Odzrhe (Gürcüce: ოძრხე; okunuşu: “odzrh'e”), Gürcistan’ın güney kesiminde tarihi bir kenttir. Gümünüzde Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi sınırları içinde, Abastumani kasabası yakınında, Otshe Çayı’nın sağ kıyısında yer alıyordu. Bir kale-kent olan Odzrhe, Otshe ve Kurtshana vadilerini kontrol ediyordu.
Tarihçe
Odzrahe (ოძრახე) ve Otshe (ოცხე) olarak da bilinen Odzrhe’nin Gürcü halkını meydana getiren boylardan biri olan Odzhosi (ოძრხოსი) boyu tarafından kurulduğu var sayılır. Otshe’nin ise, “yirmi ağaç” anlamındaki Gürcüce “otsi he”den (ოცი ხე) değişime uğradığı belirtilir.
Odzrhe, Kartlis Tshovreba’ya göre Gürcistan’dak en eski kentlerden biridir. Kral Parvanaz (MÖ 326 - MÖ 234) döneminden başlayarak Samtshe ve Acara prenslerinin (eristavi) ikametgâhı bu kalede bulunuyordu. Kral Vahtang Gorgasali’nin (5. yüzyıl) ölümünden sonra Odzrhe, kraliyet ailesinin kışlık ikametgâhı haline geldi. Kale-kent, 8. yüzyıla gelindiğinde eski konumunu yitirmişti. Gürcü kralı IV. Bagrat burayı 11. yüzyılda Kalmahi prensi (eristavi) Sula’ya tahsis etti. Kraliçe Tamar’a karşı ayaklananlar 1191 yılında Odzrhe’yi yaktı. 16. yüzyılın son çeyreğinde Odzrhe, pek çok Gürcü yerleşmesi gibi Osmanlıların eline geçti.
Osmanlı idaresinin 1595 yılında gerçekleştirdiği tahrire göre Odzrhe, Ahısha livası Oshe nahiyesinin merkeziydi. Rbat-i Kale-i Oshe (رباط قلعۀ اوسخە) olarak kaydedilen köyde 42 hane yaşıyordu. İspenç vergisi vermekle yükümlü hane reisleri Gogiça, Badura, Grigol, Kakuça, Hahula, Kaimaroz, Tandila, Batata, Mamuka, Papuna, Laşkara, Cvarisa, Giorgi, Vardzel, İvane, Ğvinia, İason gibi adlar taşıyordu. Köyde buğday, arpa, çavdar, darı, bakla, nohut, keten tarımı ve arıcılık yapılıyor, domuz besleniyordu. Osha nahiyesi ise, 25 köyü kapsıyordu.
Odzrhe eskiden beri kaplıcalarıyla ünlüydü. Osmanlı döneminde Odzrhe / Otshe adı zaman içinde unutulmuş, Müslümanlaşıp Türkleşmiş olan yerli halk tarafından kaplıcalarından dolayı "Çermük" olarak anılır olmuştur.
Yaklaşık 250 yıl Osmanlı egemenliğinde kalan Odzrhe, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı sırasında Çarlık Rusyası’nın eline geçti ve bu imparatorluğun bir parçası olan Gürcistan’a yeniden katıldı.
Otshe ve Kurtshana çaylarının birleştiği yerde bulunan kemerli taş köprü Odzrhe Köprüsü adını taşımaktadır. Kale-kent ya da akarsudan adını alan köprü, 9-11. yüzyıllarda inşa edilmiştir. Mimari özellikleri açısından Acara'da bulunan ve genel olarak "Tamar Köprüsü" diye adlandırılan kemerli taş köprülerle benzerlik taşımaktadır.
Kaynakça
- ^ "Shota Bekadze, "1595 Yılında Çıldır Eyaleti Ahıska Sancağı'nın Otskhe Nahiyesi"". 9 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 118, II. cilt (1941), s. 120". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 162". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2021.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Odzrhe Gurcuce ოძრხე okunusu odzrh e Gurcistan in guney kesiminde tarihi bir kenttir Gumunuzde Samtshe Cavaheti bolgesinde Adigeni Belediyesi sinirlari icinde Abastumani kasabasi yakininda Otshe Cayi nin sag kiyisinda yer aliyordu Bir kale kent olan Odzrhe Otshe ve Kurtshana vadilerini kontrol ediyordu TarihceOdzrahe ოძრახე ve Otshe ოცხე olarak da bilinen Odzrhe nin Gurcu halkini meydana getiren boylardan biri olan Odzhosi ოძრხოსი boyu tarafindan kuruldugu var sayilir Otshe nin ise yirmi agac anlamindaki Gurcuce otsi he den ოცი ხე degisime ugradigi belirtilir Odzrhe Kartlis Tshovreba ya gore Gurcistan dak en eski kentlerden biridir Kral Parvanaz MO 326 MO 234 doneminden baslayarak Samtshe ve Acara prenslerinin eristavi ikametgahi bu kalede bulunuyordu Kral Vahtang Gorgasali nin 5 yuzyil olumunden sonra Odzrhe kraliyet ailesinin kislik ikametgahi haline geldi Kale kent 8 yuzyila gelindiginde eski konumunu yitirmisti Gurcu krali IV Bagrat burayi 11 yuzyilda Kalmahi prensi eristavi Sula ya tahsis etti Kralice Tamar a karsi ayaklananlar 1191 yilinda Odzrhe yi yakti 16 yuzyilin son ceyreginde Odzrhe pek cok Gurcu yerlesmesi gibi Osmanlilarin eline gecti Osmanli idaresinin 1595 yilinda gerceklestirdigi tahrire gore Odzrhe Ahisha livasi Oshe nahiyesinin merkeziydi Rbat i Kale i Oshe رباط قلعۀ اوسخە olarak kaydedilen koyde 42 hane yasiyordu Ispenc vergisi vermekle yukumlu hane reisleri Gogica Badura Grigol Kakuca Hahula Kaimaroz Tandila Batata Mamuka Papuna Laskara Cvarisa Giorgi Vardzel Ivane Gvinia Iason gibi adlar tasiyordu Koyde bugday arpa cavdar dari bakla nohut keten tarimi ve aricilik yapiliyor domuz besleniyordu Osha nahiyesi ise 25 koyu kapsiyordu Odzrhe eskiden beri kaplicalariyla unluydu Osmanli doneminde Odzrhe Otshe adi zaman icinde unutulmus Muslumanlasip Turklesmis olan yerli halk tarafindan kaplicalarindan dolayi Cermuk olarak anilir olmustur Yaklasik 250 yil Osmanli egemenliginde kalan Odzrhe 1828 1829 Osmanli Rus Savasi sirasinda Carlik Rusyasi nin eline gecti ve bu imparatorlugun bir parcasi olan Gurcistan a yeniden katildi Otshe ve Kurtshana caylarinin birlestigi yerde bulunan kemerli tas kopru Odzrhe Koprusu adini tasimaktadir Kale kent ya da akarsudan adini alan kopru 9 11 yuzyillarda insa edilmistir Mimari ozellikleri acisindan Acara da bulunan ve genel olarak Tamar Koprusu diye adlandirilan kemerli tas koprulerle benzerlik tasimaktadir Kaynakca Shota Bekadze 1595 Yilinda Cildir Eyaleti Ahiska Sancagi nin Otskhe Nahiyesi 9 Subat 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2021 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt I cilt 1947 s 118 II cilt 1941 s 120 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2021 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Osmanlica ve Gurcuce Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 cilt III cilt 1958 s 162 22 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2021