Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nubar Tekyay veya doğum adı ile Nubar Çömlekçiyan (4 Eylül 1905, Kostantiniyye - 12 Şubat 1955, İstanbul), Türkiye Ermenisi keman virtüözü ve besteci.
Nubar Tekyay | |
|---|---|
 | |
| Doğum | Nubar Çömlekçiyan 4 Eylül 1905 Kostantiniyye, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 12 Şubat 1955 (49 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Balıklı Ermeni Mezarlığı |
| Milliyet | Ermeni |
| Vatandaşlık | Osmanlı İmparatorluğu Türkiye |
| Meslek | Keman virtüözü, bestekâr |
| Ebeveyn(ler) | Arşak Çömlekçiyan (babası) |
İlk yılları ve eğitimi
4 Eylül 1905 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu'nun başkenti Konstantiniyye'de doğdu. Babası, Kemanî Tatyos Efendi'nin öğrencisi udî ve besteci Arşak Çömlekçiyandır. Ablası Serafin ve kız kardeşi piyanist Valantin de müzik ile yakından ilgilendi. İlk mûsıkî derslerini babasının gözetiminde aldı ve altı yaşında batı tarzı keman çalmayı öğrenmeye başladı. Keman öğrenimini Batı metotları ile sürdürdü ve bu tekniği Türk Mûsıkîsine uyarladı. On üç yaşından itibaren 1918-1926 yılları arasında babasının fasıllarında yer almaya başladı, radyolarda çalıştı ve plak kayıtlarına katıldı.
Kariyeri
Üstün keman tekniği ve mûsikî anlayışı ile kısa zamanda şöhreti yakalayarak döneminin en iyi kemânileri arasında yer aldı. Birçok plak dolduran ve turnelere çıkan Tekyay, TRT İstanbul Radyosu'nda görev aldı. Kısa bir süre Paris'e giderek Batı Müziğini yakından inceleme fırsatı buldu. Aynı zamanda Tamburî Cemil Bey'in icrasından ve bilhassa taksimlerinden faydalandı. Aralarında Safiye Ayla, Şerif Muhittin Targan, Kadri Şençalar ve Şükrü Tunar'ın da olduğu birçok ismi dinlemeyi arzu eden Mustafa Kemal Atatürk 1927 yılında bu müzisyenlerle birlikte Çömlekçiyan'ı da Dolmabahçe Sarayı'na davet etti. Konserden önce herkesle tek tek tanışan ve sohbet eden Atatürk, Çömlekçiyan ile de ilgilendi ve kendisine hangi milletten olduğunu sordu. Ermeni olduğunu açık bir biçimde dile getiren Nubar Çömlekçiyan, hatıralarında Atatürk'ün verdiği yanıtı şöyle dile getirdi:
| “ | Nubar, tebrik ederim seni. Öyleleri var ki esas hüviyetlerini açıklamaktan çekinirler veya örtbas etmeye çalışırlar, halbuki o gibilerin, kendi milletine faydası olmayanın başka milletlere hiç faydası olamayacağını bilmeleri lazımdır. | ” |
| — Mustafa Kemal Atatürk, 1927 | ||
Atatürk huzurunda birçok kez Safiye Ayla, Müzeyyen Senar, tambûrî Selahattin Pınar, kemânî Necati Tokyay, klarnet sanatçısı Şükrü Tunar, kemânî Niyazi Seyhun, udî Yorgo Bacanos ve kemençevî Aleko Bacanos ile birlikte icrâlarda bulundu. Nubar Çömlekçiyan, bir gün Atatürk’ün huzurunda yine keman çalarken yayının telleri koptu ve geride tek yay kaldı. Nubar Bey buna rağmen inat ederek eserini tamamladı. Bu çabası Atatürk’ün çok hoşuna gittiğinden, sevdiği ve takdir ettiği kişilere soyadı vermesi ile tanınan Kemal Atatürk, Nubar Çömlekçiyan'a "Tekyay" soyadını verdi. 1927 yılında kurulan ilk Türk radyosu Telsiz'de 4 Temmuz 1928 yılında dönemin icrâları, Hakkı Derman, Rafet Altıparmak, Şükrü Tunar, Ahmet Yatman, Kadri Şençalar, Ercüment Batanay, Hasan Erkoç, İsmail Karakaş, Yaşar Anlı ile birlikte kayıtlarda bulundu. 1928-1937 yılları arasında Columbia Records, Sahibinin Sesi ve Pathé plak şirketleri için udî Nevres, Mesut Cemil ve Sadi Işılay eşliğinde, Lale ve Nerkis hanımlara eşlik ederek, ayrı ayrı ve birlikte 100’ü aşkın plak doldurdu. 22 Şubat 1930'da Fransız Tiyatrosunda, Kemençevî Ruşen Kam, Tanbûrî Mesut Cemil ve Kânuni Artaki Candan ile birlikte Münir Nurettin Selçuk'a eşlik ederek Türk Mûsikîsindeki ilk Avrupaî konseri veren heyette bulundu.
20. yüzyıl'ın önemli solistlerinden Alâeddin Yavaşca'ya göre Tekyay, "üstün vasıflara sâhip sazende", ud virtüözü Cinuçen Tanrıkorur ve tanbûrî Sadun Aksüt için, "fevkalâde tekniği, hâkimane çalışı ile dinleyenleri büyüleyip keman sazında tam bir üstad olan icrâcı" ve müzikolog Yavuz Özüstün' göre ise "Nubar başka bir hikayedir, keman ancak Nubar gibi devlerin elinde alaturkada kullanılan bir saz olabilir." şeklinde tarif edilmektedir. Şükrü Tunar, Haydar Tatlıyay, Tamburî Cemil Bey gibi isimlerin 1906-1949 yılları arasında icrâ etmiş olduğu eserlerin bulunduğu, Master of Turkish Music (Türk Mûsikîsinin Ustaları) albümünde keman taksimi ile yer aldı ve "taksim formunu zirveye ulaştıran kemancı" olarak adlandırıldı. Plak çalışmalarındaki taksimlerinde sergilediği, makam seyri ve geçki anlayışı, kullandığı süsleme teknikleri, zengin motif ve cümle çeşitliliği, kabul gören taklit edilmeye çalışılan keman tonu ile alanında yetkin bir keman virtüözü olduğunu kanıtladı.
Eserleri
Nubar Tekyay'ın, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT)'nin 1995'te yayımlağı Türk Sanat Müziği Sözlü Eserler Repartuvarında kayıtlı olarak muhafaza edilen 6 adet sözlü eseri mevcuttur. Bu eserler;
- Gözlerin çapkın Ayşem – Hicaz makâmında Aksak usûlünde
- Severek aldanıyorum, onu kalbim yanarak – Hicaz makâmında Düyek usûlünde
- Ağlamış, gülmüş, cefâya durmadan yanmış gönül – Hicaz makâmında Curcuna usûlünde
- Gûyâ göle düşmüş iki boş yıldız – Hicaz makâmında
- Sevgilim bu akşam gurûba kadar – Eviç makâmında aksak usûlünde
- Gönlümde bülbül Fatma – Muhayyer makamında Curcuna usûlünde
Ölümü
Uzun süre kalp rahatsızlığı çeken Tekyay, 12 Şubat 1955'te İstanbul'da 49 yaşında hayatını kaybetti. Cenazesi Balıklı Ermeni Mezarlığı'na defnedildi.
Kaynakça
- ^ a b c d e Murat Gürel (Nisan 2016). "NUBAR TEKYAY'IN KEMAN TAKSİMLERİNİN TAHLÎLİ". Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü. s. 4-5. 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2022.
- ^ a b c Onur, Hüdavendigar (1999). Ermeni portreleri. Burak Yayınevi. s. 20. ISBN . 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022.
- ^ a b Serhat Songur (11 Ocak 1999). "Ermeni Asıllı Bestekar ve İcracılarımızın Hayatları, Musikimizdeki Yeri ve Etkileri". İstanbul Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. s. 45. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2022.
- ^ Taha Toros (10 Kasım 1988). "Kemani Nubar Tekyay'ın Atatürk'le ilgili bir anısı: Gazi'yle Dolmabahçe Sarayı'nda". Marmara Üniversitesi Taha Toros Arşivi. 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2022.
- ^ Önder Kaya (3 Temmuz 2013). . Şalom Gazetesi. 16 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022.
- ^ a b "Yenilikçi GTSM Bestecimiz Yavuz Özüstün". Musiki Dergisi. 1990. 12 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022.
- ^ Gürel, Murat (2016). "NUBAR TEKYAY'A AİT HÜZZAM KEMAN TAKSİMİNİN ANALİZİ". AKADEMIK SANAT; SANAT, TASARIM VE BILIM DERGISI. DergiPark. s. 96. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022.
- ^ "Nubar Tekyay - SalihBora.Com". 9 Mart 2018. 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Temmuz 2022.
- ^ "Balıklı Ermeni Mezarlığı". Ermeni Haber Ajansı. 13 Eylül 2014. 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Temmuz 2022.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nubar Tekyay veya dogum adi ile Nubar Comlekciyan 4 Eylul 1905 Kostantiniyye 12 Subat 1955 Istanbul Turkiye Ermenisi keman virtuozu ve besteci Nubar TekyayDogumNubar Comlekciyan 4 Eylul 1905 1905 09 04 Kostantiniyye Osmanli ImparatorluguOlum12 Subat 1955 49 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeriBalikli Ermeni MezarligiMilliyetErmeniVatandaslikOsmanli Imparatorlugu TurkiyeMeslekKeman virtuozu bestekarEbeveyn ler Arsak Comlekciyan babasi Ilk yillari ve egitimi4 Eylul 1905 tarihinde Osmanli Imparatorlugu nun baskenti Konstantiniyye de dogdu Babasi Kemani Tatyos Efendi nin ogrencisi udi ve besteci Arsak Comlekciyandir Ablasi Serafin ve kiz kardesi piyanist Valantin de muzik ile yakindan ilgilendi Ilk musiki derslerini babasinin gozetiminde aldi ve alti yasinda bati tarzi keman calmayi ogrenmeye basladi Keman ogrenimini Bati metotlari ile surdurdu ve bu teknigi Turk Musikisine uyarladi On uc yasindan itibaren 1918 1926 yillari arasinda babasinin fasillarinda yer almaya basladi radyolarda calisti ve plak kayitlarina katildi KariyeriUstun keman teknigi ve musiki anlayisi ile kisa zamanda sohreti yakalayarak doneminin en iyi kemanileri arasinda yer aldi Bircok plak dolduran ve turnelere cikan Tekyay TRT Istanbul Radyosu nda gorev aldi Kisa bir sure Paris e giderek Bati Muzigini yakindan inceleme firsati buldu Ayni zamanda Tamburi Cemil Bey in icrasindan ve bilhassa taksimlerinden faydalandi Aralarinda Safiye Ayla Serif Muhittin Targan Kadri Sencalar ve Sukru Tunar in da oldugu bircok ismi dinlemeyi arzu eden Mustafa Kemal Ataturk 1927 yilinda bu muzisyenlerle birlikte Comlekciyan i da Dolmabahce Sarayi na davet etti Konserden once herkesle tek tek tanisan ve sohbet eden Ataturk Comlekciyan ile de ilgilendi ve kendisine hangi milletten oldugunu sordu Ermeni oldugunu acik bir bicimde dile getiren Nubar Comlekciyan hatiralarinda Ataturk un verdigi yaniti soyle dile getirdi Nubar tebrik ederim seni Oyleleri var ki esas huviyetlerini aciklamaktan cekinirler veya ortbas etmeye calisirlar halbuki o gibilerin kendi milletine faydasi olmayanin baska milletlere hic faydasi olamayacagini bilmeleri lazimdir Mustafa Kemal Ataturk 1927 Ataturk huzurunda bircok kez Safiye Ayla Muzeyyen Senar tamburi Selahattin Pinar kemani Necati Tokyay klarnet sanatcisi Sukru Tunar kemani Niyazi Seyhun udi Yorgo Bacanos ve kemencevi Aleko Bacanos ile birlikte icralarda bulundu Nubar Comlekciyan bir gun Ataturk un huzurunda yine keman calarken yayinin telleri koptu ve geride tek yay kaldi Nubar Bey buna ragmen inat ederek eserini tamamladi Bu cabasi Ataturk un cok hosuna gittiginden sevdigi ve takdir ettigi kisilere soyadi vermesi ile taninan Kemal Ataturk Nubar Comlekciyan a Tekyay soyadini verdi 1927 yilinda kurulan ilk Turk radyosu Telsiz de 4 Temmuz 1928 yilinda donemin icralari Hakki Derman Rafet Altiparmak Sukru Tunar Ahmet Yatman Kadri Sencalar Ercument Batanay Hasan Erkoc Ismail Karakas Yasar Anli ile birlikte kayitlarda bulundu 1928 1937 yillari arasinda Columbia Records Sahibinin Sesi ve Pathe plak sirketleri icin udi Nevres Mesut Cemil ve Sadi Isilay esliginde Lale ve Nerkis hanimlara eslik ederek ayri ayri ve birlikte 100 u askin plak doldurdu 22 Subat 1930 da Fransiz Tiyatrosunda Kemencevi Rusen Kam Tanburi Mesut Cemil ve Kanuni Artaki Candan ile birlikte Munir Nurettin Selcuk a eslik ederek Turk Musikisindeki ilk Avrupai konseri veren heyette bulundu 20 yuzyil in onemli solistlerinden Alaeddin Yavasca ya gore Tekyay ustun vasiflara sahip sazende ud virtuozu Cinucen Tanrikorur ve tanburi Sadun Aksut icin fevkalade teknigi hakimane calisi ile dinleyenleri buyuleyip keman sazinda tam bir ustad olan icraci ve muzikolog Yavuz Ozustun gore ise Nubar baska bir hikayedir keman ancak Nubar gibi devlerin elinde alaturkada kullanilan bir saz olabilir seklinde tarif edilmektedir Sukru Tunar Haydar Tatliyay Tamburi Cemil Bey gibi isimlerin 1906 1949 yillari arasinda icra etmis oldugu eserlerin bulundugu Master of Turkish Music Turk Musikisinin Ustalari albumunde keman taksimi ile yer aldi ve taksim formunu zirveye ulastiran kemanci olarak adlandirildi Plak calismalarindaki taksimlerinde sergiledigi makam seyri ve gecki anlayisi kullandigi susleme teknikleri zengin motif ve cumle cesitliligi kabul goren taklit edilmeye calisilan keman tonu ile alaninda yetkin bir keman virtuozu oldugunu kanitladi EserleriNubar Tekyay in Balikli Ermeni Mezarligi nda bulunan kabri Istanbul Nubar Tekyay in Turkiye Radyo Televizyon Kurumu TRT nin 1995 te yayimlagi Turk Sanat Muzigi Sozlu Eserler Repartuvarinda kayitli olarak muhafaza edilen 6 adet sozlu eseri mevcuttur Bu eserler Gozlerin capkin Aysem Hicaz makaminda Aksak usulunde Severek aldaniyorum onu kalbim yanarak Hicaz makaminda Duyek usulunde Aglamis gulmus cefaya durmadan yanmis gonul Hicaz makaminda Curcuna usulunde Guya gole dusmus iki bos yildiz Hicaz makaminda Sevgilim bu aksam guruba kadar Evic makaminda aksak usulunde Gonlumde bulbul Fatma Muhayyer makaminda Curcuna usulundeOlumuUzun sure kalp rahatsizligi ceken Tekyay 12 Subat 1955 te Istanbul da 49 yasinda hayatini kaybetti Cenazesi Balikli Ermeni Mezarligi na defnedildi Kaynakca a b c d e Murat Gurel Nisan 2016 NUBAR TEKYAY IN KEMAN TAKSIMLERININ TAHLILI Gazi Universitesi Guzel Sanatlar Enstitusu s 4 5 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2022 a b c Onur Hudavendigar 1999 Ermeni portreleri Burak Yayinevi s 20 ISBN 9789756217054 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2022 a b Serhat Songur 11 Ocak 1999 Ermeni Asilli Bestekar ve Icracilarimizin Hayatlari Musikimizdeki Yeri ve Etkileri Istanbul Teknik Universitesi Sosyal Bilimler Enstitusu s 45 Erisim tarihi 4 Temmuz 2022 Taha Toros 10 Kasim 1988 Kemani Nubar Tekyay in Ataturk le ilgili bir anisi Gazi yle Dolmabahce Sarayi nda Marmara Universitesi Taha Toros Arsivi 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2022 Onder Kaya 3 Temmuz 2013 Salom Gazetesi 16 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Temmuz 2022 a b Yenilikci GTSM Bestecimiz Yavuz Ozustun Musiki Dergisi 1990 12 Agustos 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2022 Gurel Murat 2016 NUBAR TEKYAY A AIT HUZZAM KEMAN TAKSIMININ ANALIZI AKADEMIK SANAT SANAT TASARIM VE BILIM DERGISI DergiPark s 96 26 Mart 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2022 Nubar Tekyay SalihBora Com 9 Mart 2018 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Temmuz 2022 Balikli Ermeni Mezarligi Ermeni Haber Ajansi 13 Eylul 2014 5 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Temmuz 2022