Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Nörogliya, gliyal hücreler, yalnızca gliya ya da tutkal,merkezi ve çevresel sinir sisteminde yer alan hücrelerin çoğunluğunu oluşturan ve sinir hücresi olmayan hücreler.Miyelin üretimi ile beyin ve sinir sisteminin, otonom sinir sistemi gibi diğer bölümlerindeki sinir hücreleri için destek, koruma ve homeostaz sağlarlar.
Glia hücreleri çoğunlukla sinir sisteminin tutkalı olarak bilinirler. Fakat bu kesin değildir. Günümüzde nörobilim glia hücreleri için dört ana işlev tanımlamıştır: sinir hücrelerini sarmak ve onları bir arada tutmak, sinir hücreleri için besin ve oksijen sağlamak, bir sinir hücresini diğerlerinden ayırmak, patojenleri imha etmek ve ölü sinir hücrelerini kaldırmak. Yüzyıldan daha uzun bir süreden beri hiçbir rolünün olmadığı düşünülüyordu. Her ne kadar iyi olarak anlaşılabilir olmasa bile, nöroglialar sinir iletimini ayarlar. Böylece sinir iletiminde rollerinin olmadığı düşüncesi geçerliliğini kaybetti.
Mikrogliya
Mikrogliya, merkezi sinir sisteminin (MSS) sinir hücrelerini koruyan makrofajların fagositoz yapabilen hücreleridir.Germ tabaka dokusu yerine hematopoietik öncüllerden türetilirler. Genellikle sinir hücrelerindeki rollerine göre kategorize edilirler. Bu hücreler, merkezi sinir sistemi hücrelerinin yaklaşık olarak %15'ini oluştururlar. Beyin ve omuriliğin tüm bölgelerinde bulunurlar. Mikrogliya hücreleri, makrogliya hücrelerine göre daha küçüktür, şekilleri değişebilir ve dikdörtgen çekirdeklidirler. Beynin içinde dolaşırlar ve beyin hasar gördüğünde çoğalırlar. Sağlıklı merkezi sinir sistemindeki mikrogliya, sinir hücreleri, makrogliya ve kan damarları gibi ortamlarda bulunurlar. Buralarda tüm yönlere doğru sürekli dolaşarak gerektiğinde hasar tamir işlemi yaparlar.
Makrogliya
Merkezi sinir sistemi
Astrosit
Astrositler, beyin ve omurilikte bulunan yıldız şeklindeki glia hücreleridir. Beynin farklı bölgelerinde değişmekle birlikte, genel olarak astrositlerin toplam glial hücrelerinin %20'si ile %40'ını oluşturduğu tespit edilmiştir. İşlevleri arasında endotel hücrelere biyokimyasal olarak destek olup kan-beyin bariyerinin oluşturulmasına katkıda bulunması, sinir dokusuna besin sağlanması ve hücre dışı iyonik dengenin korunması yer alır. Travmatik yaralanmalar sonrası beyin ve omurilik dokusu tamiri sırasında, işlevi tartışmalı olan bir dokusunun oluşturulmasını sağlar.
Oligodendrosit
Oligodendrositler, MSS'de yer alan aksonları, özelleşmiş hücre zarları ile bir miyelin kılıfı için sararak aksonun yalıtılmasını ve elektrik sinyalinin daha verimli iletilmesine olanak tanırlar.
Ependim hücresi
Ependim hücreleri, beyinde yer alan ventriküler sistem ile omurilikte bulunan çevreleyen ince bir nöroepitel astardır. Ependim hücrelerinin beyin-omurilik sıvısı üretiminde rol aldığı ve nörorejenerasyon için bir rezarvuar niteliği taşıdığı kaydedilmiştir.
Periferal (çevresel) sinir sistemi
Schwann hücresi
Schwann hücreleri, çevresel sinir sistemi (ÇSS) için miyelin oluşturur. İki tür Schwann hücresi vardır; miyelinli ve miyelinsiz. Miyelinli hücreler, etrafı Schwann hücreleri tarafından sarılan aksonları tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
Satellit hücresi
Satellit veya uydu hücreleri, duyusal, sempatik veya parasempatik gangliyaların etrafını saran küçük hücrelerdir. Dış ortamın kimyasal yapısını regüle eden hücreler, astrositler gibi aracılığıyla birbirlerine bağlı bulunmaktadır. Uydu hücreleri ATP'ye hücre içi kalsiyum iyon konsantrasyonunu yükselterek tepki verirler.
Enterik glia hücresi
Enterik glia sindirim sistemi içerisinde yer alan gangliyalarda bulunmaktadır. Enterik glianın homeostaz ile kaslara bağlı sindirimde rolleri olduğu düşünülmektedir.
Kaynakça
- ^ Veteriner Hekimliği Terimleri Sözlüğü. 29 Aralık 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Mayıs 2021.
- ^ "The Root of Thought: What Do Glial Cells Do?". Scientific American (İngilizce). 1 Nisan 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Mayıs 2020.
- ^ Fields, R. Douglas; Araque, Alfonso; Johansen-Berg, Heidi; Lim, Soo-Siang; Lynch, Gary; Nave, Klaus-Armin; Nedergaard, Maiken; Perez, Ray; Sejnowski, Terrence; Wake, Hiroaki (Ekim 2014). "Glial Biology in Learning and Cognition". The Neuroscientist. 20 (5). ss. 426-431. doi:10.1177/1073858413504465. ISSN 1073-8584. (PMC) 4161624 $2. (PMID) 24122821.
- ^ Jessen, Kristjan R. & Mirsky, Rhona Glial cells in the enteric nervous system contain glial fibrillary acidic protein Nature 286, 736 - 737 (14 Ağustos 1980); DOI:10.1038/286736a0
- ^ a b Swaminathan, Nikhil (Jan-Feb 2011). "Glia—the other brain cells". Discover. 8 Şubat 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 5 Ocak 2013.
- ^ Gourine AV; Kasymov V; Marina N; Tang, F.; Figueiredo, M. F.; Lane, S.; Teschemacher, A. G.; Spyer, K. M.; Deisseroth, K. (15 Temmuz 2010). "Astrocytes control breathing through pH-dependent release of ATP". Science. 329 (5991). ss. 571-575. doi:10.1126/science.1190721. (PMC) 3160742 $2. (PMID) 20647426. 13 Mart 2013 tarihinde kaynağından .
- ^ Wolosker H, Dumin E, Balan L, Foltyn VN (28 Haziran 2008). "Amino acids in the brain: d-serine in neurotransmission and neurodegeneration". FEBS Journal. 275 (14). ss. 3514-3526. doi:10.1111/j.1742-4658.2008.06515.x. (PMID) 18564180. 15 Eylül 2018 tarihinde kaynağından .
- ^ Brodal, 2010: sayfa 19 18 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ Baumann N, Pham-Dinh D (Nisan 2001). "Biology of oligodendrocyte and myelin in the mammalian central nervous system". Physiological Reviews. 81 (2). ss. 871-927. doi:10.1152/physrev.2001.81.2.871. (PMID) 11274346.
- ^ Hanani, M. Satellite glial cells in sensory ganglia: from form to function. Brain Res. Rev. 48:457–476, 2005
- ^ Bassotti G, Villanacci V, Antonelli E, Morelli A, Salerni B (Temmuz 2007). "Enteric glial cells: new players in gastrointestinal motility?". Laboratory Investigation. 87 (7). ss. 628-32. doi:10.1038/labinvest.3700564. (PMID) 17483847.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Norogliya gliyal hucreler yalnizca gliya ya da tutkal merkezi ve cevresel sinir sisteminde yer alan hucrelerin cogunlugunu olusturan ve sinir hucresi olmayan hucreler Miyelin uretimi ile beyin ve sinir sisteminin otonom sinir sistemi gibi diger bolumlerindeki sinir hucreleri icin destek koruma ve homeostaz saglarlar Merkezi sinir sisteminde bulunan 4 glia hucresi tasviri ependim hucreleri acik pembe astrositler yesil mikrogliya bordo ve oligodendrositler acik mavi Glia hucreleri cogunlukla sinir sisteminin tutkali olarak bilinirler Fakat bu kesin degildir Gunumuzde norobilim glia hucreleri icin dort ana islev tanimlamistir sinir hucrelerini sarmak ve onlari bir arada tutmak sinir hucreleri icin besin ve oksijen saglamak bir sinir hucresini digerlerinden ayirmak patojenleri imha etmek ve olu sinir hucrelerini kaldirmak Yuzyildan daha uzun bir sureden beri hicbir rolunun olmadigi dusunuluyordu Her ne kadar iyi olarak anlasilabilir olmasa bile noroglialar sinir iletimini ayarlar Boylece sinir iletiminde rollerinin olmadigi dusuncesi gecerliligini kaybetti MikrogliyaMikrogliya merkezi sinir sisteminin MSS sinir hucrelerini koruyan makrofajlarin fagositoz yapabilen hucreleridir Germ tabaka dokusu yerine hematopoietik oncullerden turetilirler Genellikle sinir hucrelerindeki rollerine gore kategorize edilirler Bu hucreler merkezi sinir sistemi hucrelerinin yaklasik olarak 15 ini olustururlar Beyin ve omuriligin tum bolgelerinde bulunurlar Mikrogliya hucreleri makrogliya hucrelerine gore daha kucuktur sekilleri degisebilir ve dikdortgen cekirdeklidirler Beynin icinde dolasirlar ve beyin hasar gordugunde cogalirlar Saglikli merkezi sinir sistemindeki mikrogliya sinir hucreleri makrogliya ve kan damarlari gibi ortamlarda bulunurlar Buralarda tum yonlere dogru surekli dolasarak gerektiginde hasar tamir islemi yaparlar MakrogliyaMerkezi sinir sistemi Astrosit Astrositler beyin ve omurilikte bulunan yildiz seklindeki glia hucreleridir Beynin farkli bolgelerinde degismekle birlikte genel olarak astrositlerin toplam glial hucrelerinin 20 si ile 40 ini olusturdugu tespit edilmistir Islevleri arasinda endotel hucrelere biyokimyasal olarak destek olup kan beyin bariyerinin olusturulmasina katkida bulunmasi sinir dokusuna besin saglanmasi ve hucre disi iyonik dengenin korunmasi yer alir Travmatik yaralanmalar sonrasi beyin ve omurilik dokusu tamiri sirasinda islevi tartismali olan bir dokusunun olusturulmasini saglar Oligodendrosit Oligodendrositler MSS de yer alan aksonlari ozellesmis hucre zarlari ile bir miyelin kilifi icin sararak aksonun yalitilmasini ve elektrik sinyalinin daha verimli iletilmesine olanak tanirlar Ependim hucresi Ependim hucreleri beyinde yer alan ventrikuler sistem ile omurilikte bulunan cevreleyen ince bir noroepitel astardir Ependim hucrelerinin beyin omurilik sivisi uretiminde rol aldigi ve nororejenerasyon icin bir rezarvuar niteligi tasidigi kaydedilmistir Periferal cevresel sinir sistemi Schwann hucresi Schwann hucreleri cevresel sinir sistemi CSS icin miyelin olusturur Iki tur Schwann hucresi vardir miyelinli ve miyelinsiz Miyelinli hucreler etrafi Schwann hucreleri tarafindan sarilan aksonlari tanimlamak icin kullanilan bir terimdir Satellit hucresi Satellit veya uydu hucreleri duyusal sempatik veya parasempatik gangliyalarin etrafini saran kucuk hucrelerdir Dis ortamin kimyasal yapisini regule eden hucreler astrositler gibi araciligiyla birbirlerine bagli bulunmaktadir Uydu hucreleri ATP ye hucre ici kalsiyum iyon konsantrasyonunu yukselterek tepki verirler Enterik glia hucresi Enterik glia sindirim sistemi icerisinde yer alan gangliyalarda bulunmaktadir Enterik glianin homeostaz ile kaslara bagli sindirimde rolleri oldugu dusunulmektedir Kaynakca Veteriner Hekimligi Terimleri Sozlugu 29 Aralik 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Mayis 2021 The Root of Thought What Do Glial Cells Do Scientific American Ingilizce 1 Nisan 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Mayis 2020 Fields R Douglas Araque Alfonso Johansen Berg Heidi Lim Soo Siang Lynch Gary Nave Klaus Armin Nedergaard Maiken Perez Ray Sejnowski Terrence Wake Hiroaki Ekim 2014 Glial Biology in Learning and Cognition The Neuroscientist 20 5 ss 426 431 doi 10 1177 1073858413504465 ISSN 1073 8584 PMC 4161624 2 PMID 24122821 Jessen Kristjan R amp Mirsky Rhona Glial cells in the enteric nervous system contain glial fibrillary acidic protein Nature 286 736 737 14 Agustos 1980 DOI 10 1038 286736a0 a b Swaminathan Nikhil Jan Feb 2011 Glia the other brain cells Discover 8 Subat 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 5 Ocak 2013 Gourine AV Kasymov V Marina N Tang F Figueiredo M F Lane S Teschemacher A G Spyer K M Deisseroth K 15 Temmuz 2010 Astrocytes control breathing through pH dependent release of ATP Science 329 5991 ss 571 575 doi 10 1126 science 1190721 PMC 3160742 2 PMID 20647426 13 Mart 2013 tarihinde kaynagindan Wolosker H Dumin E Balan L Foltyn VN 28 Haziran 2008 Amino acids in the brain d serine in neurotransmission and neurodegeneration FEBS Journal 275 14 ss 3514 3526 doi 10 1111 j 1742 4658 2008 06515 x PMID 18564180 15 Eylul 2018 tarihinde kaynagindan KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link Brodal 2010 sayfa 19 18 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Baumann N Pham Dinh D Nisan 2001 Biology of oligodendrocyte and myelin in the mammalian central nervous system Physiological Reviews 81 2 ss 871 927 doi 10 1152 physrev 2001 81 2 871 PMID 11274346 Hanani M Satellite glial cells in sensory ganglia from form to function Brain Res Rev 48 457 476 2005 Bassotti G Villanacci V Antonelli E Morelli A Salerni B Temmuz 2007 Enteric glial cells new players in gastrointestinal motility Laboratory Investigation 87 7 ss 628 32 doi 10 1038 labinvest 3700564 PMID 17483847