Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Post-Kemalizm, özellikle Türk akademisinde ve siyasi tartışmasında; Türkiye'nin, başta demokratikleşme olmak üzere yaşadığı siyasi ve kültürel sorunların kaynağının askeri-bürokratik İttihatçı-Kemalist ideolojide yattığını savunan ve temelinde Türk resmi tarihçiliğini sorgulama olan bir akımdır. 12 Eylül sonrası ortaya çıkan post-Kemalist akım, 2000'li yıllarda Adalet ve Kalkınma Partisi'nin iktidara gelmesi ile Türk tarihyazımının merkezine oturmuş, 2010'lu yıllardan sonra ise gerilemeye başlamıştır.
Post-Kemalistlerin temel görüşleri
Post-Kemalistler, genel olarak bir siyasi akıma bağlı değillerdir. Sosyalizmden, liberalizme ve muhafazakârlığa kadar geniş bir çerçevedeki yazarlar post-Kemalist olarak nitelendirilmiştir. Ancak genel olarak postmodern bir tarih anlayışına sahip olan bu akım, Türk tarihyazıcılığına ve Türk devletinin kuruluşuna eleştirel bir açıdan bakmaktadır. Post-Kemalist düşüncenin temelinde, Şerif Mardin'in Türkiye koşullarına uyarladığı merkez-çevre kuramı yatar. Mardin'e göre asker-bürokrat sınıftan oluşan 'merkez', liberaller, sosyalistler, başta Kürtler olmak üzere azınlıklar ve özellikle muhafazakarlardan oluşan 'çevreyi' dışlamış ve Türk siyasetinin dışına itmiştir. Siyasi 'merkez', iktidarını korumak ve modernleşme misyonunu gerçekleştirmek için 'çevre' ile çatışmaya girmiştir ve onu kendisine bir tehdit olarak görmüş ve bu hareketi bastırmaya çalışmıştır. Türkiye'de yaşanan askeri müdahalelerin, parti kapatmalarının temel sebebi de bu olarak görülmüştür.
Bununla beraber post-Kemalistler, Atatürk döneminde yapılan devrimlerin 'tepeden inmeci' karakterine dikkat çekmişlerdir. Çeşitli yazarlar, devrimlerin şekilci yapısını ve topluma yayılamamasını eleştirmiş ve bu devrimlerin baskıcı bir modernleşmenin ürünü oldukları şeklinde eleştirilerde bulunmuşlardır. Örneğin kadın devrimlerinin paternalistik yapısı, Kemalist rejimin Türk milliyetçiliği gibi konular, ilgili yazarların eleştiri odağı olmuştur.
Post-Kemalistler, Türkiye'nin yaşadığı demokratikleşme ve kültür savaşı gibi sorunların çözümünün ise geç Osmanlı ve Cumhuriyet döneminin yanlışlarının ortaya konması ve bundan sonra da 'çevrenin' iktidara gelmesi ile olacağını savunmaktadırlar. Liberallerden, muhafazakârlardan ve diğerlerinden oluşan çevre, asker-bürokratlardan oluşan vesayetçi merkezi tasfiye edecek ve Türkiye'nin demokratikleşmesi yönünde adımlar atacaktır.
Fikret Başkaya'ya göre 1940'larda resmi ideoloji olan Kemalizm'e sağcı-dinci kesimden yöneltilen eleştiri iktidar mücadelesi amaçlı olduğu için Kemalizm'in temel problemlerini ele almayı ihmal etti. Sol hareket 1960'lı yıllarda yükselişteyken resmi ideoloji ve resmi tarihle bir hesaplaşmaya girişmedi. Bu nedenle o dönemde de Kemalizm eleştirisi marjinal düzeyde yapıldı. 1990'larda ise postmodernizmin yükselişi ile birlikte dinci-sağcı ideoloji ile ortak bir Kemalizm eleştirisi yapılmaya başlandı. 2002'de İslamcılık iktidar olduktan sonra yeni bir resmi ideoloji dayattığı için, devletin resmi ideolojisi yeniden canlandı. Başkaya'ya göre bu yükseliş etki-tepki diyalektiği içinde meydana geldiğinden kalıcı bir yükseliş değil.
Tarihçe
Post-Kemalist tabiri, 1980'ler öncesinde kimi tarihçiler tarafından çeşitli anlamlarda kullanılmış olsa da 2015'te İlker Aytürk tarafından tanımı yapılmıştır. 12 Eylül Darbesi sonrasında Şerif Mardin, Mete Tunçay, Erik Jan Zürcher gibi araştırmacılar, resmi tarih anlayışının dışına çıkarak Kemalizm'i ve İttihatçılığı sorgulamaya başlamışlardır. Bu eleştirel anlayışları sonucu birçok akademisyen 1980'li ve 90'lı yıllarda çeşitli kadrolardan dışlanmıştır. 28 Şubat sürecinden sonra ise post-Kemalist eleştiriler artmıştır.
Post-Kemalizm açısından bir dönüm noktası 2002'de Adalet ve Kalkınma Partisi'nin iktidara gelmesi olmuştur. AK Parti iktidarı ile beraber 'askeri-bürokratik' düzenin iktidardan düşmesi, post-Kemalizmin Türk tarihyazımının merkezine yerleşmesini sağlamıştır. Yürürlüğe konulan Avrupa Birliği ile uyum yasaları, 12 Eylül ve 28 Şubat döneminin izlerinin silinmesi, 2007 anayasa değişiklikleri, Ergenekon ve Balyoz davaları ve Çözüm Süreci gibi olaylar post-Kemalist anlayışın uygulamaya konulması olarak nitelendirilmiştir.
Ancak 2008 sonrası AK Parti iktidarının giderek otoriterleşmesi sivil Anayasa tekliflerinin uygulamaya sokulmaması, Gezi Parkı olayları ve Çözüm Süreci'nin tekrar silahlı çatışmaya dönmesi sonucunda Türk entelektüel çevrelerinde AK Parti'ye olan bakış değişmiştir. Bununla beraber AK Parti iktidarına yakın olan bazı post-Kemalist yazarlar AK Parti ve Recep Tayyip Erdoğan ile olan bağlarını koparmışlardır. Bu süreçten sonra Türk tarihyazımı post-Kemalizmden uzaklaşmaya başlamıştır.
Bazı post-Kemalistler
Eleştiriler
Post-Kemalizm, 1980'lerden beri çeşitli yazarlarca eleştirilmektedir. Bu eleştiriler ilk olarak kendini Kemalist olarak tanımlayan yazarlar sonrasında Marksist yazarlar tarafından gelmiştir.Muhafazâkar ve İslamcı cenaha olan ılımlı görüşleri nedeniyle anti-Kemalizm ve karşı-devrimcilikle itham edilmişlerdir. Ancak 2012 sonrası post-Kemalistler farklı görüşlerden eleştiriye tutulmuşlardır. İlker Aytürk'e göre Post-Kemalizm'in muhalefet olmaktan çıkıp, 2002'de AK Parti'nin iktidara gelmesiyle başlayan süreçte Kemalizm'in taşıyıcısı olan sembollerin ve kurumların zayıflamasıyla birlikte Türkiye'nin demokratikleşmesinin Kemalist asker ve Kemalist sivil bürokrasi tarafından sekteye uğratıldığı iddiası geçerliliğini yitirdi. Post-Kemalistler'e yapılan eleştirilerin temel hatları şunlardır:
- Resmi tarih yazımını sorgulayıp onun yanlışlarını ortaya çıkarmasına rağmen Post-Kemalizm eleştirdiği resmi tarih yazıcılığının yerine tarafsız bir anlayış sunamayarak aynı hataya düşmüş, sadece Kemalist tarihin yergisi üzerine bir tarih yazımı oluşturmuşlardır.Anakronizm yapılarak Kemalist otoriteye karşı çıkan isimler siyah-beyaz bir şekilde yüceltilmiştir.
- Türkiye'deki demokratikleşme ve çoğulculuk sorunundan sadece İttihatçı-Kemalist anlayış sorumlu tutulmuş, 1908-1950 arası dışındaki olaylar ve daha geniş etmenler değerlendirilmemiş, farklı ülkelerdeki durumlar ile karşılaştırma yapılmamıştır.
- 'Çevrenin' iktidara gelmesi Türkiye'nin daha çok demokratikleşmesiyle sonuçlanmamış, AK Parti iktidarı ile çevre merkeze dönüşmüştür. Post-Kemalist olarak tanımlanan birçok isim, AK Parti iktidarı döneminde edindikleri mevkiler dolayısıyla ve yaşanan otoriterleşmeye sessiz kalmaları konusunda eleştirilmişlerdir.
Post-post-Kemalizm
Aytürk, post-Kemalist paradigmanın Türkiye'yi anlamakta ve sorunlara teşhis koymaktaki yetersizliği ortaya çıktığı için post-post-Kemalizm terimini önerdi. 1908-1938 arası dönem yoğun bir şekilde çalışılmış olmasına rağmen, 1950-1980 arası dönemdeki sol yaklaşımların, Türk sağının, Soğuk Savaş'ın detaylı çalışmadığını belirtti. Türkiye tarihini yorumlamakta yetersizliğin bir bölümünün milliyetçi-mukaddesatçı iktidarların baskın olduğu dönemdeki milli güvenlik devletinin kuruluş sürecinin atlanmasından ileri geldiğini iddia etti.
Konuyla ilgili eserler
- Aytürk, İlker; Esen, Berk (2022). Post-Post-Kemalizm: Türkiye Çalışmalarında Yeni Arayışlar. İletişim Yayınları.
- Lamprou, Alexandros; Adak, Sevgi (2022). Tek Parti Dönemini Yeniden Düşünmek: Devlet, Toplum ve Siyaset. Tarih Vakfı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Özel
- ^ a b Aytürk, İlker (1 Ocak 2019). "Post-Kemalizm Nedir? Post-Kemalist Kimdir? Bir Tanım Denemesi". Varlık. 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
- ^ a b "Türk Kulturkampf'ında Post-Kemalizm parantezi III". PolitikYol Haber Sitesi. 6 Eylül 2021. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
- ^ a b "'Çevre'den 'Merkez'e Yönelim Bağlamında Türkiye'de Muhafazakârlığın Dönüşümü: Siyasal İslâmcılıktan Muhafazakâr Demokratlığa AK Parti Örneği". 11 Ocak 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
- ^ Aytürk, İlker. "Post-post-Kemalizm: Yeni Bir Paradigmayı Beklerken". 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
- ^ KAYNAR, METE KAAN (2021). Türkiye’nin Lanetlisi: Bir Muhalif "Fikret Başkaya ile Sohbetler". İletişim Yayınları. ss. 222-226. ISBN . 13 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Ağustos 2023.
- ^ a b c Aytürk, İlker. "Post-post-Kemalizm: Yeni Bir Paradigmayı Beklerken". 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
- ^ Tunçay, Mete (1999). Türkiye Cumhuriyeti'nde tek-parti yönetimi'nin kurulması, 1923-1931. 3. basım. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. ISBN . OCLC 44912509.
- ^ Zürcher, Erik Jan (1984). The Unionist factor : the rôle of the Committee of Union and Progress in the Turkish National Movement, 1905-1926. Leiden: Brill. ISBN . OCLC 11871220.
- ^ Mardin, Şerif (1989). Religion and social change in modern Turkey : the case of Bediüzzaman Said Nursi. Albany. ISBN . OCLC 42855848.
- ^ Göle, Nilüfer (2004). Modern mahrem : medeniyet ve örtünme. 8. basım. Beyoğlu, İstanbul: Metis. ISBN . OCLC 76880161.
- ^ Ersanlı, Büşra (2009). İktidar ve tarih : Türkiyeʼde "resmî tarih" tezinin oluşumu : (1929-1937). 3. baskı. İstanbul: İletişim. ISBN . OCLC 762137767.
- ^ Parla, Taha (1993). Türkiye'nin siyasal rejimi, 1980-1989. 2. baskı. Cağaloğlu, İstanbul: İletişim Yayınları. ISBN . OCLC 29796212.
- ^ Köker, Levent (1990). Modernleşme, Kemalizm ve demokrasi. 1. baskı. İstanbul: İletişim Yayınları. ISBN . OCLC 23171350.
- ^ Timur, Taner. Türk Devrimi ve Sonrası. İmge Yayınları. ss. s.307-308,312.
- ^ a b Post-post-Kemalizm : Türkiye çalışmalarında yeni arayışlar. İlker Aytürk, Berk Esen. İstanbul. 2022. ss. 23-50. ISBN . OCLC 1357496130.
- ^ "Kemalizm ve 'Eleştirinin Eleştirisi' - Tanıl Bora". birikimdergisi.com. 14 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
- ^ Zürcher, Erik Jan, Cumhuriyetin İlk Yıllarında Siyasal Muhalefet:Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası.
- ^ "Demokrasimizin önündeki engel gerçekten Kemalizm mi?". PolitikYol Haber Sitesi. 2 Ağustos 2021. 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
- ^ "Orhan Pamuk'a 'Yetmez ama evet' sorusu: Yanıtlamaktan kaçınıyorum". T24. 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022.
- ^ Post-post-Kemalizm : Türkiye çalışmalarında yeni arayışlar. İlker Aytürk, Berk Esen. İstanbul. 2022. s. 32. ISBN . OCLC 1357496130.
Genel
- Burak Gümüş (2020/21), "De-Kemalisation from above in 'New Turkey'", Lutz Berger & Tamer Düzyol (Ed.), Kemalism as a Fixed Variable in the Republic of Turkey. History, Society, Politics, Ergon, Baden-Baden, S. 143-174
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Post Kemalizm ozellikle Turk akademisinde ve siyasi tartismasinda Turkiye nin basta demokratiklesme olmak uzere yasadigi siyasi ve kulturel sorunlarin kaynaginin askeri burokratik Ittihatci Kemalist ideolojide yattigini savunan ve temelinde Turk resmi tarihciligini sorgulama olan bir akimdir 12 Eylul sonrasi ortaya cikan post Kemalist akim 2000 li yillarda Adalet ve Kalkinma Partisi nin iktidara gelmesi ile Turk tarihyaziminin merkezine oturmus 2010 lu yillardan sonra ise gerilemeye baslamistir Post Kemalistlerin temel gorusleriPost Kemalistler genel olarak bir siyasi akima bagli degillerdir Sosyalizmden liberalizme ve muhafazakarliga kadar genis bir cercevedeki yazarlar post Kemalist olarak nitelendirilmistir Ancak genel olarak postmodern bir tarih anlayisina sahip olan bu akim Turk tarihyaziciligina ve Turk devletinin kurulusuna elestirel bir acidan bakmaktadir Post Kemalist dusuncenin temelinde Serif Mardin in Turkiye kosullarina uyarladigi merkez cevre kurami yatar Mardin e gore asker burokrat siniftan olusan merkez liberaller sosyalistler basta Kurtler olmak uzere azinliklar ve ozellikle muhafazakarlardan olusan cevreyi dislamis ve Turk siyasetinin disina itmistir Siyasi merkez iktidarini korumak ve modernlesme misyonunu gerceklestirmek icin cevre ile catismaya girmistir ve onu kendisine bir tehdit olarak gormus ve bu hareketi bastirmaya calismistir Turkiye de yasanan askeri mudahalelerin parti kapatmalarinin temel sebebi de bu olarak gorulmustur Bununla beraber post Kemalistler Ataturk doneminde yapilan devrimlerin tepeden inmeci karakterine dikkat cekmislerdir Cesitli yazarlar devrimlerin sekilci yapisini ve topluma yayilamamasini elestirmis ve bu devrimlerin baskici bir modernlesmenin urunu olduklari seklinde elestirilerde bulunmuslardir Ornegin kadin devrimlerinin paternalistik yapisi Kemalist rejimin Turk milliyetciligi gibi konular ilgili yazarlarin elestiri odagi olmustur Post Kemalistler Turkiye nin yasadigi demokratiklesme ve kultur savasi gibi sorunlarin cozumunun ise gec Osmanli ve Cumhuriyet doneminin yanlislarinin ortaya konmasi ve bundan sonra da cevrenin iktidara gelmesi ile olacagini savunmaktadirlar Liberallerden muhafazakarlardan ve digerlerinden olusan cevre asker burokratlardan olusan vesayetci merkezi tasfiye edecek ve Turkiye nin demokratiklesmesi yonunde adimlar atacaktir Fikret Baskaya ya gore 1940 larda resmi ideoloji olan Kemalizm e sagci dinci kesimden yoneltilen elestiri iktidar mucadelesi amacli oldugu icin Kemalizm in temel problemlerini ele almayi ihmal etti Sol hareket 1960 li yillarda yukselisteyken resmi ideoloji ve resmi tarihle bir hesaplasmaya girismedi Bu nedenle o donemde de Kemalizm elestirisi marjinal duzeyde yapildi 1990 larda ise postmodernizmin yukselisi ile birlikte dinci sagci ideoloji ile ortak bir Kemalizm elestirisi yapilmaya baslandi 2002 de Islamcilik iktidar olduktan sonra yeni bir resmi ideoloji dayattigi icin devletin resmi ideolojisi yeniden canlandi Baskaya ya gore bu yukselis etki tepki diyalektigi icinde meydana geldiginden kalici bir yukselis degil TarihcePost Kemalist tabiri 1980 ler oncesinde kimi tarihciler tarafindan cesitli anlamlarda kullanilmis olsa da 2015 te Ilker Ayturk tarafindan tanimi yapilmistir 12 Eylul Darbesi sonrasinda Serif Mardin Mete Tuncay Erik Jan Zurcher gibi arastirmacilar resmi tarih anlayisinin disina cikarak Kemalizm i ve Ittihatciligi sorgulamaya baslamislardir Bu elestirel anlayislari sonucu bircok akademisyen 1980 li ve 90 li yillarda cesitli kadrolardan dislanmistir 28 Subat surecinden sonra ise post Kemalist elestiriler artmistir Post Kemalizm acisindan bir donum noktasi 2002 de Adalet ve Kalkinma Partisi nin iktidara gelmesi olmustur AK Parti iktidari ile beraber askeri burokratik duzenin iktidardan dusmesi post Kemalizmin Turk tarihyaziminin merkezine yerlesmesini saglamistir Yururluge konulan Avrupa Birligi ile uyum yasalari 12 Eylul ve 28 Subat doneminin izlerinin silinmesi 2007 anayasa degisiklikleri Ergenekon ve Balyoz davalari ve Cozum Sureci gibi olaylar post Kemalist anlayisin uygulamaya konulmasi olarak nitelendirilmistir Ancak 2008 sonrasi AK Parti iktidarinin giderek otoriterlesmesi sivil Anayasa tekliflerinin uygulamaya sokulmamasi Gezi Parki olaylari ve Cozum Sureci nin tekrar silahli catismaya donmesi sonucunda Turk entelektuel cevrelerinde AK Parti ye olan bakis degismistir Bununla beraber AK Parti iktidarina yakin olan bazi post Kemalist yazarlar AK Parti ve Recep Tayyip Erdogan ile olan baglarini koparmislardir Bu surecten sonra Turk tarihyazimi post Kemalizmden uzaklasmaya baslamistir Bazi post KemalistlerMete Tuncay Erik Jan Zurcher Serif Mardin Nilufer Gole Busra Ersanli Behar Taha Parla Levent KokerElestirilerPost Kemalizm 1980 lerden beri cesitli yazarlarca elestirilmektedir Bu elestiriler ilk olarak kendini Kemalist olarak tanimlayan yazarlar sonrasinda Marksist yazarlar tarafindan gelmistir Muhafazakar ve Islamci cenaha olan ilimli gorusleri nedeniyle anti Kemalizm ve karsi devrimcilikle itham edilmislerdir Ancak 2012 sonrasi post Kemalistler farkli goruslerden elestiriye tutulmuslardir Ilker Ayturk e gore Post Kemalizm in muhalefet olmaktan cikip 2002 de AK Parti nin iktidara gelmesiyle baslayan surecte Kemalizm in tasiyicisi olan sembollerin ve kurumlarin zayiflamasiyla birlikte Turkiye nin demokratiklesmesinin Kemalist asker ve Kemalist sivil burokrasi tarafindan sekteye ugratildigi iddiasi gecerliligini yitirdi Post Kemalistler e yapilan elestirilerin temel hatlari sunlardir Resmi tarih yazimini sorgulayip onun yanlislarini ortaya cikarmasina ragmen Post Kemalizm elestirdigi resmi tarih yaziciliginin yerine tarafsiz bir anlayis sunamayarak ayni hataya dusmus sadece Kemalist tarihin yergisi uzerine bir tarih yazimi olusturmuslardir Anakronizm yapilarak Kemalist otoriteye karsi cikan isimler siyah beyaz bir sekilde yuceltilmistir Turkiye deki demokratiklesme ve cogulculuk sorunundan sadece Ittihatci Kemalist anlayis sorumlu tutulmus 1908 1950 arasi disindaki olaylar ve daha genis etmenler degerlendirilmemis farkli ulkelerdeki durumlar ile karsilastirma yapilmamistir Cevrenin iktidara gelmesi Turkiye nin daha cok demokratiklesmesiyle sonuclanmamis AK Parti iktidari ile cevre merkeze donusmustur Post Kemalist olarak tanimlanan bircok isim AK Parti iktidari doneminde edindikleri mevkiler dolayisiyla ve yasanan otoriterlesmeye sessiz kalmalari konusunda elestirilmislerdir Post post Kemalizm Ayturk post Kemalist paradigmanin Turkiye yi anlamakta ve sorunlara teshis koymaktaki yetersizligi ortaya ciktigi icin post post Kemalizm terimini onerdi 1908 1938 arasi donem yogun bir sekilde calisilmis olmasina ragmen 1950 1980 arasi donemdeki sol yaklasimlarin Turk saginin Soguk Savas in detayli calismadigini belirtti Turkiye tarihini yorumlamakta yetersizligin bir bolumunun milliyetci mukaddesatci iktidarlarin baskin oldugu donemdeki milli guvenlik devletinin kurulus surecinin atlanmasindan ileri geldigini iddia etti Konuyla ilgili eserlerAyturk Ilker Esen Berk 2022 Post Post Kemalizm Turkiye Calismalarinda Yeni Arayislar Iletisim Yayinlari Lamprou Alexandros Adak Sevgi 2022 Tek Parti Donemini Yeniden Dusunmek Devlet Toplum ve Siyaset Tarih Vakfi Ayrica bakinizPost Siyonizm Elestirel teori Tarihsel revizyonizmKaynakcaOzel a b Ayturk Ilker 1 Ocak 2019 Post Kemalizm Nedir Post Kemalist Kimdir Bir Tanim Denemesi Varlik 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2022 a b Turk Kulturkampf inda Post Kemalizm parantezi III PolitikYol Haber Sitesi 6 Eylul 2021 7 Eylul 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2022 a b Cevre den Merkez e Yonelim Baglaminda Turkiye de Muhafazakarligin Donusumu Siyasal Islamciliktan Muhafazakar Demokratliga AK Parti Ornegi 11 Ocak 2020 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2022 Ayturk Ilker Post post Kemalizm Yeni Bir Paradigmayi Beklerken 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2022 KAYNAR METE KAAN 2021 Turkiye nin Lanetlisi Bir Muhalif Fikret Baskaya ile Sohbetler Iletisim Yayinlari ss 222 226 ISBN 978 975 05 3022 7 13 Agustos 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Agustos 2023 a b c Ayturk Ilker Post post Kemalizm Yeni Bir Paradigmayi Beklerken 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2022 Tuncay Mete 1999 Turkiye Cumhuriyeti nde tek parti yonetimi nin kurulmasi 1923 1931 3 basim Istanbul Tarih Vakfi Yurt Yayinlari ISBN 975 333 114 2 OCLC 44912509 Zurcher Erik Jan 1984 The Unionist factor the role of the Committee of Union and Progress in the Turkish National Movement 1905 1926 Leiden Brill ISBN 90 04 07262 4 OCLC 11871220 Mardin Serif 1989 Religion and social change in modern Turkey the case of Bediuzzaman Said Nursi Albany ISBN 0 585 07525 5 OCLC 42855848 Gole Nilufer 2004 Modern mahrem medeniyet ve ortunme 8 basim Beyoglu Istanbul Metis ISBN 975 342 194 X OCLC 76880161 Ersanli Busra 2009 Iktidar ve tarih Turkiyeʼde resmi tarih tezinin olusumu 1929 1937 3 baski Istanbul Iletisim ISBN 978 975 05 0120 3 OCLC 762137767 Parla Taha 1993 Turkiye nin siyasal rejimi 1980 1989 2 baski Cagaloglu Istanbul Iletisim Yayinlari ISBN 975 470 318 3 OCLC 29796212 Koker Levent 1990 Modernlesme Kemalizm ve demokrasi 1 baski Istanbul Iletisim Yayinlari ISBN 975 470 026 5 OCLC 23171350 Timur Taner Turk Devrimi ve Sonrasi Imge Yayinlari ss s 307 308 312 a b Post post Kemalizm Turkiye calismalarinda yeni arayislar Ilker Ayturk Berk Esen Istanbul 2022 ss 23 50 ISBN 978 975 05 3351 8 OCLC 1357496130 Kemalizm ve Elestirinin Elestirisi Tanil Bora birikimdergisi com 14 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2022 Zurcher Erik Jan Cumhuriyetin Ilk Yillarinda Siyasal Muhalefet Terakkiperver Cumhuriyet Firkasi Demokrasimizin onundeki engel gercekten Kemalizm mi PolitikYol Haber Sitesi 2 Agustos 2021 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2022 Orhan Pamuk a Yetmez ama evet sorusu Yanitlamaktan kaciniyorum T24 12 Temmuz 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 12 Temmuz 2022 Post post Kemalizm Turkiye calismalarinda yeni arayislar Ilker Ayturk Berk Esen Istanbul 2022 s 32 ISBN 978 975 05 3351 8 OCLC 1357496130 Genel Burak Gumus 2020 21 De Kemalisation from above in New Turkey Lutz Berger amp Tamer Duzyol Ed Kemalism as a Fixed Variable in the Republic of Turkey History Society Politics Ergon Baden Baden S 143 174