Plüton'un jeolojisi Plüton yüzeyi, kabuğu ve iç yapısının karakteristiklerinden meydana gelir. Dünya'dan Plüton'un mesafesi fazla olduğundan cüce gezegeni Dünya'dan derinlemesine incelemek zordur. Bu sebeple Plüton ile ilgili birçok detay, New Horizons'un Plüton Sistemi içinden geçmesiyle 14 Temmuz 2015 ve sonrasına kadar bilinemedi.
Yüzeyi
Plüton'un yüzeyinin yüzde 98'i metan ve karbon monoksit izlerinin yanı sıra azot buzundan oluşur. Plüton'un Charon'a bakan yüzü daha fazla azot ve karbon monoksit buz ihtiva ederken diğer yüzü, daha çok metan buzu içerir.
Hubble Uzay Teleskobu (HST), tarafından çekilen görüntüler üretilen haritalarla birlikte Plüton'un ışık eğrisindeki ve kızılötesi spektrumundaki periyodik değişimlerle 0,49 ilâ 0,66 arası albedosuyla Plüton yüzeyinin hem parlaklık, hem de renkler açısından büyük farklılıklar gösterdiğini ortaya koymuştur. Plüton, Satürn'ün uydusu İapetus kadar kontrastı farklı olup, Güneş Sistemi'ndeki en kontrastlı nesnelerden biridir. Renkleri kömür siyahı, koyu turuncu ve beyaz arasında değişmektedir. Plüton'un rengi daha çok İo'ya benzeyerek biraz daha fazla turuncu ve Mars'tan daha az kırmızıdır.
Plüton'un yüzeyinin rengi 1994 ve 2003 yılları arasında değişmiştir: Kuzey kutup bölgesi açıldı ve güney yarı küre karardı. Plüton'un genel kırmızılığı da 2000 ve 2002 yılları arasında önemli ölçüde artmıştır. Bu hızlı değişimler, muhtemelen Plüton atmosferinin mevsimlik yoğunlaşma ve süblimleşmesiyle ilgili olup bu durum, Plüton'un aşırı eksenel eğimi ve yüksek yörünge basıklığı yüzünden daha çoktur.
-
Plüton -New Horizons'dan bakıldığında Güney ve (14 Temmuz 2015).
(14 July 2015). -
Plüton - New Horizons tarafından bakıldığında 'nun güneybatısındaki dağ silsilesi (14 Temmuz 2015). -
Plüton - 'nun merkezinin solunda Sputnik Planum'un merkezinde (14 Temmuz 2015).
İç yapısı
Plüton'un yoğunluğu 2.03 ± 0.06 g/cm³'tür. Radyoaktif elementlerin bozunumu, buzları zamanla ısıtarak kayaları buzlardan ayıracağından bilim insanları Plüton'un iç yapısının farklılaşmış olmasını, kayaçların yoğun bir çekirdeğe inip bu çekirdeğin etrafının bir manto ile çevrili olmasını beklemektedirler.
Çekirdeğin çapının Plüton'un çapı %70'i olup yaklaşık 1700 km kadar olduğu farz edilmektedir. Bu tür ısıtmanın bugün de devam etmekte olması mümkün olup çekirdek-manto sınırında 100–180 km kalınlığında bir yeraltı okyanusu tabakasının meydana gelmiş olması mümkündür. Alman Havacılık ve Uzay Merkezi (DLR)'in Gezegen Araştırma Enstitüsü'nün hesabına göre Plüton'un yoğunluğun yarıçapına oranı, Neptün'ün uydusu Triton gibi bir geçiş bölgesinde olup Uranüs'ün orta ölçekli buzlu uydularıyla Satürn'ün uyduları ve Jüpiter'in İo uydusu gibi kayalık uyduları arasındadır.
Ayrıca bakınız
Galeri
-
New Horizons'ndan Plüto'nun renkli görünümü
(11 Temmuz 2015) -
New Horizons'ndan Plüto'nun görünümü
(12 Temmuz 2015). -
New Horizons'ndan Plüto'nun renkli görünümü
(13 Temmuz 2015)
Kaynakça
- ^ Brown, Dwayne; Buckley, Michael; Stothoff, Maria (15 Ocak 2015). "January 15, 2015 Release 15-011 - NASA's New Horizons Spacecraft Begins First Stages of Pluto Encounter". NASA. 2 Aralık 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Ocak 2015.
- ^ a b Owen, Tobias C.; Roush, Ted L.; Cruikshank, Dale P.; Elliot, James L.; Young, Leslie A.; de Bergh, Catherine; Schmitt, Bernard; Geballe, Thomas R.; Brown, Robert H.; Bartholomew, Mary Jane (1993). "Surface Ices and the Atmospheric Composition of Pluto". Science. 261 (5122). ss. 745-748. Bibcode:1993Sci...261..745O. doi:10.1126/science.261.5122.745. (PMID) 17757212.
- ^ Boyle, Alan (11 Şubat 1999). "Pluto regains its place on the fringe". MSNBC. 20 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2007.
- ^ Buie, Marc W.; Grundy, William M.; Young, Eliot F.; Young, Leslie A.; Stern, S. Alan (2010). "Pluto and Charon with the Hubble Space Telescope: I. Monitoring global change and improved surface properties from light curves". Astronomical Journal. 139 (3). ss. 1117-1127. Bibcode:2010AJ....139.1117B. doi:10.1088/0004-6256/139/3/1117. 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
- ^ Hamilton, Calvin J. (12 Şubat 2006). "Dwarf Planet Pluto". Views of the Solar System. 2 Haziran 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Ocak 2007.
- ^ Buie, Marc W. . 30 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2010.
- ^ a b c d Villard, Ray; Buie, Marc W. (4 Şubat 2010). "New Hubble Maps of Pluto Show Surface Changes". News Release Number: STScI-2010-06. 15 Mart 2010 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 10 Şubat 2010.
- ^ Buie, Marc W.; Grundy, William M.; Young, Eliot F.; Young, Leslie A.; Stern, S. Alan (2010). "Pluto and Charon with the Hubble Space Telescope: II. Resolving changes on Pluto's surface and a map for Charon". Astronomical Journal. 139 (3). ss. 1128-1143. Bibcode:2010AJ....139.1128B. doi:10.1088/0004-6256/139/3/1128. 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
- ^ Chang, Kenneth (15 Temmuz 2015). "Pluto as New Horizons Saw It: Up Close and Personal". New York Times. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Temmuz 2015.
- ^ Chang, Kenneth (17 Temmuz 2015). "Pluto Terrain Yields Big Surprises in New Horizons Images". New York Times. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Temmuz 2015.
- ^ a b c DOI:10.1016/j.icarus.2006.06.005
- ^ Buie, Marc W.; Grundy, William M.; Young, Eliot F.; Young, Leslie A.; Stern, S. Alan (2006). "Orbits and photometry of Pluto's satellites: Charon, S/2005 P1, and S/2005 P2". Astronomical Journal. 132 (1). s. 290. arXiv:astro-ph/0512491 $2. Bibcode:2006AJ....132..290B. doi:10.1086/504422.
- ^ a b . pluto.jhuapl.edu – NASA New Horizons mission site. Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory. 2007. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2015.
- ^ . Space.com. 20 Kasım 2012. 20 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2015.
- ^ DLR Interior Structure of Planetary Bodies 26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . DLR Radius to Density 26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde . The natural satellites of the giant outer planets... 11 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Dış bağlantılar
- Pluto viewed through the years (NASA; GIF animation; 15 July 2015).26 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Pluton un jeolojisi Pluton yuzeyi kabugu ve ic yapisinin karakteristiklerinden meydana gelir Dunya dan Pluton un mesafesi fazla oldugundan cuce gezegeni Dunya dan derinlemesine incelemek zordur Bu sebeple Pluton ile ilgili bircok detay New Horizons un Pluton Sistemi icinden gecmesiyle 14 Temmuz 2015 ve sonrasina kadar bilinemedi Pluton da jeolojik ozelliklerin ilk belirtileri 9 Temmuz 2015 YuzeyiPluton un ekvatorunda poligon benzeri sekiller 11 Temmuz 2015 Pluton un yuzeyinin yuzde 98 i metan ve karbon monoksit izlerinin yani sira azot buzundan olusur Pluton un Charon a bakan yuzu daha fazla azot ve karbon monoksit buz ihtiva ederken diger yuzu daha cok metan buzu icerir Hubble Uzay Teleskobu HST tarafindan cekilen goruntuler uretilen haritalarla birlikte Pluton un isik egrisindeki ve kizilotesi spektrumundaki periyodik degisimlerle 0 49 ila 0 66 arasi albedosuyla Pluton yuzeyinin hem parlaklik hem de renkler acisindan buyuk farkliliklar gosterdigini ortaya koymustur Pluton Saturn un uydusu Iapetus kadar kontrasti farkli olup Gunes Sistemi ndeki en kontrastli nesnelerden biridir Renkleri komur siyahi koyu turuncu ve beyaz arasinda degismektedir Pluton un rengi daha cok Io ya benzeyerek biraz daha fazla turuncu ve Mars tan daha az kirmizidir Pluton un yuzeyinin rengi 1994 ve 2003 yillari arasinda degismistir Kuzey kutup bolgesi acildi ve guney yari kure karardi Pluton un genel kirmiziligi da 2000 ve 2002 yillari arasinda onemli olcude artmistir Bu hizli degisimler muhtemelen Pluton atmosferinin mevsimlik yogunlasma ve sublimlesmesiyle ilgili olup bu durum Pluton un asiri eksenel egimi ve yuksek yorunge basikligi yuzunden daha coktur Pluton da metan buzu dagilimi 12 Temmuz 2015 Pluton uzerinde bulunan donmus karbon monoksit bolgesi 14 Temmuz 2015 Pluton New Horizons dan bakildiginda Guney ve 14 Temmuz 2015 14 July 2015 Pluton New Horizons tarafindan bakildiginda nun guneybatisindaki dag silsilesi 14 Temmuz 2015 Pluton nun merkezinin solunda Sputnik Planum un merkezinde 14 Temmuz 2015 Ic yapisiPluton un teorik yapisi1 Donmus azot2 Su buzu3 Kaya Pluton un yogunlugu 2 03 0 06 g cm tur Radyoaktif elementlerin bozunumu buzlari zamanla isitarak kayalari buzlardan ayiracagindan bilim insanlari Pluton un ic yapisinin farklilasmis olmasini kayaclarin yogun bir cekirdege inip bu cekirdegin etrafinin bir manto ile cevrili olmasini beklemektedirler Cekirdegin capinin Pluton un capi 70 i olup yaklasik 1700 km kadar oldugu farz edilmektedir Bu tur isitmanin bugun de devam etmekte olmasi mumkun olup cekirdek manto sinirinda 100 180 km kalinliginda bir yeralti okyanusu tabakasinin meydana gelmis olmasi mumkundur Alman Havacilik ve Uzay Merkezi DLR in Gezegen Arastirma Enstitusu nun hesabina gore Pluton un yogunlugun yaricapina orani Neptun un uydusu Triton gibi bir gecis bolgesinde olup Uranus un orta olcekli buzlu uydulariyla Saturn un uydulari ve Jupiter in Io uydusu gibi kayalik uydulari arasindadir Ayrica bakinizPluton un jeolojik ozellikleri listesiGaleriNew Horizons ndan Pluto nun renkli gorunumu 11 Temmuz 2015 New Horizons ndan Pluto nun gorunumu 12 Temmuz 2015 New Horizons ndan Pluto nun renkli gorunumu 13 Temmuz 2015 Kaynakca Brown Dwayne Buckley Michael Stothoff Maria 15 Ocak 2015 January 15 2015 Release 15 011 NASA s New Horizons Spacecraft Begins First Stages of Pluto Encounter NASA 2 Aralik 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Ocak 2015 a b Owen Tobias C Roush Ted L Cruikshank Dale P Elliot James L Young Leslie A de Bergh Catherine Schmitt Bernard Geballe Thomas R Brown Robert H Bartholomew Mary Jane 1993 Surface Ices and the Atmospheric Composition of Pluto Science 261 5122 ss 745 748 Bibcode 1993Sci 261 745O doi 10 1126 science 261 5122 745 PMID 17757212 Boyle Alan 11 Subat 1999 Pluto regains its place on the fringe MSNBC 20 Agustos 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Mart 2007 Buie Marc W Grundy William M Young Eliot F Young Leslie A Stern S Alan 2010 Pluto and Charon with the Hubble Space Telescope I Monitoring global change and improved surface properties from light curves Astronomical Journal 139 3 ss 1117 1127 Bibcode 2010AJ 139 1117B doi 10 1088 0004 6256 139 3 1117 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 Hamilton Calvin J 12 Subat 2006 Dwarf Planet Pluto Views of the Solar System 2 Haziran 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Ocak 2007 Buie Marc W 30 Nisan 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 10 Subat 2010 a b c d Villard Ray Buie Marc W 4 Subat 2010 New Hubble Maps of Pluto Show Surface Changes News Release Number STScI 2010 06 15 Mart 2010 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 10 Subat 2010 Buie Marc W Grundy William M Young Eliot F Young Leslie A Stern S Alan 2010 Pluto and Charon with the Hubble Space Telescope II Resolving changes on Pluto s surface and a map for Charon Astronomical Journal 139 3 ss 1128 1143 Bibcode 2010AJ 139 1128B doi 10 1088 0004 6256 139 3 1128 7 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 22 Temmuz 2015 Chang Kenneth 15 Temmuz 2015 Pluto as New Horizons Saw It Up Close and Personal New York Times 6 Ocak 2019 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Temmuz 2015 Chang Kenneth 17 Temmuz 2015 Pluto Terrain Yields Big Surprises in New Horizons Images New York Times 6 Eylul 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Temmuz 2015 a b c DOI 10 1016 j icarus 2006 06 005 Buie Marc W Grundy William M Young Eliot F Young Leslie A Stern S Alan 2006 Orbits and photometry of Pluto s satellites Charon S 2005 P1 and S 2005 P2 Astronomical Journal 132 1 s 290 arXiv astro ph 0512491 2 Bibcode 2006AJ 132 290B doi 10 1086 504422 a b pluto jhuapl edu NASA New Horizons mission site Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory 2007 4 Mart 2016 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2015 Space com 20 Kasim 2012 20 Kasim 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Temmuz 2015 DLR Interior Structure of Planetary Bodies 26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde DLR Radius to Density 26 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde The natural satellites of the giant outer planets 11 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Dis baglantilarPluto viewed through the years NASA GIF animation 15 July 2015 26 Temmuz 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde