Orhan Seyfettin Orhon (d. 23 Ekim 1890, İstanbul - ö. 22 Ağustos 1972, İstanbul), Türk şair, gazeteci, yazar, yayımcı, siyaset adamı.
Orhan Seyfi Orhon | |
---|---|
Türkiye Büyük Millet Meclisi 8. ve 13. Dönem Milletvekili | |
Görev süresi 22 Ekim 1965 - 12 Ekim 1969 | |
Seçim bölgesi | 1965 - İstanbul |
Görev süresi 5 Ağustos 1946 - 24 Mart 1950 | |
Seçim bölgesi | 1946 - Zonguldak |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Orhan Seyfettin Orhon 23 Ekim 1890 Çengelköy, İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 22 Ağustos 1972 (81 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi Adalet Partisi |
Bitirdiği okul | Beylerbeyi Rüşdiyesi Mercan İdadisi İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
Mesleği | Şair, yazar, gazeteci |
Türk edebiyatı tarihine Beş Hececiler olarak geçmiş edebi topluluğun şairlerinden birisidir. Yirmiden fazla şiiri değişik bestekârlar tarafından bestelenmiştir.
Başta Akbaba mizah dergisi ve Çınaraltı fikir ve sanat dergisi olmak üzere pek çok dergi çıkarmış ve adı Çınaraltı dergisi ile özdeşleşmiş bir yayımcıdır.
TBMM’de 8. dönem Zonguldak ve 13. dönem İstanbul milletvekili olarak yer almış bir siyasetçidir.
Hayatı
1890 yılında İstanbul’un Çengelköy semtinde dünyaya geldi. Babası Miralay Emin Bey, annesi Nimet Hanım’dır.
Orta ve lise öğrenimini Beylerbeyi Rüşdiyesi (1905) ve Mercan İdadisi’nde (1909) yaptı. Öğrencilik döneminde şiirle ilgilendi; edebiyat hocası Celal Sahir Bey’den teşvik gördü. Abdülhak Hamid ve Tevfik Fikret etkisinde şiirler yazdı. 1909’da şiirleri Kehkeşan dergisinde görülmeye başladı. Yalın bir dille aruz vezninde yazdığı “Fırtına ve Kar” adlı şiiri ile tanındı (1913). Yüksek öğrenimine Tıbbiye’de başlayan Orhan Seyfi, bir anestezide fenalaşınca tıp eğitiminden vazgeçip hukuka yöneldi.Darülfünun Hukuk Mektebi’nde öğrenciyken Hıyaban dergisini çıkararak yayıncılığa başladı.
Hukuk Mektebi’ni 1914’te tamamladı ve Meclis-i Mebûsan'ın Kavanin Kaleminde memurluğa başladı. Bu dönemde Türkçü aydınlarla tanıştı ve çalışmalarını Türkçülük ideali çerçevesinde sürdürdü. Ziya Gökalp’in uyarılarıyla halkın diline, vezinde ise aruzdan heceye geçti.
Mütareke yılları
1918’de İstanbul’un işgal edilip Meclis-i Mebusan’ın kapanması üzerine gazeteciliğe başladı; bir yandan da öğretmenlik yaptı. Şiir ve yazıları Türk Kadını, Şair, Büyük Mecmua, Servet-i Fünûn, Ümit ve Yarın dergilerinde yayımlandı. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında İstanbul hükûmetini destekleyen Aydede dergisinde mizah yazarlığı yaptı. Sosyal olayları hicivsel bir üslupla ifade ettiği şiirlerini Peri Kızı ile Çoban Hikâyesi adlı kitapta topladı (1919). Şiirlerinde divan şiirine özgü Aruz vezni kalıplarını, modern ve sade hece ölçüsüne uyarlamayı başardı. 1922 yılında Orhan Seyfi, o güne kadara yayımlanmış gazete ve dergi yazılarını Fiskeler adlı mizah kitabında bir araya getirdi. Bu kitapta dönemin şair ve yazarlarının hicvedildiği yazılara, yazarın kurguladığı mizahi anket ve mülakatlara yer verdi. 1922’de ayrıca Peri Kızı ve Çoban Hikâyesi kitabındakilere yeni şiirler de ekleyerek Gönülden Sesler adlı kitabını yayımladı.
Mizah yazarlığı ve yayımcılık yaşamı
Gönülden Sesler beklentilerini karşılamayınca şiiri ikinci plana aldı; bacanağı Yusuf Ziya ile beraber çıkardıkları Akbaba’da mizah yazarlığını sürdürdü. Papağan (1924-1927) ve Yeni Kalem adlı mizah, Resimli Dünya (1924-1926) adlı çocuk ve magazin dergileriyle, edebiyat ve sanat içerikli Güneş’i (1927) yayımladı; bir süre Karagöz’ün yayım sorumluluğunu üstlendi (1928-1932).
1932-1938 yılları arasında Yusuf Ziya ile birlikte ve kendi başına Edebiyat Gazetesi, Hızlanış, Ayda Bir, Her Ay, Her Şey gibi dergiler çıkardı. 1941-1944 arasında Yusuf Ziya ile birlikte haftalık Türkçü Fikir ve Sanat mecmuası Çınaraltı'yı yayımladı. Yusuf Ziya'nın adının Akbaba ile özdeşleşmesi gibi Orhon Seyfi'nin adı da Çınaraltı ile özdeşleşti.
Siyaset ve gazetecilik yaşamı
1944’te Ankara’da yapılan bir mitingde öğrenci olaylarıyla ilgili görülerek bakanlık emrine alınan Orhan Seyfi, 1945’te Tasvir’deki yazılarıyla gazeteciliğe döndü. Cumhuriyet ve Ulus gazetelerinde de yazılarına rastlandı. 1946'da Cumhuriyet Halk Partisi'den Zonguldak milletvekili seçildi. 1950’li yıllarda Demokrat Parti’yi destekleyen Zafer ve Havadis gazetelerinde yazılar yazdı.
1960'tan sonra Adalet Partisi'ne girdi. 1 Mart 1962’de Son Havadis gazetesinde günlük yazılar yazmaya başladı ve hayatının sonuna kadar sürdürdü. 1965'te Adalet Partisi’nden İstanbul milletvekili seçildi.
1972’de İstanbul’da hayatını kaybetti. Zincirlikuyu Mezarlığı’na defnedildi.
Eserleri
Şiirleri
Antoloji
| Hikâye ve Roman
Mizah ve Hiciv Kitapları
Deneme ve Fıkralar
| Biyografiler
Siyasî Mücadele Eserleri
|
Kaynakça
- ^ "TBMM Albümü 2. Cilt (1950-1980)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ocak 2022.
- ^ a b "Necati Tonga, "İki Bacanağın İki Kardeş Mecmuası: Akbaba ve Çınaraltı", Değirmen Yüzyılın Dergileri 1900-2000 Özel Sayısı, Ocak-Haziran" (PDF). 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2014.
- ^ a b c d "Alim Kahraman, Orhon, Orhan Seyfi, İslam Ansiklopedisi". 4 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2014.
- ^ "Orhon, Orhan Seyfi, Türk Dünyası Edebiyatçıları Ansiklopedisi Cilt 7, Ankara, 2007" (PDF). 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2014.
- ^ "Harun Ceyhan, Orhan Seyfi Orhon'un Fiskeler Adlı Kitabı Üzerine Bir İnceleme, Gazi Türkiyat, Bahar 2013/12". 8 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Eylül 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orhan Seyfettin Orhon d 23 Ekim 1890 Istanbul o 22 Agustos 1972 Istanbul Turk sair gazeteci yazar yayimci siyaset adami Orhan Seyfi OrhonTurkiye Buyuk Millet Meclisi 8 ve 13 Donem MilletvekiliGorev suresi 22 Ekim 1965 12 Ekim 1969Secim bolgesi 1965 IstanbulGorev suresi 5 Agustos 1946 24 Mart 1950Secim bolgesi 1946 ZonguldakKisisel bilgilerDogum Orhan Seyfettin Orhon 23 Ekim 1890 1890 10 23 Cengelkoy Istanbul Osmanli ImparatorluguOlum 22 Agustos 1972 81 yasinda Istanbul TurkiyeDefin yeri Zincirlikuyu Mezarligi IstanbulPartisi Cumhuriyet Halk Partisi Adalet PartisiBitirdigi okul Beylerbeyi Rusdiyesi Mercan Idadisi Istanbul Universitesi Hukuk FakultesiMeslegi Sair yazar gazeteci Turk edebiyati tarihine Bes Hececiler olarak gecmis edebi toplulugun sairlerinden birisidir Yirmiden fazla siiri degisik bestekarlar tarafindan bestelenmistir Basta Akbaba mizah dergisi ve Cinaralti fikir ve sanat dergisi olmak uzere pek cok dergi cikarmis ve adi Cinaralti dergisi ile ozdeslesmis bir yayimcidir TBMM de 8 donem Zonguldak ve 13 donem Istanbul milletvekili olarak yer almis bir siyasetcidir Hayati1890 yilinda Istanbul un Cengelkoy semtinde dunyaya geldi Babasi Miralay Emin Bey annesi Nimet Hanim dir Orta ve lise ogrenimini Beylerbeyi Rusdiyesi 1905 ve Mercan Idadisi nde 1909 yapti Ogrencilik doneminde siirle ilgilendi edebiyat hocasi Celal Sahir Bey den tesvik gordu Abdulhak Hamid ve Tevfik Fikret etkisinde siirler yazdi 1909 da siirleri Kehkesan dergisinde gorulmeye basladi Yalin bir dille aruz vezninde yazdigi Firtina ve Kar adli siiri ile tanindi 1913 Yuksek ogrenimine Tibbiye de baslayan Orhan Seyfi bir anestezide fenalasinca tip egitiminden vazgecip hukuka yoneldi Darulfunun Hukuk Mektebi nde ogrenciyken Hiyaban dergisini cikararak yayinciliga basladi Hukuk Mektebi ni 1914 te tamamladi ve Meclis i Mebusan in Kavanin Kaleminde memurluga basladi Bu donemde Turkcu aydinlarla tanisti ve calismalarini Turkculuk ideali cercevesinde surdurdu Ziya Gokalp in uyarilariyla halkin diline vezinde ise aruzdan heceye gecti Mutareke yillari 1918 de Istanbul un isgal edilip Meclis i Mebusan in kapanmasi uzerine gazetecilige basladi bir yandan da ogretmenlik yapti Siir ve yazilari Turk Kadini Sair Buyuk Mecmua Servet i Funun Umit ve Yarin dergilerinde yayimlandi Turk Kurtulus Savasi sirasinda Istanbul hukumetini destekleyen Aydede dergisinde mizah yazarligi yapti Sosyal olaylari hicivsel bir uslupla ifade ettigi siirlerini Peri Kizi ile Coban Hikayesi adli kitapta topladi 1919 Siirlerinde divan siirine ozgu Aruz vezni kaliplarini modern ve sade hece olcusune uyarlamayi basardi 1922 yilinda Orhan Seyfi o gune kadara yayimlanmis gazete ve dergi yazilarini Fiskeler adli mizah kitabinda bir araya getirdi Bu kitapta donemin sair ve yazarlarinin hicvedildigi yazilara yazarin kurguladigi mizahi anket ve mulakatlara yer verdi 1922 de ayrica Peri Kizi ve Coban Hikayesi kitabindakilere yeni siirler de ekleyerek Gonulden Sesler adli kitabini yayimladi Mizah yazarligi ve yayimcilik yasami Gonulden Sesler beklentilerini karsilamayinca siiri ikinci plana aldi bacanagi Yusuf Ziya ile beraber cikardiklari Akbaba da mizah yazarligini surdurdu Papagan 1924 1927 ve Yeni Kalem adli mizah Resimli Dunya 1924 1926 adli cocuk ve magazin dergileriyle edebiyat ve sanat icerikli Gunes i 1927 yayimladi bir sure Karagoz un yayim sorumlulugunu ustlendi 1928 1932 1932 1938 yillari arasinda Yusuf Ziya ile birlikte ve kendi basina Edebiyat Gazetesi Hizlanis Ayda Bir Her Ay Her Sey gibi dergiler cikardi 1941 1944 arasinda Yusuf Ziya ile birlikte haftalik Turkcu Fikir ve Sanat mecmuasi Cinaralti yi yayimladi Yusuf Ziya nin adinin Akbaba ile ozdeslesmesi gibi Orhon Seyfi nin adi da Cinaralti ile ozdeslesti Siyaset ve gazetecilik yasami 1944 te Ankara da yapilan bir mitingde ogrenci olaylariyla ilgili gorulerek bakanlik emrine alinan Orhan Seyfi 1945 te Tasvir deki yazilariyla gazetecilige dondu Cumhuriyet ve Ulus gazetelerinde de yazilarina rastlandi 1946 da Cumhuriyet Halk Partisi den Zonguldak milletvekili secildi 1950 li yillarda Demokrat Parti yi destekleyen Zafer ve Havadis gazetelerinde yazilar yazdi 1960 tan sonra Adalet Partisi ne girdi 1 Mart 1962 de Son Havadis gazetesinde gunluk yazilar yazmaya basladi ve hayatinin sonuna kadar surdurdu 1965 te Adalet Partisi nden Istanbul milletvekili secildi 1972 de Istanbul da hayatini kaybetti Zincirlikuyu Mezarligi na defnedildi EserleriSiirleri Firtina ve Kar 1919 Peri Kiziyla Coban Hikayesi 1919 Gonulden Sesler 1922 Kervan 1935 1964 O Beyaz Bir Kustu 1941 Istanbul un Fethi 1953 Iste Sevdigim Dunya 1962 Siirler 1970 Antoloji Hayat Bilgisi Siirleri I III 1929 1930 Hikaye ve Roman Kerem ile Asli 1938 Cocuk Adam 1943 Mizah ve Hiciv Kitaplari Fiskeler 1922 Asri Kerem 1938 Hicivler 1951 Dugun Gecesi 1957 Deneme ve Fikralar Dun Bugun Yarin 1943 Kulaktan Kulaga 1943 Biyografiler 1937 de hazirladigi Abdulhak Hamid Tarhan Mehmed Akif Ersoy Ziya Gokalp Yahya Kemal ve Nazim Hikmet biyografileriSiyasi Mucadele Eserleri Maskeler Asagi 1943 Maarif Vekili Hasan Ali Yucel e Acik Mektup 1944 Genclere Acik Mektup 1951 Kaynakca TBMM Albumu 2 Cilt 1950 1980 PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 12 Aralik 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 23 Ocak 2022 a b Necati Tonga Iki Bacanagin Iki Kardes Mecmuasi Akbaba ve Cinaralti Degirmen Yuzyilin Dergileri 1900 2000 Ozel Sayisi Ocak Haziran PDF 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2014 a b c d Alim Kahraman Orhon Orhan Seyfi Islam Ansiklopedisi 4 Subat 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2014 Orhon Orhan Seyfi Turk Dunyasi Edebiyatcilari Ansiklopedisi Cilt 7 Ankara 2007 PDF 15 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2014 Harun Ceyhan Orhan Seyfi Orhon un Fiskeler Adli Kitabi Uzerine Bir Inceleme Gazi Turkiyat Bahar 2013 12 8 Temmuz 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 17 Eylul 2014