Oğuzyolu, Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı bir köydür. Köyün eski adı Eruşeti'dir.
Oğuzyolu | |
---|---|
Ardahan'ın konumu | |
Oğuzyolu Oğuzyolu'ın Ardahan'daki konumu | |
Ülke | Türkiye |
İl | Ardahan |
İlçe | Hanak |
Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
Rakım | 2300 m |
Nüfus (2022) | |
• Toplam | 137 |
Zaman dilimi | (TSİ) |
İl alan kodu | 0478 |
İl plaka kodu | 75 |
Posta kodu | 75900 |
Köyün eski adı
Bugün Oğuzyolu adını taşıyan köyün bilinen en eski adı Eruşeti’dir. 4. yüzyıldan itibaren Gürcüce kaynaklarda adı geçen Eruşeti (ერუშეთი) Türkçeye Oruşet, Örşet, Oruşit gibi farklı biçimlerde girmiştir. Nitekim 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterinde köyün adı Oruşet (اوروشت) olarak geçer.93 Harbi’nde (1877-1878) bölgeyi ele geçiren Ruslar, 1886 tarihli nüfus sayımında köyün adını Osmanlıcasına uygun biçimde Oruşet (Орушет) olarak kaydetmiştir.
Eruşeti adı, 1928 tarihli Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı Osmanlıca yayında ise Oruşit/Oroşit (اوروشيت) olarak yazılmıştır. Bu yazılış biçimleri, İçişleri Bakanlığı’nın 1968’de yayımladığı Köylerimiz adlı yayında Örşet'e dönüşmüştür. Türkçede farklı biçimlerde yazılan Eruşeti, “yabancı kökten geldiği ve iltibasa yol açtığı” grelçesiyle Oğuzyolu olarak değiştirilmiştir.
Gürcistan'ın Türkiye sınırı boyunca uzanan dağlık tarihsel Eruşeti bölgesinin adı Eruşeti köyünden gelir.
Demografi
Eruşeti’nin de içinde yer aldığı Tao-Klarceti bölgesinde kadın ve erkeğin birlikte sayıldığı ilk nüfus tespiti Rus idaresi sırasında, 1886 yılında yapılmıştır. Bununla birlikte köyün Osmanlı egemenliğine girmesinden bir süre sonra yapılan tahrirle köyün hane sayısı belirlenmiştir. Bu tahririn yer aldığı 595 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan’a göre köyde 28 hane yaşıyordu. Her hanenin 5 kişiden oluştuğu varsayılırsa, Eruşeti’nin o tarihteki nüfusunun 140 kişiden oluştuğu sonucuna varılabilir. Bu defterde vergi vermekle yükümlü erke nüfus, Gabriel, Gogiça, Meraba, İordane, Eliazar, Maharebel, Rahip Elia, Enuka, Laşkara, Şoşita, Grigol, Amrosa, Vardzel, Batata, Abram, Gogina gibi adlardan oluşuyordu. Köyde yaşayan insan sayısı muhtemelen giderek azalmış olmalı ki Eruşeti’nin nüfusu 1878 yılında 8 hanedan oluşuyordu. Bu durum Osmanlı döneminde nüfusun bir kısmının din değiştirmemek için göç etmiş olmasına bağlanabilir. Rus idaresinin 1886 yılında yaptığı tespite göre köyün nüfusu 41 Türk (%70.7) ve 17’si (%29,3) Kürt olmak üzere 58 kişiden oluşuyordu. 1595 yılında kaydedilmiş erkek adlarına bakınca köyü terk etmeyip kalan nüfusun Türkleştiği, ayrıca köye sonradan Kürt nüfusun yerleştirildiği söylenebilir.
Köyün adının değiştirilmesinden sonra, 1960 tarihli genel nüfus sayımında Oğuzyolu (Örşet) olarak kaydedilmiş olan köyün nüfusu, 165’i erkek ve 183’ü kadın olmak üzere 348 kişiden oluşuyordu. Son yetmiş beş yılda nüfusun altı kat artması Rus idaresinin son bulmasından sonra Oğuzyolu’na yeni nüfusun yerleştirilmesiyle açıklanabilir. Oğuzyolu’nun nüfusu 1990 yılında 359, 2019 yılında 152 kişiye gerilemiştir. Bu durum köyden kente göçün özellikle 1990 yılından sonra gerçekleştiğini göstermektedir.
Tarihçe
Eruşeti’de 4. yüzyılda inşa edilen kiliseden hareketle buranın en geç bu tarihten itibaren bir yerleşim olduğu söylenebilir. Gürcü Kralı Vahtang Gorgasali döneminde Eruşeti piskoposluk merkeziydi. Eski çağlarda bir kent olan Eruşeti, erken Orta Çağ'da Gürcü Krallığı ve birleşik Gürcistan Krallığı, geç Orta Çağ'da Gürcü prensliği Samtshe-Saatabago sınırları içinde yer aldı. 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlıların eline geçti ve Çıldır Eyaleti içindeki köylerden biri haline geldi. 1595 tarihli Defter-i Mufassal Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahririne göre Eruşeti, Ardahan-i Büzürg livasına bağlı Meşe nahiyesinde yer alan bir köydü.
Uzun süre Osmanlı yönetimi altında kalan Eruşeti'yi 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Rusya İmparatorluğu ele geçirdi. Rus idaresinde Eruşeti Kars oblastında Ardahan sancağına (okrug) bağlı Ardahan kazasının (uçastok) bir köyüydü.I. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru Rus ordusunun bölgeden çekilmesinin ardından Oruşeti bağımsız Gürcistan sınırları içinde yer aldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti kuvvetleri de Ardahan ve Artvin bölgeleri ile geçici olarak Batum'u fiilen sınırlarına kattı. 16 Mart 1921’de imzalanan Moskova Antlaşması’yla Eruşeti'nin de içinde yer aldığı Ardahan ve Artvin bölgeleri Türkiye’ye bırakıldı.
Eruşeti 1928 tarihli Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları adlı Osmanlıca yayına göre Eruşeti (Oroşit), Kars ilinde Ardahan ilçesinin Damal nahiyesine bağlı bir köydü. Hanak’ın 1958’de ilçe yapılmasından sonra Eruşeti de bu kazaya bağlanan Damal nahiyesinin köyü haline geldi ve 1960 yılından önce adı Oğuzyolu olarak değiştirilmiş olan köy bu tarihten itibaren Hanak ilçesinde yer almaktadır. Köy, 2007-2012 yılları arasında Ortakent Beldesi'nin bir mahallesi olarak kayıtlarda yer almıştır.
Tarihi yapılar
Eruşeti, 5. yüzyılda, Gürcü kralı Vahtang Gorgasali döneminde piskoposluk merkezi haline geldi. Piskoposluk kilisesi olarak Bizans mimarisi tarzında inşa edilmiş üç nefli bir bazilika olan yapıdan günümüze sadece yıkıntıları kalmıştır. I. Dünya Savaşı sırasında Ardahan bölgesini gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli’nin verdiği bilgiye göre köyün sınırları içinde bir kilise daha vardı.
Eruşeti’deki bir diğer tarihsel yapı, yığma taştan inşa edilmiş olan kaledir. Deniz seviyesinden 2.340 metre yükseklikte bulunan kale, köyün merkezinin 2 km kuzeydoğusunda, bir tepede yer alır. Bugün yıkık durumda olan kalenin taşları köyün sakinleri tarafından ahırların yapımında kullanılmıştır. Taşlarının taşınmış olmasından dolayı kalenin eski biçimini tahmin etmek zorlaşmaktadır. 70 x 60 metre ölçülerinde olan kalenin kuzey kısmında daha fazla taş yığını vardır. Bu durum kalenin kulesinin bu kısımda olduğunu akla getirmektedir.
Coğrafya
Köy, Ardahan il merkezine 44 km, Hanak ilçe merkezine 18 km uzaklıktadır.
Nüfus
Yıllara göre köy nüfus verileri | |
---|---|
2022 | 137 |
2021 | 154 |
2020 | 151 |
2019 | 152 |
2018 | 153 |
2017 | 163 |
2016 | 163 |
2015 | 170 |
2014 | 176 |
2013 | 187 |
2012 | 187 |
2011 | 199 |
2010 | 200 |
2009 | 225 |
2008 | 242 |
2007 | 257 |
2000 | 258 |
1990 | 359 |
1985 | 424 |
1960 | 348 |
Kaynakça
- ^ (İngilizce). Fallingrain.com. 9 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l "Ardahan Hanak Oğuzyolu Köy Nüfusu". Nufusune.com. 22 Ekim 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h . tuik.gov.tr. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ a b c Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 205, .
- ^ a b Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 Cilt; I. Cilt (1947), s. 404, 480; II. Cilt (1941), s. 395, 469, III. Cilt, 535.
- ^ a b c . 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 762.
- ^ Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 737.
- ^ a b Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 Cilt; III. Cilt, 535.
- ^ Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Gürcüce ve Osmanlıca), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 Cilt; II. Cilt, s. 469.
- ^ a b Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1963). "1960 Genel Nüfus Sayımı: İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
- ^ a b Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1934, 2. cilt, s. 41.
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 762.
- ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 368, .
- ^ a b . YerelNet.org.tr. 4 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.
Dış bağlantılar
- Oğuzyolu, Hanak için uzaydan görüntü siteleri: Google, Yahoo, Microsoft
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Oguzyolu Ardahan ilinin Hanak ilcesine bagli bir koydur Koyun eski adi Eruseti dir OguzyoluKoyArdahan in konumuOguzyoluOguzyolu in Ardahan daki konumuUlkeTurkiyeIlArdahanIlceHanakCografi bolgeDogu Anadolu BolgesiRakim2300 mNufus 2022 Toplam137Zaman dilimiUTC 03 00 TSI Il alan kodu0478Il plaka kodu75Posta kodu75900Koyun eski adiBugun Oguzyolu adini tasiyan koyun bilinen en eski adi Eruseti dir 4 yuzyildan itibaren Gurcuce kaynaklarda adi gecen Eruseti ერუშეთი Turkceye Oruset Orset Orusit gibi farkli bicimlerde girmistir Nitekim 1595 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahrir defterinde koyun adi Oruset اوروشت olarak gecer 93 Harbi nde 1877 1878 bolgeyi ele geciren Ruslar 1886 tarihli nufus sayiminda koyun adini Osmanlicasina uygun bicimde Oruset Orushet olarak kaydetmistir Eruseti adi 1928 tarihli Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari adli Osmanlica yayinda ise Orusit Orosit اوروشيت olarak yazilmistir Bu yazilis bicimleri Icisleri Bakanligi nin 1968 de yayimladigi Koylerimiz adli yayinda Orset e donusmustur Turkcede farkli bicimlerde yazilan Eruseti yabanci kokten geldigi ve iltibasa yol actigi grelcesiyle Oguzyolu olarak degistirilmistir Gurcistan in Turkiye siniri boyunca uzanan daglik tarihsel Eruseti bolgesinin adi Eruseti koyunden gelir DemografiEruseti nin de icinde yer aldigi Tao Klarceti bolgesinde kadin ve erkegin birlikte sayildigi ilk nufus tespiti Rus idaresi sirasinda 1886 yilinda yapilmistir Bununla birlikte koyun Osmanli egemenligine girmesinden bir sure sonra yapilan tahrirle koyun hane sayisi belirlenmistir Bu tahririn yer aldigi 595 tarihli Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan a gore koyde 28 hane yasiyordu Her hanenin 5 kisiden olustugu varsayilirsa Eruseti nin o tarihteki nufusunun 140 kisiden olustugu sonucuna varilabilir Bu defterde vergi vermekle yukumlu erke nufus Gabriel Gogica Meraba Iordane Eliazar Maharebel Rahip Elia Enuka Laskara Sosita Grigol Amrosa Vardzel Batata Abram Gogina gibi adlardan olusuyordu Koyde yasayan insan sayisi muhtemelen giderek azalmis olmali ki Eruseti nin nufusu 1878 yilinda 8 hanedan olusuyordu Bu durum Osmanli doneminde nufusun bir kisminin din degistirmemek icin goc etmis olmasina baglanabilir Rus idaresinin 1886 yilinda yaptigi tespite gore koyun nufusu 41 Turk 70 7 ve 17 si 29 3 Kurt olmak uzere 58 kisiden olusuyordu 1595 yilinda kaydedilmis erkek adlarina bakinca koyu terk etmeyip kalan nufusun Turklestigi ayrica koye sonradan Kurt nufusun yerlestirildigi soylenebilir Koyun adinin degistirilmesinden sonra 1960 tarihli genel nufus sayiminda Oguzyolu Orset olarak kaydedilmis olan koyun nufusu 165 i erkek ve 183 u kadin olmak uzere 348 kisiden olusuyordu Son yetmis bes yilda nufusun alti kat artmasi Rus idaresinin son bulmasindan sonra Oguzyolu na yeni nufusun yerlestirilmesiyle aciklanabilir Oguzyolu nun nufusu 1990 yilinda 359 2019 yilinda 152 kisiye gerilemistir Bu durum koyden kente gocun ozellikle 1990 yilindan sonra gerceklestigini gostermektedir TarihceEruseti de 4 yuzyilda insa edilen kiliseden hareketle buranin en gec bu tarihten itibaren bir yerlesim oldugu soylenebilir Gurcu Krali Vahtang Gorgasali doneminde Eruseti piskoposluk merkeziydi Eski caglarda bir kent olan Eruseti erken Orta Cag da Gurcu Kralligi ve birlesik Gurcistan Kralligi gec Orta Cag da Gurcu prensligi Samtshe Saatabago sinirlari icinde yer aldi 16 yuzyilin ikinci yarisinda Osmanlilarin eline gecti ve Cildir Eyaleti icindeki koylerden biri haline geldi 1595 tarihli Defter i Mufassal Vilayet i Gurcistan adli Osmanli tahririne gore Eruseti Ardahan i Buzurg livasina bagli Mese nahiyesinde yer alan bir koydu Uzun sure Osmanli yonetimi altinda kalan Eruseti yi 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nda Rusya Imparatorlugu ele gecirdi Rus idaresinde Eruseti Kars oblastinda Ardahan sancagina okrug bagli Ardahan kazasinin ucastok bir koyuydu I Dunya Savasi nin sonlarina dogru Rus ordusunun bolgeden cekilmesinin ardindan Oruseti bagimsiz Gurcistan sinirlari icinde yer aldi Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda Ankara Hukumeti kuvvetleri de Ardahan ve Artvin bolgeleri ile gecici olarak Batum u fiilen sinirlarina katti 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi yla Eruseti nin de icinde yer aldigi Ardahan ve Artvin bolgeleri Turkiye ye birakildi Eruseti 1928 tarihli Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari adli Osmanlica yayina gore Eruseti Orosit Kars ilinde Ardahan ilcesinin Damal nahiyesine bagli bir koydu Hanak in 1958 de ilce yapilmasindan sonra Eruseti de bu kazaya baglanan Damal nahiyesinin koyu haline geldi ve 1960 yilindan once adi Oguzyolu olarak degistirilmis olan koy bu tarihten itibaren Hanak ilcesinde yer almaktadir Koy 2007 2012 yillari arasinda Ortakent Beldesi nin bir mahallesi olarak kayitlarda yer almistir Tarihi yapilarEruseti 5 yuzyilda Gurcu krali Vahtang Gorgasali doneminde piskoposluk merkezi haline geldi Piskoposluk kilisesi olarak Bizans mimarisi tarzinda insa edilmis uc nefli bir bazilika olan yapidan gunumuze sadece yikintilari kalmistir I Dunya Savasi sirasinda Ardahan bolgesini gezen Gurcu arastirmaci Konstantine Martvileli nin verdigi bilgiye gore koyun sinirlari icinde bir kilise daha vardi Eruseti deki bir diger tarihsel yapi yigma tastan insa edilmis olan kaledir Deniz seviyesinden 2 340 metre yukseklikte bulunan kale koyun merkezinin 2 km kuzeydogusunda bir tepede yer alir Bugun yikik durumda olan kalenin taslari koyun sakinleri tarafindan ahirlarin yapiminda kullanilmistir Taslarinin tasinmis olmasindan dolayi kalenin eski bicimini tahmin etmek zorlasmaktadir 70 x 60 metre olculerinde olan kalenin kuzey kisminda daha fazla tas yigini vardir Bu durum kalenin kulesinin bu kisimda oldugunu akla getirmektedir CografyaKoy Ardahan il merkezine 44 km Hanak ilce merkezine 18 km uzakliktadir NufusYillara gore koy nufus verileri2022 1372021 1542020 1512019 1522018 1532017 1632016 1632015 1702014 1762013 1872012 1872011 1992010 2002009 2252008 2422007 2572000 2581990 3591985 4241960 348Kaynakca Ingilizce Fallingrain com 9 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 a b c d e f g h i j k l Ardahan Hanak Oguzyolu Koy Nufusu Nufusune com 22 Ekim 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Nisan 2020 a b c d e f g h tuik gov tr 17 Agustos 2018 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 a b c Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 205 ISBN 9789941478178 a b Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 Cilt I Cilt 1947 s 404 480 II Cilt 1941 s 395 469 III Cilt 535 a b c 24 Subat 2020 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 27 Nisan 2020 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 762 Koylerimiz Yayimlayan Icisleri Bakanligi Ankara 1968 s 737 a b Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 Cilt III Cilt 535 Defter i Mufassal i Vilayet i Gurcistan Gurcuce ve Osmanlica Yayimlayan Sergi Cikia Tiflis 1941 1958 3 Cilt II Cilt s 469 a b Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1963 1960 Genel Nufus Sayimi Il Ilce Bucak ve Koyler itibariyla nufus PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 18 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 18 Subat 2020 a b Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1991 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Subat 2020 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1934 2 cilt s 41 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 762 Tao Klarceti Tarihsel ve Kulturel Anitlar Katalogu Gurcuce Editor Buba Kudava Yazarlar Nestan Bagauri Zurab Batiasvili Irma Beridze Buba Kudava Nikoloz Jgenti Goca Saitidze Natia Hizanisvili 2018 Tiflis s 368 ISBN 9789941478178 a b YerelNet org tr 4 Haziran 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 25 Nisan 2020 Basbakanlik Devlet Istatistik Enstitusu 1986 PDF sehirhafizasi sakarya edu tr 19 Subat 2020 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 18 Subat 2020 Dis baglantilarOguzyolu Hanak icin uzaydan goruntu siteleri Google Yahoo Microsoft