Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nur Dağları, Gâvur Dağları ya da Amanos Dağları, Kahramanmaraş'taki Sır Baraj Gölü’nden başlayıp Hatay ilinin Samandağ kıyılarına doğru uzanan 175 km uzunlukta dağ silsilesidir. Çoğunluğu, Doğu Karadeniz'dekilere benzer nemli ve gür ormanlarla kaplıdır.
| Nur Dağları | |
|---|---|
| Amanos Dağları / Gâvur Dağları | |
 Nur Dağları | |
 | |
| En yüksek noktası | |
| Yükseklik | Düldül Dağı - 2.440 m (8.010 ft) |
| Listelenme | Ultra zirve |
| Koordinatlar | 36°45′0″K 36°20′0″D / 36.75000°K 36.33333°D |
| Coğrafya | |
| Konum | Gaziantep, Hatay ve Osmaniye, Türkiye |
| Sıradağ | Toros Dağları |
| Jeoloji | |
| Dağ türü | Sıradağlar, Tektonik, Kıvrımlı-kırıklı |
  Türkiye' deki konumu | |
Etimoloji
Dağın gerçek adı, yabancı bir isim olduğu için bu ismi söyleyemeyen yöre halkınca Gâvur Dağı denmiştir. Bu isim yaklaşık bin yıldır kullanılır. Buradaki "gâvur" sözcüğü; yaygın olarak bilinen şeklinden çok, Arap coğrafyacılarının pek sık kullandığı ve "tepeler arasında basık arazi" anlamına gelen "gavr", "al-gavr" sözcüğü ile ilgilidir.
Amanos Dağları ise Hitit ve MÖ II bininci Suriye metinlerinde, hem yer hem de dağ adı olarak geçer. Babil ve Asur kralları da taştan ve ormandan mahrum olan Mezopotamya'da Lübnanların "Sedr ormanlarına" muhtaç idiler. Bu yüzdendir ki Agadeli Sargon zamanından beri Lübnanlar üzerindeki “Sedr” ormanlarından (Amanoslardan) ve Gümüş dağlarından (Toroslardan) bahsedilmektedir. Cumhuriyet'e kadar resmî olarak bu isim kullanılmıştır.
Amanos Dağları ismi, Cumhuriyet'ten sonra değiştirilip yerine Nur Dağları konulmuştur.
Fiziki yapı
Toroslar ile birlikte üçüncü jeolojik zamanda oluşan dağ, oluşumu sırasında ve sonrasında aşınmaya uğramış, üçüncü zamanın ikinci yarısından sonra yükselmiş kıvrımlı-kırıklı yapılı dağlardandır. 175 km uzunluğundaki dağlar 20–30 km eninde, ortalama 1.500-2.000 m yüksekliktedir. Dağın orta bölümündeki alçalan alanda -"Suriye kapısı" olarak da bilinen- Belen Geçidi (740 m) bulunur. Nur Dağları'nı doğudan Antakya-Kahramanmaraş grabeni sınırlar. Bu oluk Kızıldeniz, Lut Gölü, Lübnan-Antilübnan Dağları arasındaki Beka Vadisi'nden geçen fay hattının devamıdır.
Kuzeyden güneye doğru uzanarak Kahramanmaraş, Ahır Dağı'nın güneyinden başlayarak Asi Nehri'nin Akdeniz'e döküldüğü Samandağ deltasında sona erer. Bittiği noktanın karşısında Suriye sınırındaki gösterişli Kel Dağı vardır. Sıradağların büyük bir kısmı Hatay'da olup Amik Ovası ile Akdeniz'i birbirinden ayırır. Sıradağların en yüksek noktası Hatay'ın Hassa ilçesindeki Mığır Tepesi'dir (Bozdağ). Bu noktada yükseklik 2240 m'dir. Güneye doğru alçalan dağların diğer yükseltileri şunlardır: Kabayar Tepe, 1.698 m; Susuz Tepe, 1.072 m; Akkaya Tepe, 1.939 m; Üçkaya Tepe, 1.976 m.
Samandağ kıyılarından Kahramanmaraş Sır Barajı'na kadar 175 km uzunluğundadır. Kıyıdan itibaren dik olarak yükselir. Dağ kabaca üç bölüme ayrılabilir: kuzeyde Çimen Dağı, ortada Bozdağ, güneyde Musa Dağı. Bitki coğrafyası açısından Nur Dağları, Doğu Karadeniz dağlarının güneyinden Munzur Dağları'na uzanan 'nin güney kısmını oluşturur.
Bitki örtüsü
Nur Dağları, Avrupa'da korumada öncelikli yüz ormandan biridir. Dağlar üzerinde Karadeniz'e has ormanlar, Akdeniz maki toplulukları ile ormanları ve alpin dağ çayırları, nemli vadilerde nehir kenarı bitkileri görülür. Dağın orta kısımları Balkan Yarımadası'nın Karadeniz kıyılarına, orta-yüksek bölümleri Doğu Karadeniz'e benzemektedir. Dağın batı yamaçlarındaki nemli ormanlar Orta Avrupa ve Doğu Karadeniz'de görülen doğu gürgeni, porsuk, ıhlamur, ışılgan (Ilex colchica), şimşir gibi Avrupa-Sibirya ve öksin bitki gruplarına ait relikt türleri barındırır. Bu türlerin güney sınırını Nur Dağları oluşturur.
Dağın batısında 600 m yüksekliğe kadar kermes meşesi ağırlıklı maki türleri hâkimdir. Akdeniz ormanları, 350-1900 metreler arasındadır. Kızılçam, 200–750 m; saçlı meşe, 600–900 m; karaçam, 1000–1500 m aralıklarında görülür. 1.900 m'den geçen orman üst sınırından sonra otsu bitkiler ve bodur çalılar hâkimdir. Dağın batı yamaçlarında bitki türlerinde keskin bir farklılık görülür. Çoğunlukla kermez meşesi ve saçlı meşe hakimiyetinde makiler ile yer yer kızılçam ormanları görülür. dağların kuzeyinde ormanlar bozulmuştur. Kızılçam hakimiyetinde ormanların yükseklerinde göknar, sedir, karaçam, ardıçlar görülür.
Akdeniz'e dönük batı yamaçlarda bitki örtüsü daha sık, yoğun ve geniştir. Burada fotosentez faaliyeti yüksektir.
Hayvan topluluğu
Nur Dağları, süzülen yırtıcı kuşların göç yolu üzerinde olduğundan önemlidir. Göç zamanları şu kuşlar alanda gözlenir: ak leylek, ak pelikan, kara leylek, kaşıkçı, turna, sakarca, boz kaz, şahin, arı şahini, kara çaylak, küçük akbaba, saz delicesi, yoz atmaca, , yılan kartalı, , , . Yöresel ölçekte tehlike altında olan türlerden İzmir yalıçapkını, gökkuzgun, , küçük ebabil alanda üremektedir. Karaca, Güney Anadolu'da yalnızca Nur Dağları'nda yaşar. Dağın doğu sırtları çizgili sırtlanın yaşam alanıdır. Yaban keçisi, vaşak, su samuru, ; diğer önemli memelilerdir.
Nur Dağları'nın geçtiği yerleşim yerleri
Resimler
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b İZBIRAK, Prof. Dr. Reşat (2001). Türkiye-I. İstanbul: MEB. s. 41. ISBN .
- ^ a b . 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2019.
- ^ Osman YILDIRIM, Osmaniye, Düziçi
- ^ http://aden-wwwaden.blogspot.com/2015/02/a-harfi-ile-iv.html?m=1 []
- ^ “Yamhad Krallığı” Prof. Dr. Füruzan KINAL. Güterbock, ZA 44 (1938) s. 69.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2018.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Aralık 2018.
- ^ ALAGÖZ, Prof .Dr. Cemal. (PDF). ankara.edu.tr. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2019.
- ^ a b c d . dogadernegi.org. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2019.
- ^ ÇELİK, Mehmet Ali; GÜLERSOY, Ali Ekber (2017). "Nur Dağları'nın (Amanoslar) Orta Kesiminin Farklı Yamaçlarında Bitki İndeks Değişiminin İzlenmesi". Iğdır Üni. Fen Bilimleri Enst. Der. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Kasım 2019.
- ^ . 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2021.
Dış bağlantılar
- Aile Ağaçları :: Nur Dağlarına Yerleşik Boz-Ulustan Abacılı Cemaati 4 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TÜBİTAK-Nurlar ve Antakya Çevresinin Ekloji Temelli Doğa Eğitimlerinde Kullanımı 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- TÜBİTAK projesi kapsamında websayfası, Nurlar hakkında ayrıntılı araştırma ve bilgiler 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nur Daglari Gavur Daglari ya da Amanos Daglari Kahramanmaras taki Sir Baraj Golu nden baslayip Hatay ilinin Samandag kiyilarina dogru uzanan 175 km uzunlukta dag silsilesidir Cogunlugu Dogu Karadeniz dekilere benzer nemli ve gur ormanlarla kaplidir Nur DaglariAmanos Daglari Gavur DaglariNur DaglariEn yuksek noktasiYukseklikDuldul Dagi 2 440 m 8 010 ft ListelenmeUltra zirveKoordinatlar36 45 0 K 36 20 0 D 36 75000 K 36 33333 D 36 75000 36 33333 CografyaKonumGaziantep Hatay ve Osmaniye TurkiyeSiradagToros DaglariJeolojiDag turuSiradaglar Tektonik Kivrimli kirikliTurkiye deki konumuEtimolojiDagin gercek adi yabanci bir isim oldugu icin bu ismi soyleyemeyen yore halkinca Gavur Dagi denmistir Bu isim yaklasik bin yildir kullanilir Buradaki gavur sozcugu yaygin olarak bilinen seklinden cok Arap cografyacilarinin pek sik kullandigi ve tepeler arasinda basik arazi anlamina gelen gavr al gavr sozcugu ile ilgilidir Amanos Daglari ise Hitit ve MO II bininci Suriye metinlerinde hem yer hem de dag adi olarak gecer Babil ve Asur krallari da tastan ve ormandan mahrum olan Mezopotamya da Lubnanlarin Sedr ormanlarina muhtac idiler Bu yuzdendir ki Agadeli Sargon zamanindan beri Lubnanlar uzerindeki Sedr ormanlarindan Amanoslardan ve Gumus daglarindan Toroslardan bahsedilmektedir Cumhuriyet e kadar resmi olarak bu isim kullanilmistir Amanos Daglari ismi Cumhuriyet ten sonra degistirilip yerine Nur Daglari konulmustur Fiziki yapiToroslar ile birlikte ucuncu jeolojik zamanda olusan dag olusumu sirasinda ve sonrasinda asinmaya ugramis ucuncu zamanin ikinci yarisindan sonra yukselmis kivrimli kirikli yapili daglardandir 175 km uzunlugundaki daglar 20 30 km eninde ortalama 1 500 2 000 m yuksekliktedir Dagin orta bolumundeki alcalan alanda Suriye kapisi olarak da bilinen Belen Gecidi 740 m bulunur Nur Daglari ni dogudan Antakya Kahramanmaras grabeni sinirlar Bu oluk Kizildeniz Lut Golu Lubnan Antilubnan Daglari arasindaki Beka Vadisi nden gecen fay hattinin devamidir Kuzeyden guneye dogru uzanarak Kahramanmaras Ahir Dagi nin guneyinden baslayarak Asi Nehri nin Akdeniz e dokuldugu Samandag deltasinda sona erer Bittigi noktanin karsisinda Suriye sinirindaki gosterisli Kel Dagi vardir Siradaglarin buyuk bir kismi Hatay da olup Amik Ovasi ile Akdeniz i birbirinden ayirir Siradaglarin en yuksek noktasi Hatay in Hassa ilcesindeki Migir Tepesi dir Bozdag Bu noktada yukseklik 2240 m dir Guneye dogru alcalan daglarin diger yukseltileri sunlardir Kabayar Tepe 1 698 m Susuz Tepe 1 072 m Akkaya Tepe 1 939 m Uckaya Tepe 1 976 m Samandag kiyilarindan Kahramanmaras Sir Baraji na kadar 175 km uzunlugundadir Kiyidan itibaren dik olarak yukselir Dag kabaca uc bolume ayrilabilir kuzeyde Cimen Dagi ortada Bozdag guneyde Musa Dagi Bitki cografyasi acisindan Nur Daglari Dogu Karadeniz daglarinin guneyinden Munzur Daglari na uzanan nin guney kismini olusturur Bitki ortusuNur Daglari Avrupa da korumada oncelikli yuz ormandan biridir Daglar uzerinde Karadeniz e has ormanlar Akdeniz maki topluluklari ile ormanlari ve alpin dag cayirlari nemli vadilerde nehir kenari bitkileri gorulur Dagin orta kisimlari Balkan Yarimadasi nin Karadeniz kiyilarina orta yuksek bolumleri Dogu Karadeniz e benzemektedir Dagin bati yamaclarindaki nemli ormanlar Orta Avrupa ve Dogu Karadeniz de gorulen dogu gurgeni porsuk ihlamur isilgan Ilex colchica simsir gibi Avrupa Sibirya ve oksin bitki gruplarina ait relikt turleri barindirir Bu turlerin guney sinirini Nur Daglari olusturur Dagin batisinda 600 m yukseklige kadar kermes mesesi agirlikli maki turleri hakimdir Akdeniz ormanlari 350 1900 metreler arasindadir Kizilcam 200 750 m sacli mese 600 900 m karacam 1000 1500 m araliklarinda gorulur 1 900 m den gecen orman ust sinirindan sonra otsu bitkiler ve bodur calilar hakimdir Dagin bati yamaclarinda bitki turlerinde keskin bir farklilik gorulur Cogunlukla kermez mesesi ve sacli mese hakimiyetinde makiler ile yer yer kizilcam ormanlari gorulur daglarin kuzeyinde ormanlar bozulmustur Kizilcam hakimiyetinde ormanlarin yukseklerinde goknar sedir karacam ardiclar gorulur Akdeniz e donuk bati yamaclarda bitki ortusu daha sik yogun ve genistir Burada fotosentez faaliyeti yuksektir Hayvan topluluguNur Daglari suzulen yirtici kuslarin goc yolu uzerinde oldugundan onemlidir Goc zamanlari su kuslar alanda gozlenir ak leylek ak pelikan kara leylek kasikci turna sakarca boz kaz sahin ari sahini kara caylak kucuk akbaba saz delicesi yoz atmaca yilan kartali Yoresel olcekte tehlike altinda olan turlerden Izmir yalicapkini gokkuzgun kucuk ebabil alanda uremektedir Karaca Guney Anadolu da yalnizca Nur Daglari nda yasar Dagin dogu sirtlari cizgili sirtlanin yasam alanidir Yaban kecisi vasak su samuru diger onemli memelilerdir Nur Daglari nin gectigi yerlesim yerleriOsmaniye Bahce Duzici Nurdagi Gaziantep Islahiye Hatay Batida Erzin Dortyol Payas Iskenderun Belen Arsuz Samandag Doguda Hassa Kirikhan Antakya Kahramanmaras AndirinResimlerNur Daglari na Osmaniye den bir bakis Nur Daglari nin Hatay dan gorunumu Duzici nden Duldul Dagi gorunusu Duldul Dagi DuziciAyrica bakinizTurkiye deki daglar listesi Turkiye deki yanardaglarKaynakca a b IZBIRAK Prof Dr Resat 2001 Turkiye I Istanbul MEB s 41 ISBN 975111568X a b 7 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2019 Osman YILDIRIM Osmaniye Duzici http aden wwwaden blogspot com 2015 02 a harfi ile iv html m 1 yalin URL Yamhad Kralligi Prof Dr Furuzan KINAL Guterbock ZA 44 1938 s 69 Arsivlenmis kopya 11 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2018 Arsivlenmis kopya 11 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Aralik 2018 ALAGOZ Prof Dr Cemal PDF ankara edu tr 3 Haziran 2018 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2019 a b c d dogadernegi org 7 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Kasim 2019 CELIK Mehmet Ali GULERSOY Ali Ekber 2017 Nur Daglari nin Amanoslar Orta Kesiminin Farkli Yamaclarinda Bitki Indeks Degisiminin Izlenmesi Igdir Uni Fen Bilimleri Enst Der 7 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Kasim 2019 7 Aralik 2019 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2021 Dis baglantilarAile Agaclari Nur Daglarina Yerlesik Boz Ulustan Abacili Cemaati4 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde TUBITAK Nurlar ve Antakya Cevresinin Ekloji Temelli Doga Egitimlerinde Kullanimi 29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde TUBITAK projesi kapsaminda websayfasi Nurlar hakkinda ayrintili arastirma ve bilgiler 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde