Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Po-i-Kalan veya Poi Kalan (Özbekçe: Poi Kalon, Farsça: پای کلان Pâ-i Kelân, "Ulu'nun Ayağı" anlamında), Buhara, Özbekistan'daki Kalan Minaresi çevresinde bulunan bir İslami dini kompleksidir.
 Medrese ve minareli Po-i-Kalan'da avlu. | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Buhara,  Özbekistan |
| Koordinatlar | 39°46′34″K 64°24′51″D / 39.77611°K 64.41417°D |
| İnanç | İslam |
| Mimari | |
| Mimari tür | Cami, medrese, avlu, minare |
| Mimari biçim | İslami mimari |
| Tamamlanma | 12. - 16. yy |
| Özellikler | |
| Minare sayısı | 1 |
| Minare yüksekliği | 45.6 m |
Tarihi
Külliye, şehrin tarihi kesiminde yer almaktadır. 713'ten bu yana, Ark kalesinin güneyindeki bu alanda birkaç ana cami topluluğu inşa edildi. Buhara kuşatması sırasında Cengiz Han tarafından yakılan bu külliyelerden biri, 1121 yılında Karahanlı hükümdarı Arslan Han tarafından yaptırılmıştır. Kalan Minaresi, bu kuşatma sırasında Arslan Han Külliyesi'nin yapılarından sadece bir tanesidir.
Mimari
Kalan Minaresi
Kalan Minaresi, halk arasında Minâra-i Kalân ("Büyük Minare" için Farsça / Tacikçe) olarak bilinir. Ayrıca, Ölüm Kulesi olarak da bilinir, çünkü yüzyıllar boyunca suçlular minareden atılarak idam edildi.
Minare, kentin tarihi merkezine hakim bir konumda yer almaktadır ve devasa dikey sütun şeklinde olan bu yapı külliyenin en ünlü kısmıdır. Minarenin rolü büyük ölçüde geleneksel ve dekoratif amaçlar gütmektedir - boyutu, minarenin ana işlevinin sınırlarını aşmaktadır, bu da müezzinin insanları dua etmeye çağırabileceği farklı bir bakış açısı sağlamaktadır. Sadece bu amaç için caminin çatısına çıkmak yeterliydi. Bu uygulama İslam'ın ilk yıllarında yaygındı. "Minare" kelimesi Arapça "manara" kelimesinden ("deniz feneri" ya da daha doğrusu "bir şeyin yandığı bir yer") türetilmiştir. Muhtemelen İslam'da minare fikri, daha önceki çağların "itfaiye kuleleri"nden veya deniz fenerlerinden esinlenilerek geliştirilmiştir.
Adı sade hali ile Bako olan mimar, yukarıya doğru daralan, dipte 9 metre (29,53 ft), tepede 6 metre (19,69 ft) çapında ve 45,6 metre (149,61 ft) yüksekliğinde, dairesel sütun şeklinde bir tuğla kule şeklinde bir minare inşa etti. Sütunun içinde, minarenin tepesine ulaşmayı sağlayan sarmal bir merdiven bulunmaktadır.
Kalan Camii
Kalan Camii (Maedjid-i Kalan) 1514 dolaylarında Buhara Hanlığı'nda inşa edildi. Semerkant'taki Bibi Hanım Camii ile aynı büyüklüktedir. Her ikisi de cami olmasına rağmen, mimari tarzlarda çok farklıdırlar. Caminin iç avlusunu çevreleyen galerilerin çatısında 208 sütun üzerine oturan 288 kubbe vardır. Avluya bakan, ana dua salonuna giriş kısmında uzun bir kiremitli eyvan portali yer almaktadır. Cami, büyük mavi çinili bir kubbe ile örtülüdür.
Tarihi arka plan
Po-i-Kalan Külliyesi'nin bulunduğu yer, geçmişte tamamen yıkılmış birkaç binanın bulunduğu yerdir. İslamiyet öncesi dönemde ateşe tapanlar için merkezi bir katedral vardı. 713'ten sonra, Ark'ın güneyinde, ana katedral camisinin çeşitli yapıları inşa edildi, daha sonra yıkıldı, yangınlar ve savaşlardan sonra restore edildi ve bir yerden başka bir yere taşındı. 1127 yılında, Karahanlı hükümdarı Arslan Han minareli katedral cami inşaatını tamamladı. Yapıların büyüklüğü Cengiz Han'ı çok şaşırttı, yanlışlıkla caminin hanın sarayı olduğunu düşündü. Bununla birlikte, caminin inşası yangına karşı korumalı değildi ve uzun yıllar süren çatışmalardan sonra harap oldu. Orijinal binadan kalan tek şey minare Kalan Minaresi (Minara-yi-Kalan) oldu.
1510'da Şeybanî Han'ın ölümünden sonra, çoğu yerel hükümdar (emir ve sultan) merkezi hükûmeti sadece kısmen tanıdı. Şeybani Devleti'nin başkenti Semerkant'taydı. 1512'de Şeybani Han'ın yeğeni olan genç prens Muizz ad-Din Abu-l Gazi Ubeydullah, Buhara sultanı oldu. İktidarı Şeybani Han ve askeri sadık silah arkadaşının babası olan Mahmud Sultan'dan devraldı. 1533 yılına kadar, Ubeydullah Sultan, Mahararannahr hanı (Maveraünnehir) bir bütün Şeybani Devleti'nin hanı olarak taç giydiği zamana kadar başarılı bir şekilde Buhara valiliğini sürdürdü. Buna rağmen, ikametgâhını Semerkant'a - devlet başkentine taşımayı reddetti. Dahası, daha sonra Buhara'yı Şeybani devletinin başkenti yaptı. Daha sonra, Ubeydullah tarafından yönetilen devlet yeni bir isim aldı - Buhara Hanlığı. Böylece Ubeydullah Han (hük. 1533-1539) Buhara Hanlığı'nın ilk hanı oldu. Ubeydullah Han Maveraünnehir'in hanıyken, oğlu Abdul-Aziz Han Buhara'nın hanıydı. Buhara'yı aile mülkleri olarak gördüler. Buhara vatanseverleriydiler ve şehrin başarısına önem veriyorlardı.
1514 yılında Buhara valisinin Semerkant'taki Bibi Hanım Camii ile rekabet edebilecek büyük bir cami inşa etmesi, Buhara'yı sonunda Şeybani Devleti'nin başkenti yapma isteğini göstermektedir. Kalan Camii'nin inşasıyla, Ubeydullah Sultan, her zaman Şeybanilere düşman olan Semerkant üzerinde tahakküm için savaşmak yerine yeni bir başkent kurmayı düşündü.
Mir-i Arab Medresesi (1535-1536)
Mir-i-Arab Medresesi'nin (Miri Arab Medresesi) yapımı Yemen'deki Şeyh Abdullah Yamani'ye atfedilir. Şeyh Abdullah Yamani, Mir-i-Arab olarak da adlandırılan Ubeydullah Han ve oğlu Abdul-Aziz-Han'ın manevi akıl hocası olarak kabul edilirdi. Ubeydullah Han İran'a karşı başarılı bir savaş yürüttü. Askerleri en az üç kez Herat'ı ele geçirdi. İran'a yapılan her yağma baskını, çok sayıda esirin yakalanmasıyla sonuçlandı. Üç bin İranlı esir satmaktan elde edilen kazançla Ubeydullah Han, Mir-i-Arab Medresesi'nin yapımını finanse etti. Ubeydullah Han çok dindardı. Sufizm ruhuyla İslâm'a saygı duymaktaydı. Babası, 15. yüzyılda Taşkent vilayetinden gelen tanınmış şeyh Ubeydullah al-Ahrar'ın (1404-1490) onuruna adını oğluna verdi.
1630'lara gelindiğinde egemenler artık kendileri ve akrabaları için görkemli türbeler inşa etmeyi bıraktılar. Şeybani Hanedanı'nın hanları, Kuran geleneklerini uygulamaktaydı. Dinin önemi o kadar büyüktü ki, Ubeydullah Han gibi ünlü bir han bile medresesindeki akıl hocasının yanına defnedildi. Mir-i-Arab Medresesi'ndeki tonozun (gurhana) ortasında Ubeydullah Han'ın ahşap mezarı yer almaktadır. Baş yanında ise akıl hocası - Mir-i-Arab'ın mezarı yer almaktadır. Medresenin müderrislerinden (kıdemli öğretmen) olan Muhammed Kasım (1047 hicrette öldü) da aynı alanda medfundur.
Miri Arab Medresesi'nin kapısı, Kalan Camii'nin kapısıyla aynı eksende yer almaktadır. Ancak, meydanın doğuya doğru bir miktar alçakta kalması nedeniyle, medreseyi bir platformda yükseltmek gerekiyordu.
Miri Arab Medresesi, 1981'de The Stranglers videosu Golden Brown'un çekimi için kullanılan yerlerden biriydi. [].
Ayrıca bakınız
- Lyab-i Hauz - tarihi gölet (havuz).
- Sâmâni Türbesi - 9.-10. yüzyıl mimarisi.
- Özbekistan'daki camiler listesi
Kaynakça
- ^ . 18 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2014.
- ^ a b "Бухоро Bukhara Бухара" На узбекском, английском и русском языках. Издательство "Узбекистан", Ташкент 2000
- ^ История Узбекистана (XVI - первая половина XIX в.) Ташкент -"Укитувчи" -1995
- ^ . 18 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2014.
- ^ . 18 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2014.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Po i Kalan veya Poi Kalan Ozbekce Poi Kalon Farsca پای کلان Pa i Kelan Ulu nun Ayagi anlaminda Buhara Ozbekistan daki Kalan Minaresi cevresinde bulunan bir Islami dini kompleksidir Po i KalanMedrese ve minareli Po i Kalan da avlu Temel bilgilerKonumBuhara OzbekistanKoordinatlar39 46 34 K 64 24 51 D 39 77611 K 64 41417 D 39 77611 64 41417InancIslamMimariMimari turCami medrese avlu minareMimari bicimIslami mimariTamamlanma12 16 yyOzelliklerMinare sayisi1Minare yuksekligi45 6 mTarihiKulliye sehrin tarihi kesiminde yer almaktadir 713 ten bu yana Ark kalesinin guneyindeki bu alanda birkac ana cami toplulugu insa edildi Buhara kusatmasi sirasinda Cengiz Han tarafindan yakilan bu kulliyelerden biri 1121 yilinda Karahanli hukumdari Arslan Han tarafindan yaptirilmistir Kalan Minaresi bu kusatma sirasinda Arslan Han Kulliyesi nin yapilarindan sadece bir tanesidir Tugla Kalan MinaresiMimariKalan Minaresi Kalan Minaresi halk arasinda Minara i Kalan Buyuk Minare icin Farsca Tacikce olarak bilinir Ayrica Olum Kulesi olarak da bilinir cunku yuzyillar boyunca suclular minareden atilarak idam edildi Minare kentin tarihi merkezine hakim bir konumda yer almaktadir ve devasa dikey sutun seklinde olan bu yapi kulliyenin en unlu kismidir Minarenin rolu buyuk olcude geleneksel ve dekoratif amaclar gutmektedir boyutu minarenin ana islevinin sinirlarini asmaktadir bu da muezzinin insanlari dua etmeye cagirabilecegi farkli bir bakis acisi saglamaktadir Sadece bu amac icin caminin catisina cikmak yeterliydi Bu uygulama Islam in ilk yillarinda yaygindi Minare kelimesi Arapca manara kelimesinden deniz feneri ya da daha dogrusu bir seyin yandigi bir yer turetilmistir Muhtemelen Islam da minare fikri daha onceki caglarin itfaiye kuleleri nden veya deniz fenerlerinden esinlenilerek gelistirilmistir Adi sade hali ile Bako olan mimar yukariya dogru daralan dipte 9 metre 29 53 ft tepede 6 metre 19 69 ft capinda ve 45 6 metre 149 61 ft yuksekliginde dairesel sutun seklinde bir tugla kule seklinde bir minare insa etti Sutunun icinde minarenin tepesine ulasmayi saglayan sarmal bir merdiven bulunmaktadir Kalan Camii Kalan Camii Maedjid i Kalan 1514 dolaylarinda Buhara Hanligi nda insa edildi Semerkant taki Bibi Hanim Camii ile ayni buyukluktedir Her ikisi de cami olmasina ragmen mimari tarzlarda cok farklidirlar Caminin ic avlusunu cevreleyen galerilerin catisinda 208 sutun uzerine oturan 288 kubbe vardir Avluya bakan ana dua salonuna giris kisminda uzun bir kiremitli eyvan portali yer almaktadir Cami buyuk mavi cinili bir kubbe ile ortuludur Ozbekistan Buhara Po i Kalan Kulliyesi nin bir parcasi olan Kalan Camii nin ic avlusuTarihi arka planPo i Kalan Kulliyesi nin bulundugu yer gecmiste tamamen yikilmis birkac binanin bulundugu yerdir Islamiyet oncesi donemde atese tapanlar icin merkezi bir katedral vardi 713 ten sonra Ark in guneyinde ana katedral camisinin cesitli yapilari insa edildi daha sonra yikildi yanginlar ve savaslardan sonra restore edildi ve bir yerden baska bir yere tasindi 1127 yilinda Karahanli hukumdari Arslan Han minareli katedral cami insaatini tamamladi Yapilarin buyuklugu Cengiz Han i cok sasirtti yanlislikla caminin hanin sarayi oldugunu dusundu Bununla birlikte caminin insasi yangina karsi korumali degildi ve uzun yillar suren catismalardan sonra harap oldu Orijinal binadan kalan tek sey minare Kalan Minaresi Minara yi Kalan oldu 1510 da Seybani Han in olumunden sonra cogu yerel hukumdar emir ve sultan merkezi hukumeti sadece kismen tanidi Seybani Devleti nin baskenti Semerkant taydi 1512 de Seybani Han in yegeni olan genc prens Muizz ad Din Abu l Gazi Ubeydullah Buhara sultani oldu Iktidari Seybani Han ve askeri sadik silah arkadasinin babasi olan Mahmud Sultan dan devraldi 1533 yilina kadar Ubeydullah Sultan Mahararannahr hani Maveraunnehir bir butun Seybani Devleti nin hani olarak tac giydigi zamana kadar basarili bir sekilde Buhara valiligini surdurdu Buna ragmen ikametgahini Semerkant a devlet baskentine tasimayi reddetti Dahasi daha sonra Buhara yi Seybani devletinin baskenti yapti Daha sonra Ubeydullah tarafindan yonetilen devlet yeni bir isim aldi Buhara Hanligi Boylece Ubeydullah Han huk 1533 1539 Buhara Hanligi nin ilk hani oldu Ubeydullah Han Maveraunnehir in haniyken oglu Abdul Aziz Han Buhara nin haniydi Buhara yi aile mulkleri olarak gorduler Buhara vatanseverleriydiler ve sehrin basarisina onem veriyorlardi 1514 yilinda Buhara valisinin Semerkant taki Bibi Hanim Camii ile rekabet edebilecek buyuk bir cami insa etmesi Buhara yi sonunda Seybani Devleti nin baskenti yapma istegini gostermektedir Kalan Camii nin insasiyla Ubeydullah Sultan her zaman Seybanilere dusman olan Semerkant uzerinde tahakkum icin savasmak yerine yeni bir baskent kurmayi dusundu Mir i Arab Medresesi 1535 1536 Buhara Ozbekistan da Mir i Arab Medresesi uzerindeki karmasik cini calismalarinin bir gorunumuMir i Arab Medresesi nin eyvani Mir i Arab Medresesi nin Miri Arab Medresesi yapimi Yemen deki Seyh Abdullah Yamani ye atfedilir Seyh Abdullah Yamani Mir i Arab olarak da adlandirilan Ubeydullah Han ve oglu Abdul Aziz Han in manevi akil hocasi olarak kabul edilirdi Ubeydullah Han Iran a karsi basarili bir savas yuruttu Askerleri en az uc kez Herat i ele gecirdi Iran a yapilan her yagma baskini cok sayida esirin yakalanmasiyla sonuclandi Uc bin Iranli esir satmaktan elde edilen kazancla Ubeydullah Han Mir i Arab Medresesi nin yapimini finanse etti Ubeydullah Han cok dindardi Sufizm ruhuyla Islam a saygi duymaktaydi Babasi 15 yuzyilda Taskent vilayetinden gelen taninmis seyh Ubeydullah al Ahrar in 1404 1490 onuruna adini ogluna verdi 1630 lara gelindiginde egemenler artik kendileri ve akrabalari icin gorkemli turbeler insa etmeyi biraktilar Seybani Hanedani nin hanlari Kuran geleneklerini uygulamaktaydi Dinin onemi o kadar buyuktu ki Ubeydullah Han gibi unlu bir han bile medresesindeki akil hocasinin yanina defnedildi Mir i Arab Medresesi ndeki tonozun gurhana ortasinda Ubeydullah Han in ahsap mezari yer almaktadir Bas yaninda ise akil hocasi Mir i Arab in mezari yer almaktadir Medresenin muderrislerinden kidemli ogretmen olan Muhammed Kasim 1047 hicrette oldu da ayni alanda medfundur Miri Arab Medresesi nin kapisi Kalan Camii nin kapisiyla ayni eksende yer almaktadir Ancak meydanin doguya dogru bir miktar alcakta kalmasi nedeniyle medreseyi bir platformda yukseltmek gerekiyordu Miri Arab Medresesi 1981 de The Stranglers videosu Golden Brown un cekimi icin kullanilan yerlerden biriydi kaynak belirtilmeli Ayrica bakinizLyab i Hauz tarihi golet havuz Samani Turbesi 9 10 yuzyil mimarisi Ozbekistan daki camiler listesi Ozbekistan daki medreselerKaynakca 18 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2014 a b Buhoro Bukhara Buhara Na uzbekskom anglijskom i russkom yazykah Izdatelstvo Uzbekistan Tashkent 2000 Istoriya Uzbekistana XVI pervaya polovina XIX v Tashkent Ukituvchi 1995 18 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 14 Ekim 2014 18 Ocak 2007 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 20 Ekim 2014