Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Or Yehuda Tarım Okulu, Manisa'nın Akhisar ilçesinde bulunan tarım alanında eğitim vermiş eski bir okuldur. Kurulduğu 1905 yılından 1924 yılına kadar Musevi cemaati tarafından işletilen okul, 1945 yılından itibaren Millî Eğitim Bakanlığı tarafından ilkokula dönüştürülerek kullanılmaya başlanmıştır. 1994 yılına kadar aktif kullanılan yapı günümüzde atıl durumdadır.
 Kayalıoğlu mahallesinde yer alan ve günümüzde Kayalıoğlu İlkokulu olarak da bilinen Or Yehuda Tarım Okulu | |
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Kullanılmıyor |
| Tür | Okul |
| Konum | Kayalıoğlu, Akhisar |
| Şehir | Akhisar, Manisa |
| Ülke | Türkiye |
| Koordinatlar | 38°53′07″K 27°46′00″D / 38.88528°K 27.76667°D |
| Adını aldığı | Yehuda |
| Başlama | 1904 |
| Tamamlanma | 1905 |
| Açılış | 1905 |
| Kapanma | 1924 |
| Maliyet | 84.600 Frank |
| Yükseklik | 142 m (466 ft) |
| Teknik ayrıntılar | |
| Yapı sistemi | Kâgir |
| Malzeme | Taş · tuğla · çimento |
| Kat sayısı | 3 |
| Kat alanı | 445 m2 (4.790 ft2) |
| Tasarım ve inşaat | |
| Mimar(lar) | Pierre Magnifico |
Tarihçe
Arka plan
18. yüzyıla kadar genellikle ticaret alanlarından önemli konumlarda olan Osmanlı Yahudi Cemaati, 19. yüzyıla gelindiğinde eğitim kurumlarının yetersizliğinin yanı sıra Osmanlı hükümetinin ağır vergileri nedeniyle genellikle yoksulluk içerisinde yaşamaya başladılar. 19. yüzyılın sonlarına doğru özellikle Avrupa'da ve Rusya'da artan antisemitizm sonucu birçok yahudi yaşadıkları yerlerden göç etmek zorunda kalmıştır. Bu göçler daha çok Osmanlı İmparatorluğu topraklarına doğru yönelmiştir. Osmanlı hükümeti gelen bu göçmenleri İzmir ve İstanbul başta olmak üzere Anadolu'daki çeşitli vilayetlere yerleştirilmiştir.
Anadolu'ya yerleştirilen birçok yahudi tarım alanında çalışmak istese de yeni geldikleri bölgenin iklimini ve bölge tarımında üretebilecekleri ürün bilgilerine sahip değillerdi. Anadolu'daki Yahudi cemaatinin bu durumu (AIU - Evrensel Yahudi Birliği) ve (JCA - Yahudi Kolonizasyon Derneği) kurumlarını harekete geçirdi. Dünya genelindeki Yahudilerin insan haklarını korumak, kendi kendine yeterlilik ideallerini eğitim ve mesleki gelişim yoluyla desteklemek amacıyla 1860 yılında Paris merkezli kurulmuş olan Alliance Israélite Universelle ve 1891 yılında Yahudi göçmenlerin tarım kolonileri kurmalarına ve yeni yerleşim yerlerine uyum sağlamalarına yardımcı olma amacıyla kurulmuş olan Jewish Colonisation Association İzmir ve çevresinde tarımsal üretim ve eğitim verebilecekleri okullar açmak için arazi satın almaya başladılar. Bu çabalar sonucu Osmanlı İmparatorluğu sınırları içinde bilimsel eğitimlerin verildiği ve meslek okulları gibi birçok okul açan bu kurumlar ziraat alanında eğitim veren ilk tarım okulunu da Abdülaziz'in izni ile Kudüs Sancağı'nda adıyla kurdu.
AIU ve JCA, Osmanlı'daki Yahudiler için öncelikle Selanik ve Eskişehir'de tarım kolonileri kurmuştur. İzmir ve Manisa çevresinde yaşayan Yahudilerden yaklaşık 100 aileye 70-80 dönüm olacak şekilde arazi dağıtmıştır. Ancak aileler arazilerin verimsizliği ve istedikleri ürünleri yetiştirememesinden kaynaklı bulundukları toprakları terk etmişlerdir. Kurulan bu kolonilerden istedikleri tarımsal başarıya ulaşamamış olsalar da varlıklarını sürdürmüş ve Akhisar, İzmir, Balıkesir, Silivri gibi birçok yerde de yeni tarım kolonileri kurmak için çalışmalara başlamışlardır.
Akhisar tarım kolonisi
AIU ve JCA tarafından kurulan tarım kolonileri birer kooperatif olarak işlev görmekteydi. Buralarda çalışan Yahudiler ise ziraat konusunda deneyimsizdi. Arazilerin de verimsiz yapısı Yahudi aileler için yeterli ekonomik kazanç getirmiyor ve gençlerin de meslek sahibi olmasını sağlamıyordu. Bu sebeplerle arazi yapısı daha verimli ve gençlerin de meslek sahibi olabilmesini sağlayacak eğitimleri alabilecekleri yeni koloni merkezleri ve bunlara bağlı bir okul ihtiyaç haline gelmeye başladı.
Bu ihtiyaç doğrultusunda iklim şartları ve lojistik gibi detaylar göz önüne alınarak yapılan çalışmalarda Batı Anadolu'da bir yerin seçilmesine karar verildi. Doğu Avrupa'dan göç eden Yahudi nüfusun İzmir ve çevresine yerleştirilmiş olması ve bunun yanı sıra II. Abdülhamid'in de İzmir'de bir tarım okulunun kurulmasına izin vermesi gibi faktörlerinde bulunması sebebiyle tüm çalışmalar İzmir ve çevresine yoğunlaştı.
Kurulacak olan koloni ve okul için finansman ihtiyacı da bulunmaktaydı. İhtiyaç duyulan finansman JCA'nın da yardımlarıyla Baque Agriole de Salonique (Selanik Ziraat Bankası) tarafından sağlanmıştır. Finansman ihtiyacının da giderilmesi sonrası satın alınacak çiftliğin araştırılmasına başlandı. Bu araştırmalarda Balıkesir'deki Şamlı Campaşa, Cumaovası'ndaki Oğlananası, Akhisar'daki Çakıroğlu, Tire'deki Gümüşlü ve Çandarlı Körfezi'ndeki Peştamalcı çiftlikleri incelenmiştir. Yapılan araştırmalar sonrası Akhisar'da bulunan Çakıroğlu Aleksandır'a ait çiftliğin satın alınmasına karar verildi. Birçok çiftlik arasından Akhisar'daki arazinin öne çıkmasının en önemli gerekçesi olarak çiftliğin içinde 1 değirmen, 8 kuyu, 1 havuz, 1 ağıl ve şarap mahzeninin olması gösterildi. Bu hazır yapılar sayesinde inşaat faaliyetlerinde önemli ölçüde tasarruf yapılacağı öngörüldü ve arazi satın alındı. Toplamda 28000 dönümlük bir alana sahip olan araziye daha sonrasında yanındaki araziler de satın alınarak eklemeler yapıldı. Böylece toplamda 34000 dönümlük bir araziyle büyük bir koloni kuruldu. Kurulan bu koloniye ise Yusuf'un 12 oğlundan biri olan "Or Yehuda" adı verilmiştir.
Kaynakça
- Özel
- ^ Bora 1993, s. 395.
- ^ a b Asker 2017.
- ^ "Alliance ve Tire'de ziraat çiftlikleri ile kolonileri". Şalom Gazetesi. salom.com.tr. 29 Haziran 2016. 23 Eylül 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Eylül 2017.
- ^ Soydan, Hasan (11 Temmuz 2019). "Osmanlı'nın son dönemlerinde Oryehuda Çiftliği". Türk Tarım Orman Dergisi, 254. Tarım ve Orman Bakanlığı. s. 106-107. ISSN 1303-2364. 7 Haziran 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2024.
- ^ Bora 1993.
- ^ Aktürk 2012, s. 44.
- ^ Ussishkin, Anne (1973). "The Jewish Colonisation Association and a Rothschild in Palestine". Middle Eastern Studies (İngilizce). 9 (3). s. 347–357. doi:10.1080/00263207308700254.
- ^ Alphan, Melis (9 Aralık 2017). "Ladino: A Judeo-Ottoman language that is dying in Turkey". Hürriyet Daily News (İngilizce). hurriyetdailynews.com. 26 Aralık 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Haziran 2024.
- ^ Bora 1995, s. 146.
- ^ Güleryüz, Naim (1993). Türk Yahudileri Tarihi. İstanbul: Gözlem Gazetecilik Basın ve Yayınları. ss. 209-210. ISBN .
- ^ Bora 1993, ss. 145-146.
- ^ a b Bora 1993, s. 391.
- ^ a b Bora 1993, s. 392.
- ^ Aktürk 2012, s. 33.
- ^ a b Bora 1993, s. 393.
- ^ Aktürk 2012, ss. 33-34.
- Genel
- Aktürk, Engin (Aralık 2012). Osmanlı Döneminde Anadolu ve Trakya Topraklarında Yahudi Cemaati Tarafından Kurulan Tarım Okulları ve Akhisar Or Yehuda Tarım Okulu Örneğinin Mimari İncelemesi. Yüksek Lisans (Tez). Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2024.
- Asker, Ahmet (Eylül 2017). "Savaş Yıllarında Akhisar'da Bir Ziraat Okulu: Or Yehuda". Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 15 (3). Manisa Celal Bayar Üniversitesi. ss. 49-68. ISSN 1304-4796. Erişim tarihi: 6 Haziran 2024.
- Bora, H. Siren (Haziran 1993). "Alliance Israelite Universelle‟in Osmanlı Yahudi Cemaatini Tarım Sektöründe Kalkındırma Çalışmaları ve İzmir Yakınlarında Kurulan Bir Çiftlik Okul: "Or Yehuda"". Çağdaş Türkiye Araştırmaları Dergisi. 1 (3). ss. 387-400. Erişim tarihi: 6 Haziran 2024.
- Bora, H. Siren (1995). İzmir Yahudileri tarihi: 1908-1923. İstanbul: Gözlem gazetecilik basım ve yay. ISBN .
| Wikimedia Commons'ta Or Yehuda Tarım Okulu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Or Yehuda Tarim Okulu Manisa nin Akhisar ilcesinde bulunan tarim alaninda egitim vermis eski bir okuldur Kuruldugu 1905 yilindan 1924 yilina kadar Musevi cemaati tarafindan isletilen okul 1945 yilindan itibaren Milli Egitim Bakanligi tarafindan ilkokula donusturulerek kullanilmaya baslanmistir 1994 yilina kadar aktif kullanilan yapi gunumuzde atil durumdadir Or Yehuda Tarim OkuluKayalioglu mahallesinde yer alan ve gunumuzde Kayalioglu Ilkokulu olarak da bilinen Or Yehuda Tarim OkuluGenel bilgilerDurumKullanilmiyorTurOkulKonumKayalioglu AkhisarSehirAkhisar ManisaUlkeTurkiyeKoordinatlar38 53 07 K 27 46 00 D 38 88528 K 27 76667 D 38 88528 27 76667Adini aldigiYehudaBaslama1904Tamamlanma1905Acilis1905Kapanma1924Maliyet84 600 FrankYukseklik142 m 466 ft Teknik ayrintilarYapi sistemiKagirMalzemeTas tugla cimentoKat sayisi3Kat alani445 m2 4 790 ft2 Tasarim ve insaatMimar lar Pierre MagnificoTarihceArka plan 18 yuzyila kadar genellikle ticaret alanlarindan onemli konumlarda olan Osmanli Yahudi Cemaati 19 yuzyila gelindiginde egitim kurumlarinin yetersizliginin yani sira Osmanli hukumetinin agir vergileri nedeniyle genellikle yoksulluk icerisinde yasamaya basladilar 19 yuzyilin sonlarina dogru ozellikle Avrupa da ve Rusya da artan antisemitizm sonucu bircok yahudi yasadiklari yerlerden goc etmek zorunda kalmistir Bu gocler daha cok Osmanli Imparatorlugu topraklarina dogru yonelmistir Osmanli hukumeti gelen bu gocmenleri Izmir ve Istanbul basta olmak uzere Anadolu daki cesitli vilayetlere yerlestirilmistir Anadolu ya yerlestirilen bircok yahudi tarim alaninda calismak istese de yeni geldikleri bolgenin iklimini ve bolge tariminda uretebilecekleri urun bilgilerine sahip degillerdi Anadolu daki Yahudi cemaatinin bu durumu AIU Evrensel Yahudi Birligi ve JCA Yahudi Kolonizasyon Dernegi kurumlarini harekete gecirdi Dunya genelindeki Yahudilerin insan haklarini korumak kendi kendine yeterlilik ideallerini egitim ve mesleki gelisim yoluyla desteklemek amaciyla 1860 yilinda Paris merkezli kurulmus olan Alliance Israelite Universelle ve 1891 yilinda Yahudi gocmenlerin tarim kolonileri kurmalarina ve yeni yerlesim yerlerine uyum saglamalarina yardimci olma amaciyla kurulmus olan Jewish Colonisation Association Izmir ve cevresinde tarimsal uretim ve egitim verebilecekleri okullar acmak icin arazi satin almaya basladilar Bu cabalar sonucu Osmanli Imparatorlugu sinirlari icinde bilimsel egitimlerin verildigi ve meslek okullari gibi bircok okul acan bu kurumlar ziraat alaninda egitim veren ilk tarim okulunu da Abdulaziz in izni ile Kudus Sancagi nda adiyla kurdu AIU ve JCA Osmanli daki Yahudiler icin oncelikle Selanik ve Eskisehir de tarim kolonileri kurmustur Izmir ve Manisa cevresinde yasayan Yahudilerden yaklasik 100 aileye 70 80 donum olacak sekilde arazi dagitmistir Ancak aileler arazilerin verimsizligi ve istedikleri urunleri yetistirememesinden kaynakli bulunduklari topraklari terk etmislerdir Kurulan bu kolonilerden istedikleri tarimsal basariya ulasamamis olsalar da varliklarini surdurmus ve Akhisar Izmir Balikesir Silivri gibi bircok yerde de yeni tarim kolonileri kurmak icin calismalara baslamislardir Akhisar tarim kolonisi AIU ve JCA tarafindan kurulan tarim kolonileri birer kooperatif olarak islev gormekteydi Buralarda calisan Yahudiler ise ziraat konusunda deneyimsizdi Arazilerin de verimsiz yapisi Yahudi aileler icin yeterli ekonomik kazanc getirmiyor ve genclerin de meslek sahibi olmasini saglamiyordu Bu sebeplerle arazi yapisi daha verimli ve genclerin de meslek sahibi olabilmesini saglayacak egitimleri alabilecekleri yeni koloni merkezleri ve bunlara bagli bir okul ihtiyac haline gelmeye basladi Bu ihtiyac dogrultusunda iklim sartlari ve lojistik gibi detaylar goz onune alinarak yapilan calismalarda Bati Anadolu da bir yerin secilmesine karar verildi Dogu Avrupa dan goc eden Yahudi nufusun Izmir ve cevresine yerlestirilmis olmasi ve bunun yani sira II Abdulhamid in de Izmir de bir tarim okulunun kurulmasina izin vermesi gibi faktorlerinde bulunmasi sebebiyle tum calismalar Izmir ve cevresine yogunlasti Kurulacak olan koloni ve okul icin finansman ihtiyaci da bulunmaktaydi Ihtiyac duyulan finansman JCA nin da yardimlariyla Baque Agriole de Salonique Selanik Ziraat Bankasi tarafindan saglanmistir Finansman ihtiyacinin da giderilmesi sonrasi satin alinacak ciftligin arastirilmasina baslandi Bu arastirmalarda Balikesir deki Samli Campasa Cumaovasi ndaki Oglananasi Akhisar daki Cakiroglu Tire deki Gumuslu ve Candarli Korfezi ndeki Pestamalci ciftlikleri incelenmistir Yapilan arastirmalar sonrasi Akhisar da bulunan Cakiroglu Aleksandir a ait ciftligin satin alinmasina karar verildi Bircok ciftlik arasindan Akhisar daki arazinin one cikmasinin en onemli gerekcesi olarak ciftligin icinde 1 degirmen 8 kuyu 1 havuz 1 agil ve sarap mahzeninin olmasi gosterildi Bu hazir yapilar sayesinde insaat faaliyetlerinde onemli olcude tasarruf yapilacagi ongoruldu ve arazi satin alindi Toplamda 28000 donumluk bir alana sahip olan araziye daha sonrasinda yanindaki araziler de satin alinarak eklemeler yapildi Boylece toplamda 34000 donumluk bir araziyle buyuk bir koloni kuruldu Kurulan bu koloniye ise Yusuf un 12 oglundan biri olan Or Yehuda adi verilmistir KaynakcaOzel Bora 1993 s 395 a b Asker 2017 Alliance ve Tire de ziraat ciftlikleri ile kolonileri Salom Gazetesi salom com tr 29 Haziran 2016 23 Eylul 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 23 Eylul 2017 Soydan Hasan 11 Temmuz 2019 Osmanli nin son donemlerinde Oryehuda Ciftligi Turk Tarim Orman Dergisi 254 Tarim ve Orman Bakanligi s 106 107 ISSN 1303 2364 7 Haziran 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2024 Bora 1993 Akturk 2012 s 44 Ussishkin Anne 1973 The Jewish Colonisation Association and a Rothschild in Palestine Middle Eastern Studies Ingilizce 9 3 s 347 357 doi 10 1080 00263207308700254 Alphan Melis 9 Aralik 2017 Ladino A Judeo Ottoman language that is dying in Turkey Hurriyet Daily News Ingilizce hurriyetdailynews com 26 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Haziran 2024 Bora 1995 s 146 Guleryuz Naim 1993 Turk Yahudileri Tarihi Istanbul Gozlem Gazetecilik Basin ve Yayinlari ss 209 210 ISBN 9757304042 erisim tarihi kullanmak icin url gerekiyor yardim Bora 1993 ss 145 146 a b Bora 1993 s 391 a b Bora 1993 s 392 Akturk 2012 s 33 a b Bora 1993 s 393 Akturk 2012 ss 33 34 GenelAkturk Engin Aralik 2012 Osmanli Doneminde Anadolu ve Trakya Topraklarinda Yahudi Cemaati Tarafindan Kurulan Tarim Okullari ve Akhisar Or Yehuda Tarim Okulu Orneginin Mimari Incelemesi Yuksek Lisans Tez Mimar Sinan Guzel Sanatlar Universitesi Erisim tarihi 7 Haziran 2024 Asker Ahmet Eylul 2017 Savas Yillarinda Akhisar da Bir Ziraat Okulu Or Yehuda Manisa Celal Bayar Universitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15 3 Manisa Celal Bayar Universitesi ss 49 68 ISSN 1304 4796 Erisim tarihi 6 Haziran 2024 Bora H Siren Haziran 1993 Alliance Israelite Universelle in Osmanli Yahudi Cemaatini Tarim Sektorunde Kalkindirma Calismalari ve Izmir Yakinlarinda Kurulan Bir Ciftlik Okul Or Yehuda Cagdas Turkiye Arastirmalari Dergisi 1 3 ss 387 400 Erisim tarihi 6 Haziran 2024 Bora H Siren 1995 Izmir Yahudileri tarihi 1908 1923 Istanbul Gozlem gazetecilik basim ve yay ISBN 9757304123 Wikimedia Commons ta Or Yehuda Tarim Okulu ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir