Obua, nefesli çalgılar ailesinden bir müzik aletidir. 1170 yılından önce "hautbois" denilen obuanın sözcük kökeni Fransızcadan İngilizceye geçen HAUT ("yüksek") ve BOIS (ahşap nefesli çalgı) bileşik kelimesinden türetilmiştir. Obua, ağız ve hava basıncıyla çalınır.
Ses
Ahşaptan yapılan Obua'nın üretiminde genellikle abanoz ya da gül ağacı tercih edilmekle birlikte şimşir ve sedir ağaçları da kullanılmaktadır. Diğer ahşap nefesli çalgılarla karşılaştırıldığında obua daha derinlemesine bir ses verir. Obuanın orta la sesi, diğer enstrümanların farklı uç seslerinin ortasıyla eşittir. Orkestralarda akort işlemi için la sesi obuadan alınır. Mezzosopranodan sopranoya uzanan bir yelpazede yer alır. Notaları sol anahtarı ile yazılır.
Tarihçe
Obua, 17. yüzyılda iki Fransız müzisyeni, Jean Hotteterre ve Michel Philidor tarafından icat edilmiştir. “Shawm” adı verilen bir enstrümanı “Hautbois” (obua) ya çevirdiler. “Hautbois” in Shawm’dan daha dar ve 3 parçalı bir gövdesi vardı. 18. yüzyılda çoğu orkestra bu enstrümanı bünyesine katmaya başlamıştı. Tarih boyunca bazı besteciler, obua için solo eserler bestelediler. Bunların arasında, George Frideric handel, Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart ve Ludwig Van Beethoven vardır.
Barok
17. yüzyılda Fransa'da Shawm adıyla görülen obua şimşirden yapılmıştı, bir büyük ve iki yan tuştan oluşan üç anahtarı bulunmaktaydı. Yan tuşları genellikle doğru kullanımı kolaylaştıran sol el için iki delikti.
Klasik
Klasik dönemde tuş sayısı artarken, çapı giderek daralan bu enstrümana D♯, F, and G♯ notaları eklendi. Bu dönemde Johann Sebastian Bach, Johann Christian Fischer, ve gibi kompozitörlerin birçok bestesinde obua önemli rol oynadı.
Viyana Obua
Viyana döneminde, özgün obua çap ve ton özellikleri çok az değişim göstererek günümüze kadar korunarak geldi. André Constantinides, Karl Rado, Guntram Wolf ve Yamaha gibi yapımcılar tarafından üretildi.
Konservatuvar
19. yüzyılda Paris'te Tirebert ailesi tarafından üretildi. Değişken formda büyük ses delikleri kullanılan obua, Avrupa'da bazı askeri bandolarda gelişme gösterdiyse de 20. yüzyıl boyunca genel özellikleri üzerinde temel bir değişiklik yaşamadı.
Biçimselliği
Tahta dışında ebonit'ten üretilen modelleri de bulunan obua, üstten alta doğru genişleyen konik bir biçeme sahiptir. üst alt ve gövdelerle "kalak" denen orta bölüm olarak üç parçadan oluşur. En üstte bulunan ince ve küçük metal (gümüş ya da nikel) boruya takılan çift kamışlı bir ağızlığın üflenmesiyle çalınır. Bu ağızlık kamıştan iki parçanın balmumlu ince iple bağlanmasıyla birleştirilmiştir. Profesyonel obuacılar kendi ağızlıklarını kendileri hazırlamaktadır.
Ek bilgiler
- Klasik müzik dışında geleneksel halk müziğinde, cazda Paul Whiteman, Garvin Bushell, John Coltrane, Gil Evans, Miles Davis tarafından, rock ve pop müzikte The Moody Blues (Ray Thomas), (Lindsay Cooper), New York Rock & Roll Ensemble (Martin Fulterman ve Michael Kamen, David Gilmour), Roxy Music (Andy Mackay), Electric Light Orchestra (Roy Wood), Wizzard (Roy Wood), King Crimson (Robin Miller) gibi sanatçılar tarafından kullanıldı.
- Birçok çeşidi bulunan obuanın bir türü de İngiliz kornosudur.
- Temel özellikleri benzerlik gösteren ilk örnekleri Eski Yunan'da görülmüştür.
- Ses aralığı 2,5 oktavdır.
Önemli klasik obua yapıtları
- Wolfgang Amadeus Mozart, ,
- Antonio Vivaldi, at least 15 oboe concertos
- , oboe concertos for oboe and piano/orchestra
- Johann Sebastian Bach, nos. 1 and 2, Concerto for and oboe, lost oboe concerti, numerous oboe obbligato lines in the sacred and secular cantatas
- Tomaso Albinoni, Oboe (and two-oboe) Concerti
- George Frideric Handel, The Arrival of the Queen of Sheba, Oboe Concerti and Sonatas
- Georg Philipp Telemann, Oboe Concerti and Sonatas, trio sonatas for oboe, recorder and basso continuo
- Richard Strauss, Oboe Concerto
- Joseph Haydn (spurious), Oboe Concerto in C major
- Vincenzo Bellini, Concerto in E♭, for oboe and string orchestra (before 1825)
- Luciano Berio, (1969), also Chemins IV (on Sequenza VII), for oboe and string orchestra (1975)
- Domenico Cimarosa, Oboe Concerto in C major (arranged)
- Francis Poulenc,
- Benjamin Britten, , Temporal Variations
- Robert Schumann, Three Romances for oboe or violin and piano
- , Oboe Sonata
- Carl Nielsen, Two Fantasy Pieces for Oboe and Piano
- ,
- Ralph Vaughan Williams, , Ten Blake Songs for oboe and tenor
- Camille Saint-Saëns, Sonata for Oboe and Piano in D Major
- ,
- , Les rêves de Jacob, op. 294, for oboe, violin, viola, cello, and doublebass (1949); Sonatina, op. 337, for oboe and piano (1954)
- Bernd Alois Zimmermann, Concerto for Oboe and Small Orchestra (1952)
- , Upingos, for unaccompanied oboe
- Hans Werner Henze, Doppio concerto, for oboe, harp, and string orchestra (1966)
- , three oboe concertos (1962–63) (1967) (1973); Grande aulodia, for flute, oboe, and orchestra (1970)
- , Double Concerto for Oboe, Harp, and Chamber Orchestra
- ,
- Paul Hindemith, Sonata for Oboe and Piano
- Ennio Morricone, "Gabriel's Oboe" from . It is usually followed by The Mission's main theme and the choral symphony On Earth as It Is in Heaven.
- Samuel Barber, Canzonetta, op. 48, for oboe and string orchestra (1977–78, orch. completed by Charles Turner)
- Igor Stravinsky, Pastorale (transcribed in 1933 for Violin and Wind Quartet)
- , Oboe Concerto (1986-87); Trilogy, for oboe and harp (1992); Quartet for oboe, violin, viola, and cello (2001)
- Heinz Holliger, Sonata, for unaccompanied oboe (1956–57/99); Mobile, for oboe and harp (1962); Trio, for oboe (doubling English horn), viola, and harp (1966); Studie über Mehrklänge, for unaccompanied oboe (1971); Sechs Stücke, for oboe (doubling oboe d’amore) and harp (1998–99)
- Jan Dismas Zelenka (1723) Concertanti, Oboe Trios and other works http://www.jdzelenka.net/ 7 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Obua yapımcıları
|
|
Medya
Gran Konçertosu 'nin obua ve piyano barındıran eseri Gran Konçertosu'nun Alex Klein ve Lisa Bergman tarafından kaydedilmiş örneği | |
Dinlerken sorun mu yaşıyorsunuz? alın. |
Dış bağlantılar
Wikimedia Commons'ta Obua ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- [1] 1 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Obua çalmak için etkileşimli dersler.
- 1650 ile 1800 arasında oboa ile ilişkili yazılar bibliyografyasını içeren internet sitesi.
- [2]28 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Oboa ve ağızlık yapımı hakkında ayrıntılı bilgiler.
- [3] 25 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . "OboeSpace": Oboa hakkında internet bilgileri.
- [4] 3 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde . ASU Oboa Sitesi.
- [5][] Tarihçe.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Obua nefesli calgilar ailesinden bir muzik aletidir 1170 yilindan once hautbois denilen obuanin sozcuk kokeni Fransizcadan Ingilizceye gecen HAUT yuksek ve BOIS ahsap nefesli calgi bilesik kelimesinden turetilmistir Obua agiz ve hava basinciyla calinir Albrecht Mayer bir agizlik yaparkenObua agizligiSesAhsaptan yapilan Obua nin uretiminde genellikle abanoz ya da gul agaci tercih edilmekle birlikte simsir ve sedir agaclari da kullanilmaktadir Diger ahsap nefesli calgilarla karsilastirildiginda obua daha derinlemesine bir ses verir Obuanin orta la sesi diger enstrumanlarin farkli uc seslerinin ortasiyla esittir Orkestralarda akort islemi icin la sesi obuadan alinir Mezzosopranodan sopranoya uzanan bir yelpazede yer alir Notalari sol anahtari ile yazilir TarihceObua 17 yuzyilda iki Fransiz muzisyeni Jean Hotteterre ve Michel Philidor tarafindan icat edilmistir Shawm adi verilen bir enstrumani Hautbois obua ya cevirdiler Hautbois in Shawm dan daha dar ve 3 parcali bir govdesi vardi 18 yuzyilda cogu orkestra bu enstrumani bunyesine katmaya baslamisti Tarih boyunca bazi besteciler obua icin solo eserler bestelediler Bunlarin arasinda George Frideric handel Joseph Haydn Wolfgang Amadeus Mozart ve Ludwig Van Beethoven vardir Barok 17 yuzyilda Fransa da Shawm adiyla gorulen obua simsirden yapilmisti bir buyuk ve iki yan tustan olusan uc anahtari bulunmaktaydi Yan tuslari genellikle dogru kullanimi kolaylastiran sol el icin iki delikti Klasik Klasik donemde tus sayisi artarken capi giderek daralan bu enstrumana D F and G notalari eklendi Bu donemde Johann Sebastian Bach Johann Christian Fischer ve gibi kompozitorlerin bircok bestesinde obua onemli rol oynadi Viyana Obua Viyana doneminde ozgun obua cap ve ton ozellikleri cok az degisim gostererek gunumuze kadar korunarak geldi Andre Constantinides Karl Rado Guntram Wolf ve Yamaha gibi yapimcilar tarafindan uretildi Konservatuvar 19 yuzyilda Paris te Tirebert ailesi tarafindan uretildi Degisken formda buyuk ses delikleri kullanilan obua Avrupa da bazi askeri bandolarda gelisme gosterdiyse de 20 yuzyil boyunca genel ozellikleri uzerinde temel bir degisiklik yasamadi BicimselligiTahta disinda ebonit ten uretilen modelleri de bulunan obua ustten alta dogru genisleyen konik bir biceme sahiptir ust alt ve govdelerle kalak denen orta bolum olarak uc parcadan olusur En ustte bulunan ince ve kucuk metal gumus ya da nikel boruya takilan cift kamisli bir agizligin uflenmesiyle calinir Bu agizlik kamistan iki parcanin balmumlu ince iple baglanmasiyla birlestirilmistir Profesyonel obuacilar kendi agizliklarini kendileri hazirlamaktadir Ek bilgilerKlasik muzik disinda geleneksel halk muziginde cazda Paul Whiteman Garvin Bushell John Coltrane Gil Evans Miles Davis tarafindan rock ve pop muzikte The Moody Blues Ray Thomas Lindsay Cooper New York Rock amp Roll Ensemble Martin Fulterman ve Michael Kamen David Gilmour Roxy Music Andy Mackay Electric Light Orchestra Roy Wood Wizzard Roy Wood King Crimson Robin Miller gibi sanatcilar tarafindan kullanildi Bircok cesidi bulunan obuanin bir turu de Ingiliz kornosudur Temel ozellikleri benzerlik gosteren ilk ornekleri Eski Yunan da gorulmustur Ses araligi 2 5 oktavdir Onemli klasik obua yapitlariWolfgang Amadeus Mozart Antonio Vivaldi at least 15 oboe concertos oboe concertos for oboe and piano orchestra Johann Sebastian Bach nos 1 and 2 Concerto for and oboe lost oboe concerti numerous oboe obbligato lines in the sacred and secular cantatas Tomaso Albinoni Oboe and two oboe Concerti George Frideric Handel The Arrival of the Queen of Sheba Oboe Concerti and Sonatas Georg Philipp Telemann Oboe Concerti and Sonatas trio sonatas for oboe recorder and basso continuo Richard Strauss Oboe Concerto Joseph Haydn spurious Oboe Concerto in C major Vincenzo Bellini Concerto in E for oboe and string orchestra before 1825 Luciano Berio 1969 also Chemins IV on Sequenza VII for oboe and string orchestra 1975 Domenico Cimarosa Oboe Concerto in C major arranged Francis Poulenc Benjamin Britten Temporal Variations Robert Schumann Three Romances for oboe or violin and piano Oboe Sonata Carl Nielsen Two Fantasy Pieces for Oboe and Piano Ralph Vaughan Williams Ten Blake Songs for oboe and tenor Camille Saint Saens Sonata for Oboe and Piano in D Major Les reves de Jacob op 294 for oboe violin viola cello and doublebass 1949 Sonatina op 337 for oboe and piano 1954 Bernd Alois Zimmermann Concerto for Oboe and Small Orchestra 1952 Upingos for unaccompanied oboe Hans Werner Henze Doppio concerto for oboe harp and string orchestra 1966 three oboe concertos 1962 63 1967 1973 Grande aulodia for flute oboe and orchestra 1970 Double Concerto for Oboe Harp and Chamber Orchestra Paul Hindemith Sonata for Oboe and Piano Ennio Morricone Gabriel s Oboe from It is usually followed by The Mission s main theme and the choral symphony On Earth as It Is in Heaven Samuel Barber Canzonetta op 48 for oboe and string orchestra 1977 78 orch completed by Charles Turner Igor Stravinsky Pastorale transcribed in 1933 for Violin and Wind Quartet Oboe Concerto 1986 87 Trilogy for oboe and harp 1992 Quartet for oboe violin viola and cello 2001 Heinz Holliger Sonata for unaccompanied oboe 1956 57 99 Mobile for oboe and harp 1962 Trio for oboe doubling English horn viola and harp 1966 Studie uber Mehrklange for unaccompanied oboe 1971 Sechs Stucke for oboe doubling oboe d amore and harp 1998 99 Jan Dismas Zelenka 1723 Concertanti Oboe Trios and other works http www jdzelenka net 7 Aralik 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde Obua yapimcilariBuffet19 Eylul 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Bundy Bulgheroni29 Eylul 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Covey5 Subat 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fossati2 Mart 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Fox20 Mayis 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Frank21 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Hiniker Howarth21 Mayis 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde John Packer Linton 25 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde F Loree20 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Cabart A Division of F Loree20 Mart 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde Louis 31 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Marigaux3 Aralik 2001 tarihinde Wayback Machine sitesinde Monnig12 Mayis 2002 tarihinde Wayback Machine sitesinde Patricola7 Ekim 1999 tarihinde Wayback Machine sitesinde Puchner 23 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde V Kohler prior to WWII Tom Sparkes 28 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Yamaha Tony Ward South Australia MedyaGran Koncertosu source source nin obua ve piyano barindiran eseri Gran Koncertosu nun Alex Klein ve Lisa Bergman tarafindan kaydedilmis ornegiDinlerken sorun mu yasiyorsunuz Medya yardimi alin Dis baglantilarWikimedia Commons ta Obua ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir 1 1 Aralik 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Obua calmak icin etkilesimli dersler 1650 ile 1800 arasinda oboa ile iliskili yazilar bibliyografyasini iceren internet sitesi 2 28 Mayis 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Oboa ve agizlik yapimi hakkinda ayrintili bilgiler 3 25 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde OboeSpace Oboa hakkinda internet bilgileri 4 3 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde ASU Oboa Sitesi 5 olu kirik baglanti Tarihce