava Kuvvetleri Noratlas filosunun yerini aldığını ve ihtiyaç fazlası olduğunu düşünmeye başladı. Buna göre, 1964 gibi erken bir tarihte, Alman Hava Kuvvetleri yeniden satış için bireysel Noratlas'lar sunmaya başladı; bu şekilde, Almanya, bu modeli işletmek için gelen çeşitli küçük ulusal operatörler için birincil kaynak haline geldi. Portekiz, eski Alman uçağının önemli bir müşterisiydi ve birçoğunu kendi askeri ihtiyaçları için satın aldı.
İsrail Hava Kuvvetleri
1956'da İsrail Hava Kuvvetleri (IAF) başlangıçta N-2501IS modelinin üç örneğini satın aldı. Bununla birlikte, bu tedarik baskı altında yapılmıştı - Fransız hükûmeti, İsrail'in aynı anlaşmada en az üç Noratlas satın alması durumunda, İsrail'in Dassault Ouragan jet motorlu savaş uçaklarından yalnızca 12'sini satın almasına izin verecekti. İsrailliler teklifin şartlarından rahatsız oldu, ancak o zamanlar Fransa, İsrail'e modern silah ve savaş platformları satmaya istekli olan birkaç ülkeden biriydi; sonunda İsrail hükûmeti Fransa'nın şartlarını kabul etti. Noratlaslar ilk kez Süveyş Krizi esnasında kullanıldı.
1959'da, savaş koşullarında kullanımından uygun bir şekilde etkilenen IAF, üç N-2501IS modeli daha satın aldı; 1967 Altı Gün Savaşı'ndan önce, 16 eski Alman Hava Kuvvetlerine ait N-2501D modeli daha satın alınmış ve hizmete girmişti. Noratlas filosu esas olarak kargo ve paraşütçü taşımacılığı için tasarlandı, ancak birkaç uçak daha geleneksel olmayan operasyonlar gerçekleştirdi ve Mısır'a uzun menzilli saldırı görevleri gerçekleştirmek için doğaçlama bombardıman görevinde bombardıman uçağı olarak kullanıldı ( olarak bilinir), tıpkı günümüz C-130'larının kullandığı Vietnam'daki Daisy Cutter (BLUE-82) bombası gibi ekiman monte edildi. IAF'ın Noratlas'larını Altı Gün Savaşının başlangıcında deniz keşifleri için kullandığı bilinen diğer ikincil bir rol üslenen modelleri de vardı. Noratlaslar 1978'de emekli oldu.
Yunan Hava Kuvvetleri
1970 yılında, Yunan Hava Kuvvetleri (HAF), İkinci Dünya Savaşı sırasındaki olaylar için bir tazminat paketinin bir parçası olarak Almanya'dan 50 kadar Noratlas aldı ve ayrıca Yunanistan'a NATO tarafından organize edilen askeri yardımında bir parçasıydı. HAF Noratlasları, Atina'nın eteklerindeki Elefsis AFB'de bulunan 354. Taktik Hava İkmal Filosu tarafından kullanılıyordu. 21-22 Temmuz 1974 gecesi Kıbrıs barış harekatı esnasında, Yunanistan'ın gizli tepkisinin bir parçası olarak 1. Yunan Rangers Filosunu Girit'in Souda kentinden Lefkoşa, Kıbrıs'a havale etmek için kullanılan noratlaslar Niki Operasyonu sırasında (Yunanca Zafer anlamına gelen) Kıbrıs'a gizli iniş yapmaya çalıştı. Uçağın yaşına ve genelindeki olumsuz uçuş koşullarına rağmen, Niki Operasyonuna katılan 15 uçaktan sadece 12'si Lefkoşa Uluslararası Havalimanı'na inmeyi başarmıştı;operasyon esnasında en az bir Noratlas Rum güçlerinin dost ateşi ile vuruldu. Diğer 2 uçak hasar almış ve operasyon gizliliği öneminden 3 uçak parçalara ayrılarak gömülmüştü.
Portekiz Hava Kuvvetleri
Portekiz Hava Kuvvetleri çok sayıda Noratlas'ı kullandı. 1960 yılında Portekiz, Fransız havayolu Union Aéromaritime de Transport'dan (UAT) altı N-2502A modeli içeren ilk partiyi satın almaya karar verdi. Bu satın alma işlemini aynı modelden diğer altı adet takip etti, bu sefer doğrudan Nord Aviation'dan olmak üzere. Daha sonra, Alman Hava Kuvvetleri'nden 19 N-2501D modeli daha satın alındı. Genel olarak, Portekiz Hava Kuvvetleri'nin Noratlas kullanan birden fazla birimi vardı. Bunlar; 1970'ten 1977'ye kadar Tancos Hava Üssünde bulunan Esquadra 32, 1961'den 1975'e kadar, Portekiz Angola'sında ki Luanda Hava Üssünde bulunan Esquadra 92, Esquadra 102 en Beira Hava Üssü'ne içinde, Mozambik içinde 1962 den 1975'e kadar ve Portekizli Ginesinde ki Bissalanca Hava Üssü'ne Esquadra 123 bulunan Noratlaslar.
1961 ile 1975 yılları arasında Portekiz Hava Kuvvetleri, Noratlas filosunu, uzun Portekiz Sömürge Savaşı'nın Afrika operasyonlarının üç bölümünde kapsamlı bir şekilde kullandı. Bu uzun çatışmalarda, Noratlas esas olarak operasyon içi taktik nakliye görevlerini yerine getirmek ve ayrıca havadan saldırı operasyonları sırasında Portekizli paraşütçüleri taşımak ve ulaştırmak için kullanıldı. Angola ve Mozambik'in 1975'teki bağımsızlığından kısa bir süre sonra, bu iki yeni ülkenin hükûmetlerine altı eski Portekiz Noratlas filosu verildi. Eylül 1977'de, geri kalan tüm Noratlaslar Portekiz hizmetinden çekildi.
Sivil operasyonlar
1951'de Noratlas'ın sivil odaklı bir versiyonu geliştirme aşamasındaydı ve yurtiçi ve yurtdışındaki müşterilerden çok sayıda sipariş almıştı. N-2502A / B olarak bilinen, hem yolcu hem de kargo yüklerinin taşınması için uygun olacak şekilde tasarlanmıştı. Askeri modeller ile sivil varyant arasındaki temel fark, sivil modelin performansını yalnızca uçuşun kalkış aşamasında iyileştirmek amacıyla kanat uçlarına yerleştirilen bir çift küçük Turbomeca Marboré IIE turbojet'in eklenmesiydi. Normalde paraşütçülerin kullandığı personel kapıları, hedeflendiği olası sivil müşteriler için ve değerden yoksun görüldüğü için ortadan kaldırıldı.
2502 modeli, öncelikle Aéromaritime du Transport (N-2502A) ve CGTA- Air Algérie (N-2502B) gibi sivil operatörler tarafından kullanıldı. Bununla birlikte, Noratlas sivil pazardaki askeri versiyonlarla aynı başarı düzeyine asla ulaşamadı; bu modelin sadece on uçağı tamamlandı. Bununla birlikte, bu model aynı zamanda genellikle sivil operatörlerin satın alımları yoluyla askerlik hizmetine girdir; bu nedenle sivil müşterilerle nispeten sınırlı hizmet ve rağbet gördü.
Varyantlar
- N2500
- Bir kez üretilmiş bir çift Gnome et Rhône 14R 1600 hp motorla çalışan prototip.
- N2501
- Fransız Hava Kuvvetleri için üretim versiyonu, SNECMA tarafından üretilen, her biri 2.068 PS (1521 kW) gücünde Hercules 739 radyal pistonlu motor, toplam beş prototip ve 208 seri üretim uçağı üretildi.
- Nord 2501A
- UTA için sivil nakliye üretim versiyonu, iki 1.650 hp (1230 kW) SNECMA 758/759 Hercules radyal pistonlu motorla donatılmış, dördü daha sonra N2502'ye dönüştürüldü.
- Kuzey 2501D
- Alman Hava Kuvvetleri için üretim versiyonu, N2501'in bazı sistem bileşenlerini Alman üreticilerin muadilleriyle değiştirdi, 186 adet inşa edildi (25 adedi Fransız yapımı olmak üzere 161 Alman yapımı).
- Nord 2501E
- Uçuş testi için standart bir Nord 2501'in yeniden tanımlanması olan uçak, iki Turbomeca Marbore II yardımcı turbojet motorunu test etmek için kullanıldı.
- Nord 2501IS
- İsrail Hava Kuvvetleri tarafından satın alınan toplam 6 adet üretilen N-2501'in bazı sistem bileşenlerini değiştirilip modernize edilen versiyonu.
- N-2501 Gabriel
- SIGINT / elektronik savaş platformları, toplam 8 adet üretilmiş, muhtemelen modifiye edilmiş N-2501'ler; Fransız Hava Kuvvetleri tarafından kullanılan versiyon.
- Nord 2501TC
- Transvalair tarafından sivil kullanım için modifiye edilmiş Nord 2501, toplam 3 adet üretildi.
- Nord 2501
- Cezayir hava yolları ve UAT için, iki adet 1650 hp Bristol Hercules 758/759 radyal motor ve iki Turbomeca Marbore II yardımcı turbojet motorla çalışan sivil nakliye versiyonu.
- Nord 2502A
- İki Turbomeca Marboré II yardımcı turbojet ve iki 1650 hp Bristol Hercules 758/759 radyal motorla çalışan Union Aéromaritime de Transport için sivil nakliye versiyonu. N2501A'dan beş yerleşik ve iki dönüştürme.
- Nord 2502B
- Cezayir hava yolları için iki Turbomeca Marboré II yardımcı turbojet ve iki 1650 hp Bristol Hercules 758/759 radyal motorla çalışan sivil kargo taşımacılığı versiyonu. N2501A'dan 2 dönüşüm ve biri inşa edildi.
- Nord 2502C
- Nord 2502A / B'ye benzer sivil kargo taşımacılığı versiyonu. Hint bir havayolu tarafından satın alınmak üzere, yalnızca bir prototip üretildi.
- Nord 2502F
- Portekiz Hava Kuvvetleri için Nord 2502'nin askerileştirilmiş versiyonu, 6 adet modifiye.
- Nord 2503
- İki adet 1864-kW (2.500-hp) -CB17 radyal pistonlu motor ile yeniden motorlu versiyon. Nord 2501 prototiplerinden birinden bir çevrim.
- Nord 2504
- Fransız Donanması ile denizaltı karşıtı savaş eğitimi rolü için tasarlanan Nord 2502 modifikasyonu, 24 sipariş verildi, ancak yalnızca bir tane üretildi.
- Nord 2505
- Denizaltı karşıtı savaş modeli için tasarlanmış Nord 2502 modifiye edildi, ama proje iptal edildi ve inşa edilmedi.
- Nord 2507
- Arama ve kurtarma rolü için tasarlanan modifiye edilmiş Nord 2502, 12 saat veya daha fazla dayanıklılık ile prototip aşamasını hiç geçmedi.
- Nord 2508
- İki adet 1864-kW (2.500-hp) Pratt & Whitney R-2800-CB17 radyal pistonlu motor ve iki Turbomeca Marboré IIE yardımcı turbojet ile güçlendirilmiş modifiye edilmiş Nord 2503; oldukça yetenekli, ancak hiçbiri sipariş edilmedi; prototipler Almanya'ya satıldı, bir kez çevrim edildi ve sadece bir adet üretildi.
- Nord 2508B
- N.2508'in kargo için özel taşıma versiyonu.
- Nord 2509
- İnşa edilmemiş bir versiyon.
- Nord 2510
- İnşa edilmemiş anti-denizaltı savaş versiyonu. İnşa edilmedi.
- Nord 2520
- Daha iyi kargo kapasitesi ile büyütülmüş Nord 2502, hiçbir zaman prototip aşamasını geçmedi.
Kullanıcılar
Askeri operatörler
- Angola Hava Kuvvetleri
- Kongo Hava Kuvvetleri
- Cibuti Hava Kuvvetleri
- Mozambik Hava Kuvvetleri
- Nijer Hava Kuvvetleri
- Nijeryalı Hava Kuvvetleri
- Ruanda Hava Kuvvetleri
- Uganda Hava Kuvvetleri
Sivil operatörler
- Union Aéromaritime de Transport
Sergilenen uçaklar
Kıbrıs
- 52-128 (52-133 olarak boyanmış) - 2501D, 1974'te Kıbrıs barış harekatı sırasında benzer bir uçağın düştüğü yer olan Makedonitissa Mezarı'nda sergileniyor.
Fransa
- 105 - 2501F-3, Marseille Provence Havaalanında bulunan L'association Le Noratlas de Provence tarafından uçuş durumunda korunuyor.
- 184 - 2501F Albert, Somme'deki L'Epopee de l'Industrie et de l'Aéronautique'de sergileniyor.
- 146 - 2501, Ecole des metiers de l'automobile'da Viuz-en-sallaz'da sergileniyor http://www.ecaut.com/ 3 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Almanya
- + 37 52 - 2501D bir restoran olarak korunmuş Schwelm.
- 99 + 14 - 2501D sergilenen Militärhistorisches Müzesi Flugplatz Berlin-Gatow'a Berlin içinde.
- 154 - sergilenen 2501F Technik Museum Speyer müzesi içinde.
- D-ACUT - Flugausstellung Hermeskeil içinde sergilenen 2501D modeli Hermeskeil .
- D-NORA - 2501F, Hamburg Finkenwerder Havalimanı'nda sergileniyor.
İsrail
- 055 - 2501D, Hatzerim Hava Üssündeki İsrail Hava Kuvvetleri Müzesi'nde korunuyor.
- 072 / 4X-FAW - 2501D, Beko'a yakınlarındaki Nahshon Kavşağı, Defenders Park'ta anıt olarak korunuyor.
- 4X-FAE - 2501D, Hatzerim Hava Üssündeki İsrail Hava Kuvvetleri Müzesi'nde sergileniyor.
Portekiz
- 6403 - 2502A, Sintra'daki Museu do Ar'da sergileniyor.
Özellikler (Nord 2501)
Veri kaynağı Jane's All the World's Aircraft 1958-59
Genel özellikler
- Mürettebat: 4-5
- Kapasite: 45 soldiers, 36 paratroopers, 18 patients with medics, or 8.458 kg (18.647 lb) cargo
- Uzunluk: 21.962 m (72.053 ft 10 in)
- Kanat açıklığı: 325 m (1.066 ft 3 in)
- Yükseklik: 6 m (19 ft 8 in)
- Kanat alanı: 1.012 m2 (10.890 ft2)
- Açıklık oranı: 10.5
- Boş ağırlık: 13.075 kg (28.825 lb)
- Maksimum kalkış ağırlığı: 20.603 kg (45.422 lb)
- Yakıt kapasitesi: 5.090 L (1.344,6 US gal; 1.119,6 imp gal)
- Güç kaynağı: 2 × -manufactured 14-cylinder air-cooled radial piston engines, her biri 1.558 kW (2.089 hp) without torquemeters
- Hercules 739 with torquemeters
- Hercules 758 / 759 with reversible-pitch propellers
- Pervaneler: 4 bıçaklı constant-speed fully-feathering non-reversible propellers (Hercules 738 / 739)
Performans
- Maksimum sürat: 440 km/sa (270 mph, 240 kn) at 21.000 kg (46.297 lb) AUW
- 405 km/sa (252 mph; 219 kn) fully loaded
- Seyir sürati: 324 km/sa (201 mph, 175 kn) at 1.500 m (4.921 ft)
- 335 km/sa (208 mph; 181 kn) at 3.000 m (9.843 ft)
- Menzil: 2.500 km (1.600 mi, 1.300 nmi)
- Azami irtifa: 7.500 m (24.600 ft)
- Tırmanma oranı: 625 m/s (123.000 ft/dak) at sea level
- 475 m/s (93.504 ft/dak) at 3.000 m (9.843 ft)
- 1 m/s (197 ft/dak) at 1.500 m (4.921 ft)
- Kanat yükü: 2.075 kg/m2 (425 lb/ft2)
- Take-off run: 660 m (2.165 ft)
- Take-off distance to 15 m (49 ft): 820 m (2.690 ft)
- Landing run: 420 m (1.378 ft) with reverse pitch
- Landing distance from 15 m (49 ft): 790 m (2.592 ft)
- Crew: 4-5
- Capacity: 45 soldiers, 36 paratroopers, 18 patients with medics, or 8,458 kg (18,647 lb) cargo
- Length: 21.962 m (72 ft 1 in)
- Wingspan: 32.5 m (106 ft 8 in)
- Height: 6 m (19 ft 8 in)
- Wing area: 101.2 m2 (1,089 sq ft)
- Aspect ratio: 10.5
- Empty weight: 13,075 kg (28,825 lb)
- Max takeoff weight: 20,603 kg (45,422 lb)
- Fuel capacity: 5,090 l (1,344.6 US gal; 1,119.6 imp gal)
- Powerplant: 2 × -manufactured 14-cylinder air-cooled radial piston engines, 1,558 kW (2,089 hp) each without torquemeters
- Hercules 739 with torquemeters
- Hercules 758 / 759 with reversible-pitch propellers
- Propellers: 4-bladed constant-speed fully-feathering non-reversible propellers (Hercules 738 / 739)
Performance
- Maximum speed: 440 km/h (270 mph, 240 kn) at 21,000 kg (46,297 lb) AUW
- 405 km/h (252 mph; 219 kn) fully loaded
- Cruise speed: 324 km/h (201 mph, 175 kn) at 1,500 m (4,921 ft)
- 335 km/h (208 mph; 181 kn) at 3,000 m (9,843 ft)
- Range: 2,500 km (1,600 mi, 1,300 nmi)
- Service ceiling: 7,500 m (24,600 ft)
- Rate of climb: 6.25 m/s (1,230 ft/min) at sea level
- 4.75 m/s (935 ft/min) at 3,000 m (9,843 ft)
- 1 m/s (197 ft/min) at 1,500 m (4,921 ft)
- Wing loading: 207.5 kg/m2 (42.5 lb/sq ft)
- Take-off run: 660 m (2,165 ft)
- Take-off distance to 15 m (49 ft): 820 m (2,690 ft)
- Landing run: 420 m (1,378 ft) with reverse pitch
- Landing distance from 15 m (49 ft): 790 m (2,592 ft)
Kaynakça
Alıntılar
- ^ a b Cann 2015, p. 134.
- ^ Jackson 1974, p. 98.
- ^ "Hamburger Flugzeugbau." 12 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Flight International, 19 October 1961. pp. 619-620.
- ^ Cann 2015, p. 135.
- ^ a b Lopes 2014, p. 81.
- ^ Lopes 2014, pp. 81-82.
- ^ Norton 2004, p. 163.
- ^ "Cypriot officials say they may have found Greek aircraft shot down in 1974." 6 Ağustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The Guardian, 6 August 2015.
- ^ "Commercial aircraft of the world." 3 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Flight International, 26 November 1964. p. 934.
- ^ Cann 2015, pp. 134-135.
- ^ . The Guardian. 6 Ağustos 2015. 6 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2019.
- ^ "52-133 - Hellanic Air Force - Nord 2501D Noratlas - Makedonitissa Tomb, Nicosia". Flickr. 24 Kasım 2018. 30 Aralık 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Temmuz 2019.
- ^ . Le Nortales de Provence. 13 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2018.
- ^ . 5 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . Airliners. 27 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2018.
- ^ . Airliners. 13 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2018.
- ^ . Airliners. 20 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2018.
- ^ . Airliners. 15 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2018.
- ^ . Airliners. 3 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2018.
- ^ . JetPhotos. 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ . ABPic. 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2019.
- ^ . Airliners. 5 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2018.
- ^ . Airliners. 5 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2018.
- ^ Bridgman, Leonard, (Ed.) (1957). Jane's All the World's Aircraft 1958-59. Londra: Jane's All the World's Aircraft Publishing Co. Ltd. ss. 161-163.
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nord Noratlas Fransiz ucak ureticisi Nord Aviation tarafindan gelistirilen ve uretilen ozel bir askeri nakliye ucagidir 1940 larin sonlarinda Ikinci Dunya Savasi ndan beri hizmette olan ve etkin bir sekilde kullanilan sayisiz eski tip Fransiz Hava Kuvvetleri askeri nakliye ucaklarini yenileri ile degistirmek icin ve uygun bir ucak uretmek amaciyla yeni bir askeri nakliye ucak projesi basladi Direction Technique Industrielle DTI tarafindan duzenlenen bir yarismaya katilim olarak Nord en umut verici olarak secilen Nord 2500 onerisini sundu Gnome Rhone 14R motorlari tarafindan desteklenen ilk prototiple ilgili deneyimler etkileyici olmayinca bu nedenle tasarim kabul edilebilir bulunan SNECMA yapimi Bristol Hercules 738 9 motorlari tarafindan desteklenen Nord 2501 olarak revize edildi Buna gore Noratlas 6 Aralik 1953 te Fransiz Hava Kuvvetleri tarafindan hizmete alindi Fransiz Hava Kuvvetleri tarafindan kabul edilmesinin ardindan hem Avrupa hem de Afrika daki diger bazi operatorler Noratlas i kendi askeri hava hizmetleri icin tedarik etmeyi secti Kendini Fransa ile benzer bir durumda bulan Bati Almanya Alman Hava Kuvvetleri ayni cozumu benimseyerek modeli kendi amaclari icin tedarik etmeyi secti Israil Hava Kuvvetleri Yunan Hava Kuvvetleri ve Portekiz Hava Kuvvetleri Noratlas i savas kosullari altinda konuslandirdi Dahasi operatorler genellikle ucagi bazi durumlarda ikincil rollere uyacak sekilde kapsamli bir sekilde modifiye ederek cok cesitli kullanimlar buldular Noratlas cogu askeri musteriler tarafindan ucurulmasina ragmen bir dizi sivil operator tarafindan da talep edildi Bu nedenle Noratlas in on yildan fazla suren uretim calismasi sirasinda yuzlerce modeli uretildi Operasyonel gecmisiFransiz Hava Kuvvetleri 1969 da Fransiz Hava Kuvvetlerinin 61 Escadre de Transport un 1 61 filosundan Operasyonel Nord 2501 Fransa Hava Kuvvetleri hizmet omru boyunca Noratlas baslangicta agirlikli olarak kargo tasima rolunde kullandi bununla birlikte yolcu operasyonlarinin gerceklestirilmesini kolaylastirmak icin siparis edildigi gibi 10 adet ek envantere alinmisti Bununla birlikte 1962 de Cezayir Bagimsizlik Savasi nin sona ermesinin ve o donem ki Fransiz askeri operasyonlarinin bitmesinin ardindan bircok ucak ek ikincil rolleri yerine getirmek icin donusturme calismalarina girdi Noratlas filosunda yapilan cesitli teslimat sonrasi ozellestirmeler ve modifikasyonlar arasinda elektronik harp rolunde kullanilan sekiz Nord Gabriels belki de en kullanisli olmasinin yani sira en uzun sure hizmet veren ucaklar arasinda yer aldi 1989 da son Noratlas Fransa Hava Kuvvetleri envanterinden cikti Noratlas 1956 Suveys Krizi sirasindaki kullaniminin bir sonucu olarak genel kamuoyu arasinda ozel bir taninma ve unlu sohret kazanmayida yani sira basardi Anglo Fransiz operasyonunun acilis asamasinda Fransiz parasutculer Misir daki Port Said ve Port Fouad in hemen guneyi gibi cesitli zor stratejik konumlara hizli bir sekilde konuslandirmak icin bu ucagi kullanarak basarili bir sekilde havadan indirme operasyonu yaptilar Alman Hava Kuvvetleri Nord Aviation N 2501D Noratlas Technik Muzesi nde Speyer Almanya Savas sonrasi yillarda yeni kurulan Bati Almanya ulkesi Fransa yi Noratlas i gelistirmeye sevk eden duruma benzer bir durumla karsi karsiya kaldi Bu nedenle hukumet Alman Hava Kuvvetlerinin yeni nakliye ucagi ihtiyacini ayni sekilde ele almaya karar verdi ve sonunda 1956 dan toplam 187 Noratlas siparisi verdi Bunlardan ilk 25 ucak Fransa da uretilirken diger 161 Noratlas Bati Almanya merkezli Flugzeugbau Nord sirketi tarafindan sozlesme kapsaminda uretildi bu tur ucaklar N 2501D olarak adlandirildi Bu ucaklardan sadece 173 u teslim edildi Flugzeugbau Nord sirketin ilk savas sonrasi havacilik projesi olan Noratlas programina erken bir asamadan itibaren dahil olmustu ve ucagin govdesinin cogunun tasarimindan ve uretiminden sorumluydu Yazar John P Cann a gore Alman hizmetindeki Noratlas in bir zayifligi vardi filonun karmasik tedarik duzenlemesinin bir sonucu olarak dort farkli kokpit enstrumantasyonu ve elektronik sistemlerle donatilmasiydi Noratlas ile elde edilen olumlu deneyim daha fazla Franko Alman isbirligi cabasi icin cosku yaratti ve dogrudan daha buyuk ve daha gelismis Transall C 160 nakliye ucaginin uretimine yol acti Ustun Transall in kullanima sunulmasinin bir sonucu olarak Alman Hava Kuvvetleri Noratlas filosunun yerini aldigini ve ihtiyac fazlasi oldugunu dusunmeye basladi Buna gore 1964 gibi erken bir tarihte Alman Hava Kuvvetleri yeniden satis icin bireysel Noratlas lar sunmaya basladi bu sekilde Almanya bu modeli isletmek icin gelen cesitli kucuk ulusal operatorler icin birincil kaynak haline geldi Portekiz eski Alman ucaginin onemli bir musterisiydi ve bircogunu kendi askeri ihtiyaclari icin satin aldi Israil Hava Kuvvetleri 1956 da Israil Hava Kuvvetleri IAF baslangicta N 2501IS modelinin uc ornegini satin aldi Bununla birlikte bu tedarik baski altinda yapilmisti Fransiz hukumeti Israil in ayni anlasmada en az uc Noratlas satin almasi durumunda Israil in Dassault Ouragan jet motorlu savas ucaklarindan yalnizca 12 sini satin almasina izin verecekti Israilliler teklifin sartlarindan rahatsiz oldu ancak o zamanlar Fransa Israil e modern silah ve savas platformlari satmaya istekli olan birkac ulkeden biriydi sonunda Israil hukumeti Fransa nin sartlarini kabul etti Noratlaslar ilk kez Suveys Krizi esnasinda kullanildi 1959 da savas kosullarinda kullanimindan uygun bir sekilde etkilenen IAF uc N 2501IS modeli daha satin aldi 1967 Alti Gun Savasi ndan once 16 eski Alman Hava Kuvvetlerine ait N 2501D modeli daha satin alinmis ve hizmete girmisti Noratlas filosu esas olarak kargo ve parasutcu tasimaciligi icin tasarlandi ancak birkac ucak daha geleneksel olmayan operasyonlar gerceklestirdi ve Misir a uzun menzilli saldiri gorevleri gerceklestirmek icin dogaclama bombardiman gorevinde bombardiman ucagi olarak kullanildi olarak bilinir tipki gunumuz C 130 larinin kullandigi Vietnam daki Daisy Cutter BLUE 82 bombasi gibi ekiman monte edildi IAF in Noratlas larini Alti Gun Savasinin baslangicinda deniz kesifleri icin kullandigi bilinen diger ikincil bir rol uslenen modelleri de vardi Noratlaslar 1978 de emekli oldu Yunan Hava Kuvvetleri 1979 da 53 228 seri numarali Yunan Hava Kuvvetleri nden Noratlas 1970 yilinda Yunan Hava Kuvvetleri HAF Ikinci Dunya Savasi sirasindaki olaylar icin bir tazminat paketinin bir parcasi olarak Almanya dan 50 kadar Noratlas aldi ve ayrica Yunanistan a NATO tarafindan organize edilen askeri yardiminda bir parcasiydi HAF Noratlaslari Atina nin eteklerindeki Elefsis AFB de bulunan 354 Taktik Hava Ikmal Filosu tarafindan kullaniliyordu 21 22 Temmuz 1974 gecesi Kibris baris harekati esnasinda Yunanistan in gizli tepkisinin bir parcasi olarak 1 Yunan Rangers Filosunu Girit in Souda kentinden Lefkosa Kibris a havale etmek icin kullanilan noratlaslar Niki Operasyonu sirasinda Yunanca Zafer anlamina gelen Kibris a gizli inis yapmaya calisti Ucagin yasina ve genelindeki olumsuz ucus kosullarina ragmen Niki Operasyonuna katilan 15 ucaktan sadece 12 si Lefkosa Uluslararasi Havalimani na inmeyi basarmisti operasyon esnasinda en az bir Noratlas Rum guclerinin dost atesi ile vuruldu Diger 2 ucak hasar almis ve operasyon gizliligi oneminden 3 ucak parcalara ayrilarak gomulmustu Portekiz Hava Kuvvetleri 1957 de sivil bir N 2502Eski Portekiz Hava Kuvvetlerine ait N 2502F Portekiz Hava Kuvvetleri cok sayida Noratlas i kullandi 1960 yilinda Portekiz Fransiz havayolu Union Aeromaritime de Transport dan UAT alti N 2502A modeli iceren ilk partiyi satin almaya karar verdi Bu satin alma islemini ayni modelden diger alti adet takip etti bu sefer dogrudan Nord Aviation dan olmak uzere Daha sonra Alman Hava Kuvvetleri nden 19 N 2501D modeli daha satin alindi Genel olarak Portekiz Hava Kuvvetleri nin Noratlas kullanan birden fazla birimi vardi Bunlar 1970 ten 1977 ye kadar Tancos Hava Ussunde bulunan Esquadra 32 1961 den 1975 e kadar Portekiz Angola sinda ki Luanda Hava Ussunde bulunan Esquadra 92 Esquadra 102 en Beira Hava Ussu ne icinde Mozambik icinde 1962 den 1975 e kadar ve Portekizli Ginesinde ki Bissalanca Hava Ussu ne Esquadra 123 bulunan Noratlaslar 1961 ile 1975 yillari arasinda Portekiz Hava Kuvvetleri Noratlas filosunu uzun Portekiz Somurge Savasi nin Afrika operasyonlarinin uc bolumunde kapsamli bir sekilde kullandi Bu uzun catismalarda Noratlas esas olarak operasyon ici taktik nakliye gorevlerini yerine getirmek ve ayrica havadan saldiri operasyonlari sirasinda Portekizli parasutculeri tasimak ve ulastirmak icin kullanildi Angola ve Mozambik in 1975 teki bagimsizligindan kisa bir sure sonra bu iki yeni ulkenin hukumetlerine alti eski Portekiz Noratlas filosu verildi Eylul 1977 de geri kalan tum Noratlaslar Portekiz hizmetinden cekildi Sivil operasyonlar 1951 de Noratlas in sivil odakli bir versiyonu gelistirme asamasindaydi ve yurtici ve yurtdisindaki musterilerden cok sayida siparis almisti N 2502A B olarak bilinen hem yolcu hem de kargo yuklerinin tasinmasi icin uygun olacak sekilde tasarlanmisti Askeri modeller ile sivil varyant arasindaki temel fark sivil modelin performansini yalnizca ucusun kalkis asamasinda iyilestirmek amaciyla kanat uclarina yerlestirilen bir cift kucuk Turbomeca Marbore IIE turbojet in eklenmesiydi Normalde parasutculerin kullandigi personel kapilari hedeflendigi olasi sivil musteriler icin ve degerden yoksun goruldugu icin ortadan kaldirildi 2502 modeli oncelikle Aeromaritime du Transport N 2502A ve CGTA Air Algerie N 2502B gibi sivil operatorler tarafindan kullanildi Bununla birlikte Noratlas sivil pazardaki askeri versiyonlarla ayni basari duzeyine asla ulasamadi bu modelin sadece on ucagi tamamlandi Bununla birlikte bu model ayni zamanda genellikle sivil operatorlerin satin alimlari yoluyla askerlik hizmetine girdir bu nedenle sivil musterilerle nispeten sinirli hizmet ve ragbet gordu VaryantlarN2500 Bir kez uretilmis bir cift Gnome et Rhone 14R 1600 hp motorla calisan prototip N2501 Fransiz Hava Kuvvetleri icin uretim versiyonu SNECMA tarafindan uretilen her biri 2 068 PS 1521 kW gucunde Hercules 739 radyal pistonlu motor toplam bes prototip ve 208 seri uretim ucagi uretildi Nord 2501A UTA icin sivil nakliye uretim versiyonu iki 1 650 hp 1230 kW SNECMA 758 759 Hercules radyal pistonlu motorla donatilmis dordu daha sonra N2502 ye donusturuldu Kuzey 2501D Alman Hava Kuvvetleri icin uretim versiyonu N2501 in bazi sistem bilesenlerini Alman ureticilerin muadilleriyle degistirdi 186 adet insa edildi 25 adedi Fransiz yapimi olmak uzere 161 Alman yapimi Nord 2501E Ucus testi icin standart bir Nord 2501 in yeniden tanimlanmasi olan ucak iki Turbomeca Marbore II yardimci turbojet motorunu test etmek icin kullanildi Nord 2501IS Israil Hava Kuvvetleri tarafindan satin alinan toplam 6 adet uretilen N 2501 in bazi sistem bilesenlerini degistirilip modernize edilen versiyonu N 2501 Gabriel SIGINT elektronik savas platformlari toplam 8 adet uretilmis muhtemelen modifiye edilmis N 2501 ler Fransiz Hava Kuvvetleri tarafindan kullanilan versiyon Nord 2501TC Transvalair tarafindan sivil kullanim icin modifiye edilmis Nord 2501 toplam 3 adet uretildi Nord 2501 Cezayir hava yollari ve UAT icin iki adet 1650 hp Bristol Hercules 758 759 radyal motor ve iki Turbomeca Marbore II yardimci turbojet motorla calisan sivil nakliye versiyonu Nord 2502A Iki Turbomeca Marbore II yardimci turbojet ve iki 1650 hp Bristol Hercules 758 759 radyal motorla calisan Union Aeromaritime de Transport icin sivil nakliye versiyonu N2501A dan bes yerlesik ve iki donusturme Nord 2502B Cezayir hava yollari icin iki Turbomeca Marbore II yardimci turbojet ve iki 1650 hp Bristol Hercules 758 759 radyal motorla calisan sivil kargo tasimaciligi versiyonu N2501A dan 2 donusum ve biri insa edildi Nord 2502C Nord 2502A B ye benzer sivil kargo tasimaciligi versiyonu Hint bir havayolu tarafindan satin alinmak uzere yalnizca bir prototip uretildi Nord 2502F Portekiz Hava Kuvvetleri icin Nord 2502 nin askerilestirilmis versiyonu 6 adet modifiye Nord 2503 Iki adet 1864 kW 2 500 hp Pratt amp Whitney R 2800 CB17 radyal pistonlu motor ile yeniden motorlu versiyon Nord 2501 prototiplerinden birinden bir cevrim Nord 2504 Fransiz Donanmasi ile denizalti karsiti savas egitimi rolu icin tasarlanan Nord 2502 modifikasyonu 24 siparis verildi ancak yalnizca bir tane uretildi Nord 2505 Denizalti karsiti savas modeli icin tasarlanmis Nord 2502 modifiye edildi ama proje iptal edildi ve insa edilmedi Nord 2507 Arama ve kurtarma rolu icin tasarlanan modifiye edilmis Nord 2502 12 saat veya daha fazla dayaniklilik ile prototip asamasini hic gecmedi Nord 2508 Iki adet 1864 kW 2 500 hp Pratt amp Whitney R 2800 CB17 radyal pistonlu motor ve iki Turbomeca Marbore IIE yardimci turbojet ile guclendirilmis modifiye edilmis Nord 2503 oldukca yetenekli ancak hicbiri siparis edilmedi prototipler Almanya ya satildi bir kez cevrim edildi ve sadece bir adet uretildi Nord 2508B N 2508 in kargo icin ozel tasima versiyonu Nord 2509 Insa edilmemis bir versiyon Nord 2510 Insa edilmemis anti denizalti savas versiyonu Insa edilmedi Nord 2520 Daha iyi kargo kapasitesi ile buyutulmus Nord 2502 hicbir zaman prototip asamasini gecmedi KullanicilarAskeri operatorler AngolaAngola Hava KuvvetleriKongo Hava Kuvvetleri CibutiCibuti Hava Kuvvetleri FransaFransiz Hava Kuvvetleri AlmanyaAlman Hava Kuvvetleri YunanistanYunan Hava Kuvvetleri IsrailIsrail Hava Kuvvetleri Mozambik Mozambik Hava KuvvetleriNijer Hava KuvvetleriNijeryali Hava Kuvvetleri PortekizPortekiz Hava Kuvvetleri RuandaRuanda Hava Kuvvetleri UgandaUganda Hava KuvvetleriSivil operatorler CezayirAir Algerie FransaUnion Aeromaritime de TransportSergilenen ucaklarKibris 52 128 52 133 olarak boyanmis 2501D 1974 te Kibris baris harekati sirasinda benzer bir ucagin dustugu yer olan Makedonitissa Mezari nda sergileniyor Fransa 105 2501F 3 Marseille Provence Havaalaninda bulunan L association Le Noratlas de Provence tarafindan ucus durumunda korunuyor 184 2501F Albert Somme deki L Epopee de l Industrie et de l Aeronautique de sergileniyor 146 2501 Ecole des metiers de l automobile da Viuz en sallaz da sergileniyor http www ecaut com 3 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Almanya 37 52 2501D bir restoran olarak korunmus Schwelm 99 14 2501D sergilenen Militarhistorisches Muzesi Flugplatz Berlin Gatow a Berlin icinde 154 sergilenen 2501F Technik Museum Speyer muzesi icinde D ACUT Flugausstellung Hermeskeil icinde sergilenen 2501D modeli Hermeskeil D NORA 2501F Hamburg Finkenwerder Havalimani nda sergileniyor Israil 055 2501D Hatzerim Hava Ussundeki Israil Hava Kuvvetleri Muzesi nde korunuyor 072 4X FAW 2501D Beko a yakinlarindaki Nahshon Kavsagi Defenders Park ta anit olarak korunuyor 4X FAE 2501D Hatzerim Hava Ussundeki Israil Hava Kuvvetleri Muzesi nde sergileniyor Portekiz 6403 2502A Sintra daki Museu do Ar da sergileniyor Ozellikler Nord 2501 Veri kaynagi Jane s All the World s Aircraft 1958 59 Genel ozelliklerMurettebat 4 5 Kapasite 45 soldiers 36 paratroopers 18 patients with medics or 8 458 kg 18 647 lb cargo Uzunluk 21 962 m 72 053 ft 10 in Kanat acikligi 325 m 1 066 ft 3 in Yukseklik 6 m 19 ft 8 in Kanat alani 1 012 m2 10 890 ft2 Aciklik orani 10 5 Bos agirlik 13 075 kg 28 825 lb Maksimum kalkis agirligi 20 603 kg 45 422 lb Yakit kapasitesi 5 090 L 1 344 6 US gal 1 119 6 imp gal Guc kaynagi 2 manufactured 14 cylinder air cooled radial piston engines her biri 1 558 kW 2 089 hp without torquemetersHercules 739 with torquemeters Hercules 758 759 with reversible pitch propellers dd dd dd Pervaneler 4 bicakli constant speed fully feathering non reversible propellers Hercules 738 739 Performans Maksimum surat 440 km sa 270 mph 240 kn at 21 000 kg 46 297 lb AUW405 km sa 252 mph 219 kn fully loaded dd dd dd Seyir surati 324 km sa 201 mph 175 kn at 1 500 m 4 921 ft 335 km sa 208 mph 181 kn at 3 000 m 9 843 ft dd dd dd Menzil 2 500 km 1 600 mi 1 300 nmi Azami irtifa 7 500 m 24 600 ft Tirmanma orani 625 m s 123 000 ft dak at sea level475 m s 93 504 ft dak at 3 000 m 9 843 ft 1 m s 197 ft dak at 1 500 m 4 921 ft dd dd dd Kanat yuku 2 075 kg m2 425 lb ft2 Take off run 660 m 2 165 ft Take off distance to 15 m 49 ft 820 m 2 690 ft Landing run 420 m 1 378 ft with reverse pitch Landing distance from 15 m 49 ft 790 m 2 592 ft Crew 4 5 Capacity 45 soldiers 36 paratroopers 18 patients with medics or 8 458 kg 18 647 lb cargo Length 21 962 m 72 ft 1 in Wingspan 32 5 m 106 ft 8 in Height 6 m 19 ft 8 in Wing area 101 2 m2 1 089 sq ft Aspect ratio 10 5 Empty weight 13 075 kg 28 825 lb Max takeoff weight 20 603 kg 45 422 lb Fuel capacity 5 090 l 1 344 6 US gal 1 119 6 imp gal Powerplant 2 manufactured 14 cylinder air cooled radial piston engines 1 558 kW 2 089 hp each without torquemetersHercules 739 with torquemeters Hercules 758 759 with reversible pitch propellers dd dd dd Propellers 4 bladed constant speed fully feathering non reversible propellers Hercules 738 739 Performance Maximum speed 440 km h 270 mph 240 kn at 21 000 kg 46 297 lb AUW405 km h 252 mph 219 kn fully loaded dd dd dd Cruise speed 324 km h 201 mph 175 kn at 1 500 m 4 921 ft 335 km h 208 mph 181 kn at 3 000 m 9 843 ft dd dd dd Range 2 500 km 1 600 mi 1 300 nmi Service ceiling 7 500 m 24 600 ft Rate of climb 6 25 m s 1 230 ft min at sea level4 75 m s 935 ft min at 3 000 m 9 843 ft 1 m s 197 ft min at 1 500 m 4 921 ft dd dd dd Wing loading 207 5 kg m2 42 5 lb sq ft Take off run 660 m 2 165 ft Take off distance to 15 m 49 ft 820 m 2 690 ft Landing run 420 m 1 378 ft with reverse pitch Landing distance from 15 m 49 ft 790 m 2 592 ft KaynakcaAlintilar a b Cann 2015 p 134 Jackson 1974 p 98 Hamburger Flugzeugbau 12 Ocak 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Flight International 19 October 1961 pp 619 620 Cann 2015 p 135 a b Lopes 2014 p 81 Lopes 2014 pp 81 82 Norton 2004 p 163 Cypriot officials say they may have found Greek aircraft shot down in 1974 6 Agustos 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde The Guardian 6 August 2015 Commercial aircraft of the world 3 Subat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde Flight International 26 November 1964 p 934 Cann 2015 pp 134 135 The Guardian 6 Agustos 2015 6 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Temmuz 2019 52 133 Hellanic Air Force Nord 2501D Noratlas Makedonitissa Tomb Nicosia Flickr 24 Kasim 2018 30 Aralik 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Temmuz 2019 Le Nortales de Provence 13 Mart 2014 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2018 5 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Airliners 27 Temmuz 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2018 Airliners 13 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2018 Airliners 20 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2018 Airliners 15 Mart 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2018 Airliners 3 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2018 JetPhotos 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 ABPic 21 Temmuz 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Temmuz 2019 Airliners 5 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2018 Airliners 5 Kasim 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Kasim 2018 Bridgman Leonard Ed 1957 Jane s All the World s Aircraft 1958 59 Londra Jane s All the World s Aircraft Publishing Co Ltd ss 161 163 Kaynakca