Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Beslenme, canlılığın gereklerini yerine getirmek için gerekli olan maddeleri, canlı dışı ortamdan edinme faaliyetine verilen isimdir.
Canlılar beslenme şekillerine göre 2'ye ayrılırlar. Bunlar :
- Ototrof canlılar (kendibeslek)
- Heterotrof canlılar (ardıbeslek, ışbeslek)
Bu ayrımda temel kriter, canlının yaşamını sürdürmek, diğer deyişle metabolizma faaliyetlerini sürdürebilmek için gereken enerjinin kaynağıdır. Ototrof canlılar bu enerjiyi doğal çevreden alırlar, heterotrof canlılar ise, başka canlıların biyokütlelerinde depolanmış enerjiyi kullanırlar.
Metabolizma için gereken enerji, organizma açısından besindir. Dolayısıyla ototrof organizmalara, kendi besinini üretebilen organizmalar demek de olanaklıdır. Keza, heterotrof organizmalar da başka canlıları "yiyerek" beslenen organizmalardır.
Canlıların beslenme biçimleri yönünden ototrof ve heterotrof olarak ayrımı, bu canlıların kullandıkları karbonun kaynağı açısından da net bir ayrımdır. Ototrof organizmalar, metabolizma için gereken karbonu atmosferdeki karbondioksitden alırlar. Heterotrof organizmalar ise gerekli karbonu, diğer canlıların biyokütlelerinden sağlarlar. Dolayısıyla ekosistemde yer alan canlılar, ekosistemdeki (karbon çevrimi) içinde farklı rollere sahiptirler.
Ototrof canlılar
Kendi besinlerini kendi sentezleyen, su (H2O), karbondioksit (CO2) ve inorganik tuzlardan organik bileşikler esas olarak glikoz oluşturan, enerjiyi bu organik bileşiklerde depolayan canlılardır. Bitkiler ve algler günes ışığını kullanarak besinlerini kendileri üretir. Bu canlılar kendi içinde:
- Fotosentetik ototroflar. (Fotoototroflar) Biyokimyasal olaylar için gereksinim duydukları enerjiyi güneş ışınlarından, fotosentezle sağlayan canlılardır. Örn : Yeşil ve mor bakteriler.
- Kemosentetik ototroflar. (Kemoototroflar) Kendileri için gerekli olan enerjiyi amonyak (NH3), (H2S) gibi belli organik maddeleri oksitleyerek, kimyasal yoldan, kemosentezle sağlayan canlılardır. Örn : Nitrit,nitrat ve demir bakterileri.
Heterotrof canlılar
Besinlerini ölü veya canlı diğer organizmaların biyokütlelerinden sağlayan canlılar heterotrof canlılardır. Tüm hayvan ve mantar türleri ile birçok bakteri türü bu gruba girmektedir. Heterotrof canlılar besin çeşidine göre üç gruba ayrılırlar:
- Herbivorlar: (otçullar) bitkilerle beslenenler. (gevişgetiren memeliler, kemiriciler,bazı böcekler)
- Karnivorlar: (etçiller) hayvansal besinlerle beslenenler. (tüm etçiller, kediler, birçok deniz hayvanı)
- Omnivorlar: Hem bitkisel hem de hayvansal besinlerle beslenenler: (insan, evsıçanı, ayı, domuz)
Heterotrof beslenme ayrıca üç tipe ayrılabilir:
- Organik besin maddelerini katı besinler halinde alan veya başka canlı organizmayı bütün veya parçalar halinde yutan ve bunları sindirerek emen canlılara holozoik canlılar, bu tarz beslenmeye de holozoik beslenme denir. bu canlılar besinlerini bulmak için sürekli hareket halindedirler.
- Erimiş organik besinleri doğrudan hücre zarlarından emerek beslenen canlılara saprozoik canlılar, bu tarz beslenmeye de saprozoik beslenme denir. bu canlılar besinlerini katı halde alamazlar, çürümekte olan hayvan ve bitkilerden sağlarlar. maya ve küf mantarları, bazı tek hücreli hayvanlar, bakterilerin çoğu bu gruba dahildir (bkz.fermantasyon), (bkz.putrifikasyon).
- Herhangi bir canlının, konukçu veya konak adı verilen başka bir organizmanın üzerinde veya içinde yaşayarak onun zararına beslenmesine parazitik beslenme denir. parazitik canlılar besinlerini katı parçalar halinde alabildikleri gibi, konukçunun dokularındaki veya vücut sıvısındaki organik molekülleri de emebilirler. çeşitli solucanlar, virüsler, mantarlar ve bazı bakteriler bu gruba dahildir.
Besin
Besin, canlıların metabolizma süreçleri için gerekli olan maddedir. Bu besinler:
olarak 3 ana başlığa ayrılır.
Beslenme tıbbı
Beslenme tıbbı, beslenme alışkanlıklarının değiştirilerek ağızdan alınan vitamin ve mineral desteğinde bulunulmasına dayanır.
Tarihçe
Canlı bir organizmanın düzgün fonksiyon yapabilmesi için çok sayıda vitamin (A'dan E'ye harflerle gösterilir) ve (çinko, magnezyum ve krom gibi) mineral alması gerekmektedir. Vitamin ve minerallerin eksikliği hastalıklara yol açmaktadır. İlk olarak 1753'te Deniz kuvvetlerinde doktor olan James Lind tarafından gözlemlenmiştir. Lind uzun yolculuklara çıkan ve taze sebze ve meyve yiyemeyen denizcilerin iskorbüt hastalığına yakalandığını belirlemiş ve öğünlerine limonata eklenmesinin iskorbütü önlediğini gözlemlemiştir.
Her kişinin bireysel beslenme gereksinimlerinin bulunmaktadır. Bir kişi için yeterli ve uygun kabul edilen beslenme şekli ve kullanım miktarları, bir başka kişi için uygun olmayabilir.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Beslenme canliligin gereklerini yerine getirmek icin gerekli olan maddeleri canli disi ortamdan edinme faaliyetine verilen isimdir Ornek bir beslenme etiketi Canlilar beslenme sekillerine gore 2 ye ayrilirlar Bunlar Ototrof canlilar kendibeslek Heterotrof canlilar ardibeslek isbeslek Bu ayrimda temel kriter canlinin yasamini surdurmek diger deyisle metabolizma faaliyetlerini surdurebilmek icin gereken enerjinin kaynagidir Ototrof canlilar bu enerjiyi dogal cevreden alirlar heterotrof canlilar ise baska canlilarin biyokutlelerinde depolanmis enerjiyi kullanirlar Metabolizma icin gereken enerji organizma acisindan besindir Dolayisiyla ototrof organizmalara kendi besinini uretebilen organizmalar demek de olanaklidir Keza heterotrof organizmalar da baska canlilari yiyerek beslenen organizmalardir Canlilarin beslenme bicimleri yonunden ototrof ve heterotrof olarak ayrimi bu canlilarin kullandiklari karbonun kaynagi acisindan da net bir ayrimdir Ototrof organizmalar metabolizma icin gereken karbonu atmosferdeki karbondioksitden alirlar Heterotrof organizmalar ise gerekli karbonu diger canlilarin biyokutlelerinden saglarlar Dolayisiyla ekosistemde yer alan canlilar ekosistemdeki karbon cevrimi icinde farkli rollere sahiptirler Ototrof canlilarKendi besinlerini kendi sentezleyen su H2O karbondioksit CO2 ve inorganik tuzlardan organik bilesikler esas olarak glikoz olusturan enerjiyi bu organik bilesiklerde depolayan canlilardir Bitkiler ve algler gunes isigini kullanarak besinlerini kendileri uretir Bu canlilar kendi icinde Fotosentetik ototroflar Fotoototroflar Biyokimyasal olaylar icin gereksinim duyduklari enerjiyi gunes isinlarindan fotosentezle saglayan canlilardir Orn Yesil ve mor bakteriler Kemosentetik ototroflar Kemoototroflar Kendileri icin gerekli olan enerjiyi amonyak NH3 H2S gibi belli organik maddeleri oksitleyerek kimyasal yoldan kemosentezle saglayan canlilardir Orn Nitrit nitrat ve demir bakterileri Heterotrof canlilarBesinlerini olu veya canli diger organizmalarin biyokutlelerinden saglayan canlilar heterotrof canlilardir Tum hayvan ve mantar turleri ile bircok bakteri turu bu gruba girmektedir Heterotrof canlilar besin cesidine gore uc gruba ayrilirlar Herbivorlar otcullar bitkilerle beslenenler gevisgetiren memeliler kemiriciler bazi bocekler Karnivorlar etciller hayvansal besinlerle beslenenler tum etciller kediler bircok deniz hayvani Omnivorlar Hem bitkisel hem de hayvansal besinlerle beslenenler insan evsicani ayi domuz Heterotrof beslenme ayrica uc tipe ayrilabilir Organik besin maddelerini kati besinler halinde alan veya baska canli organizmayi butun veya parcalar halinde yutan ve bunlari sindirerek emen canlilara holozoik canlilar bu tarz beslenmeye de holozoik beslenme denir bu canlilar besinlerini bulmak icin surekli hareket halindedirler Erimis organik besinleri dogrudan hucre zarlarindan emerek beslenen canlilara saprozoik canlilar bu tarz beslenmeye de saprozoik beslenme denir bu canlilar besinlerini kati halde alamazlar curumekte olan hayvan ve bitkilerden saglarlar maya ve kuf mantarlari bazi tek hucreli hayvanlar bakterilerin cogu bu gruba dahildir bkz fermantasyon bkz putrifikasyon Herhangi bir canlinin konukcu veya konak adi verilen baska bir organizmanin uzerinde veya icinde yasayarak onun zararina beslenmesine parazitik beslenme denir parazitik canlilar besinlerini kati parcalar halinde alabildikleri gibi konukcunun dokularindaki veya vucut sivisindaki organik molekulleri de emebilirler cesitli solucanlar virusler mantarlar ve bazi bakteriler bu gruba dahildir BesinBesin canlilarin metabolizma surecleri icin gerekli olan maddedir Bu besinler Yaglar Karbonhidratlar Proteinler olarak 3 ana basliga ayrilir Beslenme tibbiBeslenme tibbi beslenme aliskanliklarinin degistirilerek agizdan alinan vitamin ve mineral desteginde bulunulmasina dayanir Genellikle hap veya surup olarak uygulanir TarihceCanli bir organizmanin duzgun fonksiyon yapabilmesi icin cok sayida vitamin A dan E ye harflerle gosterilir ve cinko magnezyum ve krom gibi mineral almasi gerekmektedir Vitamin ve minerallerin eksikligi hastaliklara yol acmaktadir Ilk olarak 1753 te Deniz kuvvetlerinde doktor olan James Lind tarafindan gozlemlenmistir Lind uzun yolculuklara cikan ve taze sebze ve meyve yiyemeyen denizcilerin iskorbut hastaligina yakalandigini belirlemis ve ogunlerine limonata eklenmesinin iskorbutu onledigini gozlemlemistir Her kisinin bireysel beslenme gereksinimlerinin bulunmaktadir Bir kisi icin yeterli ve uygun kabul edilen beslenme sekli ve kullanim miktarlari bir baska kisi icin uygun olmayabilir