Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu maddenin veya maddenin bir bölümünün gelişebilmesi için alakalı konuda uzman kişilere gereksinim duyulmaktadır. (Mayıs 2015) |
Vilâyet (Arapça: ولاية wilayah), 1864 yılında Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi ile tanımlanan birinci dereceden bir yönetim birimidir. 19 ve 20. yüzyıllarda önce Osmanlı Devleti, ardından 1960'a kadar Türkiye Cumhuriyeti'nde, bir valinin yönetimi altındaki birimdir. Bugün Türkiye'de vilayet, il anlamında kullanılır.
Vilayeti vali; Liva ve sancakları, mutasarrıf yönetirdi. Toplam 33 Osmanlı Devleti vilayeti vardı. Vilayetlerde de sancak, köy ve kaza alt yönetim birimleri olarak kullanılmıştır. 1900 yılında 29 vilayet ve 5 özerk devlet bulunmaktadır.
Etimoloji
Vilayet kelimesi Arapça kökenli olup; valilik, velilik, bir işin başında durma, bir sorumluluk üstlenme anlamlarına denk gelmektedir. Bundan hareketle vilayet tabiri, coğrafik bir terim olmaktan çok yönetsel bir terimdir. Yani değişik büyüklükteki veya genişlikteki yönetim birimleri vilayet şeklinde ifade edilebilir.
Tarihçe
Vilayet kelimesinin yönetim birimi anlamında kullanımı Osmanlılara dayanmaktadır. Vilayet, 19. ve 20. yüzyıllarda, Osmanlı Devleti'ndeki en büyük taşra yönetim birimiydi.
Günümüzde, çeşitli ülkelerde farklı adlarla ifade edilen yönetim birimleri, Türkçede vilayet veya il tabiri ile ifade edilir. Bir valinin (İng. governor) yönetimindeki vilayet (governorate); batıda genellikle province bazen de governorate tabiri ile ifade edilir.
Osmanlı'nın Vilayetleri
Osmanlı Vilayetleri listesi, 1864 yılında Teşkil-i Vilayet Nizamnamesi ile yürürlüğe giren uygulamalar sonucunda vilayet olarak tertiplenen idari birimleri listelemektedir. Vilayetlerde de sancak, köy ve kaza kullanılmıştır. 1900 yılında 29 vilayet ve 5 özerk devlet bulunmaktadır. Vilayeti vali, Liva ve sancakları, mutasarrıf yönetirdi. Toplam 33 Osmanlı Devleti vilayeti vardır.
Harita
1878'ten itibaren Batum, Artvin (Yusufeli hariç), Oltu'nun büyük bölümü, Iğdır, Ardahan ve Kars Rusya'nın eline geçmiştir. Berlin Antlaşması ile Osmanlı-Rus sınırı Ardeşen-Yusufeli-Oltu-Bayezit hattı olmuştur.
1881 yıllarında Osmanlı Devleti vilayetlerinin etkileşimli haritası:
*Cezayir-i = CBS= Cezayir-i Bahr-i Sefid Vilayeti
**MuA = Mamuret-ul-Aziz VilayetiListe
Vilayetler
- Adana Vilayeti
- Cezayir-i Bahr-i Sefid Vilayeti
- Halep Vilayeti
- Ankara Vilayeti
- Aydın Vilayeti
- Bağdat Vilayeti
- Basra Vilayeti
- Beyrut Vilayeti
- Bitlis Vilayeti
- Bosna Vilayeti
- Girit Vilayeti
- Tuna Vilayeti
- Diyarbekir Vilayeti
- Edirne Vilayeti
- Erzurum Vilayeti
- Hicaz Vilayeti
- Hüdavendigâr Vilayeti (Diğer adı Bursa)
- İstanbul Vilayeti
- Yanya Vilayeti
- Kastamonu Vilayeti
- Konya Vilayeti
- Kosova Vilayeti
- Mamuret-ul-Aziz Vilayeti (asıl adı Harput, bugün Elazığ)
- Manastır Vilayeti
- Musul Vilayeti (1879'dan itibaren)
- Selanik Vilayeti
- İşkodra Vilayeti
- Sivas Vilayeti
- Suriye Vilayeti(asıl adı Şam)
- Trablusgarp Vilayeti (Trablusu-Garb Trablusgarp)
- Van Vilayeti
Vasallar ve Özerkler
- Doğu Rumeli (Rumeli-i Şarkî): özerk vilayet (1878 - 1885); 1885 yılında Bulgaristan tarafından işgal edildi.
- Bingazi Sancağı: özerk sancak. 1875 yılında Trablusgarp vilayetinden ayrıldı.
- Biga Sancağı (diğer adı Kale-i Sultaniye) (özerk sancak, vilayete dahil değildir)
- Çatalca Sancağı (özerk sancak, vilayate dahil değil)
- Kıbrıs Sancağı - Osmanlı'ya bağlı sancak.
- Mısır Hidivliği (özerk hidivlik)
- İzmid Sancağı (özerk sancak, vilayete dahil değil)
- Kudüs Sancağı (Kudüs-i Şerif Mutasarrıflığı): Bugünkü Kudüs, Filistin ve İsrail'i kapsar..
- Mekke Şerifliği (özerk şeriflik, vilayete dahil değildir.)
- Zor Mutasarrıflığı: Müstakil mutasarrıflık.
- Cebel-i Lübnan Mutasarrıflığı: Müstakil mutasarrıflık.
- Sisam Beyliği (özerk yönetim)
- Tunus Eyaleti (Tunus Eyaleti) (özerk eyalet, beyleri tarafından yönetilir.)
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^
![image]()
Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Bengazi". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press. - ^ Palestine; A Modern History (1978) by Adulwahab Al Kayyali. Page 1
- ^
![image]()
Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Lebanon". Encyclopædia Britannica (11. bas.). Cambridge University Press.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddenin veya maddenin bir bolumunun gelisebilmesi icin alakali konuda uzman kisilere gereksinim duyulmaktadir Ayrintilar icin lutfen tartisma sayfasini inceleyin veya yeni bir tartisma baslatin Konu hakkinda uzman birini bulmaya yardimci olarak ya da maddeye gerekli bilgileri ekleyerek Vikipedi ye katkida bulunabilirsiniz Mayis 2015 Vilayet Arapca ولاية wilayah 1864 yilinda Teskil i Vilayet Nizamnamesi ile tanimlanan birinci dereceden bir yonetim birimidir 19 ve 20 yuzyillarda once Osmanli Devleti ardindan 1960 a kadar Turkiye Cumhuriyeti nde bir valinin yonetimi altindaki birimdir Bugun Turkiye de vilayet il anlaminda kullanilir Teskil i Vilayet Nizamnamesi nin Osmanli Turkcesi ile yayinlandigi Dustur 1 Donem 1 Cilt Sayfa 608 Vilayeti vali Liva ve sancaklari mutasarrif yonetirdi Toplam 33 Osmanli Devleti vilayeti vardi Vilayetlerde de sancak koy ve kaza alt yonetim birimleri olarak kullanilmistir 1900 yilinda 29 vilayet ve 5 ozerk devlet bulunmaktadir EtimolojiVilayet kelimesi Arapca kokenli olup valilik velilik bir isin basinda durma bir sorumluluk ustlenme anlamlarina denk gelmektedir Bundan hareketle vilayet tabiri cografik bir terim olmaktan cok yonetsel bir terimdir Yani degisik buyuklukteki veya genislikteki yonetim birimleri vilayet seklinde ifade edilebilir TarihceVilayet kelimesinin yonetim birimi anlaminda kullanimi Osmanlilara dayanmaktadir Vilayet 19 ve 20 yuzyillarda Osmanli Devleti ndeki en buyuk tasra yonetim birimiydi Gunumuzde cesitli ulkelerde farkli adlarla ifade edilen yonetim birimleri Turkcede vilayet veya il tabiri ile ifade edilir Bir valinin Ing governor yonetimindeki vilayet governorate batida genellikle province bazen de governorate tabiri ile ifade edilir Osmanli nin VilayetleriOsmanli Vilayetleri listesi 1864 yilinda Teskil i Vilayet Nizamnamesi ile yururluge giren uygulamalar sonucunda vilayet olarak tertiplenen idari birimleri listelemektedir Vilayetlerde de sancak koy ve kaza kullanilmistir 1900 yilinda 29 vilayet ve 5 ozerk devlet bulunmaktadir Vilayeti vali Liva ve sancaklari mutasarrif yonetirdi Toplam 33 Osmanli Devleti vilayeti vardir Harita 1878 ten itibaren Batum Artvin Yusufeli haric Oltu nun buyuk bolumu Igdir Ardahan ve Kars Rusya nin eline gecmistir Berlin Antlasmasi ile Osmanli Rus siniri Ardesen Yusufeli Oltu Bayezit hatti olmustur 1881 yillarinda Osmanli Devleti vilayetlerinin etkilesimli haritasi Adana Ankara Aydin Bagdat Basra Beyrut Bitlis Bosna CBS CBS Deyr i Zor Diyar i Bekr Dogu Rumeli Edirne Erzurum Girit Halep Hicaz Hudavendigar Istanbul Iskodra Kastamonu Kibris Konya Kosova Kudus Ma muretu l Aziz Manastir Misir Hidivligi Musul Selanik Sivas Suriye Trablusgarp Trabzon Yanya VanOsmanli vilayetlerini gosteren etkilesimli harita Cezayir i CBS Cezayir i Bahr i Sefid Vilayeti MuA Mamuret ul Aziz Vilayeti Liste Vilayetler Adana Vilayeti Cezayir i Bahr i Sefid Vilayeti Halep Vilayeti Ankara Vilayeti Aydin Vilayeti Bagdat Vilayeti Basra Vilayeti Beyrut Vilayeti Bitlis Vilayeti Bosna Vilayeti Girit Vilayeti Tuna Vilayeti Diyarbekir Vilayeti Edirne Vilayeti Erzurum Vilayeti Hicaz Vilayeti Hudavendigar Vilayeti Diger adi Bursa Istanbul Vilayeti Yanya Vilayeti Kastamonu Vilayeti Konya Vilayeti Kosova Vilayeti Mamuret ul Aziz Vilayeti asil adi Harput bugun Elazig Manastir Vilayeti Musul Vilayeti 1879 dan itibaren Selanik Vilayeti Iskodra Vilayeti Sivas Vilayeti Suriye Vilayeti asil adi Sam Trablusgarp Vilayeti Trablusu Garb Trablusgarp Van Vilayeti Trabzon VilayetiVasallar ve Ozerkler Dogu Rumeli Rumeli i Sarki ozerk vilayet 1878 1885 1885 yilinda Bulgaristan tarafindan isgal edildi Bingazi Sancagi ozerk sancak 1875 yilinda Trablusgarp vilayetinden ayrildi Biga Sancagi diger adi Kale i Sultaniye ozerk sancak vilayete dahil degildir Catalca Sancagi ozerk sancak vilayate dahil degil Kibris Sancagi Osmanli ya bagli sancak Misir Hidivligi ozerk hidivlik Izmid Sancagi ozerk sancak vilayete dahil degil Kudus Sancagi Kudus i Serif Mutasarrifligi Bugunku Kudus Filistin ve Israil i kapsar Mekke Serifligi ozerk seriflik vilayete dahil degildir Zor Mutasarrifligi Mustakil mutasarriflik Cebel i Lubnan Mutasarrifligi Mustakil mutasarriflik Sisam Beyligi ozerk yonetim Tunus Eyaleti Tunus Eyaleti ozerk eyalet beyleri tarafindan yonetilir Ayrica bakinizOsmanli eyaletleri listesiKaynakca Chisholm Hugh Ed 1911 Bengazi Encyclopaedia Britannica 11 bas Cambridge University Press Palestine A Modern History 1978 by Adulwahab Al Kayyali Page 1 Chisholm Hugh Ed 1911 Lebanon Encyclopaedia Britannica 11 bas Cambridge University Press