Petruli, Artvin ilinin Borçka ilçesinde eskiden ayrı bir köy olan yerleşimdir. Günümüzde Kiremitçi adıyla, Borçka ilçesine bağlı İbrikli köyünün bir mahallesidir. Petruli köyü, 1937 tarihli Sovyet haritasına göre, güneydoğusunda yer alır.
Tarihçe
Petruli, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti bölgesinde yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılda Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün bu dönemden kalmış olan kubbeli kilisesi, günümüzde de büyük ölçüde ayaktadır. Bu yer adı Gürcüce kaynaklarda Petruli (პეტრული), Türkçe kaynaklarda Betrul (بطرول) olarak geçer.
Gürcüce bir yer adı olan Petruli (პეტრული), "kaya", "taş" anlamındaki "petra" (პეტრა) kelimesinden türemiş olması halinde, "kayalı / taşlı yer" anlamına gelir. Kişi adı Petre'den (პეტრე) türemiş olması halinde ise, "Petre'ye özgü" anlamı taşır. Bu durumda bu yer adı, köydeki kilisenin Aziz Petre'ye adanmış olmasıyla ilişkili olabilir. Bununla birlikte Gürcü araştırmacı Zakaria Çiçinadze'nin Petruli ve Mamatsminda köyleri arasında bulunduğunu söylediği kilise, yaygın biçimde Mamatsminda Kilisesi olarak bilinir.
Petruli, eski Osmanlı kayıtlarında bir köy olarak geçmemektedir. Bununla birlikte bu yer adının eski Gürcücede (11. yüzyıl önce) kullanılan "petra" kelimesinden türemiş olması halinde, buranın 11. yüzyıldan önce de bir yerleşim olduğu anlamına gelir. Petruli, 19. yüzyılın ikinci yarsında Trabzon vilayetinin Lazistan sancağına bağlı Livana kazası sınırları içinde bulunuyordu. Bununla birlikte Petruli bir köy olarak Trabzon vilayeti salnamelerinde geçmemektedir.
Petruli, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından 1878'de imzalanan Berlin Antlaşması'yla Osmanlı Devleti tarafından Rusya'ya bırakıldı. Rus idaresinde Batum sancağının (okrug) Gonio (uçastok) kazasına bağlı bir köydü. 1886 tarihli nüfus sayımında Petruli (Петрули) olarak kaydedilmiş olan köyde 12 hanede, 26'sı erkek ve 24 kadın olmak üzere 50 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı Müslüman Gürcü anlamında "Acarlar" (Аджарцы) adı altında kaydedilmiştir. Bu sırada Petruli, Ebrika nahiyesinin dört köyünden biriydi. Gürcü araştırmacı Zakaria Çiçinadze, 1893 yılıdan Petruli köyünü ziyaret etmiş, köyde 20 hanen bulunduğunu ve 7 hanenin Osmanlı ülkesine göç etmiş olduğunu yazmıştır.
Peruli köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. Bu durum, 7 Mayıs 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Sovyet Rusya tarafından kabul edildi. Ancak Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında, 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Petruli köyü Türkiye'ye bırakıldı.
Petruli veya Betrul, Türkçe olmadığı için köyün adı 1925 yılında "Kiremidci" (sonra Kiremitçi) olarak değiştirildi. 1926 tarihli nüfus tespitinde Kiremidci (Petruli) köyü 11 haneden oluşuyordu. Bu sırada köyde, 26'sı erkek ve 21'i kadın olmak üzere 47 kişi yaşıyordu. Petruli köyü, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde "Kiremidci" adıyla bir köy olarak geçer. Ancak 1935 genel nüfus sayımında köy olarak yer almamış olması, Petruli'nin bu iki tarih arasında İbrikli köyüne bir mahalle olarak bağlandığını göstermektedir. Petruli, günümüzde de "Kiremitçi" adıyla bu köyün bir mahallesidir.
Kaynakça
- ^ "Kırım ve Kafkas Haritası - "Borçha paftası"". 10 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), Tiflis, 1913, s. 143-144" (PDF). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ a b "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcülerin Osmanlı Ülkesine Büyük Göçü (Gürcüce), Tiflis, 1912, s. 135". 7 Ekim 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ "Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 1927, s. 118". 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ "პეტრა" - A Comprehensive Georgian-English Dictionary, Londra, 2006, 2 cilt 10 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), "Batum okrugu", sıra no: 1264, Tiflis, 1893". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Eylül 2022.
- ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (Gürcüce), Tiflis, 1913, s. 148" (PDF). 19 Ekim 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 10 Ekim 2022.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ Muvahhid Zeki, Artvin Vilayeti Hakkında Malumat-ı Umumiye, 2010 (birinci basım: 1927), s. 143.]
- ^ Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 79.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Petruli Artvin ilinin Borcka ilcesinde eskiden ayri bir koy olan yerlesimdir Gunumuzde Kiremitci adiyla Borcka ilcesine bagli Ibrikli koyunun bir mahallesidir Petruli koyu 1937 tarihli Sovyet haritasina gore guneydogusunda yer alir TarihcePetruli Orta Cag da Gurcistan i olusturan bolgelerden biri olan Klarceti bolgesinde yer alir Nitekim Osmanlilar bu bolgeyi 16 yuzyilda Gurculerden ele gecirmistir Koyun bu donemden kalmis olan kubbeli kilisesi gunumuzde de buyuk olcude ayaktadir Bu yer adi Gurcuce kaynaklarda Petruli პეტრული Turkce kaynaklarda Betrul بطرول olarak gecer Gurcuce bir yer adi olan Petruli პეტრული kaya tas anlamindaki petra პეტრა kelimesinden turemis olmasi halinde kayali tasli yer anlamina gelir Kisi adi Petre den პეტრე turemis olmasi halinde ise Petre ye ozgu anlami tasir Bu durumda bu yer adi koydeki kilisenin Aziz Petre ye adanmis olmasiyla iliskili olabilir Bununla birlikte Gurcu arastirmaci Zakaria Cicinadze nin Petruli ve Mamatsminda koyleri arasinda bulundugunu soyledigi kilise yaygin bicimde Mamatsminda Kilisesi olarak bilinir Petruli eski Osmanli kayitlarinda bir koy olarak gecmemektedir Bununla birlikte bu yer adinin eski Gurcucede 11 yuzyil once kullanilan petra kelimesinden turemis olmasi halinde buranin 11 yuzyildan once de bir yerlesim oldugu anlamina gelir Petruli 19 yuzyilin ikinci yarsinda Trabzon vilayetinin Lazistan sancagina bagli Livana kazasi sinirlari icinde bulunuyordu Bununla birlikte Petruli bir koy olarak Trabzon vilayeti salnamelerinde gecmemektedir Petruli 1877 1878 Osmanli Rus Savasi nin ardindan 1878 de imzalanan Berlin Antlasmasi yla Osmanli Devleti tarafindan Rusya ya birakildi Rus idaresinde Batum sancaginin okrug Gonio ucastok kazasina bagli bir koydu 1886 tarihli nufus sayiminda Petruli Petruli olarak kaydedilmis olan koyde 12 hanede 26 si erkek ve 24 kadin olmak uzere 50 kisi yasiyordu Nufusun tamami Musluman Gurcu anlaminda Acarlar Adzharcy adi altinda kaydedilmistir Bu sirada Petruli Ebrika nahiyesinin dort koyunden biriydi Gurcu arastirmaci Zakaria Cicinadze 1893 yilidan Petruli koyunu ziyaret etmis koyde 20 hanen bulundugunu ve 7 hanenin Osmanli ulkesine goc etmis oldugunu yazmistir Peruli koyu Birinci Dunya Savasi nin sonunda Ruslarin bolgeden cekilmesinin ardindan bir sure Gurcistan in sinirlari icinde kaldi Bu durum 7 Mayis 1920 tarihinde imzalanan Moskova Antlasmasi yla da Sovyet Rusya tarafindan kabul edildi Ancak Kizil Ordu nun Gurcistan i isgali sirasinda 16 Mart 1921 de imzalanan Moskova Antlasmasi uyarinca Petruli koyu Turkiye ye birakildi Petruli veya Betrul Turkce olmadigi icin koyun adi 1925 yilinda Kiremidci sonra Kiremitci olarak degistirildi 1926 tarihli nufus tespitinde Kiremidci Petruli koyu 11 haneden olusuyordu Bu sirada koyde 26 si erkek ve 21 i kadin olmak uzere 47 kisi yasiyordu Petruli koyu 1928 tarihli Osmanlica koy listesinde Kiremidci adiyla bir koy olarak gecer Ancak 1935 genel nufus sayiminda koy olarak yer almamis olmasi Petruli nin bu iki tarih arasinda Ibrikli koyune bir mahalle olarak baglandigini gostermektedir Petruli gunumuzde de Kiremitci adiyla bu koyun bir mahallesidir Kaynakca Kirim ve Kafkas Haritasi Borcha paftasi 10 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2022 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce Tiflis 1913 s 143 144 PDF 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Ekim 2022 a b Zakaria Cicinadze Musluman Gurculerin Osmanli Ulkesine Buyuk Gocu Gurcuce Tiflis 1912 s 135 7 Ekim 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2022 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 1927 s 118 6 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ekim 2022 პეტრა A Comprehensive Georgian English Dictionary Londra 2006 2 cilt 10 Ekim 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde ISBN 0 9535878 3 5 Svod statisticheskih dannyh o naselenii Zakavkazskago kraya izvlechennyh iz posemejnyh spiskov 1886 g Transkafkasya Bolgesinin Nufusuna Dair 1886 Yili Aile Listelerinden Edinilmis istatistik Verilerin Ozeti Batum okrugu sira no 1264 Tiflis 1893 11 Aralik 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Eylul 2022 Zakaria Cicinadze Musluman Gurculer ve Gurcistan daki Koyleri Gurcuce Tiflis 1913 s 148 PDF 19 Ekim 2020 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 10 Ekim 2022 Mustafa Kemal Ataturk Nutuk Istanbul 1969 3 Cilt 2 cilt s 489 8 Ekim 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 7 Nisan 2022 Muvahhid Zeki Artvin Vilayeti Hakkinda Malumat i Umumiye 2010 birinci basim 1927 s 143 Son Teskilat i Mulkiyede Koylerimizin Adlari Osmanlica Istanbul 1928 s 79