Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Partikrasi, vatandaşlar veya bireysel politikacılar yerine siyasi partilerin hükûmetin birincil temeli olduğu bir yönetim biçimidir.
İtalyan siyaset bilimci Mauro Calise'nin 1994'te savunduğu şekliyle, bu terim genellikle partilerin çok fazla güce sahip olduğunu ima eden aşağılayıcı bir terimdir. Ayrıca, erken dönemlerde demokrasilerde yalnızca az eğitimli ve kolayca yanlış yönlendirilebilen bir kalabalık tarafından yönetildiği (demos) iddia edilmiştir. Partikrasiyi daha kesin bir bilimsel kavram haline getirme çabaları kısmen başarılı görünmektedir.
Gerekçesi ve türleri
Partikrasi, kampanya maliyeti ve medyanın etkisi arttıkça yerleşme eğilimindedir, böylece büyük seçim bölgeleri ile ulusal düzeyde yaygın olabilir, ancak aynı anda yerel düzeyde mevcut olmayabilir; önce gelen siyasetçiler, partilerine hakim olmak için kamuoyu üzerinde yeterli etkiye sahip olabilir.
Nihai partikrasi tek parti rejimidir, ancak bu rejimde parti bir anlamda gerçek bir parti değildir, çünkü diğer partilere rakip olmak gibi temel bir işlevi yerine getirmez. Bu devletlerde partiler genellikle yasalarla kurulurken, çok partili devletlerde partiler yasalar yerine kendi tüzüklerine dayanır ya da etkili bir şekilde engellenemez.
Çok partili rejimlerde, her bir partinin kendi içindeki bireysel özerklik derecesi, parti kurallarına ve geleneklerine göre ve bir partinin iktidarda olup olmamasına ve tek başına mı (çoğunlukla fiili iki partili sistemlerde) yoksa koalisyon içinde mi olduğuna bağlı olarak değişebilir. Koalisyon kurmaya duyulan matematiksel ihtiyaç, bir yandan tek bir partinin potansiyel olarak tamamen kontrolü ele geçirmesini engellerken, diğer yandan da, partinin vaatlerini yerine getirmemesi durumunda seçmenlerine karşı sorumlu olmaması için bir bahane sağlar.
Örnekler
II. Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya'da gelişen parti sistemi partikrasi için örnek teşkil etmektedir. Çoğu Avrupa parlamenter sisteminden daha açık bir şekilde, partiler Alman Federal Cumhuriyeti'nin siyasetinde bireylerin rolünü çok geride bırakan baskın bir rol oynamaktadır. Anayasanın 21. Maddesine göre "siyasi partiler halkın siyasi iradesinin oluşmasına katılırlar. Serbestçe kurulabilirler. İç örgütlenmeleri demokratik ilkelere uygun olmalıdır. Fonlarının kaynakları hakkında kamuya hesap vermek zorundadırlar." 1967 tarihli "Partiler Kanunu" partilerin siyasi süreçteki rolünü daha da sağlamlaştırmış ve parti örgütlenmesi, üyelik hakları ve aday gösterme gibi belirli prosedürleri ele almıştır. Madde 21'de belirtilen eğitim işlevi ("siyasi iradenin oluşmasına" katılım), partilerin sadece seçmenlerin isteklerini yerine getirmekten ziyade kamuoyunun belirlenmesine yardımcı olması gerektiğini göstermektedir.
Demir Perde'nin diğer tarafında ise Doğu Almanya pek demokratik değildi, ancak en azından teorik olarak SSCB'den daha demokratikti, çünkü Sosyalist Birlik Partisi, azınlıkta olan küçük çıkar grubu partilerinin varlığına izin veriyordu.
Amerikan İç Savaşı'nın öncesinden bu yana Demokratik ve Cumhuriyetçi partilerin sürekli olarak iktidarda olduğu Amerika Birleşik Devletleri, bir partikrasi ya da Safire'nin tanımında olduğu gibi bir siyasi makine olarak görülebilir.
2010-2012 Yunanistan protestolarının nedenlerinden biri de partikrasidir.[]
Bazı akademisyenler[] Meksika'da bulunan Kurumsal Devrimci Partisini, 70 yılı aşkın bir süre Meksika'yı yönettiği, daha sonra Ulusal Hareket Partisi'ne partisine karşı 12 yıl boyunca iktidarı kaybettiği ve 2012'de tekrar kazanıp 2018'de Morena'ya karşı tekrar kaybettiği için bir "devlet partisi" ya da "mükemmel bir diktatörlük partisi" olarak nitelendirmiştir.
İrlanda da bir partikrasi olarak görülebilir.[] Devletin kuruluşundan bu yana iki partiden biri - Fianna Fáil ve Fine Gael, ya tek başına ya da koalisyon halinde her zaman hükûmeti yönetmiştir. İlk Fianna Fáil hükûmetinin 9 Mart 1932'de kurulmasından 2011 seçimlerine kadar geçen 79 yılın 61'inde parti iktidardaydı. Geri kalan yıllarda ise Fine Gael iktidarı elinde tuttu.
Güney Afrika'da, Afrika Ulusal Kongresi, yıllar içinde yaşanan birçok tartışmaya rağmen, 1994'teki ilk özgür ve adil seçimlerden bu yana iktidar partisi olmuştur.
Brezilya da bir partikrasi olarak kabul edilebilir, bazı insanlar ise ülkeyi bir plütokrasi olarak görmektedir. Brezilya'ya benzer siyasi makineler, kırsal bölgelerde, bazı Afrika devletlerinde ve komünizm sonrası Doğu Avrupa ülkeleri gibi gelişmekte olan diğer demokrasilerde, sistemin veya siyasi klientalizm olarak adlandırılmıştır.
İsveç Sosyal Demokrat Partisi, "halk meclisleri"ndeki güçlü varlıkları nedeniyle bir dereceye kadar "siyasi makine" olarak da anılıyor.
Japonya Liberal Demokrat Partisi, tarım büroları ve yol yapım ajansları üzerindeki kontrolü aracılığıyla banliyö ve kırsal alanlarda iktidarını sürdüren bir başka siyasi makine olarak anılmaktadır. Japonya'da siyasi makineler için jiban (kelime anlamıyla "temel" ya da "kuruluş") kelimesi kullanılır. On yıllar boyunca LDP, kırsal alanlar için büyük miktarlarda para harcayarak, başta tarım olmak üzere pek çok grupla klientalist bağlar kurarak kırsal seçim bölgelerine hakim olmayı başardı. Bu durum 1990'lara kadar sürmüş ve daha az etkili olmaya başladıktan sonra terk edilmiştir. Japon siyasi hizip liderlerinin, astlarının seçimleri kazanmasına yardımcı olmak için fon anlamına gelen mochidai, yani çerez parası dağıtması beklenir. Parti Genel Merkezi 1989'da yıllık yılsonu hediyesi olarak Diet'in her üyesine 200.000 dolar verdi. Bazı destekçiler, düğünlerde, cenazelerde, yeni yıl partilerinde ve diğer etkinliklerde politikacılar tarafından seçmenlere dağıtılan para ödemeleri gibi hayırseverin faydalarını toplamak için yanlışları görmezden gelmişlerdir. Siyasi bağlar, elit siyasetçilerin aileleri arasındaki evliliklerle bir arada tutulmaktadır. İkinci kuşak siyasi aileler olan Nisei'ler, isim-tanınırlık, iş bağlantıları ve mali kaynaklar ile kişisel siyasi makinelerin rolünün birleşimi sayesinde Japon siyasetinde giderek artan bir sayıya ulaşmıştır.
Türkiye'de 2002 seçimlerinde Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde Adalet ve Kalkınma Partisi tek başına iktidara geldi. Adalet ve Kalkınma Partisi 2002 yılından bu yana kurulan tüm hükûmetlerde bulundu. İkinci olan Cumhuriyet Halk Partisi ise 2002 seçimleriyle beraber ana muhalefet partisi oldu ve o seçimlerden beri bu konumunu korudu. Ülke siyaseti bu iki siyasi partinin rekabeti etrafında şekillendi.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "Political Science Quarterly: Conference Issue: Presidential and Parliamentary Democracies: Which Work Best?, Special Issue 1994: The Italian Particracy: Beyond President and Parliament". www.psqonline.org. s. 4. 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2024.
- ^ "Political Science Quarterly: Conference Issue: Presidential and Parliamentary Democracies: Which Work Best?, Special Issue 1994: The Italian Particracy: Beyond President and Parliament". www.psqonline.org. 28 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 28 Ocak 2016.
- ^ Brennan, Geoffrey, 1944 (1993). Democracy and decision : the pure theory of electoral preference. Lomasky, Loren E. Cambridge [England]: Cambridge University Press. s. 22. ISBN . OCLC 25746797.
- ^ "German Political Parties". German Culture. Tatyana Gordeeva. 28 Aralık 2015. 7 Şubat 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Şubat 2016.
Madde 21'de ("siyasi iradenin oluşturulması") belirtilen eğitim işlevi, partilerin sadece seçmenlerin isteklerini yerine getirmekten ziyade kamuoyunun belirlenmesine yardımcı olmaları gerektiğini göstermektedir.
- ^ a b The American Journey, Reconstruction to the Present. Student. Glencoe/McGraw-Hill. 2005. ISBN .
- ^ Safire, Nicole (1978). ""Machine politics"". Safire's Political Dictionary. 1. Random House. ss. 391-392. ISBN . (kitabın "Siyasetin Yeni Dili" başlıklı daha eski bir versiyonu bulunmaktadır)
- ^ Editorial Research Reports, 1, Congressional Quarterly, 1973
- ^ STEVEN R. REED, ETHAN SCHEINER and MICHAEL F. THIES (2012). "The End of LDP Dominance and the Rise of Party-Oriented Politics in Japan". The Journal of Japanese Studies. 38 (2). ss. 353-376.
- ^ Roger W. Bowen; Joel J. Kassiola (2016). Japan's Dysfunctional Democracy: The Liberal Democratic Party and Structural Corruption: The Liberal Democratic Party and Structural Corruption. Routledge. ss. 82-83. ISBN .
- ^ Cesare M. Scartozzi (9 Şubat 2017). "Hereditary Politics in Japan: A Family Business". The Diplomat. 26 Mart 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 21 Mayıs 2024.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Partikrasi vatandaslar veya bireysel politikacilar yerine siyasi partilerin hukumetin birincil temeli oldugu bir yonetim bicimidir Italyan siyaset bilimci Mauro Calise nin 1994 te savundugu sekliyle bu terim genellikle partilerin cok fazla guce sahip oldugunu ima eden asagilayici bir terimdir Ayrica erken donemlerde demokrasilerde yalnizca az egitimli ve kolayca yanlis yonlendirilebilen bir kalabalik tarafindan yonetildigi demos iddia edilmistir Partikrasiyi daha kesin bir bilimsel kavram haline getirme cabalari kismen basarili gorunmektedir Gerekcesi ve turleriPartikrasi kampanya maliyeti ve medyanin etkisi arttikca yerlesme egilimindedir boylece buyuk secim bolgeleri ile ulusal duzeyde yaygin olabilir ancak ayni anda yerel duzeyde mevcut olmayabilir once gelen siyasetciler partilerine hakim olmak icin kamuoyu uzerinde yeterli etkiye sahip olabilir Nihai partikrasi tek parti rejimidir ancak bu rejimde parti bir anlamda gercek bir parti degildir cunku diger partilere rakip olmak gibi temel bir islevi yerine getirmez Bu devletlerde partiler genellikle yasalarla kurulurken cok partili devletlerde partiler yasalar yerine kendi tuzuklerine dayanir ya da etkili bir sekilde engellenemez Cok partili rejimlerde her bir partinin kendi icindeki bireysel ozerklik derecesi parti kurallarina ve geleneklerine gore ve bir partinin iktidarda olup olmamasina ve tek basina mi cogunlukla fiili iki partili sistemlerde yoksa koalisyon icinde mi olduguna bagli olarak degisebilir Koalisyon kurmaya duyulan matematiksel ihtiyac bir yandan tek bir partinin potansiyel olarak tamamen kontrolu ele gecirmesini engellerken diger yandan da partinin vaatlerini yerine getirmemesi durumunda secmenlerine karsi sorumlu olmamasi icin bir bahane saglar OrneklerII Dunya Savasi ndan sonra Almanya da gelisen parti sistemi partikrasi icin ornek teskil etmektedir Cogu Avrupa parlamenter sisteminden daha acik bir sekilde partiler Alman Federal Cumhuriyeti nin siyasetinde bireylerin rolunu cok geride birakan baskin bir rol oynamaktadir Anayasanin 21 Maddesine gore siyasi partiler halkin siyasi iradesinin olusmasina katilirlar Serbestce kurulabilirler Ic orgutlenmeleri demokratik ilkelere uygun olmalidir Fonlarinin kaynaklari hakkinda kamuya hesap vermek zorundadirlar 1967 tarihli Partiler Kanunu partilerin siyasi surecteki rolunu daha da saglamlastirmis ve parti orgutlenmesi uyelik haklari ve aday gosterme gibi belirli prosedurleri ele almistir Madde 21 de belirtilen egitim islevi siyasi iradenin olusmasina katilim partilerin sadece secmenlerin isteklerini yerine getirmekten ziyade kamuoyunun belirlenmesine yardimci olmasi gerektigini gostermektedir Demir Perde nin diger tarafinda ise Dogu Almanya pek demokratik degildi ancak en azindan teorik olarak SSCB den daha demokratikti cunku Sosyalist Birlik Partisi azinlikta olan kucuk cikar grubu partilerinin varligina izin veriyordu Amerikan Ic Savasi nin oncesinden bu yana Demokratik ve Cumhuriyetci partilerin surekli olarak iktidarda oldugu Amerika Birlesik Devletleri bir partikrasi ya da Safire nin taniminda oldugu gibi bir siyasi makine olarak gorulebilir 2010 2012 Yunanistan protestolarinin nedenlerinden biri de partikrasidir kaynak belirtilmeli Bazi akademisyenler kim Meksika da bulunan Kurumsal Devrimci Partisini 70 yili askin bir sure Meksika yi yonettigi daha sonra Ulusal Hareket Partisi ne partisine karsi 12 yil boyunca iktidari kaybettigi ve 2012 de tekrar kazanip 2018 de Morena ya karsi tekrar kaybettigi icin bir devlet partisi ya da mukemmel bir diktatorluk partisi olarak nitelendirmistir Irlanda da bir partikrasi olarak gorulebilir kim Devletin kurulusundan bu yana iki partiden biri Fianna Fail ve Fine Gael ya tek basina ya da koalisyon halinde her zaman hukumeti yonetmistir Ilk Fianna Fail hukumetinin 9 Mart 1932 de kurulmasindan 2011 secimlerine kadar gecen 79 yilin 61 inde parti iktidardaydi Geri kalan yillarda ise Fine Gael iktidari elinde tuttu Guney Afrika da Afrika Ulusal Kongresi yillar icinde yasanan bircok tartismaya ragmen 1994 teki ilk ozgur ve adil secimlerden bu yana iktidar partisi olmustur Brezilya da bir partikrasi olarak kabul edilebilir bazi insanlar ise ulkeyi bir plutokrasi olarak gormektedir Brezilya ya benzer siyasi makineler kirsal bolgelerde bazi Afrika devletlerinde ve komunizm sonrasi Dogu Avrupa ulkeleri gibi gelismekte olan diger demokrasilerde sistemin veya siyasi klientalizm olarak adlandirilmistir Isvec Sosyal Demokrat Partisi halk meclisleri ndeki guclu varliklari nedeniyle bir dereceye kadar siyasi makine olarak da aniliyor Japonya Liberal Demokrat Partisi tarim burolari ve yol yapim ajanslari uzerindeki kontrolu araciligiyla banliyo ve kirsal alanlarda iktidarini surduren bir baska siyasi makine olarak anilmaktadir Japonya da siyasi makineler icin jiban kelime anlamiyla temel ya da kurulus kelimesi kullanilir On yillar boyunca LDP kirsal alanlar icin buyuk miktarlarda para harcayarak basta tarim olmak uzere pek cok grupla klientalist baglar kurarak kirsal secim bolgelerine hakim olmayi basardi Bu durum 1990 lara kadar surmus ve daha az etkili olmaya basladiktan sonra terk edilmistir Japon siyasi hizip liderlerinin astlarinin secimleri kazanmasina yardimci olmak icin fon anlamina gelen mochidai yani cerez parasi dagitmasi beklenir Parti Genel Merkezi 1989 da yillik yilsonu hediyesi olarak Diet in her uyesine 200 000 dolar verdi Bazi destekciler dugunlerde cenazelerde yeni yil partilerinde ve diger etkinliklerde politikacilar tarafindan secmenlere dagitilan para odemeleri gibi hayirseverin faydalarini toplamak icin yanlislari gormezden gelmislerdir Siyasi baglar elit siyasetcilerin aileleri arasindaki evliliklerle bir arada tutulmaktadir Ikinci kusak siyasi aileler olan Nisei ler isim taninirlik is baglantilari ve mali kaynaklar ile kisisel siyasi makinelerin rolunun birlesimi sayesinde Japon siyasetinde giderek artan bir sayiya ulasmistir Turkiye de 2002 secimlerinde Recep Tayyip Erdogan liderliginde Adalet ve Kalkinma Partisi tek basina iktidara geldi Adalet ve Kalkinma Partisi 2002 yilindan bu yana kurulan tum hukumetlerde bulundu Ikinci olan Cumhuriyet Halk Partisi ise 2002 secimleriyle beraber ana muhalefet partisi oldu ve o secimlerden beri bu konumunu korudu Ulke siyaseti bu iki siyasi partinin rekabeti etrafinda sekillendi Ayrica bakinizBaskin parti sistemi Tek parti rejimi Iki partili sistemKaynakca Political Science Quarterly Conference Issue Presidential and Parliamentary Democracies Which Work Best Special Issue 1994 The Italian Particracy Beyond President and Parliament www psqonline org s 4 28 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2024 Political Science Quarterly Conference Issue Presidential and Parliamentary Democracies Which Work Best Special Issue 1994 The Italian Particracy Beyond President and Parliament www psqonline org 28 Agustos 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 28 Ocak 2016 Brennan Geoffrey 1944 1993 Democracy and decision the pure theory of electoral preference Lomasky Loren E Cambridge England Cambridge University Press s 22 ISBN 0 521 33040 8 OCLC 25746797 KB1 bakim Birden fazla ad yazar listesi link German Political Parties German Culture Tatyana Gordeeva 28 Aralik 2015 7 Subat 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Subat 2016 Madde 21 de siyasi iradenin olusturulmasi belirtilen egitim islevi partilerin sadece secmenlerin isteklerini yerine getirmekten ziyade kamuoyunun belirlenmesine yardimci olmalari gerektigini gostermektedir a b The American Journey Reconstruction to the Present Student Glencoe McGraw Hill 2005 ISBN 0078609801 Safire Nicole 1978 Machine politics Safire s Political Dictionary 1 Random House ss 391 392 ISBN 9780394502618 kitabin Siyasetin Yeni Dili baslikli daha eski bir versiyonu bulunmaktadir Editorial Research Reports 1 Congressional Quarterly 1973 STEVEN R REED ETHAN SCHEINER and MICHAEL F THIES 2012 The End of LDP Dominance and the Rise of Party Oriented Politics in Japan The Journal of Japanese Studies 38 2 ss 353 376 Roger W Bowen Joel J Kassiola 2016 Japan s Dysfunctional Democracy The Liberal Democratic Party and Structural Corruption The Liberal Democratic Party and Structural Corruption Routledge ss 82 83 ISBN 978 1315290317 Cesare M Scartozzi 9 Subat 2017 Hereditary Politics in Japan A Family Business The Diplomat 26 Mart 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 21 Mayis 2024