Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
İsveç Sosyal Demokrat Partisi (İsveççe: Sveriges socialdemokratiska arbetareparti, SAP), resmî adıyla İsveç Sosyal Demokrat İşçi Partisi (İsveççe: Sveriges Socialdemokratiska Arbetareparti, S/SAP) veya yaygın olarak kullanılan adıyla Sosyal Demokratlar (İsveççe: Socialdemokraterna), İsveç'te 1889'da kurulmuş, sosyal demokrat bir siyasi partidir. İsveç'in en eski ve güncel üye sayısı olarak en büyük siyasî partisidir.
İsveç Sosyal Demokrat Partisi Sveriges socialdemokratiska arbetareparti | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | S/SAP |
| Genel başkan | Magdalena Andersson |
| (Genel sekreter) | |
| Kuruluş tarihi | 23 Nisan 1889) |
| Merkez | 68, Stockholm |
| Öğrenci kolu | İsveç Sosyal Demokrat Öğrencileri |
| Gençlik kolu | İsveç Sosyal Demokrat Gençlik Birliği |
| Üyelik (2020) |  75.000 |
| İdeoloji | |
| Siyasi pozisyon | Merkez sol |
| Uluslararası üyelik | İlerici İttifak |
| Avrupa üyeliği | Avrupa Sosyalistler Partisi |
| Resmî renkler | Kırmızı |
| Riksdag | 107 / 349 |
| Avrupa Parlamentosu | 5 / 21 |
| İsveç'in il meclisleri | 572 / 1.597 |
| Belediye Meclisleri | 4.364 / 12.780 |
| İnternet sitesi | |
socialdemokraterna.se | |
 İsveç | |
Tarihçe
Nisan 1889'da Stockholm'da İsveç Sosyal Demokrat İşçi Partisi (socialdemokratiska arbetareparti) adıyla kuruldu.
Partinin 1898'de kurulan Genel İşçi Konfederasyonu ile sıkı bağları oldu.
Başlangıçta Marksist bir partiydi; giderek reformculuğa yöneldi ve yalnız işçilerin değil, tüm emekçilerin partisi olma yoluna gitti. Lideri Hjalmar Branting'in etkisiyle liberallere yaklaştı ve parlamentoda etkin olmakya devam etti. Öte yandan partinin içinde H. Bergegren'in başını çektiği radikal bir eğilim de vardı.
I. Dünya Savaşında tarafsız kalan parti, H. Branting'i hükûmete soktu (1917-1918). Branting, 1920'de ve 1921-1923, sonra da 1924-25 yılları arasında hükûmet başkanı oldu. Parti 1932 yılında, Köylü Partisiyle iş birliği yaparak iktidara geldi.
1936'daki seçimlerde oyların %46'sını kazanarak II. Dünya Savaşına kadar ülkeyi yönetti. Sosyal Demokratlar bu dönemde birçok sosyal yasa çıkarttılar; yeni vergi yasalarıyla sosyal eşitsizliği azaltacak uygulamalar yaptılar; yeni iş alanları yaratmak için kamu yatırımlarını geliştirdiler.
II. Dünya Savaşında da tarafsızlık politikası izleyen partinin ve hükûmetin başında 1946'dan 1969'a kadar Tage Erlander kaldı. Bu dönemde sosyal reformlar sürdürüldü (eğitimin demokratikleştirilmesi, ailenin devletçe korunması vb.) ve dış siyasette barışçı çalışmalar yapıldı.
1969 yılında Olof Palme, Erlander'in yerini aldı. Fakat 1970'li yılların başında Sosyal Demokratlar uzun süre iktidar olmalarının yarattığı belirli bir yorgunluk yaşarlarken liberal ve muhafazakâr muhalefet güçleniyordu.
1976 yılında yapılan seçimler liberal muhafazakâr partinin zaferiyle sonuçlandı. Bununla birlikte Olof Palme 1982'de yeniden iktidara geldi.
Palme, Şubat 1986'da öldürülünce yerine Ingvar Carlsson geçti. Başarılı ekonomi politikaları sosyal demokratları güçlendirdi. 1988'de yapılan seçimde en çok oy alarak yine iktidarda kalmayı başardılar.
1991 seçimlerinde iktidarı kaybeden sosyal demokratlar üç yıl sonra geri döndüler. Fakat Sosyal Demokrat Parti bu kez de İsveç'in Avrupa Birliğine girmesi ile sosyal refah devletiyle kamu hizmetlerinin özelleştirilmesi arasında sıkışıp kaldı.
1994'te yapılan referandumla İsveç'in AB'ye girmesi yüzde 52'ye 48 gibi bir sonuçla kabul edildi. Sosyal demokratlar 1998 ve 2002 seçimlerinde de iktidarlarını devam ettirdiler.
Eylül 2006'da yapılan genel seçimlerde sosyal demokratlar koalisyon hükûmetinin merkez ve liberal muhafazakâr ittifakı karşısında yenilgiye uğramasıyla 12 yıllık iktidarlarını kaybettiler. Bunun üzerine sosyal demokratların lideri ve başbakan Göran Persson görevlerinden ayrıldı.
2014 seçimlerinden birinci parti olarak çıkıp Yeşiller ile oluşturdukları azınlık koalisyon hükûmeti ile tekrar iktidar oldular.
Kaynakça
- ^ "15 000 medlemmar lämnade Socialdemokraterna" [15 000 members leave the Socialdemocrats]. Sveriges Radio (İsveççe). 29 Ocak 2021. 4 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Mayıs 2021.
- ^ Egle, Christoph; Henkes, Christian; Merkel, Wolfgang; Petring, Alexander (2008). Social Democracy in Power: The Capacity to Reform. Londra: Taylor & Francis. ss. 8-9. ISBN .
- ^ Nordsieck, Wolfram (2018). . Parties and Elections in Europe. 1 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2018.
- ^ . sverigesradio.se. 2014. 11 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020.
- ^ . demokratiskvansterilund.se. 2014. 13 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2020.
- ^ Lane, Jan-Erik; Ersson, Svante (25 Temmuz 2008). "The Nordic Countries: Compromise and Corporatism in the Welfare State". (Ed.). Comparative European Politics (3.3sayfa=261 bas.). Routledge. ISBN .
- ^ . Progressive Alliance. 6 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2019.
- ^ Lamb, Peter; Docherty, James C. (2006), Historical Dictionary of Socialism, Second, Scarecrow Press
- İngilizce Vikipedi, İsveç Sosyal Demokrat Partisi maddesinden 21 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. tercüme edilmiştir.
- Büyük Larousse, Cilt 21, s. 10691
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Isvec Sosyal Demokrat Partisi Isvecce Sveriges socialdemokratiska arbetareparti SAP resmi adiyla Isvec Sosyal Demokrat Isci Partisi Isvecce Sveriges Socialdemokratiska Arbetareparti S SAP veya yaygin olarak kullanilan adiyla Sosyal Demokratlar Isvecce Socialdemokraterna Isvec te 1889 da kurulmus sosyal demokrat bir siyasi partidir Isvec in en eski ve guncel uye sayisi olarak en buyuk siyasi partisidir Isvec Sosyal Demokrat Partisi Sveriges socialdemokratiska arbetarepartiKisaltmaS SAPGenel baskanMagdalena AnderssonGenel sekreterKurulus tarihi23 Nisan 1889 135 yil once 1889 04 23 Merkez68 StockholmOgrenci koluIsvec Sosyal Demokrat OgrencileriGenclik koluIsvec Sosyal Demokrat Genclik BirligiUyelik 2020 75 000IdeolojiSosyal demokrasi Demokratik sosyalizmSiyasi pozisyonMerkez solUluslararasi uyelikIlerici IttifakAvrupa uyeligiAvrupa Sosyalistler PartisiResmi renkler KirmiziRiksdag107 349Avrupa Parlamentosu5 21Isvec in il meclisleri572 1 597Belediye Meclisleri4 364 12 780Internet sitesisocialdemokraterna seIsvecTarihceNisan 1889 da Stockholm da Isvec Sosyal Demokrat Isci Partisi socialdemokratiska arbetareparti adiyla kuruldu Partinin 1898 de kurulan Genel Isci Konfederasyonu ile siki baglari oldu Baslangicta Marksist bir partiydi giderek reformculuga yoneldi ve yalniz iscilerin degil tum emekcilerin partisi olma yoluna gitti Lideri Hjalmar Branting in etkisiyle liberallere yaklasti ve parlamentoda etkin olmakya devam etti Ote yandan partinin icinde H Bergegren in basini cektigi radikal bir egilim de vardi I Dunya Savasinda tarafsiz kalan parti H Branting i hukumete soktu 1917 1918 Branting 1920 de ve 1921 1923 sonra da 1924 25 yillari arasinda hukumet baskani oldu Parti 1932 yilinda Koylu Partisiyle is birligi yaparak iktidara geldi 1936 daki secimlerde oylarin 46 sini kazanarak II Dunya Savasina kadar ulkeyi yonetti Sosyal Demokratlar bu donemde bircok sosyal yasa cikarttilar yeni vergi yasalariyla sosyal esitsizligi azaltacak uygulamalar yaptilar yeni is alanlari yaratmak icin kamu yatirimlarini gelistirdiler II Dunya Savasinda da tarafsizlik politikasi izleyen partinin ve hukumetin basinda 1946 dan 1969 a kadar Tage Erlander kaldi Bu donemde sosyal reformlar surduruldu egitimin demokratiklestirilmesi ailenin devletce korunmasi vb ve dis siyasette barisci calismalar yapildi 1969 yilinda Olof Palme Erlander in yerini aldi Fakat 1970 li yillarin basinda Sosyal Demokratlar uzun sure iktidar olmalarinin yarattigi belirli bir yorgunluk yasarlarken liberal ve muhafazakar muhalefet gucleniyordu 1976 yilinda yapilan secimler liberal muhafazakar partinin zaferiyle sonuclandi Bununla birlikte Olof Palme 1982 de yeniden iktidara geldi Palme Subat 1986 da oldurulunce yerine Ingvar Carlsson gecti Basarili ekonomi politikalari sosyal demokratlari guclendirdi 1988 de yapilan secimde en cok oy alarak yine iktidarda kalmayi basardilar 1991 secimlerinde iktidari kaybeden sosyal demokratlar uc yil sonra geri donduler Fakat Sosyal Demokrat Parti bu kez de Isvec in Avrupa Birligine girmesi ile sosyal refah devletiyle kamu hizmetlerinin ozellestirilmesi arasinda sikisip kaldi 1994 te yapilan referandumla Isvec in AB ye girmesi yuzde 52 ye 48 gibi bir sonucla kabul edildi Sosyal demokratlar 1998 ve 2002 secimlerinde de iktidarlarini devam ettirdiler Eylul 2006 da yapilan genel secimlerde sosyal demokratlar koalisyon hukumetinin merkez ve liberal muhafazakar ittifaki karsisinda yenilgiye ugramasiyla 12 yillik iktidarlarini kaybettiler Bunun uzerine sosyal demokratlarin lideri ve basbakan Goran Persson gorevlerinden ayrildi 2014 secimlerinden birinci parti olarak cikip Yesiller ile olusturduklari azinlik koalisyon hukumeti ile tekrar iktidar oldular Kaynakca 15 000 medlemmar lamnade Socialdemokraterna 15 000 members leave the Socialdemocrats Sveriges Radio Isvecce 29 Ocak 2021 4 Temmuz 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Mayis 2021 Egle Christoph Henkes Christian Merkel Wolfgang Petring Alexander 2008 Social Democracy in Power The Capacity to Reform Londra Taylor amp Francis ss 8 9 ISBN 0415438209 Nordsieck Wolfram 2018 Parties and Elections in Europe 1 Ocak 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 31 Agustos 2018 sverigesradio se 2014 11 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Kasim 2020 demokratiskvansterilund se 2014 13 Agustos 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Kasim 2020 Lane Jan Erik Ersson Svante 25 Temmuz 2008 The Nordic Countries Compromise and Corporatism in the Welfare State Ed Comparative European Politics 3 3sayfa 261 bas Routledge ISBN 1 134 07354 2 Progressive Alliance 6 Mart 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 22 Temmuz 2019 Lamb Peter Docherty James C 2006 Historical Dictionary of Socialism Second Scarecrow Press Ingilizce Vikipedi Isvec Sosyal Demokrat Partisi maddesinden 21 Haziran 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi tercume edilmistir Buyuk Larousse Cilt 21 s 10691