Çocuk göğüs hastalıkları, tüberküloz, kistik fibrozis ve gibi çocuklara has, önemli rahatsızlıklarla yetişkinlerden ayrılarak, çocuk fizyolojik sistemine paralel olarak doğmuş bir tıp branşıdır. Önceleri yetişkin göğüs hastalıkları doktorlarının ilgi alanı altında olan bu branş, ilk olarak 1957 yılında Amerikan Pediatri akademisinde başkanlığında oluşturulmuş ve artık ayrı bir branş olarak çalışmalarını sürdürmeye başlamıştır. Avustralya'da ile çocuk göğüs hastalıkları eğitim programları yetmişli yıllarda başlamış, ABD’de 1986 yılında Avrupa'da ise 1990 yılında bir araştırma ile homojen olarak büyüyerek gelişim göstermiştir.
Amerika'da gelişimi
Kanada Montreal, Baltimore, San Fransisco, Harvard, New York ve Winnipeg'de yapılan çalışmalar sayesinde dünyanın ilk pediatrik 60’ların başında yetişmeye başlamıştır. Dönemin ünlü araştırmacılarının hazırladığı eğitim programları, ilk pediadrik pulmonologların yetişmesine katkı sağlamıştır. 50’lerin sonlarında Clement Smith ve John Clements gibi çocuk sağlığı ve hastalıkları uzmanlarının solunumla ilgili araştırmaları, pulmonologların ilk klinik çalışmaları olarak kabul edilmiştir. 1965 yılından sonra Kistik Fibrozis vakfının burs programları, Amerikan Toraks Derneği Pediatrik bilimsel toplantıları ve pediatrik solunum merkezleri pediatrik pulmonoloji'nin bölüm olarak oluşmasında en önemli rolleri oynamıştır. Amerikan Ulusal Sağlık Enstitüsü Akciğer Hastalıkları 1972’de, pediatrik pulmonolojinin ayrı bir ilgi alanı olarak desteklenmesi kararını almış ve bunun sonucunda pediatrik pulmonoloji ile ilgili araştırma yayınları artış göstermiştir. Pediatrik Pulmonoloji Komite ve Pediatrik Araştırma Derneğinin müşterek toplantıları yapılmaya başlamış ve George Polgar Editörlüğünü üstlendiği Pediatrik Pulmonoloji Dergisini 1985 yılında yayınlanmaya başlamıştır. E.L. Kendig Amerikan Pediatri Kurumunun o dönem başkanı olan Howell Wright’a yazdığı mektupla Pediatrik pulmonolojinin alt dal olarak kurulmasının temelleri atılmıştır.
İlk yıllarında Pediatrik pulmonolojinin daha çok tüberküloz, astım ve kistik fibrozis olurken daha sonraları , , , krup ve gibi sık görülen enfeksiyonlar,kor pulmonale, akut ve kronik solunum yolları hastalıklarının epidemiyolojisi, yenidoğanın solunum problemleri pediatrik yoğun bakım ünitelerinin tıbbi sorunları,solunum ve gastrointestinal fonksiyonlar arasındaki ilişki ve özellikle alt özefagus fonksiyonları, gastroözefajial reflü ve akciğer, sigara dumanına maruz kalma, sigara içme ve hava kirliliğinin etkileri gibi konularda pediatrik pulmonolojinin ilgi alanına girmiştir.
İlk yayınlar
- “ Çocuklarda Tüberküloz” Edith Lincoln- Edward Sewell-1963
- “ Yenidoğan Bebeklerde Akciğer ve Hastalıkları” Mary Ellen Avery’nin -1964
- “Çocuklarda Solunum Fonksiyon Testi” George Polgar - Varuni Promadhat -1971
Avrupa'da gelişimi
Avrupa'da genel pediatri içerisinde çocuk solunum yolu hastalıkları ile ilgili çalışma ve yayınların başlangıç tarihleri 1930'lara dayanır. Astım ve diğer çocuk göğüs hastalıkları ile ilgili çalışmalar 1950-1960’lı yıllarda, çocuklarda akciğer hastalıklarının tanı ve tedavisiyle ilgili çalışmalar 1990-2002 yılları arasında devam etmiştir.. Bu konuda İngiltere’den John Price, Michael Silverman, John Warner, Andrew Bush, Janet Stocks, Caroline Beardsmore, Patrick Holt, Tom Olinsky, Colin Robertson, Danimarka’dan Hans Bisgaard, Hollanda’dan Johannes de Jongste, Norveç’ten Kai-Hakon Carlsen ve Almanya’dan Erica Von Mutius’in yoğun çalışmaları olmuştur. Astım solunum fonksiyonları ve hava kirliliğinin çocuklara etkileri pediatrik pulmonoloji ile ilgili eğitim programlarının uygulanmaya başlanması ve pediatrik pulmonolojinin yan dal olarak tanınmasında önemli rol oynamıştır.
İngiltere’de Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanları Pediatrik Pulmonoloji ile ilgili olarak ilk defa 1970’ li yıllarda “İngiliz Pediatri Solunum Grubu” nu ardından 1980’de Avustralya Pediatri Solunum Grubu” kurulmuştur. Avrupa Pulmonoloji Derneği ve Avrupa Klinik Solunum ve Fizyoloji Derneği 1980 yılında birleşerek oluşturdular. Dernek çalışmaları ve düzenlenen kongreler çocuk göğüs hastalıklarının gelişmesine önemli katkıda bulunmuştur.
1990 yılında yaptığı anket çalışması ile 16 ülkenin onunda pediatrik pulmonolojinin yan dal uzmanlığı olarak yer aldığını, 5 ülkede pediatrik pulmonolojinin olmadığını, 3 ülkede yasal bir sınavla pediatrik pulmonoloji sertifikasının verildiğini Dr. Maximilian S. Zach ortaya çıkarmıştır.
Türkiye’de gelişimi
Türkiye’de ilk olarak 1974’te Dr. Ayhan Göçmen tarafından Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Bölümü “Solunum Fonksiyonları ve Kan Gazları Laboratuvarı kurulmuştur. Kurulan bu ilk oluşum Türkiye’de Çocuk Göğüs Hastalıkları bölümünün temellerini atmıştır. Bu sahaya ilgi duyanların katkısı ile gelişen bölüm ilk yıllarda ağırlıklı olarak tüberküloz, ampiyem, bronşektazi, akut ve kronik akciğer enfeksiyonları, paraziter akciğer hastalıkları ile ilgilenmiştir. 1994 yılında Hacettepe Çocuk Göğüs Hastalıkları Ünitesi Sağlık Bakanlığı ve YÖK’e çocuk göğüs hastalıklarının yandal uzmanlığı olması için 1994 yılında başvurmuş ve 2002 yılında Çocuk Göğüs Hastalıkları yandal uzmanlık alanı olarak Tababet Uzmanlık Tüzüğünde yer almıştır.
- Prof.Dr. Elif Dağlı 1990’da Marmara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalında, Çocuk Göğüs Hastalıkları Bilim Dalını kurmuştur.
- 1992 yılında Dr. Remziye Tanaç; Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalında,”Alerji Bilim Dalında Solunum Birimi”
- 1997 yılında Dr. Ülker Öneş İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı “Alerji ve Akciğer Hastalıkları Bilim Dalı”nı kurulmuş ve 2002 yılında “Çocuk Solunum Hastalıkları Ana Bilim Dalı” olarak anılmaya başlanmıştır.
- Dr. Ali Baki Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı “Alerji ve Çocuk Göğüs Hastalıkları” Bölümünü,
- Dr. Ayten P. Uyan Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi ’nde Çocuk Göğüs Hastalıkları Ünitesini,
- Dr. Arif Kut Göztepe SSK Hastanesi, “Çocuk Göğüs Hastalıkları” bölümünü
- Dr. Hasan Yüksel Celal Bayar Üniversitesi “Çocuk Solunum ve Alerji Bilim Dalı”nı kurmuşlardır.
Çocuk göğüs Hastalıkları ile ilgili gelişmeler devam ederken Toraks Derneği 1992 yılında Pediatrik akciğer hastalıkları çalışma grubunu oluşturmuştur.
- Hacettepe Çocuk Solunum Yolu Hastalıkları Kistik Fibrozis Derneği 1995’te ve İstanbul’da Ülker Öneş önderliğinde Çocuk Solunum Yolu Hastalıkları Derneği 1996 yılında kurulmuştur.
Kaynakça
- "Çocuk Göğüs Hastalıkları" Editörler: Prof.Dr. Elif Dağlı -Doç.Dr. Fazilet Karakoç-Nobel Yayınları
- "Pediatric Pulmonology: A Developmental History in North America." Chernick V. Mellins RB.- Pediatr Res 2004;55:514-520
- "Development of Pediatric Pulmonology in the United Kingdom, Europe and Australia" Godfrey S.Carlsen KH,Landau LI.-Pediatr Res 2004;55:521-527
- "Practice of Pediatric Pulmonology: Result of the Future of Pediatric Education Project (FOPE)" Redding GJ. Cloutier MM. Dorkin HL. Brotherton SE.MUlvey HJ. Pediatr Pulmonol. 2000;30:190-197
- "Pediatric Respiratory Medicine in Europe" Zach MS, Ped Pulmonol.1991;10:150-156
- " The training of paediatric pulmonologists in Australia" Phelan D. Pediatr Pulmonol 1985; 1: 293.
- http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/1471189716 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Cocuk gogus hastaliklari tuberkuloz kistik fibrozis ve gibi cocuklara has onemli rahatsizliklarla yetiskinlerden ayrilarak cocuk fizyolojik sistemine paralel olarak dogmus bir tip bransidir Onceleri yetiskin gogus hastaliklari doktorlarinin ilgi alani altinda olan bu brans ilk olarak 1957 yilinda Amerikan Pediatri akademisinde baskanliginda olusturulmus ve artik ayri bir brans olarak calismalarini surdurmeye baslamistir Avustralya da ile cocuk gogus hastaliklari egitim programlari yetmisli yillarda baslamis ABD de 1986 yilinda Avrupa da ise 1990 yilinda bir arastirma ile homojen olarak buyuyerek gelisim gostermistir Amerika da gelisimiKanada Montreal Baltimore San Fransisco Harvard New York ve Winnipeg de yapilan calismalar sayesinde dunyanin ilk pediatrik 60 larin basinda yetismeye baslamistir Donemin unlu arastirmacilarinin hazirladigi egitim programlari ilk pediadrik pulmonologlarin yetismesine katki saglamistir 50 lerin sonlarinda Clement Smith ve John Clements gibi cocuk sagligi ve hastaliklari uzmanlarinin solunumla ilgili arastirmalari pulmonologlarin ilk klinik calismalari olarak kabul edilmistir 1965 yilindan sonra Kistik Fibrozis vakfinin burs programlari Amerikan Toraks Dernegi Pediatrik bilimsel toplantilari ve pediatrik solunum merkezleri pediatrik pulmonoloji nin bolum olarak olusmasinda en onemli rolleri oynamistir Amerikan Ulusal Saglik Enstitusu Akciger Hastaliklari 1972 de pediatrik pulmonolojinin ayri bir ilgi alani olarak desteklenmesi kararini almis ve bunun sonucunda pediatrik pulmonoloji ile ilgili arastirma yayinlari artis gostermistir Pediatrik Pulmonoloji Komite ve Pediatrik Arastirma Derneginin musterek toplantilari yapilmaya baslamis ve George Polgar Editorlugunu ustlendigi Pediatrik Pulmonoloji Dergisini 1985 yilinda yayinlanmaya baslamistir E L Kendig Amerikan Pediatri Kurumunun o donem baskani olan Howell Wright a yazdigi mektupla Pediatrik pulmonolojinin alt dal olarak kurulmasinin temelleri atilmistir Ilk yillarinda Pediatrik pulmonolojinin daha cok tuberkuloz astim ve kistik fibrozis olurken daha sonralari krup ve gibi sik gorulen enfeksiyonlar kor pulmonale akut ve kronik solunum yollari hastaliklarinin epidemiyolojisi yenidoganin solunum problemleri pediatrik yogun bakim unitelerinin tibbi sorunlari solunum ve gastrointestinal fonksiyonlar arasindaki iliski ve ozellikle alt ozefagus fonksiyonlari gastroozefajial reflu ve akciger sigara dumanina maruz kalma sigara icme ve hava kirliliginin etkileri gibi konularda pediatrik pulmonolojinin ilgi alanina girmistir Ilk yayinlar Cocuklarda Tuberkuloz Edith Lincoln Edward Sewell 1963 Yenidogan Bebeklerde Akciger ve Hastaliklari Mary Ellen Avery nin 1964 Cocuklarda Solunum Fonksiyon Testi George Polgar Varuni Promadhat 1971Avrupa da gelisimiAvrupa da genel pediatri icerisinde cocuk solunum yolu hastaliklari ile ilgili calisma ve yayinlarin baslangic tarihleri 1930 lara dayanir Astim ve diger cocuk gogus hastaliklari ile ilgili calismalar 1950 1960 li yillarda cocuklarda akciger hastaliklarinin tani ve tedavisiyle ilgili calismalar 1990 2002 yillari arasinda devam etmistir Bu konuda Ingiltere den John Price Michael Silverman John Warner Andrew Bush Janet Stocks Caroline Beardsmore Patrick Holt Tom Olinsky Colin Robertson Danimarka dan Hans Bisgaard Hollanda dan Johannes de Jongste Norvec ten Kai Hakon Carlsen ve Almanya dan Erica Von Mutius in yogun calismalari olmustur Astim solunum fonksiyonlari ve hava kirliliginin cocuklara etkileri pediatrik pulmonoloji ile ilgili egitim programlarinin uygulanmaya baslanmasi ve pediatrik pulmonolojinin yan dal olarak taninmasinda onemli rol oynamistir Ingiltere de Cocuk Sagligi ve Hastaliklari Uzmanlari Pediatrik Pulmonoloji ile ilgili olarak ilk defa 1970 li yillarda Ingiliz Pediatri Solunum Grubu nu ardindan 1980 de Avustralya Pediatri Solunum Grubu kurulmustur Avrupa Pulmonoloji Dernegi ve Avrupa Klinik Solunum ve Fizyoloji Dernegi 1980 yilinda birleserek olusturdular Dernek calismalari ve duzenlenen kongreler cocuk gogus hastaliklarinin gelismesine onemli katkida bulunmustur 1990 yilinda yaptigi anket calismasi ile 16 ulkenin onunda pediatrik pulmonolojinin yan dal uzmanligi olarak yer aldigini 5 ulkede pediatrik pulmonolojinin olmadigini 3 ulkede yasal bir sinavla pediatrik pulmonoloji sertifikasinin verildigini Dr Maximilian S Zach ortaya cikarmistir Turkiye de gelisimiTurkiye de ilk olarak 1974 te Dr Ayhan Gocmen tarafindan Hacettepe Universitesi Tip Fakultesi Cocuk Sagligi ve Hastaliklari Bolumu Solunum Fonksiyonlari ve Kan Gazlari Laboratuvari kurulmustur Kurulan bu ilk olusum Turkiye de Cocuk Gogus Hastaliklari bolumunun temellerini atmistir Bu sahaya ilgi duyanlarin katkisi ile gelisen bolum ilk yillarda agirlikli olarak tuberkuloz ampiyem bronsektazi akut ve kronik akciger enfeksiyonlari paraziter akciger hastaliklari ile ilgilenmistir 1994 yilinda Hacettepe Cocuk Gogus Hastaliklari Unitesi Saglik Bakanligi ve YOK e cocuk gogus hastaliklarinin yandal uzmanligi olmasi icin 1994 yilinda basvurmus ve 2002 yilinda Cocuk Gogus Hastaliklari yandal uzmanlik alani olarak Tababet Uzmanlik Tuzugunde yer almistir Prof Dr Elif Dagli 1990 da Marmara Universitesi Tip Fakultesi Cocuk Sagligi ve Hastaliklari Ana Bilim Dalinda Cocuk Gogus Hastaliklari Bilim Dalini kurmustur 1992 yilinda Dr Remziye Tanac Ege Universitesi Tip Fakultesi Cocuk Sagligi ve Hastaliklari Ana Bilim Dalinda Alerji Bilim Dalinda Solunum Birimi 1997 yilinda Dr Ulker Ones Istanbul Universitesi Tip Fakultesi Cocuk Sagligi ve Hastaliklari Ana Bilim Dali Alerji ve Akciger Hastaliklari Bilim Dali ni kurulmus ve 2002 yilinda Cocuk Solunum Hastaliklari Ana Bilim Dali olarak anilmaya baslanmistir Dr Ali Baki Karadeniz Teknik Universitesi Tip Fakultesi Cocuk Sagligi ve Hastaliklari Ana Bilim Dali Alerji ve Cocuk Gogus Hastaliklari Bolumunu Dr Ayten P Uyan Kocaeli Universitesi Tip Fakultesi nde Cocuk Gogus Hastaliklari Unitesini Dr Arif Kut Goztepe SSK Hastanesi Cocuk Gogus Hastaliklari bolumunu Dr Hasan Yuksel Celal Bayar Universitesi Cocuk Solunum ve Alerji Bilim Dali ni kurmuslardir Cocuk gogus Hastaliklari ile ilgili gelismeler devam ederken Toraks Dernegi 1992 yilinda Pediatrik akciger hastaliklari calisma grubunu olusturmustur Hacettepe Cocuk Solunum Yolu Hastaliklari Kistik Fibrozis Dernegi 1995 te ve Istanbul da Ulker Ones onderliginde Cocuk Solunum Yolu Hastaliklari Dernegi 1996 yilinda kurulmustur Kaynakca Cocuk Gogus Hastaliklari Editorler Prof Dr Elif Dagli Doc Dr Fazilet Karakoc Nobel Yayinlari Pediatric Pulmonology A Developmental History in North America Chernick V Mellins RB Pediatr Res 2004 55 514 520 Development of Pediatric Pulmonology in the United Kingdom Europe and Australia Godfrey S Carlsen KH Landau LI Pediatr Res 2004 55 521 527 Practice of Pediatric Pulmonology Result of the Future of Pediatric Education Project FOPE Redding GJ Cloutier MM Dorkin HL Brotherton SE MUlvey HJ Pediatr Pulmonol 2000 30 190 197 Pediatric Respiratory Medicine in Europe Zach MS Ped Pulmonol 1991 10 150 156 The training of paediatric pulmonologists in Australia Phelan D Pediatr Pulmonol 1985 1 293 http www ncbi nlm nih gov pubmed 1471189716 Aralik 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde