Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Pandemiler veya pandemik hastalıklar, dünyada birden fazla ülkede veya kıtada, çok geniş bir alanda yayılan ve etkisini gösteren salgın hastalıklara (epidemilere) verilen genel isimdir.
Etimoloji
Pandemi, Eski Yunanca'da tüm anlamına gelen παν (pan) ile insanlar anlamına gelen δῆμος (demos) kelimelerinden türetilmiştir.
Tanım
WHO (Dünya Sağlık Örgütü) tanımlamasına göre bir pandemi ancak aşağıdaki 3 koşulu sağladığında başlamış sayılır:
- Nüfusun daha önce maruz kalmadığı bir hastalığın ortaya çıkışı
- Hastalığa sebep olan etmenin insanlara bulaşması ve tehlikeli bir hastalığa yol açması
- Hastalık etmeninin insanlar arasında kolayca ve devamlı olarak yayılması
Bir hastalık veya tıbbi durum sadece yaygın olması ve çok sayıda insanın ölümüne yol açması nedeniyle pandemi olarak nitelendirilemez, aynı zamanda bulaşıcı olması gereklidir. Örneğin kanser, insanlarda çok sayıda ölüme sebep olan bir hastalık olmasına rağmen bulaşıcı olmadığı için pandemi olarak adlandırılmamaktadır (Bazı kanser türlerinin bulaşıcı etmenler tarafından ortaya çıkabildiği unutulmamalıdır).
Devam eden pandemiler
HIV/AIDS
AIDS küresel bir pandemidir. 2014 yılı itibarıyla, dünyada yaklaşık 36,9 milyon insan HIV virüsüne sahiptir. 2012 yılında, yaklaşık 17,2 milyon erkek, 16,8 milyon kadın ve 3,4 milyon 15 yaşından küçük çocuk AIDS hastasıydı. 2010 yılında 1,8 milyon insan AIDS nedeniyle öldü, bu sayı 2005 yılında 2,2 milyondu.
COVID-19
COVID-19 pandemisi, Aralık 2019'da başlamış, Çin'in Hubei bölgesinin başkenti olan Vuhan kökenli SARS-CoV-2 olarak adlandırılan yeni bir koronavirüsün neden olduğu pandemidir. İlerleyen zamanlarda Avrupa, Kuzey Amerika ve Asya-Pasifik'te yer alan çeşitli ülkelere yayılmış olan salgın, 11 Mart 2020'de Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi ilan edildi.
Tarihi pandemi ve epidemiler
- Kara veba
- Kolera - 19. yüzyıl boyunca tam altı kez pandemi ilan edilmiştir.
- Grip (Influenza)
- COVID-19 pandemisi
Kaynakça
- ^ "Pandemi Nedir? Corona Virüsü Neden Pandemi İlan Edildi? | Bunları Biliyor Musunuz? | Bilgi Köşesi | Medipol Sağlık Grubu". medipol.com.tr. 19 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Mart 2024.
- ^ Cohen, MS; Hellmann, N; Levy, JA; DeCock, K; Lange, J (Nisan 2008). "The spread, treatment, and prevention of HIV-1: evolution of a global pandemic". The Journal of Clinical Investigation. 118 (4). ss. 1244-54. doi:10.1172/JCI34706. (PMC) 2276790 $2. (PMID) 18382737.
- ^ "Fact Sheet". UNAIDS.org. 2013. 15 Haziran 2017 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 4 Aralık 2013.
- ^ a b "UNAIDS 2011 pg. 1–10" (PDF). 16 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Mart 2020.
- ^ Küskü, Fırat. "II. Abdülhamid Pandemi ile Nasıl Başa Çıkmıştı? / How did Abdul Hamid II Cope With The Pandemic?". ULUSLARARASI KAPADOKYA SALGIN DÖNEMLERI KONGRESI. 28 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 16 Kasım 2021.
Dış bağlantılar
- WHO - Küresel sağlık sorunları hakkında otoriter bilgi kaynağı19 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Avrupa'yı geçmişte harap eden pandemikler7 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- CDC: Grip pandemi safhaları11 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Safe Care Campaign 14 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- A.B.D. hükümentinin pandemik grip ve kuş gribi bilgilendirme sayfası26 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- 'Defying Death' 30 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Freeview 'Next Big Thing' Video. A Discussion by the Vega Science Trust and the BBC/OU
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pandemiler veya pandemik hastaliklar dunyada birden fazla ulkede veya kitada cok genis bir alanda yayilan ve etkisini gosteren salgin hastaliklara epidemilere verilen genel isimdir 1918 1919 yillarinda meydana gelen Ispanyol gribi salgini dunya capinda dramatik olumle sonuclandi EtimolojiPandemi Eski Yunanca da tum anlamina gelen pan pan ile insanlar anlamina gelen dῆmos demos kelimelerinden turetilmistir TanimWHO Dunya Saglik Orgutu tanimlamasina gore bir pandemi ancak asagidaki 3 kosulu sagladiginda baslamis sayilir Nufusun daha once maruz kalmadigi bir hastaligin ortaya cikisi Hastaliga sebep olan etmenin insanlara bulasmasi ve tehlikeli bir hastaliga yol acmasi Hastalik etmeninin insanlar arasinda kolayca ve devamli olarak yayilmasi Bir hastalik veya tibbi durum sadece yaygin olmasi ve cok sayida insanin olumune yol acmasi nedeniyle pandemi olarak nitelendirilemez ayni zamanda bulasici olmasi gereklidir Ornegin kanser insanlarda cok sayida olume sebep olan bir hastalik olmasina ragmen bulasici olmadigi icin pandemi olarak adlandirilmamaktadir Bazi kanser turlerinin bulasici etmenler tarafindan ortaya cikabildigi unutulmamalidir Devam eden pandemilerHIV AIDS AIDS kuresel bir pandemidir 2014 yili itibariyla dunyada yaklasik 36 9 milyon insan HIV virusune sahiptir 2012 yilinda yaklasik 17 2 milyon erkek 16 8 milyon kadin ve 3 4 milyon 15 yasindan kucuk cocuk AIDS hastasiydi 2010 yilinda 1 8 milyon insan AIDS nedeniyle oldu bu sayi 2005 yilinda 2 2 milyondu COVID 19 COVID 19 pandemisi Aralik 2019 da baslamis Cin in Hubei bolgesinin baskenti olan Vuhan kokenli SARS CoV 2 olarak adlandirilan yeni bir koronavirusun neden oldugu pandemidir Ilerleyen zamanlarda Avrupa Kuzey Amerika ve Asya Pasifik te yer alan cesitli ulkelere yayilmis olan salgin 11 Mart 2020 de Dunya Saglik Orgutu tarafindan pandemi ilan edildi Tarihi pandemi ve epidemilerKara veba Kolera 19 yuzyil boyunca tam alti kez pandemi ilan edilmistir Grip Influenza Ispanyol gribi Hong Kong gribi Domuz gribi COVID 19 pandemisiKaynakca Pandemi Nedir Corona Virusu Neden Pandemi Ilan Edildi Bunlari Biliyor Musunuz Bilgi Kosesi Medipol Saglik Grubu medipol com tr 19 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 19 Mart 2024 Cohen MS Hellmann N Levy JA DeCock K Lange J Nisan 2008 The spread treatment and prevention of HIV 1 evolution of a global pandemic The Journal of Clinical Investigation 118 4 ss 1244 54 doi 10 1172 JCI34706 PMC 2276790 2 PMID 18382737 Fact Sheet UNAIDS org 2013 15 Haziran 2017 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 4 Aralik 2013 a b UNAIDS 2011 pg 1 10 PDF 16 Haziran 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi PDF Erisim tarihi 13 Mart 2020 Kusku Firat II Abdulhamid Pandemi ile Nasil Basa Cikmisti How did Abdul Hamid II Cope With The Pandemic ULUSLARARASI KAPADOKYA SALGIN DONEMLERI KONGRESI 28 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 16 Kasim 2021 Dis baglantilarWHO Kuresel saglik sorunlari hakkinda otoriter bilgi kaynagi19 Ocak 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Avrupa yi gecmiste harap eden pandemikler7 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde CDC Grip pandemi safhalari11 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Safe Care Campaign 14 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde A B D hukumentinin pandemik grip ve kus gribi bilgilendirme sayfasi26 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde Defying Death 30 Aralik 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde Freeview Next Big Thing Video A Discussion by the Vega Science Trust and the BBC OU