Ova Kızılderilileri ya da Ovalar Bölgesi Yerlileri veya Buffalo Yerlileri,Kuzey Amerika'nın ortasında Büyük Ovalar bölgesinde Kuzey Amerika yerlileri kültür bölgesinden yerli kültürü oluşturan Kızılderililer. Kuzeyde Subarktik Kızılderilileri, batıda Plato Kızılderilileri, Büyük Havza Kızılderilileri, güneybatıda Güneybatı Kızılderilileri, güneydoğuda Güneydoğu Kızılderilileri, doğuda ise Kuzeydoğu Kızılderilileri kültür gruplarıyla çevrilidir. Algonkin dilleri, Siyu dilleri, Atabask dilleri gibi birbirinden oldukça farklı dilleri konuşsalar da aynı kültürde buluşurlar.
Sınıflandırma
İki ana kültür grubu olarak sınıflandırılır:
- Birinci grup, çoğu 18. ve 19 yüzyıllarda ata bağımlı tam göçebe olup bizon gibi büyük sürüleri avlayan avcı ve toplayıcı, ufak bir kısmı ise tütün ve mısır yetiştiren halklardır:
- Algonkin dillerini konuşanlar: Karaayaklar, Arapaholar, Atsinalar, Şayenler, Ova Krileri, Ojibvalar (Ova Ojibvaları)
- Atabask dillerini konuşanlar: Tsutinalar, (Kiyova Apaçileri),
- Siyu dillerini konuşanlar: Apsalokeler, Nakotalar, Nakodalar, Lakota Siyuları
- Uto-Aztek dillerini konuşanlar: Komançiler
- Tano dillerini konuşanlar: Kiyovalar
- İzole dillerden:
- İkinci grup, Büyük Ovaların asıl yerlilerini içerir. Bizon avlasalar da ayrıca hem tarım hem de ticaret yapan yarı yerleşik halklardır:
- Siyu dillerini konuşanlar: Hidatsalar, Mandanlar, Dakota Siyuları, , , , Omahalar, Ponkalar, , Osageler,
- Kado dillerini konuşanlar: Arikaralar, , Pavniler,
Bizon soykırımı
Amerika bizonunun Kuzey Amerika'daki nüfusu:
Tarih | Bizon nüfusu |
Kızılderili zamanları | 60.000.000 |
1800 | 40.000.000 |
1850 | 20.000.000 |
1865 | 15.000.000 |
1870 | 14.000.000 |
1875 | 1.000.000 |
1880 | 395.000 |
1885 | 20.000 |
1889 | 1.091 |
1895 | 1.000 den az |
1902 | 1.940 |
1983 | 50.000 |
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ova Kizilderilileri ya da Ovalar Bolgesi Yerlileri veya Buffalo Yerlileri Kuzey Amerika nin ortasinda Buyuk Ovalar bolgesinde Kuzey Amerika yerlileri kultur bolgesinden yerli kulturu olusturan Kizilderililer Kuzeyde Subarktik Kizilderilileri batida Plato Kizilderilileri Buyuk Havza Kizilderilileri guneybatida Guneybati Kizilderilileri guneydoguda Guneydogu Kizilderilileri doguda ise Kuzeydogu Kizilderilileri kultur gruplariyla cevrilidir Algonkin dilleri Siyu dilleri Atabask dilleri gibi birbirinden oldukca farkli dilleri konussalar da ayni kulturde bulusurlar SiniflandirmaIki ana kultur grubu olarak siniflandirilir Birinci grup cogu 18 ve 19 yuzyillarda ata bagimli tam gocebe olup bizon gibi buyuk suruleri avlayan avci ve toplayici ufak bir kismi ise tutun ve misir yetistiren halklardir Algonkin dillerini konusanlar Karaayaklar Arapaholar Atsinalar Sayenler Ova Krileri Ojibvalar Ova Ojibvalari Atabask dillerini konusanlar Tsutinalar Kiyova Apacileri Siyu dillerini konusanlar Apsalokeler Nakotalar Nakodalar Lakota Siyulari Uto Aztek dillerini konusanlar Komanciler Tano dillerini konusanlar Kiyovalar Izole dillerden Ikinci grup Buyuk Ovalarin asil yerlilerini icerir Bizon avlasalar da ayrica hem tarim hem de ticaret yapan yari yerlesik halklardir Siyu dillerini konusanlar Hidatsalar Mandanlar Dakota Siyulari Omahalar Ponkalar Osageler Kado dillerini konusanlar Arikaralar Pavniler Bizon soykirimiAmerika bizonu Ova Kizilderililerinin hem ana besin hem de ana gecim kaynagidir Yasamlarini ve kulturlerini bunun uzerine kurmuslardir Amerika bizonunun Kuzey Amerika daki nufusu Tarih Bizon nufusuKizilderili zamanlari 60 000 0001800 40 000 0001850 20 000 0001865 15 000 0001870 14 000 0001875 1 000 0001880 395 0001885 20 0001889 1 0911895 1 000 den az1902 1 9401983 50 000Kaynakca a b AnaBritannica 1989 17 cilt sayfa 264 madde Ovalar Bolgesi Yerlileri Thornton Russell 1990 American Indian Holocaust and Survival A Population History since 1492 Norman University of Oklahoma Press 312 pp