Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Philipp Eduard Anton von Lenard (7 Haziran 1862 – 20 Mayıs 1947), 1905'te katot ışınları ve özellikleri araştırmasıyla Nobel Fizik Ödülü almış Alman fizikçidir. Kendisi milliyetçi ve Yahudi aleyhtarı; aktif bir Nazi ideoloji savunucusudur. 1920’lerde Adolf Hitler'i desteklemiş ve Nazi döneminde “Deutsche Physik” hareketinde önemli bir rol-model olmuştur.
Philipp Eduard Lenard | |
|---|---|
 1900'de Philipp Lenard | |
| Doğum | Philipp Eduard Anton von Lenard 7 Haziran 1862 Pressburg, Macaristan Krallığı, Avusturya İmparatorluğu |
| Ölüm | 20 Mayıs 1947 (84 yaşında) , Almanya |
| Vatandaşlık | Macar (1862–1907) Alman(1907–1947) |
| Mezun olduğu okul(lar) | Heidelberg Üniversitesi |
| Tanınma nedeni | Katot ışınları Fotoelektrik etkisi (Lenard penceresi) |
| Evlilik | Katharina Schlehner |
| Ödüller | Matteucci Madalyası (1896) Rumford Madalyası (1896)  Nobel Fizik Ödülü (1905)(1932) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik |
| Çalıştığı kurum | Budapeşte Üniversitesi Breslau Üniversitesi Aachen Üniversitesi Heidelberg Üniversitesi Kiel Üniversitesi Berlin Üniversitesi |
| Doktora danışmanı | R. Bunsen |
| Doktora öğrencileri | |
İlk yılları ve iş hayatı
Philipp Lenard 7 Haziran 1862 yılında Bratislava’da (Pressburg, Macaristan Krallığı) doğmuştur. Lenard ailesinin kökleri 17. Yüzyıl Tyrol’e dayanmakta ve Lenard’ın ebeveynleri Almanca konuşmaktadır. Babası Philipp von Lenardis (1812-1896), Preeburg’da şarap tüccarıydı. Annesi Antonie Baumann’dı (1831-1865). Genç Lenard yazdığı otobiyografisine göre 'A Pozsonyi királyi katholikus fögymnasium'de (şimdiki adıyla Gamča) eğitim gördü. Bu eğitimi kendi üzerinde büyük bir etki bıraktı (özellikle öğretmeninin –Virgil Klatt- kişiliği ile). 1880 yılında Budapeşte ve Viyana’da fizik ve kimya üzerine eğitim gördü. 1882 yılında Lenard Budapeşte’den ayırılıp Pressburg’a geri döndü fakat 1883’te Budapeşte Üniversitesi’ne yaptığı asistanlık başvurusu reddedilince Heidelberg’e taşındı. Heidelberg’de ünlü Robert Bunsen’in altında çalıştı, bir dönemliğine Berlin’deki Hermann von Helmholtz sebebiyle Heidelberg’deki işi kesintiye uğradı ve 1886 yılında doktora unvanını kazandı. 1887 yılında tekrar Budapeşte’de Loránd Eötvös altında asistan olarak çalıştı. Aachen, Bonn, Breslau, Heidelberg’deki (1896-1898) ve Kiel’deki (1898-1907) mektupları sonrası 1907 yılında Philipp Lenard Enstitüsü’nün başı olarak Heidelberg Üniversitesi’ne döndü. 1905 yılında İsveç Kraliyet Bilimler Akademisi üyesi ve 1907 yılında Macaristan Bilimler Akademisi üyesi oldu.
Ayrıca fosforlanma, ışıldama ve alev iletkenliği çalışmaları da erken eğitim dönemine dahildir.
Fiziğe Katkıları
Fotoelektrik araştırmaları
Bir fizikçi olarak Lenard’ın asıl katkısı 1888 yılında gerçekleştirdiği katot ışınları araştırmasıydı. Araştırmasından önce katot ışınları ilkel, kısmen boşaltılmış ve içlerinde metalik elektrotlar bulunan -ki buraya yüksek voltaj yerleştirilebilirdi- cam tüpler içerisinde üretilmişti. Katot ışınlarını çalışmalarında kullanması zordu; çünkü mühürlenmiş, ulaşılması güç cam tüpler içerisinde bulunuyordu. Bunun sebebi ışınların hava molekülleri varlığında olabilmesiydi. Lenard bu problemlerin üstesinden camın içine küçük metalik pencereler yerleştirerek geldi. Bu pencereler basınca dayanacak kadar küçük ve ışınların geçebileceği kadar inceydi. Işınlar için pencere yaparak ışınların laboratuvara, diğer bir deyişle tamamen boşaltılmış bölmelere geçişini sağladı. Fosforlu materyaller ile kaplı kâğıtlar sayesinde ışınların yoğunluğunu doğru bir şekilde ölçebiliyordu.
Lenard ışınların emiliminin ışınların içinden geçecekleri materyallerin yoğunluğu ile orantılı olduğu gözlemledi ve ışınların bir çeşit elektromanyetik radyasyon olduğu fikrinin yanlış olduğunu ortaya çıktı. Ayrıca ışınların birkaç inç normal yoğunluktaki havadan geçebildiğini ve onun tarafından dağıtıldığını gösterdi. Buradan hareketle hava moleküllerinden daha küçük parçacıkların olması gerektiğini düşündü. J.J Thomson’ın çalışmalarından bazılarını -sonunda katot ışınlarının negatif yüklü parçacık akım olduğu sonucuna çıktı- onayladı. Parçacıkları “quanta of electricity”, kısaca “quanta” olarak ve daha sonra da Helmholtz olarak adlandırırdı. Aynı zamanda J.J Thompson onları “cisimcikler” olarak adlandırdı fakat isimleri günümüzdeki kullanımıyla elektron olarak değişti. Metallerin ışın emilimi üzerine onun deneyleriyle ve diğer eski deneylerle birlikte, elektronların atomu oluşturan temel parçalardan olduğu genel görüşü Lenard’ın atomun büyük bir bölümünün boşluk olduğu iddiasına olanak verdi.
Crookes Tüpü buluşu sonucu olarak, ışınların ultraviyole ışıkla vakumlanmış metallere ışık tutulmasıyla üretilmesinin birçok bakımdan katot ışınlarına benzediğini göstermişti. Onun en önemli gözlemi ışınların enerjisinin gönderilen ışığın yoğunluğundan bağımsız olasıydı fakat ışınların enerjisi düşük dalga boylarında daha fazla idi.
Bu son iki gözlem Albert Einstein’ın kuantum etkisiyle açıklandı. Bu teori katot ışın hedefi enerjisinin frekansa karşı Planck sabitine eşit bir eğimle düz bir çizgi şeklinde olacağını öngörür. Ancak bu birkaç yıl sonra gösterilecektir. Foto-elektrik kuantum teorisi Einstein Nobel Fizik Ödülünü aldığında bahsettiği işti. Genel, Einstein dalkavukluk yapma şüphesi, örnek olarak Lenard görecelik ve genel Einstein teorilerinin belirgin kuşkucusu oldu fakat kendi öyle değildi; ancak Einstein’ın fotoelektrik etkisi açıklamasına karşı çıkmıştır.
Meteorolojik Katkıları
Lenard 1982’deki “Lenard etkisi” üzerine çalışmalar yapan ilk kişiydi. Bu çalışma su damlalarının aerodinamik düşüşüne eşlik eden elektrik yüklerinin ayrılışıydı. Ayrıca sprey elektriklenmesi veya şelale etkisi olarak da bilinir.
Yağmur damlalarının şekil ve ebat dağıtımı üzerine yapılan çalışmalara rehberlik etti ve çeşitli ebatlardaki yağmur damlacıklarının birkaç saniye sabit durabileceği yeni rüzgâr tüneli inşa etti. O büyük yağmur damlalarının damla şeklinde olmadığını aksine hamburger topuzu gibi olduğunu fark eden ilk kişiydi.
“Deutsche Physik”
Lenard günümüzde fikirlerini Almanya'dan çaldığını iddia ettiği “İngiliz fiziği”ni küçümseyen koyu Alman milliyetçisi olarak hatırlanıyor. Politik olarak gerekli veya popüler olmadan önce Nasyonal Sosyalist Parti üyesi oldu. Nazi rejimi sırasında Almanya'nın "Deutsche Physik"i desteklemesi gerektiğini ve “Jewish physics”in aldatıcı ve kasıtlı olarak yanlış yönlendirdiği fikirlerini görmezden gelmesi gerektiğini –ki özellikle “the Jewish fraud” göreceliği teorisi (Ayrıca Bkz. Görecelik teorisi kritiği) dahil Albert Einstein’ın teorilerini kastederek- açık bir şekilde savundu. Adolf Hitler’in danışmanı olarak Naziler altında Lenard “Aryan physics”in başına geçti.
Lenard’ın belli bilim adamları üzerine görüşleri 1933'te yayımlanan Lenard’ın kitabının (Great Men in science, a History of scientific progress) incelemesi ile yapılan çıkarımlardır. Kitap İngilizceye Dr. H. Stafford Hatfield tarafından ünlü bilim insanı College London Üniversitesi'nden Edward Andrade (ironik olarak, kendi sefarad bir Yahudidir.) tarafından yapılan bir giriş ile çevrilmiştir ve II. Dünya Savaşı sonrası dünya genelinde okullarda ve üniversitelerde okunmuştur. Lenard tarafından Einstein, Curie ve herhangi bir 20. Yüzyıl bilim insanı hariç bazı özgün bilim adamları dahil edilmemiştir. Andrade şunu not etmiştir: “Bu kitabın yazarındaki gibi kuvvetli bir bireysellik hissi kuvvetli bireysel yargıların oluşmasına yol açar.” Yayımcı kitabın 1954 İngilizce baskısının 19. Sayfasında dikkat çekiçi bir not yayımlamıştır: “Lenard’ın çalışmaları sadece derin bilgi değil aynı zamanda takdire değer denge içinde olduğunu gösterdi. Kendi zamanının insanlarına gelince çağdaş meselelerde o kendi görüşlerini belirtmekten kaçınmadı. Hayatı boyunca son çalışmalarda belli değişim önerilerine rıza göstermedi.”
Lenard Heidelberg Üniversitesi’nden 1931 yılında teorik fizik profesörü olarak emekli oldu. Emeritus mevkisi kazandı fakat 83 yaşında 1945 yılında müttefik işgal güçleri tarafından sınırdışı edildi. 1947 yılında Messelhausen’de (Almanya) öldü.
Onur ve Ödülleri
- Royal Society Rumford Madalyası, 1896
- İtalian Society of Sciences Matteucci Madalyası, 1896
- Frenc Academy of Sciences ödülü, 1897
- Franklin İnstitute Frankling Madalyası, 1932
- Nobel Fizik Ödülü, 1905
Medyada
- Lenard’ın görecelik teorisi kritiği ve Einstein ve teorilerine karşı savaşı bir Dark Matters: Twisted But True bölümünde “Einstein’ın İntikamı” başlığı altında işlenmiştir.
- Lenard’ın hayatı ve çalışmalarının Albert Einstein ile karşılıklı ilişkisi The Man Who Stalked Einstein: How Nazi Scientist Philipp Lenard Changed the Course of History kitabına Bruce J. Hillman, Birgit Ertl-Wagner ve Bernd C. Wagner tarafından konu edilmiştir.
Kaynakça
- ^ . Sulinet (Macarca). 16 Kasım 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Philipp Eduard Anton von Lenard 7 Haziran 1862 20 Mayis 1947 1905 te katot isinlari ve ozellikleri arastirmasiyla Nobel Fizik Odulu almis Alman fizikcidir Kendisi milliyetci ve Yahudi aleyhtari aktif bir Nazi ideoloji savunucusudur 1920 lerde Adolf Hitler i desteklemis ve Nazi doneminde Deutsche Physik hareketinde onemli bir rol model olmustur Philipp Eduard Lenard1900 de Philipp LenardDogumPhilipp Eduard Anton von Lenard 7 Haziran 1862 1862 06 07 Pressburg Macaristan Kralligi Avusturya ImparatorluguOlum20 Mayis 1947 84 yasinda AlmanyaVatandaslikMacar 1862 1907 Alman 1907 1947 Mezun oldugu okul lar Heidelberg UniversitesiTaninma nedeniKatot isinlari Fotoelektrik etkisi Lenard penceresiEvlilikKatharina SchlehnerOdullerMatteucci Madalyasi 1896 Rumford Madalyasi 1896 Nobel Fizik Odulu 1905 1932 KariyeriDaliFizikCalistigi kurumBudapeste Universitesi Breslau Universitesi Aachen Universitesi Heidelberg Universitesi Kiel Universitesi Berlin UniversitesiDoktora danismaniR BunsenDoktora ogrencileriIlk yillari ve is hayatiPhilipp Lenard 7 Haziran 1862 yilinda Bratislava da Pressburg Macaristan Kralligi dogmustur Lenard ailesinin kokleri 17 Yuzyil Tyrol e dayanmakta ve Lenard in ebeveynleri Almanca konusmaktadir Babasi Philipp von Lenardis 1812 1896 Preeburg da sarap tuccariydi Annesi Antonie Baumann di 1831 1865 Genc Lenard yazdigi otobiyografisine gore A Pozsonyi kiralyi katholikus fogymnasium de simdiki adiyla Gamca egitim gordu Bu egitimi kendi uzerinde buyuk bir etki birakti ozellikle ogretmeninin Virgil Klatt kisiligi ile 1880 yilinda Budapeste ve Viyana da fizik ve kimya uzerine egitim gordu 1882 yilinda Lenard Budapeste den ayirilip Pressburg a geri dondu fakat 1883 te Budapeste Universitesi ne yaptigi asistanlik basvurusu reddedilince Heidelberg e tasindi Heidelberg de unlu Robert Bunsen in altinda calisti bir donemligine Berlin deki Hermann von Helmholtz sebebiyle Heidelberg deki isi kesintiye ugradi ve 1886 yilinda doktora unvanini kazandi 1887 yilinda tekrar Budapeste de Lorand Eotvos altinda asistan olarak calisti Aachen Bonn Breslau Heidelberg deki 1896 1898 ve Kiel deki 1898 1907 mektuplari sonrasi 1907 yilinda Philipp Lenard Enstitusu nun basi olarak Heidelberg Universitesi ne dondu 1905 yilinda Isvec Kraliyet Bilimler Akademisi uyesi ve 1907 yilinda Macaristan Bilimler Akademisi uyesi oldu Ayrica fosforlanma isildama ve alev iletkenligi calismalari da erken egitim donemine dahildir Fizige KatkilariFotoelektrik arastirmalari Bir fizikci olarak Lenard in asil katkisi 1888 yilinda gerceklestirdigi katot isinlari arastirmasiydi Arastirmasindan once katot isinlari ilkel kismen bosaltilmis ve iclerinde metalik elektrotlar bulunan ki buraya yuksek voltaj yerlestirilebilirdi cam tupler icerisinde uretilmisti Katot isinlarini calismalarinda kullanmasi zordu cunku muhurlenmis ulasilmasi guc cam tupler icerisinde bulunuyordu Bunun sebebi isinlarin hava molekulleri varliginda olabilmesiydi Lenard bu problemlerin ustesinden camin icine kucuk metalik pencereler yerlestirerek geldi Bu pencereler basinca dayanacak kadar kucuk ve isinlarin gecebilecegi kadar inceydi Isinlar icin pencere yaparak isinlarin laboratuvara diger bir deyisle tamamen bosaltilmis bolmelere gecisini sagladi Fosforlu materyaller ile kapli kagitlar sayesinde isinlarin yogunlugunu dogru bir sekilde olcebiliyordu Lenard isinlarin emiliminin isinlarin icinden gececekleri materyallerin yogunlugu ile orantili oldugu gozlemledi ve isinlarin bir cesit elektromanyetik radyasyon oldugu fikrinin yanlis oldugunu ortaya cikti Ayrica isinlarin birkac inc normal yogunluktaki havadan gecebildigini ve onun tarafindan dagitildigini gosterdi Buradan hareketle hava molekullerinden daha kucuk parcaciklarin olmasi gerektigini dusundu J J Thomson in calismalarindan bazilarini sonunda katot isinlarinin negatif yuklu parcacik akim oldugu sonucuna cikti onayladi Parcaciklari quanta of electricity kisaca quanta olarak ve daha sonra da Helmholtz olarak adlandirirdi Ayni zamanda J J Thompson onlari cisimcikler olarak adlandirdi fakat isimleri gunumuzdeki kullanimiyla elektron olarak degisti Metallerin isin emilimi uzerine onun deneyleriyle ve diger eski deneylerle birlikte elektronlarin atomu olusturan temel parcalardan oldugu genel gorusu Lenard in atomun buyuk bir bolumunun bosluk oldugu iddiasina olanak verdi Crookes Tupu bulusu sonucu olarak isinlarin ultraviyole isikla vakumlanmis metallere isik tutulmasiyla uretilmesinin bircok bakimdan katot isinlarina benzedigini gostermisti Onun en onemli gozlemi isinlarin enerjisinin gonderilen isigin yogunlugundan bagimsiz olasiydi fakat isinlarin enerjisi dusuk dalga boylarinda daha fazla idi Bu son iki gozlem Albert Einstein in kuantum etkisiyle aciklandi Bu teori katot isin hedefi enerjisinin frekansa karsi Planck sabitine esit bir egimle duz bir cizgi seklinde olacagini ongorur Ancak bu birkac yil sonra gosterilecektir Foto elektrik kuantum teorisi Einstein Nobel Fizik Odulunu aldiginda bahsettigi isti Genel Einstein dalkavukluk yapma suphesi ornek olarak Lenard gorecelik ve genel Einstein teorilerinin belirgin kuskucusu oldu fakat kendi oyle degildi ancak Einstein in fotoelektrik etkisi aciklamasina karsi cikmistir Meteorolojik Katkilari Lenard 1982 deki Lenard etkisi uzerine calismalar yapan ilk kisiydi Bu calisma su damlalarinin aerodinamik dususune eslik eden elektrik yuklerinin ayrilisiydi Ayrica sprey elektriklenmesi veya selale etkisi olarak da bilinir Yagmur damlalarinin sekil ve ebat dagitimi uzerine yapilan calismalara rehberlik etti ve cesitli ebatlardaki yagmur damlaciklarinin birkac saniye sabit durabilecegi yeni ruzgar tuneli insa etti O buyuk yagmur damlalarinin damla seklinde olmadigini aksine hamburger topuzu gibi oldugunu fark eden ilk kisiydi Deutsche Physik Lenard gunumuzde fikirlerini Almanya dan caldigini iddia ettigi Ingiliz fizigi ni kucumseyen koyu Alman milliyetcisi olarak hatirlaniyor Politik olarak gerekli veya populer olmadan once Nasyonal Sosyalist Parti uyesi oldu Nazi rejimi sirasinda Almanya nin Deutsche Physik i desteklemesi gerektigini ve Jewish physics in aldatici ve kasitli olarak yanlis yonlendirdigi fikirlerini gormezden gelmesi gerektigini ki ozellikle the Jewish fraud goreceligi teorisi Ayrica Bkz Gorecelik teorisi kritigi dahil Albert Einstein in teorilerini kastederek acik bir sekilde savundu Adolf Hitler in danismani olarak Naziler altinda Lenard Aryan physics in basina gecti Lenard in belli bilim adamlari uzerine gorusleri 1933 te yayimlanan Lenard in kitabinin Great Men in science a History of scientific progress incelemesi ile yapilan cikarimlardir Kitap Ingilizceye Dr H Stafford Hatfield tarafindan unlu bilim insani College London Universitesi nden Edward Andrade ironik olarak kendi sefarad bir Yahudidir tarafindan yapilan bir giris ile cevrilmistir ve II Dunya Savasi sonrasi dunya genelinde okullarda ve universitelerde okunmustur Lenard tarafindan Einstein Curie ve herhangi bir 20 Yuzyil bilim insani haric bazi ozgun bilim adamlari dahil edilmemistir Andrade sunu not etmistir Bu kitabin yazarindaki gibi kuvvetli bir bireysellik hissi kuvvetli bireysel yargilarin olusmasina yol acar Yayimci kitabin 1954 Ingilizce baskisinin 19 Sayfasinda dikkat cekici bir not yayimlamistir Lenard in calismalari sadece derin bilgi degil ayni zamanda takdire deger denge icinde oldugunu gosterdi Kendi zamaninin insanlarina gelince cagdas meselelerde o kendi goruslerini belirtmekten kacinmadi Hayati boyunca son calismalarda belli degisim onerilerine riza gostermedi Lenard Heidelberg Universitesi nden 1931 yilinda teorik fizik profesoru olarak emekli oldu Emeritus mevkisi kazandi fakat 83 yasinda 1945 yilinda muttefik isgal gucleri tarafindan sinirdisi edildi 1947 yilinda Messelhausen de Almanya oldu Onur ve OdulleriRoyal Society Rumford Madalyasi 1896 Italian Society of Sciences Matteucci Madalyasi 1896 Frenc Academy of Sciences odulu 1897 Franklin Institute Frankling Madalyasi 1932 Nobel Fizik Odulu 1905MedyadaLenard in gorecelik teorisi kritigi ve Einstein ve teorilerine karsi savasi bir Dark Matters Twisted But True bolumunde Einstein in Intikami basligi altinda islenmistir Lenard in hayati ve calismalarinin Albert Einstein ile karsilikli iliskisi The Man Who Stalked Einstein How Nazi Scientist Philipp Lenard Changed the Course of History kitabina Bruce J Hillman Birgit Ertl Wagner ve Bernd C Wagner tarafindan konu edilmistir Kaynakca Sulinet Macarca 16 Kasim 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi