Polinezya anlatısı veya Polinezya mitolojisi, Polinezya halkının sözlü geleneklerini (Polinezya Üçgeni de denilen Orta ve Güney Pasifik Okyanusu ada takımadaları grubu ) ve bilinen çoğunlukla dağınık kültürlerin geleneklerini kapsar. Polinezyalılar, muhtemelen MÖ 1000 civarında Tonga - Samoa bölgesinde konuşulan Proto-Polinezya olarak yeniden inşa edilen bir dilden gelen dilleri konuşuyorlardı.
Açıklama
MS 15. yüzyıldan önce, Polinezya halkları doğuya, Cook Adaları'na ve oradan da Tahiti ve Marquesas gibi diğer gruplara yayıldı . Onların torunları daha sonra Tahiti'den Rapa Nui'ye ve daha sonra Hawai'i ve Yeni Zelanda'ya kadar adaları keşfettiler. Son araştırmalar Yeni Zelanda'nın yerleşim yerinin MS 1300 civarında olduğunu gösteriyor. Çeşitli Polinezya dillerinin tümü, Avustronezya dil ailesinin bir parçasıdır. Birçoğu, diğer bazı dil konuşanları arasında iletişime izin verecek kadar kelime ve dil bilgisi açısından yeterince yakındır. Ayrıca çeşitli gruplar arasında, özellikle sosyal organizasyon, çocuk yetiştirme, bahçecilik, inşaat ve tekstil teknolojileri açısından önemli kültürel benzerlikler vardır; özellikle onların mitolojileri, ortak masalların yerel olarak yeniden işlenmesini gösterir.
Bazı ada gruplarında yardım, deniz ve balık tutma tanrısı olarak büyük önem taşımaktadır. Genellikle Gökyüzü ve Dünya arasındaki evlilikle ilgili bir hikâye vardır; Yeni Zelanda versiyonu, Rangi ve Papa, dünyayı ve içindeki her şeyi doğuran bir birliktir. Denizin dibinden sihirli bir olta kancası tarafından çekilen ya da cennetten atılan adaların hikâyeleri var. Tahmin edilebileceği gibi, yolculuk hikâyeleri, göçler, baştan çıkarmalar ve savaşlar vardır. Güzel bir tanrıça / ata Hina veya Sina hakkında olduğu gibi, bir hileci olan Māui hakkındaki hikâyeler de yaygın olarak bilinir.
Sözlü gelenekteki bu paylaşılan temalara ek olarak, her ada grubunun kendi yarı tanrılar ve kültür kahramanları hikâyeleri vardır ve bunlar yavaş yavaş hatırlanan tarihin daha sıkı ana hatlarına doğru gölgelenir. Genellikle bu tür hikâyeler, doğaüstü varlıkların taşlaşmış kalıntıları olarak tanımlanabilecek çeşitli coğrafi veya ekolojik özelliklerle bağlantılıydı.
Sözlüden yazılıya
Çeşitli Polinezya kültürlerinin her biri farklı ama ilişkili sözlü geleneklere, yani geleneksel olarak eski zamanların tarihini ve tanrıların maceralarını ayrıca tanrılaştırılmış ataları anlattığı düşünülen efsaneler veya mitlere sahiptir. Anlatımlar, alegori, metafor, benzetme, abartı ve kişileştirmenin yaygın kullanımı ile karakterize edilir. Sözlü, yazmanın izin vermediği temel bir esnekliğe sahiptir. Sözlü gelenekte, belirli bir masalın sabit bir versiyonu yoktur. Hikâye, ortama, anlatıcının ve izleyicinin ihtiyaçlarına göre belirli sınırlar içinde değişebilir. Geçmişin bilgisinin bugünü daha iyi anlamaya hizmet ettiği Batılı tarih anlayışının aksine, sözlü edebiyatın amacı mevcut durumu haklı çıkarmak ve meşrulaştırmaktır.
Bir örnek, çoklu ve çoğu zaman çelişkili versiyonlarda bulunan şecere tarafından sağlanır. Sözlü toplumlarda şecere biliminin amacı genel olarak 'gerçek' bir açıklama sağlamak değil, esas olarak yönetici çizginin kıdemini ve dolayısıyla siyasi meşruiyetini ve toprak kaynaklarını ve benzerlerini kullanma hakkını vurgulamaktır. Başka bir soy yükselişe geçerse, önceki hanedandan birkaç atayı ödünç almak anlamına gelse bile, yeni çizgiye en prestijli şecere bahşedilmesi gerekliydi. Her ada, her kabile veya her klan, belirli bir anlatı döngüsünün kendi versiyonuna veya yorumuna sahiptir.
Yazma gelenekleri kaydetmek ve hatırlamak için birincil araç haline geldiğinde bu süreç bozulur. Misyonerler, yetkililer, antropologlar veya etnologlar bu hesapları toplayıp yayınladıklarında, kaçınılmaz olarak doğalarını değiştirdiler. Önceden neredeyse sonsuz varyasyona tabi olanı kağıda sonsuza kadar sabitleyerek, belirli bir anda bir anlatıcının anlattığı bir hesabı yetkili versiyon olarak sabitlediler. Yeni Zelanda'da, bir şefin, Wiremu Te Rangikāheke'nin yazıları, Vali George Grey'in Polinezya Mitolojisinin çoğunun temelini oluşturdu; bu, bugüne kadar en iyi bilinen Māori efsanelerinin çoğunun fiilen resmi versiyonlarını sunan bir kitaplar bunlardır.
Bazı Polinezyalılar, bu yeni ifade yönteminin tehlikesinin ve potansiyelinin farkında görünüyorlar. 19. yüzyılın ortalarından itibaren, birçoğu soylarını, tarihini ve kabilenin kökenini yazdı. "Pukapuka whakapapa" (şecere kitapları, Māori) adı altında veya tropikal Polinezya'da "puta tümülüsü" (köken hikâyeleri) veya "puta tūpuna" (ata hikâyeleri) olarak bilinen bu yazılar, hanehalkı reisleri tarafından kıskançlıkla korunuyordu. Birçoğu ortadan kayboldu veya yok edildi. 1890'larda, bir Rarotongan şefi olan Makea Takau, kabilesine kendi kitapları hariç tüm aile kitaplarını yakmalarını emretti. Sonuç olarak, Makea Takau'nun versiyonu, muhalefet olasılığını ortadan kaldırarak, esas çizginin resmi tarihi haline geldi. Onun isteği üzerine, Journal of the Polynesian Society'de alıntılar yayınlandı.
Kaynakça
- Beckwith, Martha, Hawaiian Mythology, Yale University Press, 1940, 1970'te yeniden basıldığı şekliyle, University of Hawaii Press
- Buck, Sör Peter / Te Rangi Hiroa, Samoa Malzeme Kültürü. Bishop Museum bülteni.
- Craig, D. Robert, Dictionary of Polynesian Mythology, 1989, Greenwood Press.
- Kirch, Patrick, 'Rüzgar Yolunda' 2000, Kaliforniya Üniversitesi Yayınları.
- Malo, David, Hawaiian Antiquities, ilk olarak 1898'de İngilizce olarak yayınlanmıştır, Bernice P. Bishop Museum Special Publication 2, Second Edition, 1951 olarak mevcuttur
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Polinezya anlatisi veya Polinezya mitolojisi Polinezya halkinin sozlu geleneklerini Polinezya Ucgeni de denilen Orta ve Guney Pasifik Okyanusu ada takimadalari grubu ve bilinen cogunlukla daginik kulturlerin geleneklerini kapsar Polinezyalilar muhtemelen MO 1000 civarinda Tonga Samoa bolgesinde konusulan Proto Polinezya olarak yeniden insa edilen bir dilden gelen dilleri konusuyorlardi Marquesas Adalari ndaki Hiva Oa daki meʻae Iʻipona dan Tiki Makiʻi Tauʻa Pepe on plan ve Tiki Manuiotaa arka plan AciklamaSavas tanrisi MS 15 yuzyildan once Polinezya halklari doguya Cook Adalari na ve oradan da Tahiti ve Marquesas gibi diger gruplara yayildi Onlarin torunlari daha sonra Tahiti den Rapa Nui ye ve daha sonra Hawai i ve Yeni Zelanda ya kadar adalari kesfettiler Son arastirmalar Yeni Zelanda nin yerlesim yerinin MS 1300 civarinda oldugunu gosteriyor Cesitli Polinezya dillerinin tumu Avustronezya dil ailesinin bir parcasidir Bircogu diger bazi dil konusanlari arasinda iletisime izin verecek kadar kelime ve dil bilgisi acisindan yeterince yakindir Ayrica cesitli gruplar arasinda ozellikle sosyal organizasyon cocuk yetistirme bahcecilik insaat ve tekstil teknolojileri acisindan onemli kulturel benzerlikler vardir ozellikle onlarin mitolojileri ortak masallarin yerel olarak yeniden islenmesini gosterir Bazi ada gruplarinda yardim deniz ve balik tutma tanrisi olarak buyuk onem tasimaktadir Genellikle Gokyuzu ve Dunya arasindaki evlilikle ilgili bir hikaye vardir Yeni Zelanda versiyonu Rangi ve Papa dunyayi ve icindeki her seyi doguran bir birliktir Denizin dibinden sihirli bir olta kancasi tarafindan cekilen ya da cennetten atilan adalarin hikayeleri var Tahmin edilebilecegi gibi yolculuk hikayeleri gocler bastan cikarmalar ve savaslar vardir Guzel bir tanrica ata Hina veya Sina hakkinda oldugu gibi bir hileci olan Maui hakkindaki hikayeler de yaygin olarak bilinir Sozlu gelenekteki bu paylasilan temalara ek olarak her ada grubunun kendi yari tanrilar ve kultur kahramanlari hikayeleri vardir ve bunlar yavas yavas hatirlanan tarihin daha siki ana hatlarina dogru golgelenir Genellikle bu tur hikayeler dogaustu varliklarin taslasmis kalintilari olarak tanimlanabilecek cesitli cografi veya ekolojik ozelliklerle baglantiliydi Sozluden yaziliyaCesitli Polinezya kulturlerinin her biri farkli ama iliskili sozlu geleneklere yani geleneksel olarak eski zamanlarin tarihini ve tanrilarin maceralarini ayrica tanrilastirilmis atalari anlattigi dusunulen efsaneler veya mitlere sahiptir Anlatimlar alegori metafor benzetme abarti ve kisilestirmenin yaygin kullanimi ile karakterize edilir Sozlu yazmanin izin vermedigi temel bir esneklige sahiptir Sozlu gelenekte belirli bir masalin sabit bir versiyonu yoktur Hikaye ortama anlaticinin ve izleyicinin ihtiyaclarina gore belirli sinirlar icinde degisebilir Gecmisin bilgisinin bugunu daha iyi anlamaya hizmet ettigi Batili tarih anlayisinin aksine sozlu edebiyatin amaci mevcut durumu hakli cikarmak ve mesrulastirmaktir Bir ornek coklu ve cogu zaman celiskili versiyonlarda bulunan secere tarafindan saglanir Sozlu toplumlarda secere biliminin amaci genel olarak gercek bir aciklama saglamak degil esas olarak yonetici cizginin kidemini ve dolayisiyla siyasi mesruiyetini ve toprak kaynaklarini ve benzerlerini kullanma hakkini vurgulamaktir Baska bir soy yukselise gecerse onceki hanedandan birkac atayi odunc almak anlamina gelse bile yeni cizgiye en prestijli secere bahsedilmesi gerekliydi Her ada her kabile veya her klan belirli bir anlati dongusunun kendi versiyonuna veya yorumuna sahiptir Yazma gelenekleri kaydetmek ve hatirlamak icin birincil arac haline geldiginde bu surec bozulur Misyonerler yetkililer antropologlar veya etnologlar bu hesaplari toplayip yayinladiklarinda kacinilmaz olarak dogalarini degistirdiler Onceden neredeyse sonsuz varyasyona tabi olani kagida sonsuza kadar sabitleyerek belirli bir anda bir anlaticinin anlattigi bir hesabi yetkili versiyon olarak sabitlediler Yeni Zelanda da bir sefin Wiremu Te Rangikaheke nin yazilari Vali George Grey in Polinezya Mitolojisinin cogunun temelini olusturdu bu bugune kadar en iyi bilinen Maori efsanelerinin cogunun fiilen resmi versiyonlarini sunan bir kitaplar bunlardir Bazi Polinezyalilar bu yeni ifade yonteminin tehlikesinin ve potansiyelinin farkinda gorunuyorlar 19 yuzyilin ortalarindan itibaren bircogu soylarini tarihini ve kabilenin kokenini yazdi Pukapuka whakapapa secere kitaplari Maori adi altinda veya tropikal Polinezya da puta tumulusu koken hikayeleri veya puta tupuna ata hikayeleri olarak bilinen bu yazilar hanehalki reisleri tarafindan kiskanclikla korunuyordu Bircogu ortadan kayboldu veya yok edildi 1890 larda bir Rarotongan sefi olan Makea Takau kabilesine kendi kitaplari haric tum aile kitaplarini yakmalarini emretti Sonuc olarak Makea Takau nun versiyonu muhalefet olasiligini ortadan kaldirarak esas cizginin resmi tarihi haline geldi Onun istegi uzerine Journal of the Polynesian Society de alintilar yayinlandi KaynakcaBeckwith Martha Hawaiian Mythology Yale University Press 1940 1970 te yeniden basildigi sekliyle University of Hawaii Press Buck Sor Peter Te Rangi Hiroa Samoa Malzeme Kulturu Bishop Museum bulteni Craig D Robert Dictionary of Polynesian Mythology 1989 Greenwood Press Kirch Patrick Ruzgar Yolunda 2000 Kaliforniya Universitesi Yayinlari Malo David Hawaiian Antiquities ilk olarak 1898 de Ingilizce olarak yayinlanmistir Bernice P Bishop Museum Special Publication 2 Second Edition 1951 olarak mevcuttur