Demokratikleşme

Demokratikleşme, daha demokratik bir siyasi rejime doğru demokratik bir geçişi ifade eder ve demokratik yönde gerçekleşen önemli siyasi değişiklikleri içerir. Demokratikleşme süreci, otoriter bir rejimden tam anlamıyla demokrasiye, otoriter bir siyasi sistemden yarı-demokrasiye veya hibrit bir siyasi sistemden demokratik bir siyasi sisteme geçişi içeren bir durum olabilir.

Soğuk Savaş sonrası ülkelerin demokratikleşmesini gösteren harita.

Sonuç konsolide olabilir veya demokratikleşme sık sık geri gidişlerle karşılaşabilir. Farklı demokratikleşme modelleri, bir ülkenin savaşa gitmesi veya ekonominin büyümesi gibi diğer siyasi olguları açıklamak için sıklıkla kullanılır.

Demokratikleşmenin gerçekleşmesi ve derecesi, ekonomik gelişme, tarihsel miraslar, sivil toplum ve uluslararası süreçler gibi çeşitli faktörlere bağlanmıştır. Demokratikleşmenin bazı açıklamaları, elitlerin demokratikleşmeyi yönlendirdiğini vurgularken, diğer açıklamalar ise tabandan yukarıya doğru süreçlere odaklanmaktadır.

Demokratikleşmenin zıttı olan süreç demokratik gerileme olarak bilinir.

Oluşum

Bertelsmann Demokratik Dönüşüm Endeksi, 2022

Demokratikleşme teorileri, bir siyasi rejimin diktatörlük veya otoriterlikten demokrasiye geçiş gibi büyük ölçekli bir değişimi açıklamayı amaçlar. Akademisyenler arasındaki bazı anlaşmazlıklar demokrasi kavramıyla ilgilidir. Diğer farklılıklar ise demokrasinin nasıl ölçüleceği ve hangi demokrasi endeksinin kullanılması gerektiği konularını içerir.

Demokratikleşme durumunu görme

Yaygın olarak kullanılan bazı demokrasi endeksleri arasında V-Dem Demokrasi Endeksleri ve Demokrasi Endeksi bulunur. Demokrasi endeksleri, seçimlere dayalı, liberal, katılımcı, müzakereci, eşitlikçi ve diğer demokrasi ilkeleri arasında fark yapabilir ve diğer göstergeleri içerir. Demokrasi endeksleri, nicel veya kategorik olabilir.

Demokratikleşme dalgaları

Demokratikleşme teorilerinin sonuçlarını açıklamak için kullanılan bir yöntem, demokratikleşme dalgaları kavramıyla özetlenebilir.

Samuel P. Huntington tarafından belirlenen üç demokratikelşme dalgası, tarih boyunca demokrasinin büyük bir yükselişini ifade eder. Samuel P. Huntington, tarih boyunca meydana gelen üç demokratikleşme dalgasını belirlemiştir. İlk dalgada 19. yüzyılda Batı Avrupa ve Kuzey Amerika'ya demokrasi getirildi. Bu dalgayı takiben, I. Dünya Savaşı sonrasında diktatörlüklerin yükselişi yaşandı. İkinci dalga II. Dünya Savaşı sonrasında başladı, ancak 1962 ile 1970'lerin ortası arasında hız kaybetti. En son dalga ise 1974'te başladı ve hâlâ devam ediyor. Latin Amerika ve eski Doğu Bloku ülkelerinin demokratikleşmesi bu üçüncü dalga içinde yer almaktadır.

Demokratikleşme dalgaları ardından demokrasinin gerileme dalgaları da görülebilir. Bu nedenle, Huntington 1991 yılında aşağıdaki tasviri sunmuştur.

• İlk demokratikleşme dalgası, 1828-1926
• İlk demokrasinin gerileme dalgası, 1922-1942
• İkinci demokratikleşme dalgası, 1943-1962
• İkinci demokrasinin gerileme dalgası, 1958-1975
• Üçüncü demokratikleşme dalgası, 1974-

Demokratikleşme dalgaları teorisi, Renske Doorenspleet, John Markoff, Seva Gunitsky ve Svend-Erik Skaaning gibi birçok başka yazar tarafından da kullanılmış ve incelenmiştir.

Seva Gunitsky'ye göre, 18. yüzyıldan Arap Baharı'na (2011-2012) kadar, 13 demokratik dalga tanımlanabilir.

Tarihsel örnekler

Demokrasinin tarihi, demokratik gelişmenin genellikle yavaş, şiddetli ve sık sık geri dönüşlerle dolu olduğunu göstermektedir.

İngiliz Kütüphanesi'ndeki Magna Carta. Belge, "İngiltere'de Demokrasinin çıkış kaynağı" olarak tanımlanmaktadır.

Büyük Britanya

İngiltere'de, 17. yüzyılda Magna Carta'ya yeniden ilgi duyuldu. İngiltere Parlamentosu, 1628'de "Petition of Right"ı yürürlüğe koydu ve vatandaşlar için belirli özgürlükler sağlandı. İngiliz İç Savaşı (1642-1651), Kral ve oligarşik ancak seçilmiş bir Parlamento arasında yaşandı ve 1647'deki Putney Tartışmaları sırasında siyasi temsil hakları konusunda tartışmalar yapan gruplar arasında siyasi parti fikri şekillendi. Bunu takiben, Protectorate (1653-1659) ve İngiliz Restorasyonu (1660) daha otoriter bir yönetimi restore etti, ancak Parlamento 1679'da Habeas Corpus Kanunu'nu kabul etti ve yeterli sebep veya kanıt olmaksızın gözaltına almayı yasaklayan geleneksel uygulamayı güçlendirdi. 1688'deki Şanlı Devrim, bireylere belirli haklar ve özgürlükler kodlayan 1689 Haklar Bildirgesi'ni kabul eden güçlü bir Parlamento kurdu. Bununla birlikte, düzenli parlamentoların gerekliliğini, serbest seçimleri, Parlamento'da ifade özgürlüğü kurallarını ve monarşinin gücünü sınırlayarak, Avrupa'nın geri kalanından farklı olarak kraliyet mutlakıyetinin hakim olmayacağını belirledi. Sadece 1884'te Kabotaj Kanunu'nun kabulüyle çoğu erkek seçme hakkına sahip oldu.

Amerika Birleşik Devletleri

Amerikan Devrimi (1765-1783), Amerika Birleşik Devletleri'ni oluşturdu. Yeni Anayasa, bir yürütme organı, ulusal bir yargı sistemi ve Senato'da eyaletleri, Temsilciler Meclisi'nde ise nüfusu temsil eden iki meclisli bir Kongre gibi nispeten güçlü bir federal ulusal hükûmet kurdu. İdeolojik anlamda bir başarı olan Amerikan Devrimi, hiçbir zaman tek bir diktatörü olmayan gerçek bir cumhuriyetin kurulmasını sağlamıştır; ancak oy kullanma hakları başlangıçta sadece beyaz erkek mülk sahiplerine (nüfusun yaklaşık %6'sı) kısıtlıydı. Kölelik, Amerikan İç Savaşı'nı (1861-1865) takip eden İnşa Dönemi anayasal düzenlemeleriyle Güney eyaletlerinde yasaklanmadı. Güney'deki Jim Crow ayrımcılığını aşmak için Afrika kökenli Amerikalılara sivil haklar sağlama süreci 1960'larda gerçekleşti.

Fransa

Fransız Devrimi (1789), kısa bir süre geniş bir seçme hakkı sağladı. Fransız Devrim Savaşları ve Napolyon Savaşları yirmi yıldan daha uzun sürdü. Fransız Direktuvar daha çok oligarşikti. Birinci Fransız İmparatorluğu ve Bourbon Restorasyonu daha otoriter bir yönetimi geri getirdi. Fransız İkinci Cumhuriyet'te evrensel erkek oy hakkı vardı ancak onu Fransız İkinci İmparatorluğu izledi. Fransız-Prusya Savaşı (1870-71) Fransız Üçüncü Cumhuriyeti'ne yol açtı.

Almanya

Almanya, 1919'da Weimar Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla ilk demokrasisini oluşturdu. Bu parlamenter cumhuriyet, Alman İmparatorluğu'nun Birinci Dünya Savaşı'ndaki yenilgisinin ardından oluşturuldu. Weimar Cumhuriyeti sadece 14 yıl sürdü ve Nazi diktatörlüğü tarafından yıkıldı. Tarihçiler, Weimar Cumhuriyeti'nin demokratikleşme çabasının neden başarısız olduğu konusunda hâlâ tartışmaktadırlar. Almanya II. Dünya Savaşı'nda askeri olarak mağlup olduktan sonra, demokrasi ABD önderliğindeki işgal altındaki Batı Almanya'da yeniden kuruldu ve toplumun denazifikasyonu gerçekleştirildi.

İtalya

1861'de İtalya'nın birleşmesinden sonra İtalya Krallığı, Kralın önemli yetkilere sahip olduğu anayasal bir monarşi idi. İtalyan Faşizmi, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra bir diktatörlüğe dönüştü. İkinci Dünya Savaşı, İtalyan Cumhuriyeti'ni ortaya çıkardı.

Japonya

Japonya'da sınırlı demokratik reformlar Meiji dönemi (Japonya'nın endüstriyel modernizasyonunun başladığı dönem), Taishō dönemi (1912-1926) ve eski Shōwa dönemi boyunca uygulandı. Özgürlük ve Halkın Hakları Hareketi gibi demokrasi yanlısı hareketlerin ve bazı proto-demokratik kurumların varlığına rağmen, Japon toplumu son derece muhafazakar bir toplum ve bürokrasi tarafından sınırlanmıştı. Tarihçi Kent E. Calder, "Meiji liderliğinin, taktiksel nedenlerle bazı çoğulcu özelliklere sahip anayasal bir yönetimi benimsediğini" belirtmektedir ve II. Dünya Savaşı öncesi Japon toplumunun, "kırsal kökenli elitler, büyük işletmeler ve askeri" gibi "gevşek bir koalisyon" tarafından hâkim olduğunu ve çoğulculuğa ve reformculuğa karşı çıktığını ifade etmektedir. İmparatorluk Meclisi, Japon militarizmi, Büyük Buhran ve Pasifik Savaşı'nın etkilerine rağmen varlığını sürdürse de siyasi partiler gibi diğer çoğulcu kurumlar var olamamıştır. II. Dünya Savaşı'ndan sonra Müttefik işgali döneminde ise Japonya daha enerjik, çoğulcu bir demokrasiyi benimsemiştir.

1888'de Valparaíso, Şili'de oylama.

Latin Amerika

Latin Amerika ülkeleri, 1810 ile 1825 yılları arasında bağımsızlık kazandı ve kısa süre sonra temsilî hükûmet ve seçimlerle ilgili erken deneyimler yaşadı. Tüm Latin Amerika ülkeleri, Kolombiya'nın 1810, Paraguay ve Venezuela'nın 1811 ve Şili'nin 1818'de kurduğu temsilî kurumları bağımsızlık sonrasında hızla oluşturdu. Adam Przeworski, Latin Amerika'da temsilî kurumlarla yapılan bazı deneylerin çoğu Avrupa ülkelerinden daha erken gerçekleştiğini göstermektedir. İşçi sınıfının oy kullanma hakkına sahip olduğu kitle demokrasisi ise ancak 1930'lar ve 1940'larda yaygınlaşmıştır.

Nedenleri

Demokratikleşmeyi etkileyen faktörler (örneğin, teşvik eden veya sınırlayan) konusunda önemli tartışmalar vardır. Ekonomik, kültürel ve tarihsel faktörlerin sürece etki ettiği belirtilmiştir. Aynı şekilde, tarihsel ve uluslararası faktörler de etkili olmuştur. Dahası, bazı argümanlar daha çok yapısal nitelikteyken, diğerleri liderlik ve eyleme odaklanır. Çeşitli argümanları farklı başlıklar altında düzenlemek faydalı olabilir.

Ekonomik faktörler

Ekonomik kalkınma ve modernleşme teorisi

Sanayileşme, birçok teorisyen tarafından demokratikleşmenin itici gücü olarak görüldü.

Seymour Martin Lipset, Carles Boix ve Susan Stokes, Dietrich Rueschemeyer, Evelyne Stephens ve John Stephens gibi bilim insanları, ekonomik gelişmenin demokratikleşme olasılığını artırdığını savunmaktadır. Lipset tarafından 1959'da ortaya atılan bu teori daha sonra modernleşme teorisi olarak adlandırılmıştır. Daniel Treisman'a göre, "daha yüksek gelir ile hem demokratikleşme hem de demokratik süreklilik arasında orta vadeli (10-20 yıl) güçlü ve tutarlı bir ilişki bulunmaktadır, ancak kısa süreli zaman dilimlerinde bu ilişki her zaman geçerli olmayabilir." Robert Dahl ise piyasa ekonomilerinin demokratik kurumlar için uygun koşullar sağladığını savunmuştur.

Kişi başına düşen daha yüksek bir GSYİH, demokrasiyle ilişkilidir ve bazıları en zengin demokrasilerin hiçbir zaman otoriterliğe düşmediğini iddia etmektedir. Hitler'in ve Nazi Partisi'nin Weimar Almanya'sında yükselişi açık bir karşı örnek olarak görülebilir, ancak 1930'ların başında Almanya zaten gelişmiş bir ekonomi olmasına rağmen, ülke Birinci Dünya Savaşı'ndan (1910'ların başından itibaren) bu yana neredeyse sürekli bir ekonomik kriz içinde yaşıyordu ve bu kriz sonunda Büyük Buhran'ın etkileriyle daha da kötüleşti. Ayrıca, sanayi devriminden önce demokrasinin çok nadir olduğu genel bir gözlem vardır. Bu nedenle, deneysel araştırmalar birçok kişiyi ekonomik gelişmenin ya demokrasiye geçiş şansını artırdığına ya da yeni kurulan demokrasilerin sağlamlaşmasına yardımcı olduğuna inanmaya yönlendirmiştir. Bir çalışma, ekonomik gelişmenin demokratikleşmeyi sadece orta vadede (10-20 yıl) teşvik ettiğini bulmuştur. Bu, gelişmenin mevcut lideri sağlamlaştırabileceği, ancak liderin ayrıldığında devleti bir oğluna veya güvendiği bir yardımcıya teslim etmenin daha zor hale gelebileceği anlamına gelir. Bununla birlikte, demokrasinin zenginlik sonucu mu, nedeni mi, yoksa her iki sürecin de birbirinden bağımsız olduğu konusundaki tartışma kesin olmaktan uzaktır. Başka bir çalışma, ekonomik gelişmenin demokrasiyi teşvik etmek için ülkenin siyasi istikrarına bağlı olduğunu öne sürmektedir. Clark, Robert ve Golder, Albert Hirschman'ın Çıkış, Söylem ve Sadakat modelini yeniden formüle ettikleri çalışmalarında, bir ülkedeki zenginliğin artışı başlı başına bir demokratikleşme sürecini etkilemediğini, ancak zenginliğin artışıyla birlikte gelen sosyo-ekonomik yapı değişikliklerinin etkili olduğunu açıklarlar. Bu yapı değişikliklerinin, birçok Avrupa ülkesinin demokratik hale gelmesinin ana nedenlerinden biri olduğu belirtilmektedir. Modernleşme tarım sektörünü daha verimli hale getirdiğinde, sosyo-ekonomik yapılar değişti ve daha fazla zaman ve kaynak yatırımları üretim ve hizmet sektörleri için kullanıldı. Örneğin İngiltere'de, soylu sınıf üyeleri, ekonomik olarak daha önemli hale gelmelerine izin veren ticari faaliyetlere daha fazla yatırım yapmaya başladılar. Bu yeni tür üretim faaliyetleri, varlıkların devlet tarafından hesaplanması ve vergilendirilmesi daha zor olduğundan, devlet artık yağma yapamaz hale geldi ve gelir elde etmek için yeni ekonomik elitlerle müzakere etmek zorunda kaldı. Sürdürülebilir bir anlaşma sağlanmalıydı çünkü devlet, vatandaşlarının sadakatini sürdürmeye daha bağımlı hale geldi ve bununla birlikte vatandaşların ülkenin karar alma sürecinde dikkate alınması için daha fazla güç kazandı.^[]

Adam Przeworski ve Fernando Limongi, ekonomik gelişmenin demokrasilerin otoriterleşme eğilimini azalttığını, ancak gelişmenin demokratikleşmeye (otoriter bir devleti demokrasiye dönüştürme) neden olduğunu belirlemek için yeterli kanıt olmadığını savunur. Ekonomik gelişme, kısa ve orta vadede otoriter rejimlere olan halk desteğini artırabilir. Andrew J. Nathan, ekonomik gelişmenin demokratikleşmeye neden olduğu tezine karşı Çin'in sorunlu bir örnek olduğunu iddia eder. Michael Miller, gelişmenin "kırılgan ve istikrarsız rejimlerde demokratizasyon olasılığını artırdığını, ancak bu kırılganlığı başlangıçta daha az olası hale getirdiğini" bulmuştur.

Çeşitli yollar aracılığıyla büyük ölçüde kentleşmenin demokratizasyona katkıda bulunduğunu öne süren araştırmalar bulunmaktadır. 2016 yılında yapılan bir çalışma, tercihli ticaret anlaşmalarının "bir ülkenin demokratikleşmesini teşvik ettiğini, özellikle de STA ortaklarının kendilerinin demokrasi olduğu durumlarda" belirtmiştir.

Birçok bilim insanı ve siyasi düşünür, geniş bir orta sınıfın demokrasinin ortaya çıkışı ve sürdürülmesiyle ilişkilendirilirken, diğerleri bu ilişkiyi sorgulamıştır.

Daron Acemoğlu ve James A. Robinson'ın "Non-Modernizasyon" (2022) adlı çalışmasında, modernizasyon teorisinin, "kurumlar ve kültür koşullarına bağlı olmayan ve kesin bir sonuç varsayan" çeşitli siyasi gelişim yollarını açıklayamadığı belirtilmektedir.

Lipset'in argümanı üzerine yapılan Gerardo L. Munck tarafından gerçekleştirilen bir meta-analiz, ekonomik kalkınmanın daha fazla demokrasiye yol açtığı tezini destekleyen çalışmaların çoğunluğunun bulunmadığını göstermektedir.

Sınıflar, bölünmeler ve topluluklar

Barrington Moore Jr. gibi teorisyenler, demokratikleşmenin köklerinin, tarım toplumlarında lordlar ve köylüler arasındaki ilişkide bulunabileceğini savundu.

Sosyolog Barrington Moore Jr., öne çıkan eseri "Diktatörlüğün ve Demokrasinin Sosyal Kökenleri" (1966) içinde, sınıflar arasındaki güç dağılımının - köylüler, burjuvazi ve toprak sahipleri - ve sınıflar arasındaki ittifakların demokratik, otoriter veya komünist devrimlerin gerçekleşip gerçekleşmediğini belirlediğini iddia etmektedir. Moore ayrıca, "modern dünyaya üç farklı yol" olduğunu savunmuş ve bunların liberal demokratik, faşist ve komünist olduğunu belirtmiştir - her birinin endüstrileşmenin zamanlaması ve geçiş dönemindeki sosyal yapıdan kaynaklandığını ifade etmiştir. Bu nedenle, Moore modernizasyon teorisini sorgulayarak, modern dünyaya giden tek bir yol olmadığını ve ekonomik gelişmenin her zaman demokrasiyi getirmediğini vurgulamıştır.

Birçok yazar, Moore'un argümanlarının bazı bölümlerini sorgulamıştır. Dietrich Rueschemeyer, Evelyne Stephens ve John D. Stephens, "Kapitalist Gelişme ve Demokrasi" (1992) adlı eserlerinde, Moore'un burjuvazinin demokratikleşmedeki rolü üzerine analizine yönelik sorular sormaktadır. Eva Bellin, belirli koşullar altında burjuvazinin ve işçi sınıfının demokratizasyona daha yatkın olabileceğini, ancak diğer koşullarda bunun daha az olası olduğunu savunmaktadır. Samuel Valenzuela, Moore'un görüşüne karşı olarak, Şili'de toprak sahiplerinin demokratizasyonu desteklediğini iddia etmektedir. James Mahoney tarafından yapılan kapsamlı bir değerlendirme, "Moore'un demokrasi ve otoriterlikle ilgili belirli hipotezlerinin sınırlı ve oldukça koşullu destek aldığını" ortaya koymaktadır.

2020 yılında yapılan bir çalışma, demokratizasyonu tarımın mekanizasyonuna bağlamıştır: toprak sahipleri tarımsal işçilerin baskısına daha az bağımlı hale geldikçe, demokrasiye karşı daha az düşmanlık göstermişlerdir.

Politik bilimci David Stasavage'a göre, temsilci hükûmet "bir toplumun birden fazla siyasi bölünmelere sahip olduğu durumlarda daha olasıdır." 2021 yılında yapılan bir çalışma, toplumun farklı kesimlerini yansıtan çoğulculuk yoluyla ortaya çıkan anayasaların (en azından kısa vadede) liberal demokrasiyi teşvik etme olasılığının daha yüksek olduğunu bulmuştur.

Siyasi ve ekonomik faktörler

Yöneticilerin vergilendirme ihtiyacı

Robert Bates ve Donald Lien ile David Stasavage, yöneticilerin vergiye olan ihtiyacının mülk sahibi elitlere kamu politikalarında söz sahibi olma gücü verdiğini ve böylece demokratik kurumların ortaya çıkmasına neden olduğunu savunmuşlardır. Montesquieu, ticaretin hareketliliğinin yöneticilerin vergi alabilmek için tüccarlarla pazarlık yapmak zorunda oldukları anlamına geldiğini savunmuştur, aksi takdirde tüccarlar ülkeyi terk eder veya ticari faaliyetlerini gizlerdi. Stasavage, Roma İmparatorluğu'nun çökmesinden sonra Avrupa devletlerinin küçük boyutu, geri kalmışlığı ve Avrupa yöneticilerinin zayıflığı nedeniyle etkin bir şekilde yönetmek için nüfustan rıza almaları gerektiğini öne sürmektedir.

Clark, Golder ve Golder'a göre Albert O. Hirschman'ın çıkış, ses ve sadakat modelinin bir uygulaması olarak, bireylerin geçerli çıkış seçenekleri varsa, hükûmetin demokratikleşme olasılığı daha yüksek olabilir. James C. Scott, hükûmetlerin nüfus üzerinde egemenlik iddia etmesinin zor olabileceğini savunmaktadır. Scott ayrıca, çıkışın yalnızca bir baskıcı devletin topraklarından fiziksel çıkışı içermediğini, devlete egemenlik iddia etmenin daha zor hale gelmesini sağlayan zorlama karşısında adaptif tepkilerin bir dizi şeklini içerebileceğini belirtmektedir. Bu tepkiler, devletlerin saymasının daha zor olduğu ürünlerin yetiştirilmesini veya daha hareketli olan hayvanların yetiştirilmesini içerebilir. Aslında, bir devletin tüm siyasi düzenlemesi, bireylerin çevreye uyum sağlaması ve bir bölgede kalıp kalmamaya karar vermesi sonucudur. İnsanlar serbestçe hareket edebiliyorsa, çıkış, ses ve sadakat modeli, bir devletin nüfusu temsil etmesi ve nüfusu memnun etmesi gerektiğini öngörür. Bireylerin geçerli çıkış seçenekleri olması durumunda, çıkış tehdidiyle bir hükûmetin keyfi davranışlarını sınırlayabilmektedirler.

Eşitsizlik ve demokrasi

Daron Acemoglu ve James A. Robinson, toplumsal eşitlik ile demokratik geçiş arasındaki ilişkinin karmaşık olduğunu savunmuşlardır: Eşitlikçi bir toplumda (örneğin Singapur), isyana teşvik edecek az bir teşvik bulunur, bu nedenle demokratikleşme olasılığı daha düşüktür. Son derece eşitsiz bir toplumda (örneğin Apartheid döneminde Güney Afrika), demokraside servet ve gücün yeniden dağıtılması, elitlere o kadar zarar verir ki bunlar demokratikleşmeyi önlemek için her şeyi yapar. Demokratikleşme, (1) devrim tehdidini ciddiye alan ve (2) tavizlerin maliyetinin çok yüksek olmadığı ülkelerde daha olasıdır. Bu beklenti, eşitlikçi toplumlarda demokrasinin daha istikrarlı olduğunu gösteren deneysel araştırmalarla uyumludur.

Carles Boix, Stephan Haggard ve Robert Kaufman ile Ben Ansell ve David Samuels tarafından eşitsizlik ile demokrasi arasındaki ilişkiye farklı yaklaşımlar sunulmuştur.

Acemoglu ve Robinson'un 2019 tarihli "The Narrow Corridor" adlı kitapları ve American Political Science Review'deki 2022 tarihli bir çalışmalarında, elitler ve toplum arasındaki ilişkinin doğru olduğu durumlarda istikrarlı demokrasinin ortaya çıktığını savunurlar. Elitler aşırı dominant olduğunda despota devletler ortaya çıkar. Toplum aşırı dominant olduğunda zayıf devletler ortaya çıkar. Elitler ve toplum dengeli olduğunda kapsayıcı devletler ortaya çıkar.

Doğal kaynaklar

Petrolün bolluğu bazen demokrasi için bir olumsuzluk olarak görülür.

Araştırmalar, petrol zenginliğinin demokrasi seviyelerini düşürdüğünü ve otokratik yönetimi güçlendirdiğini göstermektedir. Michael Ross'a göre petrol, "sürekli olarak demokrasiden daha az ve kötü kurumlarla ilişkilendirilen" tek kaynaktır ve kaynak laneti etkisi tespit eden çoğu çalışmada "ana değişken" olarak belirlenmektedir. 2014 tarihli bir meta-analiz, petrol zenginliğinin demokratikleşme üzerindeki olumsuz etkisini doğrulamaktadır.

Thad Dunning, Ekvador'un demokrasiye dönüşü için doğal kaynak gelirlerinin otoriter hükûmetleri teşvik ettiği konvansiyonel görüşün aksine, makul bir açıklama sunmaktadır. Dunning'e göre, petrol gibi doğal kaynak gelirlerinin elde edildiği durumlarda, devletin bu tür politikaları finanse etmek için eliti zenginleştirme veya gelir dağılımı politikalarının riskini azaltması mümkündür, çünkü devletin başka gelir kaynakları bulunmaktadır. Yüksek eşitsizlik sorunuyla mücadele eden ülkelerde, 1970'lerde Ekvador'un durumu gibi, demokratikleşme olasılığı daha yüksek olacaktır. 1972'de, elitlerin yeniden dağıtım korkuları nedeniyle askeri darbe gerçekleşti ve hükûmet devrildi. Aynı yıl petrol, ülke için artan bir finansal kaynak haline geldi. Rant gelirleri askeri finanse etmek için kullanılsa da, 1979'daki ikinci petrol patlaması ülkenin yeniden demokratikleşmesiyle paralel bir şekilde gerçekleşti. Ekvador'un yeniden demokratikleşmesi, Dunning'in iddia ettiği gibi, petrol rantlarının büyük bir artışına bağlanabilir. Bu artış, kamu harcamalarında büyük bir artış sağladı ve elit çevrelerin korktuğu yeniden dağıtımı hafifletti. Ekvador'un kaynak rantının sömürülmesi, hükûmetin vatandaşları destekleyen fiyat ve maaş politikalarını maliyeti elitler için olmaksızın uygulamasına olanak sağladı ve demokratik kurumların sorunsuz bir şekilde geçişini ve büyümesini sağladı.

Doğal kaynakların ve petrol gibi diğer kaynakların demokrasi üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu tezi, tarihçi Stephen Haber ve siyaset bilimci Victor Menaldo tarafından American Political Science Review'de (2011) yayınlanan yaygın olarak alıntılanan bir makalede sorgulanmıştır. Haber ve Menaldo, "doğal kaynaklara dayalılığın dışsal bir değişken olmadığını" savunmaktadır ve doğal kaynaklar ile demokrasi arasındaki ilişkinin bu noktayı dikkate alan testlerde "kaynaklara dayalılığın artmasıyla otoriterlik arasında bir ilişki bulunmadığını" bulmuşlardır.

Kültürel faktörler

Dini değerler

Bazıları tarafından iddia edilmektedir ki, belirli kültürler demokratik değerlere daha uygun yapıya sahiptir. Bu görüş muhtemelen etnosantriktir. Genellikle, Batı kültürü demokrasiye en uygun olan olarak gösterilirken, diğer kültürler demokrasiyi zor veya istenmeyen kılan değerleri içerdiği şeklinde tasvir edilir. Bu argüman bazen demokratik olmayan rejimler tarafından demokratik reformları gerçekleştirememelerini haklı çıkarmak için kullanılır. Ancak günümüzde Batı dışında birçok demokrasi bulunmaktadır. Örnekler arasında Hindistan, Japonya, Endonezya, Namibya, Botsvana, Tayvan ve Güney Kore yer almaktadır. Araştırmalar "Batı eğitimi almış liderlerin bir ülkenin demokratikleşme olasılıklarını önemli ölçüde artırdığını" bulmaktadır.

Eğitim

Eğitimin istikrarlı ve demokratik toplumları teşvik ettiği uzun zamandır kuramsallaştırılmıştır. Araştırmalar eğitimin siyasi hoşgörüyü artırdığını, siyasi katılım olasılığını artırdığını ve eşitsizliği azalttığını göstermektedir. Bir çalışma, "eğitim düzeylerindeki artışların demokrasi düzeylerini iyileştirdiğini ve eğitimin demokratikleşme etkisinin yoksul ülkelerde daha yoğun olduğunu" bulmaktadır.

Demokrasi ve demokratikleşmenin dünya çapında ilköğretim genişlemesinde önemli faktörler olduğu genellikle iddia edilir. Ancak, tarihsel eğitim trendlerine ilişkin yeni kanıtlar bu iddiayı sorgulamaktadır. 1820'den 2010'a kadar 109 ülkenin tarihî öğrenci kayıt oranlarının analizi, demokratikleşmenin dünya çapında ilköğretim erişimini artırdığı iddiasına destek sağlamamaktadır. Doğru olan, demokrasiye geçişlerin genellikle ilköğretim genişlemesinde hızlanmayla birlikte gerçekleşmesidir, ancak aynı hızlanma demokratik olmayan ülkelerde de gözlemlenmiştir.

Sivil toplum ve sosyal sermaye

Gönüllülük de dahil olmak üzere sivil katılım, demokratikleşmeye elverişlidir. Bu gönüllüler 2012 Sandy Kasırgası'ndan sonra temizlik yapıyorlar.

Sivil toplum, vatandaşların çıkarlarını, önceliklerini ve iradesini ilerleten, hükûmet dışı kuruluşlar ve kurumlar koleksiyonuna atıfta bulunur. Sosyal sermaye ise bireylerin ortak hedeflere ulaşmak için birlikte hareket etmelerine olanak sağlayan sosyal yaşamın ağları, normları ve güven gibi özelliklerini ifade eder.

Robert Putnam, bazı toplumların daha katılımcı demokrasilere yol açan sivil katılım kültürlerine sahip olma olasılığının daha yüksek olduğunu iddia etmektedir. Putnam'a göre, yatay ağları daha yoğun olan sivil toplum örgütlerine sahip toplumlar, demokratikleşme ve iyi işleyen katılımcı demokrasileri sağlayan "güven, karşılıklılık ve sivil katılım normlarını" daha iyi oluşturabilmektedir. Putnam, yatay ağları yoğun olan Kuzey İtalya'daki toplulukları, daha dikey ağlara ve himaye-müşteri ilişkilerine sahip olan Güney İtalya'daki topluluklarla karşılaştırarak, sonraki grubun başarılı demokratikleşme için gereken sivil katılım kültürünü oluşturamadığını iddia etmektedir.

Sheri Berman, sivil toplumun demokratikleşmeye katkıda bulunduğu teorisine itiraz etmiş ve Weimar Cumhuriyeti örneğinde sivil toplumun Nazi Partisi'nin yükselişini kolaylaştırdığını belirtmiştir. Berman'a göre, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya'nın demokratikleşmesi ülkenin sivil toplumunun yeniden gelişmesine olanak sağladı; ancak Berman, bu canlı sivil toplumun, dışlayıcı topluluk örgütlerinin oluşturduğu mevcut sosyal ayrılıkları şiddetlendirdiği için Almanya'daki demokrasiyi zayıflattığını savunmaktadır. Sonraki deneysel araştırmalar ve teorik analizler de Berman'ın argümanını desteklemiştir. Yale Üniversitesi siyaset bilimci Daniel Mattingly, Çin'deki sivil toplumun otoriter rejimin kontrolünü sağlamada yardımcı olduğunu iddia etmektedir. Clark, M. Golder ve S. Golder da birçok kişinin demokratikleşmenin bir sivil kültür gerektirdiğine inanmasına rağmen, geçmiş çalışmaların birkaç yeniden analizinden elde edilen deneysel kanıtların bu iddiayı yalnızca kısmen desteklediğini savunmaktadır. Philippe C. Schmitter de sivil toplumun demokrasiye geçiş için bir önkoşul olmadığını, ancak demokratikleşmenin genellikle sivil toplumun yeniden canlanmasını takip ettiğini iddia etmektedir.

Araştırmalar, demokrasi protestolarının demokratikleşme ile ilişkili olduğunu göstermektedir. Freedom House'un yaptığı bir çalışmaya göre, 1972'den bu yana diktatörlüklerin yıkıldığı 67 ülkede, sivil direnişin etkisi genellikle zamanın %70'inden fazlasında güçlü olmuştur. Bu geçişlerde, değişiklikler yabancı istilalar veya nadiren silahlı isyanlar veya gönüllü elit tarafından yönlendirilen reformlar aracılığıyla değil, çoğunlukla demokratik sivil toplum örgütlerinin barışçıl eylem ve grev, boykot, sivil itaatsizlik ve kitlesel protestolar gibi diğer sivil direniş biçimlerini kullanarak katalizör olarak gerçekleşmiştir. 2016 yılında yapılan bir araştırma, 1989 ile 2011 arasındaki demokrasi protestolarının yaklaşık dörtte birinin demokratikleşmeye yol açtığını bulmuştur.

Politik aktörlere dayalı teoriler

Elitler ve muhaliflerin müzakeresi

Dankwart A. Rustow, Guillermo O'Donnell ve Philippe C. Schmitter gibi akademisyenler, yapısal "büyük" demokratikleşme nedenlerinin olmadığı fikrine karşı çıkmışlardır. Bu bilim insanları, demokratikleşme sürecinin, sonunda otoriterlikten demokrasiye geçişi denetleyen elitlerin özellikleri ve koşullarına bağlı olarak daha tesadüfi bir şekilde gerçekleştiğini vurgulamaktadır.

O'Donnell ve Schmitter, demokrasiye geçişlerde stratejik bir seçim yaklaşımı önermişlerdir ve bunun temelinde farklı aktörlerin belirli bir dizi ikileme tepki olarak yaptıkları kararlar yer almaktadır. Analiz, mevcut otoriter rejime ait sert çizgidekiler ve yumuşak çizgidekiler ile rejime karşı orta ve radikal muhalefet arasındaki etkileşime odaklanmaktadır. Bu kitap, demokratik geçişler üzerine hızla artan akademik literatürde başvuru noktası olmasının yanı sıra, gerçek demokrasi mücadelesi veren siyasi aktivistler tarafından da geniş çapta okunmuştur.

Adam Przeworski, Democracy and the Market (1991) adlı eserinde, rudimenter oyun teorisi kullanarak demokrasiye geçişte hükümdarlar ve muhalefet arasındaki etkileşimi analiz eden ilk çalışmayı sunmuştur. Ayrıca, siyasi ve ekonomik dönüşümlerin birbirine bağımlılığını vurgulamaktadır.

Elitlerin isteğiyle demokratikleşme

Bazı bilim insanları, demokratikleşme süreçlerinin elitler tarafından yönlendirilebileceğini veya otoriter iktidar sahipleri tarafından halkın temsilciliği taleplerine yanıt olarak gerçekleştirilebileceğini savunmuşlardır. Baskının maliyetleri, iktidarı devretmenin maliyetlerinden daha yüksek olduğunda, otoriterler demokratikleşmeyi ve kapsayıcı kurumları tercih edebilirler. 2020 yılında yapılan bir çalışmaya göre, otoriterler tarafından yönlendirilen demokratikleşmenin, otoriter iktidar sahibinin parti gücünün yüksek olduğu durumlarda kalıcı demokrasiye yol açma olasılığı daha yüksektir. Ancak Michael Albertus ve Victor Menaldo, çıkışta olan otoriterler tarafından uygulanan demokratik kuralların, çıkışta olan otoriter rejim ve destekçileri lehine demokrasiyi bozabileceğini ve "kötü" kurumların ortaya çıkmasına neden olabileceğini iddia etmektedir. Michael K. Miller'a göre, elitler tarafından yönlendirilen demokratikleşme, önemli şiddetli şokların (iç veya uluslararası) ardından muhalefet aktörlerine otoriter rejime karşı açılımlar sağladığı durumlarda özellikle olasıdır. Dan Slater ve Joseph Wong, Asya'daki diktatörlerin güçlü oldukları pozisyonlarda demokratik reformları uygulamayı tercih ettiklerini ve güçlerini korumak ve canlandırmak için bu adımları attıklarını iddia etmektedir.

Siyaset bilimci Daniel Treisman'ın yaptığı bir çalışmaya göre, demokratikleşme konusunda etkili teoriler, otoriterlerin "bilinçli olarak gücü paylaşmayı veya vazgeçmeyi seçtiklerini" öne sürmektedir. Bunu, devrimi önlemek, vatandaşları savaşmaya teşvik etmek, hükûmetlere kamu malları sağlamaya teşvik etmek, elit rakipleri geride bırakmak veya fraksiyonel şiddeti sınırlamak amacıyla yaparlar. Treisman'ın çalışması, birçok durumda "mevcut elitlerin demokratikleşmeyi seçmesi nedeniyle değil, tam tersine, demokratikleşmeyi önlemeye çalışırken güçlerini zayıflatan hatalar yaptıklarını" göstermektedir. Ortak hatalar arasında, seçimlerin veya askeri çatışmaların başlatılması ve bunların kaybedilmesi; halkın tepkisini görmezden gelmek ve devrilmek; kontrolden çıkan sınırlı reformları başlatmak; gizli bir demokratı lider olarak seçmek yer alır. Bu hatalar, aşırı özgüven ve kontrol illüzyonu gibi iyi bilinen bilişsel yanılgıları yansıtmaktadır.

Sharun Mukand ve Dani Rodrik, elit tarafından yönlendirilen demokratikleşmenin liberal demokrasi üretmediğini tartışmaktadır. Onlar, liberal demokrasinin ortaya çıkması için düşük eşitsizlik düzeylerinin ve zayıf kimlik farklılıklarının gerekliliğini savunurlar. Alman üniversitelerinden birkaç siyaset bilimcisinin 2020 yılında yaptığı bir çalışma, alttan yukarıya doğru barışçıl protestolarla gerçekleşen demokratikleşmenin, elitler tarafından teşvik edilen demokratikleşmeye göre daha yüksek düzeyde demokrasi ve demokratik istikrar sağladığını bulmuştur.

Monarşi, sivil ve askeri diktatörlük olmak üzere üç diktatörlük türü, bireysel hedeflerinden dolayı demokratizasyona farklı yaklaşımlar sergiler. Monarşi ve sivil diktatörlükler, monarkların miras yoluyla veya sivil diktatörlerin zulüm yoluyla sürekli olarak iktidarda kalmayı hedeflerler. Askeri diktatörlükler, kendilerine göre hatalı bir sivil hükûmetin yerine geçmek için geçici bir hükûmet olarak iktidarı ele geçirirler. Askeri diktatörlükler, başlangıçta yeni bir kabul edilebilir hükûmetin oluşması sürecinde bir köprü olarak tasarlandığı için demokrasiye geçiş yapma olasılığı daha yüksektir.

Araştırmalar, Afrika ülkelerinde iç çatışma tehdidinin rejimleri demokratik tavizler yapmaya teşvik ettiğini göstermektedir. 2016 yılında yapılan bir çalışma, Sahra Altı Afrika'da kuraklık nedeniyle çıkan isyanların rejimleri, çatışmadan kaçınmak amacıyla demokratik tavizler yapmaya zorladığını iddia etmişlerdir.

Demografi

Mancur Olson, demokratikleşme sürecinin, elitlerin otoriter bir rejimi yeniden oluşturamadığı durumlarda gerçekleştiğini teorize etmektedir. Olson, bu durumun, seçmen gruplarının veya kimlik gruplarının coğrafi bir bölgede karışık olmasıyla gerçekleştiğini öne sürmektedir. Bu karışık coğrafi seçmen grupları, elitlerin bölgeyi kontrol etmek için demokratik ve temsilî kurumlar oluşturmasını ve rekabet eden elit gruplarının gücünü sınırlamasını gerektirdiğini iddia etmektedir.

Otoriter liderin ölümü veya devrilmesi durumunda

Bir analizde şu bulgular öne sürülmüştür: "Diğer otoriter rejimlerdeki liderlik değişimlerine kıyasla, otoriter liderin ölümü neredeyse etkisizdir. 1946-2014 tarihleri arasında görevdeyken ölen 79 diktatörün %92'sinde otorite, liderin ölümünden sonra da sürmektedir."

Ayrıca bakınız

• Liberal demokrasi
• Demokratik barış teorisi
• İspanya'da demokrasiye geçiş süreci

Kaynakça

1. ^ Arugay, Aries A. (2021). "Democratic Transitions". The Palgrave Encyclopedia of Global Security Studies. Cham: Springer International Publishing. ss. 1-7. doi:10.1007/978-3-319-74336-3_190-1. ISBN . 
2. ^ Abjorensen, N. (2019). Historical Dictionary of Democracy. Historical Dictionaries of Religions, Philosophies, and Movements Series. Rowman & Littlefield Publishers. s. 116. ISBN . 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 19 Kasım 2022. 
3. ^ Bogaards, Matthijs (2010). "Measures of Democratization: From Degree to Type to War". Political Research Quarterly. [University of Utah, Sage Publications, Inc.] 63 (2): 475-488. doi:10.1177/1065912909358578. ISSN 1065-9129. JSTOR 20721505. 21 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
4. ^ Schmitz, Hans Peter (2004). "Domestic and Transnational Perspectives on Democratization". International Studies Review. [International Studies Association, Wiley]. 6 (3): 403-426. doi:10.1111/j.1521-9488.2004.00423.x. ISSN 1521-9488. JSTOR 3699697. 22 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
5. ^ . BTI 2022. 20 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2023. 
6. ^ Huntington, Samuel P. (1991). Democratization in the Late 20th century. Norman: University of Oklahoma Press. 
7. ^ Svend-Erik Skaaning, "Waves of autocratization and democratization: a critical note on conceptualization and measurement," Democratization 27(8) 2020: 1533-1542.[1] 18 Mayıs 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
8. ^ Renske Doorenspleet, "Reassessing the Three Waves of Democratization." World Politics 52(3) 2000: 384–406.
9. ^ ^{a b} John Markoff, Waves of Democracy: Social Movements and Political Change, Second Edition. New York: Routledge, 2015.
10. ^ Seva Gunitsky, "Democratic Waves in Historical Perspective," Perspectives on Politics 16(3) 2018: 634–651.
11. ^ Gunitsky, Seva (2018). "Democratic Waves in Historical Perspective". Perspectives on Politics (İngilizce). 16 (3): 634-651. doi:10.1017/S1537592718001044. ISSN 1537-5927. 
12. ^ (PDF). 11 Şubat 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2008. 
13. ^ . ourworld.unu.edu. 4 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
14. ^ Andersen, David (2021). "Democratization and Violent Conflict: Is There A Scandinavian Exception?". Scandinavian Political Studies (İngilizce). 44 (1): 1-12. doi:10.1111/1467-9477.12178. ISSN 1467-9477. 12 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
15. ^ . The British Library. 27 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2017 ; . The Society of Antiquaries of London. 25 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ekim 2017. 
16. ^ . The British Library. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2016. 
17. ^ . The National Archives. 22 Temmuz 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015. 
18. ^ . British Library. 12 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2015. The key landmark is the Bill of Rights (1689), which established the supremacy of Parliament over the Crown.... The Bill of Rights (1689) then settled the primacy of Parliament over the monarch's prerogatives, providing for the regular meeting of Parliament, free elections to the Commons, free speech in parliamentary debates, and some basic human rights, most famously freedom from 'cruel or unusual punishment'. 
19. ^ . Bureau of International Information Programs (IIP), U.S. Department of State. 24 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ekim 2014. The earliest, and perhaps greatest, victory for liberalism was achieved in England. The rising commercial class that had supported the Tudor monarchy in the 16th century led the revolutionary battle in the 17th, and succeeded in establishing the supremacy of Parliament and, eventually, of the House of Commons. What emerged as the distinctive feature of modern constitutionalism was not the insistence on the idea that the king is subject to law (although this concept is an essential attribute of all constitutionalism). This notion was already well established in the Middle Ages. What was distinctive was the establishment of effective means of political control whereby the rule of law might be enforced. Modern constitutionalism was born with the political requirement that representative government depended upon the consent of citizen subjects.... However, as can be seen through provisions in the 1689 Bill of Rights, the English Revolution was fought not just to protect the rights of property (in the narrow sense) but to establish those liberties which liberals believed essential to human dignity and moral worth. The "rights of man" enumerated in the English Bill of Rights gradually were proclaimed beyond the boundaries of England, notably in the American Declaration of Independence of 1776 and in the French Declaration of the Rights of Man in 1789. 
20. ^ . The National Archives. 22 Temmuz 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2010. 
21. ^ Wood, The Radicalism of the American Revolution (1992)
22. ^ Greene and Pole (1994) chapter 70
23. ^ . Online Exhibit: The Charters of Freedom. National Archives. 6 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2015. 
24. ^ ^{a b} Stefan Berger, "The Attempt at Democratization under Weimar" in European Democratization since 1800. Eds. John Garrard, Vera Tolz & Ralph White (Springer, 2000), pp. 96-115.
25. ^ Richard L. Merritt, Democracy Imposed: U.S. Occupation Policy and the German Public, 1945–1949 (Yale University Press, 1995).
26. ^ ^{a b c} Kent E. Calder, "East Asian Democratic Transitions" in The Making and Unmaking of Democracy: Lessons from History and World Politics (eds. Theodore K. Rabb & Ezra N. Suleiman: Routledge, 2003). pp. 251-59.
27. ^ Collier, Ruth Berins, and David Collier. Shaping the Political Arena: Critical Junctures, the Labor Movement, and Regime Dynamics in Latin America. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1991; Rueschemeyer, Dietrich, Evelyne Huber Stephens, and John D. Stephens, Capitalist Development and Democracy. Chicago, IL: University of Chicago Press, 1992; Collier, Ruth Berins, Paths Toward Democracy: The Working Class and Elites in Western Europe and South America. New York, NY: Cambridge University Press, 1999; Drake, Paul W.. Between Tyranny and Anarchy: A History of Democracy in Latin America, 1800-2006. Redwood City: Stanford University Press, 2009.
28. ^ Adam Przeworski and Henry Teune, Democracy and the Limits of Self-Government. Cambridge: Cambridge University Press, 2010, p. 47.
29. ^ Adam Przeworski and Henry Teune, Democracy and the Limits of Self-Government. Cambridge: Cambridge University Press, 2010, p. 2; Przeworski, Adam, "The Mechanics of Regime Instability in Latin America." Journal of Politics in Latin America 1(1) 2009: 5-36.
30. ^ ^{a b} Dahl, Robert. . yalebooks.yale.edu. Yale University Press. 3 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2020. 
31. ^ Lipset, Seymour Martin (1959). "Some Social Requisites of Democracy: Economic Development and Political Legitimacy". The American Political Science Review. 53 (1): 69-105. doi:10.2307/1951731. ISSN 0003-0554. JSTOR 1951731. 
32. ^ ^{a b} Boix, Carles; Stokes, Susan C. (2003). "Endogenous Democratization". World Politics (İngilizce). 55 (4): 517-549. doi:10.1353/wp.2003.0019. ISSN 0043-8871. 
33. ^ Treisman, Daniel (2020). "Economic Development and Democracy: Predispositions and Triggers". Annual Review of Political Science. 23: 241-257. doi:10.1146/annurev-polisci-050718-043546 . ISSN 1094-2939. 
34. ^ Geddes, Barbara (2011). Goodin, Robert E (Ed.). "What Causes Democratization". The Oxford Handbook of Political Science (İngilizce). doi:10.1093/oxfordhb/9780199604456.001.0001. ISBN . 30 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından . 
35. ^ Korom, Philipp (2019). "The political sociologist Seymour M. Lipset: Remembered in political science, neglected in sociology". European Journal of Cultural and Political Sociology. 6 (4): 448-473. doi:10.1080/23254823.2019.1570859. ISSN 2325-4823. (PMC) 7099882 $2. (PMID) 32309461. 
36. ^ Capitalist Development and Democracy. University Of Chicago Press. 1992. 
37. ^ ^{a b c} (2000). Democracy and Development: Political Institutions and Well-Being in the World, 1950-1990. Cambridge: Cambridge University Press. 
38. ^ Rice, Tom W.; Ling, Jeffrey (1 Aralık 2002). "Democracy, Economic Wealth and Social Capital: Sorting Out the Causal Connections". Space and Polity. 6 (3): 307-325. doi:10.1080/1356257022000031995. ISSN 1356-2576. 
39. ^ Traversa, Federico (2014). "Income and the stability of democracy: Pushing beyond the borders of logic to explain a strong correlation?". Constitutional Political Economy. 26 (2): 121-136. doi:10.1007/s10602-014-9175-x. 
40. ^ Treisman, Daniel (1 Ekim 2015). "Income, Democracy, and Leader Turnover". American Journal of Political Science (İngilizce). 59 (4): 927-942. doi:10.1111/ajps.12135. ISSN 1540-5907. 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
41. ^ Clark, William Roberts; Golder, Matt; Golder, Sona N. (2013). "Power and politics: insights from an exit, voice, and loyalty game" (PDF). Unpublished Manuscript. 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
42. ^ "Origins and growth of Parliament". The National Archives. Retrieved 7 April 2015."Origins and growth of Parliament". The National Archives. Retrieved 7 April 2015. 7 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
43. ^ FENG, YI (July 1997). "Democracy, Political Stability and Economic Growth". British Journal of Political Science. 27 (3): 416, 391-418. doi:10.1017/S0007123497000197. 
44. ^ Gerardo L.Munck, "Modernization Theory as a Case of Failed Knowledge Production." The Annals of Comparative Democratization 16, 3 (2018): 37-41. [2] 13 Ağustos 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
45. ^ . Journal of Democracy (İngilizce). 10 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2019. 
46. ^ Miller, Michael K. (2012). "Economic Development, Violent Leader Removal, and Democratization". American Journal of Political Science (İngilizce). 56 (4): 1002-1020. doi:10.1111/j.1540-5907.2012.00595.x. 
47. ^ Magaloni, Beatriz (September 2006). Voting for Autocracy: Hegemonic Party Survival and its Demise in Mexico. Cambridge Core (İngilizce). doi:10.1017/CBO9780511510274. ISBN . 5 Nisan 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Aralık 2019. 
48. ^ Przeworski, Adam; Limongi, Fernando (1997). "Modernization: Theories and Facts". World Politics. 49 (2): 155-183. doi:10.1353/wp.1997.0004. ISSN 0043-8871. JSTOR 25053996. 
49. ^ Glaeser, Edward L.; Steinberg, Bryce Millett (2017). "Transforming Cities: Does Urbanization Promote Democratic Change?" (PDF). Regional Studies. 51 (1): 58-68. doi:10.1080/00343404.2016.1262020. 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
50. ^ Barceló, Joan; Rosas, Guillermo (2020). "Endogenous democracy: causal evidence from the potato productivity shock in the old world". Political Science Research and Methods (İngilizce). 9 (3): 650-657. doi:10.1017/psrm.2019.62 . ISSN 2049-8470. 
51. ^ Manger, Mark S.; Pickup, Mark A. (1 Şubat 2016). "The Coevolution of Trade Agreement Networks and Democracy". Journal of Conflict Resolution (İngilizce). 60 (1): 164-191. doi:10.1177/0022002714535431. ISSN 0022-0027. 
52. ^ . www.iep.utm.edu. 16 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2020. 
53. ^ Rosenfeld, Bryn (2020). The Autocratic Middle Class: How State Dependency Reduces the Demand for Democracy (İngilizce). Princeton University Press. ISBN . 
54. ^ Acemoglu, Daron; Robinson, James (2022). "Non-Modernization: Power–Culture Trajectories and the Dynamics of Political Institutions". Annual Review of Political Science. 25: 323-339. doi:10.1146/annurev-polisci-051120-103913. hdl:1721.1/144425 . 
55. ^ Jørgen Møller, State Formation, Regime Change, and Economic Development. London: Routledge Press, 2017, Ch. 6.
56. ^ (1993). Social origins of dictatorship and democracy: lord and peasant in the making of the modern world (with a new foreword by Edward Friedman and James C. Scott bas.). Boston: . s. 430. ISBN . 
57. ^ Samuels, David J.; Thomson, Henry (2020). "Lord, Peasant … and Tractor? Agricultural Mechanization, Moore's Thesis, and the Emergence of Democracy". Perspectives on Politics (İngilizce). 19 (3): 739-753. doi:10.1017/S1537592720002303. ISSN 1537-5927. 
58. ^ Dietrich Rueschemeyer, Evelyne Stephens, and John D. Stephens. 1992. Capitalist Development and Democracy. Chicago: University of Chicago Press.
59. ^ J. Samuel Valenzuela, 2001. "Class Relations and Democratization: A Reassessment of Barrington Moore's Model," pp. 240-86, in Miguel Angel Centeno and Fernando López-Alves (eds.), The Other Mirror: Grand Theory Through the Lens of Latin America. Princeton, N.J.: Princeton University Press.
60. ^ James Mahoney, "Knowledge Accumulation in Comparative Historical Research: The Case of Democracy and Authoritarianism," pp. 131-74, in James Mahoney and Dietrich Rueschemeyer (eds.), Comparative Historical Analysis in the Social Sciences. New York: Cambridge University Press, 2003, p. 145. For an earlier review of a wide range of critical response to Social Origins, see Jon Wiener, "Review of Reviews: Social Origins of Dictatorship and Democracy," History and Theory 15 (1976), 146-75.
61. ^ Bellin, Eva (January 2000). "Contingent Democrats: Industrialists, Labor, and Democratization in Late-Developing Countries". World Politics (İngilizce). 52 (2): 175-205. doi:10.1017/S0043887100002598. ISSN 1086-3338. 
62. ^ Negretto, Gabriel L.; Sánchez-Talanquer, Mariano (2021). "Constitutional Origins and Liberal Democracy: A Global Analysis, 1900–2015". American Political Science Review (İngilizce). 115 (2): 522-536. doi:10.1017/S0003055420001069. ISSN 0003-0554. 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
63. ^ (2003). Public Debt and the Birth of the Democratic State: France and Great Britain 1688–1789 (İngilizce). Cambridge University Press. doi:10.1017/cbo9780511510557. ISBN . 8 Şubat 2020 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Aralık 2019. 
64. ^ ^{a b} (PDF). 9 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
65. ^ ^{a b} Bates, Robert H.; Donald Lien, Da-Hsiang (March 1985). "A Note on Taxation, Development, and Representative Government" (PDF). Politics & Society (İngilizce). 14 (1): 53-70. doi:10.1177/003232928501400102. ISSN 0032-3292. 27 Kasım 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
66. ^ ^{a b} Stasavage, David (11 Mayıs 2016). "Representation and Consent: Why They Arose in Europe and Not Elsewhere". Annual Review of Political Science. 19 (1): 145-162. doi:10.1146/annurev-polisci-043014-105648 . ISSN 1094-2939. 
67. ^ ^{a b} Stasavage, David (2020). Decline and rise of democracy: a global history from antiquity to today. Princeton University Press. ISBN . OCLC 1125969950. 
68. ^ ^{a b} C., Scott, James (2010). The Art of not being governed: an anarchist history of upland Southeast Asia. NUS Press. ss. 7. ISBN . OCLC 872296825. 
69. ^ Deudney, Daniel H. (2010). Bounding Power: Republican Security Theory from the Polis to the Global Village (İngilizce). Princeton University Press. ISBN . 9 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
70. ^ Acemoglu, Daron; James A. Robinson (2006). Economic Origins of Dictatorship and Democracy. Cambridge: Cambridge University Press. 
71. ^ Acemoglu, Daron; Robinson, James A. (2022). "Weak, Despotic, or Inclusive? How State Type Emerges from State versus Civil Society Competition". American Political Science Review (İngilizce). 117 (2): 407-420. doi:10.1017/S0003055422000740. ISSN 0003-0554. 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
72. ^ Acemoglu, Daron; Robinson, James A. (2019). The Narrow Corridor: States, Societies, and the Fate of Liberty (İngilizce). Penguin Books. ISBN . 
73. ^ Special issue on "Inequality and Democratization: What Do We Know?"American Political Science Association. Comparative Democratization 11(3)2013.
74. ^ Ross, Michael L. (13 Haziran 2011). "Does Oil Hinder Democracy?". World Politics. 53 (3): 325-361. doi:10.1353/wp.2001.0011. 
75. ^ Wright, Joseph; Frantz, Erica; (1 Nisan 2015). "Oil and Autocratic Regime Survival". British Journal of Political Science. 45 (2): 287-306. doi:10.1017/S0007123413000252. ISSN 1469-2112. 
76. ^ Jensen, Nathan; Wantchekon, Leonard (1 Eylül 2004). "Resource Wealth and Political Regimes in Africa" (PDF). Comparative Political Studies. 37 (7): 816-841. CiteSeerX 10.1.1.607.9710 $2. doi:10.1177/0010414004266867. ISSN 0010-4140. 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
77. ^ Ulfelder, Jay (1 Ağustos 2007). "Natural-Resource Wealth and the Survival of Autocracy". Comparative Political Studies. 40 (8): 995-1018. doi:10.1177/0010414006287238. ISSN 0010-4140. 
78. ^ Basedau, Matthias; Lay, Jann (1 Kasım 2009). "Resource Curse or Rentier Peace? The Ambiguous Effects of Oil Wealth and Oil Dependence on Violent Conflict" (PDF). Journal of Peace Research. 46 (6): 757-776. doi:10.1177/0022343309340500. ISSN 0022-3433. 
79. ^ Andersen, Jørgen J.; Ross, Michael L. (1 Haziran 2014). (PDF). Comparative Political Studies. 47 (7): 993-1021. doi:10.1177/0010414013488557. hdl:11250/195819. ISSN 0010-4140. 23 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
80. ^ Girod, Desha M.; Stewart, Megan A.; Walters, Meir R. (27 Temmuz 2016). "Mass protests and the resource curse: The politics of demobilization in rentier autocracies". Conflict Management and Peace Science. 35 (5): 503-522. doi:10.1177/0738894216651826. ISSN 0738-8942. 
81. ^ Wright, Joseph; Frantz, Erica (1 Temmuz 2017). "How oil income and missing hydrocarbon rents data influence autocratic survival: A response to Lucas and Richter (2016)". Research & Politics. 4 (3): 2053168017719794. doi:10.1177/2053168017719794 . ISSN 2053-1680. 
82. ^ Wigley, Simon (December 2018). "Is There a Resource Curse for Private Liberties?". International Studies Quarterly. 62 (4): 834-844. doi:10.1093/isq/sqy031. hdl:11693/48786 . 
83. ^ Cassidy, Traviss (2019). "The Long-Run Effects of Oil Wealth on Development: Evidence from Petroleum Geology" (PDF). The Economic Journal. 129 (623): 2745-2778. doi:10.1093/ej/uez009. 30 Mart 2023 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
84. ^ Ross, Michael L. (May 2015). "What Have We Learned about the Resource Curse?". Annual Review of Political Science. 18: 239-259. doi:10.1146/annurev-polisci-052213-040359 . 
85. ^ Ahmadov, Anar K. (1 Ağustos 2014). "Oil, Democracy, and Context A Meta-Analysis". Comparative Political Studies (İngilizce). 47 (9): 1238-1267. doi:10.1177/0010414013495358. ISSN 0010-4140. 
86. ^ Thad Dunning. 2008. Crude Democracy: Natural Resource Wealth and Political Regimes. Cambridge University Press. Ch. 1.Pp. 3.
87. ^ ^{a b} Thad Dunning. 2008. Crude Democracy: Natural Resource Wealth and Political Regimes. Cambridge University Press. Ch. 1, p. 34.
88. ^ Thad Dunning. 2008. Crude Democracy: Natural Resource Wealth and Political Regimes. Cambridge University Press. Ch. 1, p. 21.
89. ^ Stephen Haber and Victor Menaldo, "Do Natural Resources Fuel Authoritarianism? A Reappraisal of the Resource Curse," American Political Science Review 105(1) 2011: 1-26.
90. ^ Gift, Thomas; Krcmaric, Daniel (2015). "Who Democratizes? Western-educated Leaders and Regime Transitions". Journal of Conflict Resolution. 61 (3): 671-701. doi:10.1177/0022002715590878. 
91. ^ Alemán, Eduardo; Kim, Yeaji (1 Ekim 2015). "The democratizing effect of education". Research & Politics (İngilizce). 2 (4): 2053168015613360. doi:10.1177/2053168015613360 . ISSN 2053-1680. 
92. ^ Friedman, Milton (1962). Capitalism and Freedom. ss. 86. 
93. ^ Paglayan, Agustina S. (February 2021). "The Non-Democratic Roots of Mass Education: Evidence from 200 Years". American Political Science Review (İngilizce). 115 (1): 179-198. doi:10.1017/S0003055420000647 . ISSN 0003-0554. 
94. ^ Putnam, Robert (March 1993). "What makes democracy work?". National Civic Review. 82 (2): 101-107. doi:10.1002/ncr.4100820204. 
95. ^ (1997). "Civil Society and the Collapse of the Weimar Republic". World Politics (İngilizce). 49 (3): 401-429. doi:10.1353/wp.1997.0008. ISSN 1086-3338. 
96. ^ Satyanath, Shanker; Voigtländer, Nico; Voth, Hans-Joachim (1 Nisan 2017). "Bowling for Fascism: Social Capital and the Rise of the Nazi Party" (PDF). Journal of Political Economy. 125 (2): 478-526. doi:10.1086/690949. ISSN 0022-3808. 1 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
97. ^ Mattingly, Daniel C. (2019). The Art of Political Control in China. Cambridge University Press (İngilizce). doi:10.1017/9781108662536. ISBN . 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 6 Şubat 2020. 
98. ^ Brancati, Dawn (2016). Democracy Protests: Origins, Features and Significance. Cambridge: Cambridge University Press. 
99. ^ . 23 Aralık 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2009. 
100. ^ Gerardo L. Munck, "Democratic Theory After Transitions From Authoritarian Rule," Perspectives on Politics Vol. 9, Nº 2 (2011): 333-43.
101. ^ Rustow, Dankwart A. (1970). "Transitions to Democracy: Toward a Dynamic Model". Comparative Politics. 2 (3): 337-363. doi:10.2307/421307. ISSN 0010-4159. JSTOR 421307. 9 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
102. ^ Anderson, Lisa, (Ed.) (1999). Transitions to Democracy. Columbia University Press. ISBN . 
103. ^ o'Donnell, Guillermo (September 1986). Transitions from Authoritarian Rule. jhupbooks.press.jhu.edu. Johns Hopkins University Press. doi:10.56021/9780801831904. ISBN . 23 Aralık 2019 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 23 Aralık 2019. 
104. ^ Adam Przeworski, Democracy and the Market: Political and Economic Reforms in Eastern Europe and Latin America. Cambridge: Cambridge University Press, 1991, Ch. 2.
105. ^ ^{a b} Slater, Dan; Wong, Joseph (2022). From Development to Democracy (İngilizce). Princeton University Press. ISBN . 28 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
106. ^ Albertus, Michael; Menaldo, Victor (2018). Authoritarianism and the Elite Origins of Democracy (İngilizce). Cambridge University Press. doi:10.1017/9781108185950. ISBN . 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
107. ^ Konieczny, Piotr; Markoff, John (2015). "Poland's Contentious Elites Enter the Age of Revolution: Extending Social Movement Concepts". Sociological Forum (İngilizce). 30 (2): 286-304. doi:10.1111/socf.12163. ISSN 1573-7861. 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
108. ^ Kavasoglu, Berker (5 Ocak 2021). "Autocratic ruling parties during regime transitions: Investigating the democratizing effect of strong ruling parties". Party Politics (İngilizce). 28 (2): 377-388. doi:10.1177/1354068820985280 . ISSN 1354-0688. 
109. ^ Acemoglu, Daron; Naidu, Suresh; Restrepo, Pascual; Robinson, James A. (2015), "Democracy, Redistribution, and Inequality" (PDF), Handbook of Income Distribution (İngilizce), Elsevier, 2, ss. 1885-1966, doi:10.1016/b978-0-444-59429-7.00022-4, ISBN , 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından (PDF), erişim tarihi: 30 Mayıs 2023 
110. ^ Miller, Michael K. (2021). Shock to the System (İngilizce). Princeton University Press. ISBN . 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
111. ^ Albertus, Michael; Menaldo, Victor (2020). "The Stickiness of "Bad" Institutions: Constitutional Continuity and Change under Democracy". Daniel M. Brinks; Steven Levitsky; María Victoria Murillo (Ed.). The Stickiness of "Bad" Institutions. The Politics of Institutional Weakness in Latin America (İngilizce). Cambridge University Press. ss. 61-97. doi:10.1017/9781108776608.003. ISBN . 
112. ^ Riedl, Rachel Beatty; Slater, Dan; Wong, Joseph; Ziblatt, Daniel (4 Mart 2020). "Authoritarian-Led Democratization". Annual Review of Political Science. 23: 315-332. doi:10.1146/annurev-polisci-052318-025732 . ISSN 1094-2939. 
113. ^ (October 2017). "Democracy by mistake". NBER Working Paper No. 23944. doi:10.3386/w23944 . 
114. ^ Lambach, Daniel; Bayer, Markus; Bethke, Felix S.; Dressler, Matteo; Dudouet, Véronique (2020). Nonviolent Resistance and Democratic Consolidation (İngilizce). Palgrave Macmillan. ISBN . 27 Eylül 2021 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
115. ^ Mukand, Sharun W.; Rodrik, Dani (2020). "The Political Economy of Liberal Democracy". The Economic Journal (İngilizce). 130 (627): 765-792. doi:10.1093/ej/ueaa004 . 
116. ^ Debs, Alexandre (18 Şubat 2016). "Living by the Sword and Dying by the Sword? Leadership Transitions in and out of Dictatorships". International Studies Quarterly (İngilizce). 60: 73-84. doi:10.1093/isq/sqv014. ISSN 0020-8833. 
117. ^ Cheibub, Jose Antonio; Gandhi, Jennifer; Vreeland, James (2010). "Democracy and Dictatorship Revisited". Public Choice. 143 (1–2): 67-101. doi:10.1007/s11127-009-9491-2. 
118. ^ Smith, Peter (2005). Democracy in Latin America. Oxford University Press. 
119. ^ Aidt, Toke S.; Leon, Gabriel (1 Haziran 2016). "The Democratic Window of Opportunity Evidence from Riots in Sub-Saharan Africa". Journal of Conflict Resolution (İngilizce). 60 (4): 694-717. doi:10.1177/0022002714564014. ISSN 0022-0027. 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
120. ^ Olson, Mancur (1993). "Dictatorship, Democracy and Development". American Political Science Review. 87 (3): 567-576. doi:10.2307/2938736. JSTOR 2938736. 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023. 
121. ^ Andrea Kendall-Taylor; Erica Frantz (10 Eylül 2015). "When Dictators Die". Foreign Policy. 17 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.