Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Orkestra, dört ana enstrüman grubundan çeşitli elemanların birlikte müzik yaptığı, büyüklüğü esere göre değişebilen çalgılar topluluğudur. Sözcük, (Antik Yunan tiyatrosunda) koraya ayrılan yer anlamına gelen Grekçe ὀρχήστρα sözünden türemiştir. Orkestra elemanları 18. ve 19. yüzyıl boyunca yapılan çeşitli eklemelerle hızlı bir büyüme göstermiştir. 20. yüzyılda ise orkestralarda kompozisyon açısından ciddi bir değişiklik yaşanmamıştır. Elli ya da daha az müzisyenden oluşan görece küçük orkestralar oda orkestrası olarak adlandırılabilir. Tam kadro bir orkestra ise yaklaşık 100 kişiden oluşur ve senfoni orkestrası ya da filarmoni orkestrası olarak anılabilir. Bu iki adlandırma arasında orkestranın özelliğini aktaran kesin bir ayrım bulunmamaktadır. Ancak farklı adlandırmalar aynı şehirde yerleşik iki orkestrayı ayırmak için kullanılabilir (örneğin, İstanbul Senfoni Orkestrası ve İstanbul Filarmoni Orkestrası). Orkestralar, bazı eserlerde bir soliste eşlik ederken, koro ile birlikte de kullanılabilir. Her enstrüman grubunun farklı teknik özellikleri, tınısı ve önemi vardır. Besteci ifade etmek istediği konuyu ya da duyguları bu enstrümanların ses tınılarına veya çalınma tekniklerine göre kendine en yakın şekilde, belirli bir teknik bilgi ve mantık içerisinde kullanır.
Orkestra çalgıları
Orkestra çalgıları ses rengi, yapı ve sesin elde ediliş yöntemine göre dört ana kümeye ayrılırlar.
Tahta (Ağaç) nefesli çalgılar
Bakır nefesli çalgılar
Vurmalı çalgılar
Bu grupta birçok vurmalı çalgı vardır.
Telli / Yaylı çalgılar
Orkestra Düzeni
Orkestralar yukarıda saydığımız enstrümanların farklı sayılarda birleşiminden oluşabilir. Üflemeli çalgıların sayıları genelde birbirine eşittir. ikişer, üçer adet kullanılabilir ve bu orkestranın bu sayılara göre adlandırılmasını sağlar. Örnek:İkili orkestrada tahta üflemelilerden ikişer adet kullanılır.
İkili orkestra düzeninde tahta üflemelilerde 2 Flüt, 2 Obua, 2 Klarinet, 2 Fagot ve bakır üflemeliler genel olarak 4 Korno, 2 Trompet, 2 Tenor Trombon ve 1 bas Trombon ile 1 Tuba olarak kullanılır.
Bu düzene göre Timpani ve isteğe bağlı olarak Zil ile Davul kullanılabilinir. Yaylı çalgılar ise nefeslilerin ses gürlüğünü kapatmayacak şekilde kullanılır. 12-14 adet 1.Keman, 10-12 adet 2.Keman, 8-10 Viyola, 7-10 Viyolonsel ve 6-8 Kontrbas olabilir. Genelde bu düzenek içerisinde Arp pek kullanılmaz, fakat bestecinin isteğine göre bu durum değişiklik gösterebilir.
Üçlü orkestra da ise tahta üflemeli enstrümanlara birer üye daha eklenir ve diğer gruplarda da artış görülebilir. Örneğin:
2 Flüt + 1 piccolo Flüt (piccolo aynı zamanda 3.Flüt olarak da kullanılabilir) 2 Obua + 1 Korangle (Kor angle de 3.Obua yerine kullanılabilir) 2 Klarinet + 1 Bas-Klarinet 2 Fagot + 1 Kontrfagot 4 ya da 6 Korno, 2 ya da 4 Trompet, 2 Tenor ile 1 Bas Trombon ve 1 Tuba. Timpani, Zil, Davul, Çan ve bestecinin isteğine göre daha fazla vurmalı çalgı. Piyano da Orkestra içerisinde vurmalı çalgılar grubuna dahildir. Bu düzen içerisinde nadiren kullanılabilir. Arp genellikle 3'lü orkestralarda kullanılır. 1.Kemanlar 16-18, 2.Kemanlar 14-16, Viyolalar 10-12, Viyolonseller 12-13, Kontrabaslar 8-9, Yaylı çalgılar için verilen sayılar ortalamadır ve değişiklik gösterebilirler.
4'lü orkestralarda da tahta üflemeli çalgılara birer çalgı daha eklenir ve diğer grupların sayısı da artabilir. (3 Flüt + 1 Piccolo, 3 Obua + 1 Kor angle, Mi-bemol klarinet + 2 La/Si-bemol Klarinet + Bas klarinet gibi. Bakır üflemeli çalgılar bundan sonra bestecinin kendi isteğine göre değişir, 6 trompet, 8 korno, 4 trombon, 2 tuba, kimi zaman wagner tubası ve hatta bunlara ek olarak bir askerî bando bile eser içerisinde belli amaçlar için kullanılabilir.
4'lü orkestralarda nadiren bazı çalgılar kullanılabilir, bunlara örnek olarak Alto Flüt, Bariton Obua, Mi-bemol Klarinet ve Basset Horn'u örnek verebiliriz. Saksafon ise eserin yapısına ve konusuna göre 3'lü ya da 4'lü orkestralarda kullanılan bir çalgıdır. Tahta üflemeliler grubuna üyedir fakat yapı olarak madenden yapılmıştır. Ses rengi ve çalınma yöntemi tahta üflemeliler grubuna girmesinin başlıca nedenleridir.
Ayrıca Klasik Orkestra, Erken Romantik Orkestra, Modern Romantik Orkestra, 20.Yüzyıl Orkestrası şeklinde de gruplanabilir.
Kaynakça
- ^ . 5 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Orkestra dort ana enstruman grubundan cesitli elemanlarin birlikte muzik yaptigi buyuklugu esere gore degisebilen calgilar toplulugudur Sozcuk Antik Yunan tiyatrosunda koraya ayrilan yer anlamina gelen Grekce ὀrxhstra sozunden turemistir Orkestra elemanlari 18 ve 19 yuzyil boyunca yapilan cesitli eklemelerle hizli bir buyume gostermistir 20 yuzyilda ise orkestralarda kompozisyon acisindan ciddi bir degisiklik yasanmamistir Elli ya da daha az muzisyenden olusan gorece kucuk orkestralar oda orkestrasi olarak adlandirilabilir Tam kadro bir orkestra ise yaklasik 100 kisiden olusur ve senfoni orkestrasi ya da filarmoni orkestrasi olarak anilabilir Bu iki adlandirma arasinda orkestranin ozelligini aktaran kesin bir ayrim bulunmamaktadir Ancak farkli adlandirmalar ayni sehirde yerlesik iki orkestrayi ayirmak icin kullanilabilir ornegin Istanbul Senfoni Orkestrasi ve Istanbul Filarmoni Orkestrasi Orkestralar bazi eserlerde bir soliste eslik ederken koro ile birlikte de kullanilabilir Her enstruman grubunun farkli teknik ozellikleri tinisi ve onemi vardir Besteci ifade etmek istedigi konuyu ya da duygulari bu enstrumanlarin ses tinilarina veya calinma tekniklerine gore kendine en yakin sekilde belirli bir teknik bilgi ve mantik icerisinde kullanir Orkestra calgilariBursa Bolge Devlet Senfoni Orkestrasi uyeleri calgilari ile Orkestra calgilari ses rengi yapi ve sesin elde edilis yontemine gore dort ana kumeye ayrilirlar Tahta nefesli calgilar Bakir nefesli calgilar Vurmali calgilar Yayli calgilar Tahta Agac nefesli calgilar Flut Obua Klarinet Fagot Bakir nefesli calgilar Korno Trompet Trombon Tuba Vurmali calgilar Timpani Zil Davul Can Piyano Bu grupta bircok vurmali calgi vardir Telli Yayli calgilar Keman Viyola Viyolonsel Kontrbas ArpOrkestra DuzeniOrkestralar yukarida saydigimiz enstrumanlarin farkli sayilarda birlesiminden olusabilir Uflemeli calgilarin sayilari genelde birbirine esittir ikiser ucer adet kullanilabilir ve bu orkestranin bu sayilara gore adlandirilmasini saglar Ornek Ikili orkestrada tahta uflemelilerden ikiser adet kullanilir Ikili orkestra duzeninde tahta uflemelilerde 2 Flut 2 Obua 2 Klarinet 2 Fagot ve bakir uflemeliler genel olarak 4 Korno 2 Trompet 2 Tenor Trombon ve 1 bas Trombon ile 1 Tuba olarak kullanilir Bu duzene gore Timpani ve istege bagli olarak Zil ile Davul kullanilabilinir Yayli calgilar ise nefeslilerin ses gurlugunu kapatmayacak sekilde kullanilir 12 14 adet 1 Keman 10 12 adet 2 Keman 8 10 Viyola 7 10 Viyolonsel ve 6 8 Kontrbas olabilir Genelde bu duzenek icerisinde Arp pek kullanilmaz fakat bestecinin istegine gore bu durum degisiklik gosterebilir Uclu orkestra da ise tahta uflemeli enstrumanlara birer uye daha eklenir ve diger gruplarda da artis gorulebilir Ornegin 2 Flut 1 piccolo Flut piccolo ayni zamanda 3 Flut olarak da kullanilabilir 2 Obua 1 Korangle Kor angle de 3 Obua yerine kullanilabilir 2 Klarinet 1 Bas Klarinet 2 Fagot 1 Kontrfagot 4 ya da 6 Korno 2 ya da 4 Trompet 2 Tenor ile 1 Bas Trombon ve 1 Tuba Timpani Zil Davul Can ve bestecinin istegine gore daha fazla vurmali calgi Piyano da Orkestra icerisinde vurmali calgilar grubuna dahildir Bu duzen icerisinde nadiren kullanilabilir Arp genellikle 3 lu orkestralarda kullanilir 1 Kemanlar 16 18 2 Kemanlar 14 16 Viyolalar 10 12 Viyolonseller 12 13 Kontrabaslar 8 9 Yayli calgilar icin verilen sayilar ortalamadir ve degisiklik gosterebilirler 4 lu orkestralarda da tahta uflemeli calgilara birer calgi daha eklenir ve diger gruplarin sayisi da artabilir 3 Flut 1 Piccolo 3 Obua 1 Kor angle Mi bemol klarinet 2 La Si bemol Klarinet Bas klarinet gibi Bakir uflemeli calgilar bundan sonra bestecinin kendi istegine gore degisir 6 trompet 8 korno 4 trombon 2 tuba kimi zaman wagner tubasi ve hatta bunlara ek olarak bir askeri bando bile eser icerisinde belli amaclar icin kullanilabilir 4 lu orkestralarda nadiren bazi calgilar kullanilabilir bunlara ornek olarak Alto Flut Bariton Obua Mi bemol Klarinet ve Basset Horn u ornek verebiliriz Saksafon ise eserin yapisina ve konusuna gore 3 lu ya da 4 lu orkestralarda kullanilan bir calgidir Tahta uflemeliler grubuna uyedir fakat yapi olarak madenden yapilmistir Ses rengi ve calinma yontemi tahta uflemeliler grubuna girmesinin baslica nedenleridir Ayrica Klasik Orkestra Erken Romantik Orkestra Modern Romantik Orkestra 20 Yuzyil Orkestrasi seklinde de gruplanabilir Kaynakca 5 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 30 Mayis 2014