Vitamin, bir canlının metabolizmasının düzgün çalışması için küçük miktarlarda ihtiyaç duyduğu temel bir mikro besin olan organik bir moleküldür (veya kimyasal olarak yakından ilişkili bir molekül grubudur, yani vitamerlerdir). Esansiyel besinler canlıda ya hiç sentezlenemez ya da yeterli miktarlarda sentezlenemez ve bu nedenle beslenme yoluyla alınması gerekir. C vitamini bazı türler tarafından sentezlenebilirken diğerleri tarafından sentezlenemez; ilk etapta bir vitamin değildir, ikinci sıradadır. Vitamin terimi diğer üç temel besin grubunu içermez: mineraller, esansiyel yağ asitleri ve esansiyel amino asitler. Çoğu vitamin tek bir molekül değil, vitaminler adı verilen ilgili molekül gruplarıdır. Örneğin, sekiz E vitamini vardır: dört tokoferol ve dört tokotrienol. Bazı kaynaklar kolin de dahil olmak üzere on dört vitamini listeler, ancak büyük sağlık kuruluşları on üç vitamini listeler: A vitamini (tüm trans-retinol, tüm-trans-retinil-esterler, ayrıca tüm-trans-beta-karoten ve diğer provitamin A karotenoidleri olarak), B1 vitamini (tiamin), B2 vitamini (riboflavin), B3 vitamini (niasin), B5 vitamini (pantotenik asit), B6 vitamini (piridoksin), B7 vitamini (biyotin), B9 vitamini (folik asit veya folat), B12 vitamini (kobalaminler), C vitamini (askorbik asit), D vitamini (kalsiferoller), E vitamini (tokoferoller ve tokotrienoller) ve K vitamini (filokinon ve menakinonlar).
Vitamin | |
---|---|
Bir şişe B-kompleks vitamin hapı. | |
İlaç sınıfı | |
Vikiveri öğesi |
Tüm vitaminler 1913 ile 1948 arasında keşfedildi (tanımlandı). Tarihsel olarak, beslenmeden vitamin alımı eksik olduğunda, sonuçlar vitamin eksikliği hastalıklarıydı. Daha sonra, 1935'ten başlayarak, ticari olarak üretilen maya özü B vitamini kompleksi ve yarı sentetik C vitamini tabletleri piyasaya çıktı. Bunu 1950'lerde, genel popülasyondaki vitamin eksikliklerini önlemek için multivitaminler de dahil olmak üzere vitamin takviyelerinin seri üretimi ve pazarlanması izledi. Hükûmetler, eksiklikleri önlemek için gıda takviyesi olarak adlandırılan un veya süt gibi temel gıdalara bazı vitaminlerin eklenmesini zorunlu kılmıştır. Hamilelik sırasında folik asit takviyesi önerileri, bebek nöral tüp defekti riskini azaltmıştır.
Kökenbilim
"Vitamin" terimi, 1912'de Polonyalı biyokimyacı Casimir Funk tarafından Lister Önleyici Tıp Enstitüsü'nde çalışırken icat edilen bileşik bir kelime olan "vitamin"den türetilmiştir. Funk, adı vital (yaşamsal) ve aminden oluşturdu, çünkü beriberi ve belki de diğer benzer diyet eksikliği hastalıklarını önleyen bu organik mikrobesin gıda faktörlerinin yaşam için gerekli olduğu, dolayısıyla "hayati" olduğu ve kimyasal aminler, dolayısıyla "amin" olduğu ortaya çıktı. Bu, tiamin için doğruydu, ancak C vitamini ve bu tür diğer mikro besinlerin amin olmadığı bulunduktan sonra, sözcük İngilizcede "vitamin" olarak kısaltıldı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Human Biology and Health. Englewood Cliffs, New Jersey, USA: Prentice Hall. 1993. ISBN . OCLC 32308337.
- ^ . Harvard Health. 9 Haziran 2009. 16 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
- ^ . National Institute on Aging (İngilizce). 1 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2020.
- ^ . World Health Organization and Food and Agriculture Organization of the United Nations. 2004. ss. 340-341. ISBN . 12 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . eur-lex.europa.eu. 24 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Vitamania: Our obsessive quest for nutritional perfection. Penguin Press. 2015. ISBN . 25 Haziran 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ . Food Fortification Initiative, Enhancing Grains for Better Lives. 4 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2018.
- ^ "Pre-conception Folic Acid and Multivitamin Supplementation for the Primary and Secondary Prevention of Neural Tube Defects and Other Folic Acid-Sensitive Congenital Anomalies". Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada. 37 (6): 534-52. June 2015. doi:10.1016/s1701-2163(15)30230-9. (PMID) 26334606.
- ^ Funk (1912). "The etiology of the deficiency diseases. Beri-beri, polyneuritis in birds, epidemic dropsy, scurvy, experimental scurvy in animals, infantile scurvy, ship beri-beri, pellagra". Journal of State Medicine. 20: 341-68. 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ The Vitamins. Elsevier. 30 Ekim 2007. ISBN . 14 Mart 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
Dış bağlantılar
- Wikimedia Commons'ta Vitamins ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
- PDF formatında USDA RDA grafiği 9 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Health Canada Diyet Referans Alımları Vitaminler için Referans Tablosu 2 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- NIH Diyet Takviyeleri Ofisi: Bilgi Sayfaları 16 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Vitamin bir canlinin metabolizmasinin duzgun calismasi icin kucuk miktarlarda ihtiyac duydugu temel bir mikro besin olan organik bir molekuldur veya kimyasal olarak yakindan iliskili bir molekul grubudur yani vitamerlerdir Esansiyel besinler canlida ya hic sentezlenemez ya da yeterli miktarlarda sentezlenemez ve bu nedenle beslenme yoluyla alinmasi gerekir C vitamini bazi turler tarafindan sentezlenebilirken digerleri tarafindan sentezlenemez ilk etapta bir vitamin degildir ikinci siradadir Vitamin terimi diger uc temel besin grubunu icermez mineraller esansiyel yag asitleri ve esansiyel amino asitler Cogu vitamin tek bir molekul degil vitaminler adi verilen ilgili molekul gruplaridir Ornegin sekiz E vitamini vardir dort tokoferol ve dort tokotrienol Bazi kaynaklar kolin de dahil olmak uzere on dort vitamini listeler ancak buyuk saglik kuruluslari on uc vitamini listeler A vitamini tum trans retinol tum trans retinil esterler ayrica tum trans beta karoten ve diger provitamin A karotenoidleri olarak B1 vitamini tiamin B2 vitamini riboflavin B3 vitamini niasin B5 vitamini pantotenik asit B6 vitamini piridoksin B7 vitamini biyotin B9 vitamini folik asit veya folat B12 vitamini kobalaminler C vitamini askorbik asit D vitamini kalsiferoller E vitamini tokoferoller ve tokotrienoller ve K vitamini filokinon ve menakinonlar VitaminBir sise B kompleks vitamin hapi Ilac sinifiVikiveri ogesi Tum vitaminler 1913 ile 1948 arasinda kesfedildi tanimlandi Tarihsel olarak beslenmeden vitamin alimi eksik oldugunda sonuclar vitamin eksikligi hastaliklariydi Daha sonra 1935 ten baslayarak ticari olarak uretilen maya ozu B vitamini kompleksi ve yari sentetik C vitamini tabletleri piyasaya cikti Bunu 1950 lerde genel populasyondaki vitamin eksikliklerini onlemek icin multivitaminler de dahil olmak uzere vitamin takviyelerinin seri uretimi ve pazarlanmasi izledi Hukumetler eksiklikleri onlemek icin gida takviyesi olarak adlandirilan un veya sut gibi temel gidalara bazi vitaminlerin eklenmesini zorunlu kilmistir Hamilelik sirasinda folik asit takviyesi onerileri bebek noral tup defekti riskini azaltmistir Kokenbilim Vitamin terimi 1912 de Polonyali biyokimyaci Casimir Funk tarafindan Lister Onleyici Tip Enstitusu nde calisirken icat edilen bilesik bir kelime olan vitamin den turetilmistir Funk adi vital yasamsal ve aminden olusturdu cunku beriberi ve belki de diger benzer diyet eksikligi hastaliklarini onleyen bu organik mikrobesin gida faktorlerinin yasam icin gerekli oldugu dolayisiyla hayati oldugu ve kimyasal aminler dolayisiyla amin oldugu ortaya cikti Bu tiamin icin dogruydu ancak C vitamini ve bu tur diger mikro besinlerin amin olmadigi bulunduktan sonra sozcuk Ingilizcede vitamin olarak kisaltildi Ayrica bakinizEnzimKaynakca Human Biology and Health Englewood Cliffs New Jersey USA Prentice Hall 1993 ISBN 978 0 13 981176 0 OCLC 32308337 Harvard Health 9 Haziran 2009 16 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2020 National Institute on Aging Ingilizce 1 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 12 Mayis 2020 World Health Organization and Food and Agriculture Organization of the United Nations 2004 ss 340 341 ISBN 9241546123 12 Aralik 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi eur lex europa eu 24 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi a b Vitamania Our obsessive quest for nutritional perfection Penguin Press 2015 ISBN 978 1594205040 25 Haziran 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2022 Food Fortification Initiative Enhancing Grains for Better Lives 4 Nisan 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Agustos 2018 Pre conception Folic Acid and Multivitamin Supplementation for the Primary and Secondary Prevention of Neural Tube Defects and Other Folic Acid Sensitive Congenital Anomalies Journal of Obstetrics and Gynaecology Canada 37 6 534 52 June 2015 doi 10 1016 s1701 2163 15 30230 9 PMID 26334606 Funk 1912 The etiology of the deficiency diseases Beri beri polyneuritis in birds epidemic dropsy scurvy experimental scurvy in animals infantile scurvy ship beri beri pellagra Journal of State Medicine 20 341 68 4 Temmuz 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2022 The Vitamins Elsevier 30 Ekim 2007 ISBN 9780080561301 14 Mart 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 14 Mart 2022 Dis baglantilarWikimedia Commons ta Vitamins ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur PDF formatinda USDA RDA grafigi 9 Kasim 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde Health Canada Diyet Referans Alimlari Vitaminler icin Referans Tablosu 2 Haziran 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde NIH Diyet Takviyeleri Ofisi Bilgi Sayfalari 16 Eylul 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde