Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Osmanlı döneminde Macaristan, Orta Çağ'ın sonlarında Macaristan Krallığı'nın güney ve orta kısımlarıydı ve 1541'den 1699'a kadar Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedildi ve yönetildi. Osmanlı egemenliği, Büyük Macar Ovası ve Güney Transdanubia'nın neredeyse tamamını kapsıyordu.
Bölge 1521 ve 1541 yılları arasında I. Süleyman tarafından ele geçirilerek Osmanlı İmparatorluğu'na katıldı. Macar Krallığının kuzeybatı sınırı fethedilmeden kaldı ve Habsburg Hanedanı üyeleri Macaristan Kralı olarak tanınarak buraya "Macaristan Kraliyeti" adı verildi. Bunun üzerine ikisi arasındaki sınır, sonraki 150 yıl boyunca Osmanlı-Habsburg savaşlarında cephe hattı haline geldi. Osmanlıların Kutsal İttifak savaşlarındaki yenilgisinin ardından, Osmanlı kontrolündeki Macaristan'ın büyük bölümü 1699'da Karlofça Antlaşması uyarınca Habsburglara bırakıldı.
Osmanlı yönetimi boyunca Macaristan, idari olarak eyaletlere (vilayetlere) bölündü ve bunlar da sancaklara ayrıldı. Toprakların büyük bir kısmının mülkiyeti Osmanlı askerlerine ve memurlarına dağıtılırken, toprakların yaklaşık %20'si ise Osmanlı İmparatorluğu'nun elinde kaldı. Bir sınır bölgesi olan bu bölgenin büyük bir kısmı askerî garnizonlarla sıkı bir şekilde tahkim edildi. Ekonomik olarak gelişemeyen bölge, Osmanlı kaynaklarını tüketen bir yer haline geldi. İmparatorluğun diğer bölgelerinden göçler ve İslam'a dönenler olsa da, bölge nüfusunun çoğunluğu Hristiyan olarak kaldı. Osmanlılar dini açıdan nispeten hoşgörülüydü ve bu hoşgörü, Habsburgların bastırdığı Macaristan Kraliyeti'nin aksine Protestanlığın gelişmesine izin verdi. 16. yüzyılın sonunda nüfusun yaklaşık %90'ı Protestan, özellikle de Kalvinist'ti.
Tarihçe
On altıncı yüzyıla gelindiğinde, Osmanlı İmparatorluğu'nun gücü ve Balkanlar'da kontrol ettiği topraklar giderek artarken, Macaristan Krallığı ise köylülerin ayaklanmaları nedeniyle zayıflamıştı. II. Lajos'un (1516-1526) döneminde, iç anlaşmazlıklar soyluları böldü.[]
I. Süleyman (1520-1566) sahte bir diplomatik hakaretle savaşı kışkırtarak Macaristan Krallığı'na saldırdı ve 1521'de Belgrad'ı ele geçirdi. Zayıflayan krallığa karşı saldıran I. Süleyman Mohaç Muharebesi'nde Macar Ordusu'nu mağlup etti. Böylece Macaristan Krallığı'nda nüfuz sahibi olurken, yarı tebaası I. János ve düşmanı I. Ferdinand, krallığın tahtında hak iddia etti. Süleyman daha da ileri giderek Avusturya'ya saldırdı, ancak 1529'daki Viyana Kuşatması'nda kışın başlamasıyla geri çekilmek zorunda kalınca başarısız oldu. Macaristan Kralı unvanı 1540'a kadar János ve Ferdinand arasında bir anlaşmazlık meselesi olarak kaldı. Budin'in 1541'de Osmanlılar tarafından ele geçirilmesinden sonra, Batı ve Kuzey, bir Habsburg'luyu kral ("Kraliyet Macaristan'ı") olarak tanırken, orta ve güney vilayetler Osmanlılar tarafından ilhak edildi ve doğu, 1570'ten sonra Erdel Prensliği haline gelen Doğu Macar Krallığı adı altında János'un oğlu tarafından yönetildi. Bugünkü Macaristan topraklarındaki Osmanlı kalelerinde görev yapan 17.000 ve 19.000 Osmanlı askerinin büyük bir kısmı Ortodoks ve Müslüman Balkan Slavlarından oluşurken,Güney Slavları da aynı zamanda günümüz Macaristan topraklarını yağmalamak amacıyla akıncı ve diğer hafif birliklerde görev yapıyordu.
Bu dönemlerde, bugünkü Macaristan toprakları Osmanlı istilası nedeniyle değişime uğramaya başladı. Geniş topraklar insansız kaldı ve ormanlarla kaplandı. Taşkın ovaları bataklıklara dönüştü. Osmanlı tarafında yaşayanların hayatı emniyetsizdi. Köylüler ormanlara ve bataklıklara kaçarak birlikleri adıyla bilinen gerilla grupları oluşturdular. Sonunda, bugünkü Macaristan toprakları Osmanlı İmparatorluğu için bir yük haline geldi ve gelirinin çoğunu uzun sınırları boyunca sıralanan kalelerin bakımına harcadı. Ancak ekonominin bazı kısımları gelişme gösterdi. Nüfusun olmadığı büyük bölgelerde, kasabalarda yetiştirilen sığırlar Güney Almanya ve Kuzey İtalya'ya gönderiliyordu - bazı yıllarda 500.000 baş sığır ihraç ediyorlardı - Çek topraklarına, Avusturya'ya ve Polonya'ya şarap ticareti yapılıyordu.
1683'teki II. Viyana Kuşatması'nda Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı kuvvetlerinin, III. Jan Sobieski komutasındaki Polonya ve Kutsal Roma İmparatorluğu'nun birleşik orduları karşısında yenilgiye uğraması, bölgedeki güç dengesini değiştiren belirleyici olay oldu. 1699'da Osmanlı-Kutsal İttifak savaşlarını sona erdiren Karlofça Antlaşması'nın şartları uyarınca Osmanlılar, daha önce Orta Çağ Macaristan Krallığı'ndan aldıkları toprakların çoğunu Habsburglara bıraktı. Bu antlaşmanın ardından Habsburg hanedanının üyeleri çok daha geniş bir Habsburg Macaristan Krallığı'nı yönettiler (daha önce sadece "Macaristan Kraliyeti" olarak bilinen bölgeyi kontrol etmekteydiler; bkz. Macaristan Krallığı (1526-1867)).[]
1540'larda Budin (2.965), Peşte (1.481), Zigetvar (2.978) ve Estergon (2.775) olmak üzere dört ana kalendeki toplam asker sayısı 10.200'dü.
Osmanlı kontrolündeki Macaristan'da konuşlanan garnizon birliklerinin sayısı değişiklik gösterse de, 16. yüzyılın ortalarındaki zirve döneminde bu sayı 20.000 ila 22.000 kişi arasındaydı. Macaristan büyüklüğünde bir ülke için işgal gücü olarak, merkezi kısımlarla sınırlı olsa bile, ülkenin çoğunda oldukça düşük profilli bir askeri varlıktı ve nispeten büyük bir kısmı birkaç kilit kalede yoğunlaşmıştı.
Cephenin nispeten sakin olduğu 1640 yılında, belgelenmemiş sayıda yerel askerle desteklenen 8.000 yeniçeri, Budin Eyaleti'nin tamamını garnizon haline getirmek için yeterliydi.
Yönetim
Macar Osmanlı vilayeti yaklaşık 91.250 km2 (35.230 sq mi) alanı kapsıyordu. Bölge eyaletlere (vilayetlere) bölünmüştü ve bunlar da sancaklara ayrılmıştı; en yüksek rütbeli Osmanlı yetkilisi Budin Paşasıydı. Başlangıçta, günümüz Macaristan'ında Osmanlı kontrolündeki bölgeler Budin Eyaleti'nin bir parçasıydı. Daha sonra Temeşvar, Zigetvar, Kanije, Eğri ve Varat gibi yeni eyaletler oluşturuldu. Budin, Zigetvar, Kanije ve Eğri eyaletlerinin idari merkezleri bugünkü Macaristan topraklarında yer alırken, idari merkezleri bugünkü Romanya topraklarında bulunan Temeşvar ve Varat eyaletleri de bugünkü Macaristan'ın bazı bölgelerini kapsıyordu. İdare, yargı ve savunma gibi konulardan paşalar ve sancakbeyleri sorumluydu.
Bâb-ı Âli tek toprak sahibiydi ve toprağın yaklaşık yüzde 20'sini kendi çıkarları adına yönetti, geri kalanını askerler ve memurlar arasında paylaştırdı. Osmanlı toprak ağaları esas olarak topraktan mümkün olduğunca çabuk ve daha çok servet elde etmek amacındaydılar. Bâb-ı Âli için en önemli konu ise vergilerin toplanmasıydı. Vergilendirme, eski toprak ağalarına tahsil edecek çok az şey bıraktı; soyluların çoğu ve çok sayıda kasabalı Habsburg Macaristan Krallığı'na ("Macaristan Kraliyeti") göç etti. Savaşlar, köle akınları ve topraklarını kaybeden soyluların göç etmesi kırsal kesimde nüfusun azalmasına neden oldu. Bununla birlikte, Osmanlılar göreceli olarak dini hoşgörü uyguladı ve imparatorluk içinde yaşayan çeşitli etnik gruplara iç işlerinde önemli ölçüde özerklik tanıdı. Kasabalar kendi kendilerini yönetmeye devam etti ve zanaatkârlık ve ticaret yoluyla müreffeh bir orta sınıf gelişti.
Osmanlı yönetimi altındaki etnik değişiklikler
Hristiyan devletler ile Osmanlılar arasında 150 yıl süren sürekli savaşın sonucunda nüfus artışı durdu ve kentleşmiş burjuva sakinleriyle birlikte etnik Macar Orta Çağ yerleşim ağı yok oldu. Orta Çağ Macaristan Krallığı'nın bir parçası olan toprakların etnik yapısı, tehcir ve kırımlarla temelden değiştirildi, böylece Osmanlı döneminin sonunda var olan etnik Macarların sayısı önemli ölçüde azaldı.
Osmanlı fethi esnasında Macaristan'ın başkenti olan Budin'in ekonomik gerilemesi, durgun büyüme hızının göstergesiydi. Kentin nüfusu 1686'da iki yüzyıl öncesine oranla daha fazla değildi. Osmanlılar, Macar kraliyet sarayının harabeye dönmesine izin verdi. Osmanlılar daha sonra sarayı barut deposuna dönüştürdü, bu da 1686'daki kuşatma sırasında patlamasına neden oldu. Hristiyan Macar nüfusunun, Habsburg yönetimindeki Macaristan Kraliyeti'ne kaçmaları nedeniyle sonraki on yıllarda önemli ölçüde azaldı, özellikle 1547'de Budin'in orijinal Hristiyan nüfusunun sayısı yaklaşık bine düştü, 1647'de ise yetmişe kadar düştü. Budin'in Osmanlı yönetiminde kaldığı yıllarda Yahudi ve Çingene göçmenlerin sayısı daha baskın hale geldi.
Şehirde yaşayan Macarlar, Osmanlı askeri varlığı tarafından tehdit edildiklerini hissettiklerinde başka yerlere taşındılar. Osmanlı idari merkezleri haline gelen şehirlerde istisnasız olarak Hristiyan nüfus azaldı. Macar nüfus sadece Osmanlı garnizonlarının kurulmadığı bazı şehirlerde kaldı. 17. yüzyılın başlarından itibaren Sırp mülteciler, Osmanlı kontrolündeki Macaristan'ın büyük bölümünde etnik çoğunluğu oluşturuyordu. Bu bölge büyük Sava ve Drava nehirleri ile Tuna-Tisza arasındaki (Tuna ve Tisza nehirleri arasındaki bölge) toprakları kapsıyordu.
göre, Karpat Havzası'ndaki Macarların oranı 15. yüzyılın sonunda %75-80 civarındaydı ve Macar olmayanlar toplam nüfusun %20-25'inden biraz fazlaydı. Osmanlı fethiyle birlikte Macar nüfusu azalmaya başladı. Macarların gerilemesinin nedeni, 150 yıllık Osmanlı egemenliği sırasında yaşanan sürekli savaşlar, Osmanlı akınları, kıtlıklar ve salgın hastalıklardı. Savaşın ana bölgeleri Macarların yaşadığı topraklardı, bu nedenle ölü sayısı onları diğer milletlerden çok daha hızlı tüketti.
Macaristan'ın üç bölgesi; Habsburg Macaristan'ı, Osmanlı Macaristan'ı ve Transilvanya'da 17. yüzyılda nüfus artışında yalnızca küçük farklılıklar yaşandı.
Göç
En güvenilir araştırmalarda sunulan verilere göre, her üç bölgenin toplam nüfusu 16. yüzyılın sonunda yaklaşık 3.5 milyon kişiden 17. yüzyılın sonunda yaklaşık 4 milyon kişiye çıktı. Bu artış, Habsburg İmparatorluğu'nun diğer bölgelerinden Macaristan'a yapılan göçlerden önceydi. XVII. yüzyıldaki aralıklarla yapılan Habsburg-Osmanlı savaşları çok daha dar topraklarda yaşayan halkları etkiledi. Bu nedenle, Macaristan'daki savaş zamanında gerçekleşen dislokasyon, genel sivil nüfus arasındaki ölüm oranlarını ciddi şekilde etkilememiş gibi görünmektedir. Orta Çağ'daki uzun süreli savaşlarla bağlantılı olan, bitişik bölgeler arasındaki sosyal düzenin ve diğer ekonomik bağlantıların bozulması, 17. yüzyıl Osmanlı savaşlarında büyük ölçüde yoktu. 1604 ile 1606 yılları arasında Osmanlı-Habsburg güçleri arasındaki kontrollü çatışmanın etkileriyle birlikte, Macaristan'ın Bocskay isyanında yaşanan iç savaş ile artan karışıklık döneminde şiddetli yıkımlar yaşandı.
16. yüzyılın sonlarında Macaristan'ın nüfusu Osmanlı Macaristan'ında 900.000, Habsburg Macaristan'ında 1.800.000 ve 'özgür' (Transilvanya) Macaristan'da 800.000 idi; Macaristan'ın toplam nüfusu ise 3.500.000'dü.
Osmanlı Macaristan'ında 17. yüzyıl boyunca nüfus artışı 900.000'den yaklaşık 1.000.000 kişiye çıktı. Bu rakam Macaristan Kraliyeti ve Transilvanya'dakine benzer bir orandır.
Galeri
-
![image]()
Budin Paşası, Osmanlı Sultanı'nın elçisini kabul etmekte. -
![image]()
Kastanyetli Köçek dansçısı. Balázs Szigetvári Csöbör'ün Osmanlı minyatürü, 1570.
Kaynakça
- ^ Melvin E. Page, Colonialism: an international social, cultural, and political encyclopedia, ABC-CLIO, 2003, p. 648 [1]
- ^ Kontler 1999, s. 145.
- ^ Inalcik Halil: "The Ottoman Empire"
- ^ "The Effects of Turkish Rule in Hungary". Hungarian History. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
- ^ "Part I - The Decline of the Ottoman Empire - MuslimMatters.org". muslimmatters.org. 20 Aralık 2011. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023.
- ^ Ottoman Warfare 1500-1700, Rhoads Murphey, 1999, p.227
- ^ a b Ottoman Warfare 1500–1700, Rhoads Murphey, 1999, p.56
- ^ Keul, István (2009). Early Modern Religious Communities in East-Central Europe: Ethnic Diversity, Denominational Plurality, and Corporative Politics in the Principality of Transylvania (1526-1691). BRILL. s. 41. ISBN .
- ^ Csepeli, Gyorgy (1996). . Social Research. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Haziran 2011.
- ^ András Gerő, János Poór (1997). Budapest: a history from its beginnings to 1998, Volume 86 van Atlantic studies on society in change, Volume 462 van East European monographs. Social Science Monographs. s. 3. ISBN .
- ^ Andrew Wheatcroft (2010). The Enemy at the Gate: Habsburgs, Ottomans, and the Battle for Europe. Basic Books. s. 206. ISBN .[]
- ^ Steve Fallon, Sally Schafer (2015). Lonely Planet Budapest. Lonely Planet. ISBN .
- ^ Peter F. Sugar, Péter Hanák, , A History of Hungary, Indiana University Press, 1994 pp. 11-143.[2]
- ^ Ga ́bor A ́goston, Bruce Alan Masters (2009). Encyclopedia of the Ottoman Empire Facts on File Library of World History Gale virtual reference library. Infobase Publishing. s. 96. ISBN .
- ^ IM Kunt; Christine Woodhead (2014). Suleyman the Magnificent and His Age: The Ottoman Empire in the Early Modern World. Routledge. ss. 87-88. ISBN .
- ^ Carl Skutsch (2013). Encyclopedia of the World's Minorities. New York City: Routledge. s. 1082. ISBN .
- ^ a b c d Hungary. (2009). In Encyclopædia Britannica. Retrieved 11 May 2009, from Encyclopædia Britannica Online 25 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ a b c A Country Study: Hungary. Federal Research Division, Library of Congress. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Mart 2009.
- ^ (PDF). US Bureau of Intelligence and Research. 3 Mart 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Historical World Atlas. With the commendation of the . Carthographia, Budapest, Hungary, 2005. CM
- ^ a b Steven W. Sowards. "Twenty-Five Lectures on Modern Balkan History (The Balkans in the Age of Nationalism), Lecture 4: Hungary and the limits of Habsburg authority". Michigan State University Libraries. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 11 Mayıs 2009.
- ^ a b c d e f Ottoman Warfare 1500–1700, Rhoads Murphey, 1999, p.173-174
- ^ a b c Ottoman Warfare 1500–1700, Rhoads Murphey, 1999, p.254
Dış bağlantılar
- Cross and Crescent: The Turkish Age in Hungary (1526-1699)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Osmanli doneminde Macaristan Orta Cag in sonlarinda Macaristan Kralligi nin guney ve orta kisimlariydi ve 1541 den 1699 a kadar Osmanli Imparatorlugu tarafindan fethedildi ve yonetildi Osmanli egemenligi Buyuk Macar Ovasi ve Guney Transdanubia nin neredeyse tamamini kapsiyordu Bolge 1521 ve 1541 yillari arasinda I Suleyman tarafindan ele gecirilerek Osmanli Imparatorlugu na katildi Macar Kralliginin kuzeybati siniri fethedilmeden kaldi ve Habsburg Hanedani uyeleri Macaristan Krali olarak taninarak buraya Macaristan Kraliyeti adi verildi Bunun uzerine ikisi arasindaki sinir sonraki 150 yil boyunca Osmanli Habsburg savaslarinda cephe hatti haline geldi Osmanlilarin Kutsal Ittifak savaslarindaki yenilgisinin ardindan Osmanli kontrolundeki Macaristan in buyuk bolumu 1699 da Karlofca Antlasmasi uyarinca Habsburglara birakildi Osmanli yonetimi boyunca Macaristan idari olarak eyaletlere vilayetlere bolundu ve bunlar da sancaklara ayrildi Topraklarin buyuk bir kisminin mulkiyeti Osmanli askerlerine ve memurlarina dagitilirken topraklarin yaklasik 20 si ise Osmanli Imparatorlugu nun elinde kaldi Bir sinir bolgesi olan bu bolgenin buyuk bir kismi askeri garnizonlarla siki bir sekilde tahkim edildi Ekonomik olarak gelisemeyen bolge Osmanli kaynaklarini tuketen bir yer haline geldi Imparatorlugun diger bolgelerinden gocler ve Islam a donenler olsa da bolge nufusunun cogunlugu Hristiyan olarak kaldi Osmanlilar dini acidan nispeten hosgoruluydu ve bu hosgoru Habsburglarin bastirdigi Macaristan Kraliyeti nin aksine Protestanligin gelismesine izin verdi 16 yuzyilin sonunda nufusun yaklasik 90 i Protestan ozellikle de Kalvinist ti Tarihce1572 civarindaki siyasi durum Habsburg Macaristan Kralligi Macaristan Kraliyeti Transilvanya Prensligi ve Osmanli eyaletleri1683 civarindaki siyasi durum Habsburg Macaristan Kralligi Macaristan Kraliyeti Tokeli Imre Orta Macar Prensligi 1682 ile 1685 arasinda Transilvanya Prensligi ve Osmanli eyaletleri Budin Eyaleti Varat Eyaleti Egri Eyaleti Temesvar Eyaleti Kanije Eyaleti Uyvar Eyaleti Osmanli nin Macaristan i isgali sirasinda neredeyse tamamen yikilan Macar yerlesim alanlarinin sinirlarini gosteren 1881 tarihli Macaristan haritasi On altinci yuzyila gelindiginde Osmanli Imparatorlugu nun gucu ve Balkanlar da kontrol ettigi topraklar giderek artarken Macaristan Kralligi ise koylulerin ayaklanmalari nedeniyle zayiflamisti II Lajos un 1516 1526 doneminde ic anlasmazliklar soylulari boldu kaynak belirtilmeli I Suleyman 1520 1566 sahte bir diplomatik hakaretle savasi kiskirtarak Macaristan Kralligi na saldirdi ve 1521 de Belgrad i ele gecirdi Zayiflayan kralliga karsi saldiran I Suleyman Mohac Muharebesi nde Macar Ordusu nu maglup etti Boylece Macaristan Kralligi nda nufuz sahibi olurken yari tebaasi I Janos ve dusmani I Ferdinand kralligin tahtinda hak iddia etti Suleyman daha da ileri giderek Avusturya ya saldirdi ancak 1529 daki Viyana Kusatmasi nda kisin baslamasiyla geri cekilmek zorunda kalinca basarisiz oldu Macaristan Krali unvani 1540 a kadar Janos ve Ferdinand arasinda bir anlasmazlik meselesi olarak kaldi Budin in 1541 de Osmanlilar tarafindan ele gecirilmesinden sonra Bati ve Kuzey bir Habsburg luyu kral Kraliyet Macaristan i olarak tanirken orta ve guney vilayetler Osmanlilar tarafindan ilhak edildi ve dogu 1570 ten sonra Erdel Prensligi haline gelen Dogu Macar Kralligi adi altinda Janos un oglu tarafindan yonetildi Bugunku Macaristan topraklarindaki Osmanli kalelerinde gorev yapan 17 000 ve 19 000 Osmanli askerinin buyuk bir kismi Ortodoks ve Musluman Balkan Slavlarindan olusurken Guney Slavlari da ayni zamanda gunumuz Macaristan topraklarini yagmalamak amaciyla akinci ve diger hafif birliklerde gorev yapiyordu Gunumuz Macaristan topraklarindaki Osmanli askerleri Bu donemlerde bugunku Macaristan topraklari Osmanli istilasi nedeniyle degisime ugramaya basladi Genis topraklar insansiz kaldi ve ormanlarla kaplandi Taskin ovalari batakliklara donustu Osmanli tarafinda yasayanlarin hayati emniyetsizdi Koyluler ormanlara ve batakliklara kacarak birlikleri adiyla bilinen gerilla gruplari olusturdular Sonunda bugunku Macaristan topraklari Osmanli Imparatorlugu icin bir yuk haline geldi ve gelirinin cogunu uzun sinirlari boyunca siralanan kalelerin bakimina harcadi Ancak ekonominin bazi kisimlari gelisme gosterdi Nufusun olmadigi buyuk bolgelerde kasabalarda yetistirilen sigirlar Guney Almanya ve Kuzey Italya ya gonderiliyordu bazi yillarda 500 000 bas sigir ihrac ediyorlardi Cek topraklarina Avusturya ya ve Polonya ya sarap ticareti yapiliyordu 1683 teki II Viyana Kusatmasi nda Sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Pasa komutasindaki Osmanli kuvvetlerinin III Jan Sobieski komutasindaki Polonya ve Kutsal Roma Imparatorlugu nun birlesik ordulari karsisinda yenilgiye ugramasi bolgedeki guc dengesini degistiren belirleyici olay oldu 1699 da Osmanli Kutsal Ittifak savaslarini sona erdiren Karlofca Antlasmasi nin sartlari uyarinca Osmanlilar daha once Orta Cag Macaristan Kralligi ndan aldiklari topraklarin cogunu Habsburglara birakti Bu antlasmanin ardindan Habsburg hanedaninin uyeleri cok daha genis bir Habsburg Macaristan Kralligi ni yonettiler daha once sadece Macaristan Kraliyeti olarak bilinen bolgeyi kontrol etmekteydiler bkz Macaristan Kralligi 1526 1867 kaynak belirtilmeli 1540 larda Budin 2 965 Peste 1 481 Zigetvar 2 978 ve Estergon 2 775 olmak uzere dort ana kalendeki toplam asker sayisi 10 200 du Osmanli kontrolundeki Macaristan da konuslanan garnizon birliklerinin sayisi degisiklik gosterse de 16 yuzyilin ortalarindaki zirve doneminde bu sayi 20 000 ila 22 000 kisi arasindaydi Macaristan buyuklugunde bir ulke icin isgal gucu olarak merkezi kisimlarla sinirli olsa bile ulkenin cogunda oldukca dusuk profilli bir askeri varlikti ve nispeten buyuk bir kismi birkac kilit kalede yogunlasmisti Cephenin nispeten sakin oldugu 1640 yilinda belgelenmemis sayida yerel askerle desteklenen 8 000 yeniceri Budin Eyaleti nin tamamini garnizon haline getirmek icin yeterliydi YonetimOsmanli askerleri Macaristan da Istolni Belgrad i muhtemelen Szekesfehervar kusatiyor Macar Osmanli vilayeti yaklasik 91 250 km2 35 230 sq mi alani kapsiyordu Bolge eyaletlere vilayetlere bolunmustu ve bunlar da sancaklara ayrilmisti en yuksek rutbeli Osmanli yetkilisi Budin Pasasiydi Baslangicta gunumuz Macaristan inda Osmanli kontrolundeki bolgeler Budin Eyaleti nin bir parcasiydi Daha sonra Temesvar Zigetvar Kanije Egri ve Varat gibi yeni eyaletler olusturuldu Budin Zigetvar Kanije ve Egri eyaletlerinin idari merkezleri bugunku Macaristan topraklarinda yer alirken idari merkezleri bugunku Romanya topraklarinda bulunan Temesvar ve Varat eyaletleri de bugunku Macaristan in bazi bolgelerini kapsiyordu Idare yargi ve savunma gibi konulardan pasalar ve sancakbeyleri sorumluydu Bab i Ali tek toprak sahibiydi ve topragin yaklasik yuzde 20 sini kendi cikarlari adina yonetti geri kalanini askerler ve memurlar arasinda paylastirdi Osmanli toprak agalari esas olarak topraktan mumkun oldugunca cabuk ve daha cok servet elde etmek amacindaydilar Bab i Ali icin en onemli konu ise vergilerin toplanmasiydi Vergilendirme eski toprak agalarina tahsil edecek cok az sey birakti soylularin cogu ve cok sayida kasabali Habsburg Macaristan Kralligi na Macaristan Kraliyeti goc etti Savaslar kole akinlari ve topraklarini kaybeden soylularin goc etmesi kirsal kesimde nufusun azalmasina neden oldu Bununla birlikte Osmanlilar goreceli olarak dini hosgoru uyguladi ve imparatorluk icinde yasayan cesitli etnik gruplara ic islerinde onemli olcude ozerklik tanidi Kasabalar kendi kendilerini yonetmeye devam etti ve zanaatkarlik ve ticaret yoluyla mureffeh bir orta sinif gelisti Osmanli yonetimi altindaki etnik degisikliklerHristiyan devletler ile Osmanlilar arasinda 150 yil suren surekli savasin sonucunda nufus artisi durdu ve kentlesmis burjuva sakinleriyle birlikte etnik Macar Orta Cag yerlesim agi yok oldu Orta Cag Macaristan Kralligi nin bir parcasi olan topraklarin etnik yapisi tehcir ve kirimlarla temelden degistirildi boylece Osmanli doneminin sonunda var olan etnik Macarlarin sayisi onemli olcude azaldi Osmanli fethi esnasinda Macaristan in baskenti olan Budin in ekonomik gerilemesi durgun buyume hizinin gostergesiydi Kentin nufusu 1686 da iki yuzyil oncesine oranla daha fazla degildi Osmanlilar Macar kraliyet sarayinin harabeye donmesine izin verdi Osmanlilar daha sonra sarayi barut deposuna donusturdu bu da 1686 daki kusatma sirasinda patlamasina neden oldu Hristiyan Macar nufusunun Habsburg yonetimindeki Macaristan Kraliyeti ne kacmalari nedeniyle sonraki on yillarda onemli olcude azaldi ozellikle 1547 de Budin in orijinal Hristiyan nufusunun sayisi yaklasik bine dustu 1647 de ise yetmise kadar dustu Budin in Osmanli yonetiminde kaldigi yillarda Yahudi ve Cingene gocmenlerin sayisi daha baskin hale geldi 1686 da uzun bir kusatmanin ardindan Budin i ele gecirdi Sehirde yasayan Macarlar Osmanli askeri varligi tarafindan tehdit edildiklerini hissettiklerinde baska yerlere tasindilar Osmanli idari merkezleri haline gelen sehirlerde istisnasiz olarak Hristiyan nufus azaldi Macar nufus sadece Osmanli garnizonlarinin kurulmadigi bazi sehirlerde kaldi 17 yuzyilin baslarindan itibaren Sirp multeciler Osmanli kontrolundeki Macaristan in buyuk bolumunde etnik cogunlugu olusturuyordu Bu bolge buyuk Sava ve Drava nehirleri ile Tuna Tisza arasindaki Tuna ve Tisza nehirleri arasindaki bolge topraklari kapsiyordu gore Karpat Havzasi ndaki Macarlarin orani 15 yuzyilin sonunda 75 80 civarindaydi ve Macar olmayanlar toplam nufusun 20 25 inden biraz fazlaydi Osmanli fethiyle birlikte Macar nufusu azalmaya basladi Macarlarin gerilemesinin nedeni 150 yillik Osmanli egemenligi sirasinda yasanan surekli savaslar Osmanli akinlari kitliklar ve salgin hastaliklardi Savasin ana bolgeleri Macarlarin yasadigi topraklardi bu nedenle olu sayisi onlari diger milletlerden cok daha hizli tuketti Macaristan in uc bolgesi Habsburg Macaristan i Osmanli Macaristan i ve Transilvanya da 17 yuzyilda nufus artisinda yalnizca kucuk farkliliklar yasandi Goc En guvenilir arastirmalarda sunulan verilere gore her uc bolgenin toplam nufusu 16 yuzyilin sonunda yaklasik 3 5 milyon kisiden 17 yuzyilin sonunda yaklasik 4 milyon kisiye cikti Bu artis Habsburg Imparatorlugu nun diger bolgelerinden Macaristan a yapilan goclerden onceydi XVII yuzyildaki araliklarla yapilan Habsburg Osmanli savaslari cok daha dar topraklarda yasayan halklari etkiledi Bu nedenle Macaristan daki savas zamaninda gerceklesen dislokasyon genel sivil nufus arasindaki olum oranlarini ciddi sekilde etkilememis gibi gorunmektedir Orta Cag daki uzun sureli savaslarla baglantili olan bitisik bolgeler arasindaki sosyal duzenin ve diger ekonomik baglantilarin bozulmasi 17 yuzyil Osmanli savaslarinda buyuk olcude yoktu 1604 ile 1606 yillari arasinda Osmanli Habsburg gucleri arasindaki kontrollu catismanin etkileriyle birlikte Macaristan in Bocskay isyaninda yasanan ic savas ile artan karisiklik doneminde siddetli yikimlar yasandi 16 yuzyilin sonlarinda Macaristan in nufusu Osmanli Macaristan inda 900 000 Habsburg Macaristan inda 1 800 000 ve ozgur Transilvanya Macaristan da 800 000 idi Macaristan in toplam nufusu ise 3 500 000 du Osmanli Macaristan inda 17 yuzyil boyunca nufus artisi 900 000 den yaklasik 1 000 000 kisiye cikti Bu rakam Macaristan Kraliyeti ve Transilvanya dakine benzer bir orandir GaleriBudin Pasasi Osmanli Sultani nin elcisini kabul etmekte Kastanyetli Kocek danscisi Balazs Szigetvari Csobor un Osmanli minyaturu 1570 Kaynakca Melvin E Page Colonialism an international social cultural and political encyclopedia ABC CLIO 2003 p 648 1 Kontler 1999 s 145 Inalcik Halil The Ottoman Empire The Effects of Turkish Rule in Hungary Hungarian History 8 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2023 Part I The Decline of the Ottoman Empire MuslimMatters org muslimmatters org 20 Aralik 2011 8 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Agustos 2023 Ottoman Warfare 1500 1700 Rhoads Murphey 1999 p 227 a b Ottoman Warfare 1500 1700 Rhoads Murphey 1999 p 56 Keul Istvan 2009 Early Modern Religious Communities in East Central Europe Ethnic Diversity Denominational Plurality and Corporative Politics in the Principality of Transylvania 1526 1691 BRILL s 41 ISBN 978 9004176522 Csepeli Gyorgy 1996 Social Research 14 Mayis 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 5 Haziran 2011 Andras Gero Janos Poor 1997 Budapest a history from its beginnings to 1998 Volume 86 van Atlantic studies on society in change Volume 462 van East European monographs Social Science Monographs s 3 ISBN 9780880333597 Andrew Wheatcroft 2010 The Enemy at the Gate Habsburgs Ottomans and the Battle for Europe Basic Books s 206 ISBN 9780465020812 olu kirik baglanti Steve Fallon Sally Schafer 2015 Lonely Planet Budapest Lonely Planet ISBN 9781743605059 Peter F Sugar Peter Hanak A History of Hungary Indiana University Press 1994 pp 11 143 2 Ga bor A goston Bruce Alan Masters 2009 Encyclopedia of the Ottoman Empire Facts on File Library of World History Gale virtual reference library Infobase Publishing s 96 ISBN 9781438110257 IM Kunt Christine Woodhead 2014 Suleyman the Magnificent and His Age The Ottoman Empire in the Early Modern World Routledge ss 87 88 ISBN 9781317900597 Carl Skutsch 2013 Encyclopedia of the World s Minorities New York City Routledge s 1082 ISBN 9781135193881 a b c d Hungary 2009 In Encyclopaedia Britannica Retrieved 11 May 2009 from Encyclopaedia Britannica Online 25 Eylul 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde a b c A Country Study Hungary Federal Research Division Library of Congress 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 6 Mart 2009 PDF US Bureau of Intelligence and Research 3 Mart 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Historical World Atlas With the commendation of the Carthographia Budapest Hungary 2005 978 963 352 002 4 CM a b Steven W Sowards Twenty Five Lectures on Modern Balkan History The Balkans in the Age of Nationalism Lecture 4 Hungary and the limits of Habsburg authority Michigan State University Libraries 11 Nisan 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 11 Mayis 2009 a b c d e f Ottoman Warfare 1500 1700 Rhoads Murphey 1999 p 173 174 a b c Ottoman Warfare 1500 1700 Rhoads Murphey 1999 p 254Dis baglantilarCross and Crescent The Turkish Age in Hungary 1526 1699