Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nysa Köprüsü, Eski Roma İmparatorluğu döneminde yapılmıştır. Antik Karya bölgesindeki Nysa (günümüzde Sultanhisar) antik şehrinde bulunan Tekkecikdere akarsuyu üzerindedir. Altyapısı 100 metre uzunluğundadır. Bu özelliğiyle Bergama Köprüsünden sonra 2. sıradadır.
| Nysa Köprüsü | |
|---|---|
 Akıntı yönünde tünelin iç görünümü. İki kemeri ayıran kısım (aydınlık bölge) çökmüştür. İkinci kemer fotoğrafın üst kısmında görülmektedir. | |
 | |
| Taşınan | Tiyatro alanı için yapılan tünel |
| Geçiş | Tekkecikdere |
| Konum | Nsya (Sultanhisar),Aydın |
| Koordinatlar | 37°54′12″N 28°08′44″E / 37.903405°K 28.145514°D |
| Tasarım | Kemerli Köprü |
| Malzeme | Taş |
| Genişlik | 100 m. |
| En geniş açıklık | 5.7-7 m |
| Alt açıklık | 5.9 |
Tarihi
Nysa'da yaşamış Yunan coğrafyacı Strabo şehrin içinde gizli bir su kanalından bahseder fakat tünel benzeri bir köprüyü kastedip kastetmediği net değildir. Tünel duvarının kuzeyinde, virajdan yaklaşık 25 metre uzaklıkta bir kitabe vardır. Kitabede imparatorluk zamanıyla inşaat tarihi belirtilmiştir. Üzerinde 'Praülos'ün çalışması bu noktaya kadar.' yazmaktadır.
Yapım
Köprü, akarsu yakınına konuşlanmış şehir tiyatrosunun önünde bulunan alana geçişi sağlayan altyapı için tasarlanmıştır. İki kademeli olarak tasarlanmıştır: Alt kemer suya uzanır. Üstüne üstlük kemer çizgisi kentsel alan olarak ayarlanmış iki tepeyi bağlar. Zemin kemerinin uzunluğu 100 metreyi bulur. Bütünüyle zemin üzerine kurulmuş olmasına rağmen tünel görüntüsü verir. 5.7 m genişliğinde tek parçadan oluşan kubbenin yukarıya doğru ağzı 7 metreye ulaşır. Yarım çembersel kemerin dış yüksekliği 5.9 m, iç yüksekliği 2.9 metredir. Moloz taşından yapılmış kubbe harçla sıvanmıştır ve büyüklükleri değişen yontma taş bloklarından (0.3–0.9 x 1.0–1.4 m) oluşan altyapının üstüne oturmuştur. Aslen kesintisiz bir kubbe olarak devam eder. Günümüzde 75–85 m arası çökmüştür ve çöküş devam etmektedir. Arda kalan aşağı taraftaki izole yapı sıklıkla hatalı bir şekilde tek bir köprü gibi anlatılır. Nysa köprüsü antik altyapı köprüleri arasında ikinci en geniştir. Birinci Bergama Köprüsü'dür. Genişliklerine göre kıyaslandığında normal roma köprüleri 10 metreyi geçmez.
İleri yönünde Tekkecikdere akarsuyu şehir arenasından geçerdi ve burada deniz savaşı yapılırdı. Suyun aşağısında ve yukarısında iki antik köprü kalıntısı vardır.
Deşarj Kapasitesi
Sel durumunda Nysa Köprüsü kapasite sınırı hidrolik ve hidrolojik araştırma konusu olmuştur. Tünel eğimi %3.3, maksimum deşarj kapasitesi 290 m³/s olarak hesaplanmıştır. Bu olağanüstü limit köprüyü basınç altında bırakır ve yapısına zarar verir. Akarsuyun 6 km uzunluğa sahip olduğu düşünülürse, ortalama eğimi %19 ve havza genişliği 4 km2 (1.5 sq mi), ortanca eğim çalışan bazı metotlara göre hesaplanır:
- 7,500 yıl (Günerman metot)
- 10,500 yıl (D.S.I. metot)
- 13,000 yıl (Mockus metot)
- 68,000 yıl (Snyder metot)
13 biner yıllık istatistikler sonucu gelen çalışmalara göre, aritmetik medyan eğim değeri, köprü kapasitesinin çok üzerinde bir sel beklenmektedir.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- Grewe, Klaus; Özis, Ünal (1994), "Die antiken Flußüberbauungen von Pergamon und Nysa (Türkei)", Antike Welt 25 (4): 348–352
- O’Connor, Colin (1993), Roman Bridges, Cambridge University Press,
- Öziş, Ünal; Harmancioğlu, N. (1979), "Flood Flows and Capacities of the Historical Pergamon and Nysa Tunnels in Anatolia", International Association for Hydraulic Research, 18. Congress Proceedings (Cagliari) 6: 696–698
- Öziş, Ünal (1987), "Ancient Water Works in Anatolia", Water Resources Development 3/1: 55–62
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Nysa Koprusu Eski Roma Imparatorlugu doneminde yapilmistir Antik Karya bolgesindeki Nysa gunumuzde Sultanhisar antik sehrinde bulunan Tekkecikdere akarsuyu uzerindedir Altyapisi 100 metre uzunlugundadir Bu ozelligiyle Bergama Koprusunden sonra 2 siradadir Nysa KoprusuAkinti yonunde tunelin ic gorunumu Iki kemeri ayiran kisim aydinlik bolge cokmustur Ikinci kemer fotografin ust kisminda gorulmektedir TasinanTiyatro alani icin yapilan tunelGecisTekkecikdereKonumNsya Sultanhisar AydinKoordinatlar37 54 12 N 28 08 44 E 37 903405 K 28 145514 D 37 903405 28 145514TasarimKemerli KopruMalzemeTasGenislik100 m En genis aciklik5 7 7 mAlt aciklik5 9TarihiNysa da yasamis Yunan cografyaci Strabo sehrin icinde gizli bir su kanalindan bahseder fakat tunel benzeri bir kopruyu kastedip kastetmedigi net degildir Tunel duvarinin kuzeyinde virajdan yaklasik 25 metre uzaklikta bir kitabe vardir Kitabede imparatorluk zamaniyla insaat tarihi belirtilmistir Uzerinde Praulos un calismasi bu noktaya kadar yazmaktadir YapimKopru akarsu yakinina konuslanmis sehir tiyatrosunun onunde bulunan alana gecisi saglayan altyapi icin tasarlanmistir Iki kademeli olarak tasarlanmistir Alt kemer suya uzanir Ustune ustluk kemer cizgisi kentsel alan olarak ayarlanmis iki tepeyi baglar Zemin kemerinin uzunlugu 100 metreyi bulur Butunuyle zemin uzerine kurulmus olmasina ragmen tunel goruntusu verir 5 7 m genisliginde tek parcadan olusan kubbenin yukariya dogru agzi 7 metreye ulasir Yarim cembersel kemerin dis yuksekligi 5 9 m ic yuksekligi 2 9 metredir Moloz tasindan yapilmis kubbe harcla sivanmistir ve buyuklukleri degisen yontma tas bloklarindan 0 3 0 9 x 1 0 1 4 m olusan altyapinin ustune oturmustur Aslen kesintisiz bir kubbe olarak devam eder Gunumuzde 75 85 m arasi cokmustur ve cokus devam etmektedir Arda kalan asagi taraftaki izole yapi siklikla hatali bir sekilde tek bir kopru gibi anlatilir Nysa koprusu antik altyapi kopruleri arasinda ikinci en genistir Birinci Bergama Koprusu dur Genisliklerine gore kiyaslandiginda normal roma kopruleri 10 metreyi gecmez Ileri yonunde Tekkecikdere akarsuyu sehir arenasindan gecerdi ve burada deniz savasi yapilirdi Suyun asagisinda ve yukarisinda iki antik kopru kalintisi vardir Desarj KapasitesiSel durumunda Nysa Koprusu kapasite siniri hidrolik ve hidrolojik arastirma konusu olmustur Tunel egimi 3 3 maksimum desarj kapasitesi 290 m s olarak hesaplanmistir Bu olaganustu limit kopruyu basinc altinda birakir ve yapisina zarar verir Akarsuyun 6 km uzunluga sahip oldugu dusunulurse ortalama egimi 19 ve havza genisligi 4 km2 1 5 sq mi ortanca egim calisan bazi metotlara gore hesaplanir 7 500 yil Gunerman metot 10 500 yil D S I metot 13 000 yil Mockus metot 68 000 yil Snyder metot 13 biner yillik istatistikler sonucu gelen calismalara gore aritmetik medyan egim degeri kopru kapasitesinin cok uzerinde bir sel beklenmektedir Ayrica bakinizRoma kopruleri listesi Roma mimarisiKaynakca a b Grewe amp Ozis 1994 p 352 a b Grewe amp Ozis 1994 p 350 Grewe amp Ozis 1994 p 351 Archaiologikon Deltion 1921 22 84 P ray loy ἔrgon ἕws ὧde Grewe amp Ozis 1994 p 348f All data Grewe amp Ozis 1994 p 351 O Connor 1993 Grewe amp Ozis 1994 p 351f Grewe Klaus Ozis Unal 1994 Die antiken Flussuberbauungen von Pergamon und Nysa Turkei Antike Welt 25 4 348 352 O Connor Colin 1993 Roman Bridges Cambridge University Press ISBN 0 521 39326 4 Ozis Unal Harmancioglu N 1979 Flood Flows and Capacities of the Historical Pergamon and Nysa Tunnels in Anatolia International Association for Hydraulic Research 18 Congress Proceedings Cagliari 6 696 698 Ozis Unal 1987 Ancient Water Works in Anatolia Water Resources Development 3 1 55 62