Prag Taarruzu (Rusça: Пражская стратегическая наступательная операция ya da bir diğer adıyla "Prag Stratejik Taarruzu"), Kızıl Ordu'nun II. Dünya Savaşı'ndaki son stratejik taarruz harekâtıdır. Prag'a yönelen Kızıl Ordu taarruzu ve Prag Muharebesi, 5 - 11 Mayıs 1945 tarihleri arasında gerçekleşmiştir. Ayrıca muharebe, Prag Ayaklanması ile birlikte sürmesi dolayısıyla da önemlidir.
Prag Taarruzu | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi | |||||||
Transilvanya, Macaristan ve Çekoslovakya'da Muharebeleri (1944-1945), 1948 yılının siyasi sınırlarını gösteren harita | |||||||
| |||||||
Taraflar | |||||||
Almanya Rus Kurtuluş Ordusu | Sovyetler Birliği Romanya Polonya Çekoslovakya | ||||||
Komutanlar ve liderler | |||||||
Ferdinand Schörner Lothar Rendulic | Ivan Konev Mihai | ||||||
Güçler | |||||||
900.000 | 2.000.000 | ||||||
Kayıplar | |||||||
Yaklaşık 860.000 asker ele geçirildi; Kalanlar öldürüldü, kayboldu ya da kaçtı | 11.997 ölü veya kayıp, 40.501 yaralı veya hasta |
Prag, muharebenin sonunda Sovyet birliklerinin ve Sovyetler Birliği'nin kontrolüne geçmiştir. Alman Merkez Ordular Grubu'na bağlı birliklerin tümü ya öldürüldü ya da teslim oldu. Merkez Ordular Grubu'nun silah bırakması, Berlin'in düşmesinden dokuz gün, Alman silahlı kuvvetlerinin kayıtsız şartsız teslim olduğu ve Avrupa'da Zafer Günü olarak kutlanacak olan 8 Mayıs'tan üç gün sonraya denk gelmiştir.
Harekât öncesi
Südetli Alman general ve polis şefi Karl Hermann Frank, 30 Nisan gecesi Prag Radyosu'ndan yaptığı bir uyarıda, herhangi bir ayaklanmanın "kan denizinde" boğulacağını bildirmiştir. Bir Waffen-SS generali olan Frank'ın Prag'daki durumu da sağlam değildi. Birkaç Sovyet kolordusunun Prag yönünde ilerlemekte olduğunu biliyordu. Hemen anında, bağımsızlık isteyen bir kent halkıyla karşılaştı.
Muharebe
Kızıl Ordu Prag Taarruzu, Mareşal İvan Konev'in 1. Ukrayna Cephesi, Mareşal Rodion Malinovski'nin 2. Ukrayna Cephesi ve General Andrey Yeryomenko'nun kuvvetlerince yürütülmüş olup Avrupa'daki son Alman direnç mevzilerini de ezmiştir. Bu harekâta Sovyet ordularının yanı sıra 2. Polonya Ordusu, 1. ve 4. Romanya Orduları ve Çekoslovakya ordusundan 1. Kolordu da katılmıştır. Sovyet cepheleri iki milyonluk bir kuvvettir. 1. Ukrayna Cephesi kuvvetleri Prag Harekâtı'na katılabilmek için, Berlin Muharebesi'nde kendilerine verilen görevi tamamlayıp ayrılmış, Berlin'in güney kesiminden bölgeye bir cebr-i yürüyüş gerçekleştirmiştir. Sovyet kuvvetlerinin karşısında, Mareşal Ferdinand Schörner komutasındaki Alman Merkez Ordular Grubu'nun yaklaşık 900 bin kişilik kuvveti bulunmaktadır. Bu kuvvetler, 1. Panzer Ordusu, 4. Panzer Ordusu, ve 'dur. Merkez Ordular Grubu'nun bu hırpalanmış birliklerinin yanı sıra Güney Ordular Grubu'ndan kalan kolordu düzeyinde bazı birlikler de bulunmaktadır. Güney Ordular Grubu'ndan kalan bu birlikler, Lothar Rendulic komutası altında düzenlenmiştir.
Alman Silahlı Kuvvetler Yüksek Komutanlığı (OKW) Kurmay Başkanı General Alfred Jodl, 7 Mayıs 1945 tarihinde 'nda tüm Alman kuvvetlerinin teslim antlaşmasını imzaladı. OKW, Mareşal Schörner'den son kez 2 Mayıs'ta haber almıştı. Mareşal, birlikleriyle batı yönünde muharebe ederek ilerlemek ve Amerikan birliklerine teslim olmak niyetinde olduğunu bildirmişti. Bir OKW albayı 8 Mayıs'ta Mareşal Schörner'i görmek için Amerikan hatlarından gönderildi. Albay, General Schörner'in üst subaylarına teslim konusunda emir verdiğini, ama her yerde itaatin garanti olamayacağına ilişkin görüş bildirmiştir. Daha sonraki gün General Schörner komutayı bırakarak Avusturya'ya uçtu ve 18 Mayıs'ta Amerikan birlikleri tarafından tutuklandı.
Prag'da Sovyet taarruzu kalan Alman birliklerini ezdi, Prag Ayaklanması'nda çarpışan Çek partizanları destekledi. Ayaklanma, 5 Mayıs 1945 günü başlamıştı. Prag'da Çek partizanlarla çarpışan Alman birlikleri, 8 Mayıs'ta Prag'dan çekildiler.
Çek partizanlara Rus Kurtuluş Ordusu'nun 600. Alman Piyade Tümeni tarafından yardım edildi. Nazi Almanyası'na ve müttefiklerine 30 Nisan'a kadar bağlı kalan 1. Rus Kurtuluş Tümeni'ne General komuta etmektedir. Tümen, Rus asıllı Stalin muhalifi unsurlardan oluşmaktaydı. Ayaklanma başladığında Prag yakınlarında bulunmaktaydı ve Alman kuvvetlerine karşı Çek partizanların yanında yer aldı. Rus Kurtuluş Ordusu, Sovyet generali tarafından Bolşevizm'e karşı mücadele sırasında bir anti-komünist kuvvet olarak kurulmuştu. Rus Kurtuluş Ordusu kuvvetleri, Sovyet birliklerinin önünden çekilmek ve Amerikalılar'a teslim olmak için hazırlıklara girişiyorlardı.
General Bunişenko ve Rus Kurtuluş Ordusu 1. Tümeni, 8 Mayıs'ta Amerikalılara sığınmıştır. Bunişenko, Vlaslov ve askerleri, sonunda Sovyetler Birliği'ne iade edildi. Göstermelik olduğu iddia edilen duruşmalar sonunda ya ölüme mahkûm edildiler ya da GULAG çalışma kampına gönderildiler.
Kızıl Ordu birlikleri 9 Mayıs 1945 tarihinde Prag'a girdi. Alman Merkez Ordular Grubu'ndan kalan bazı birlikler 11 ve 12 Mayıs'a kadar direnmeye devam etti. Bu direnmeler, Slivice Savaşı olarak bilinmektedir. 2. Ukrayna Cephesi'nin sol kanadı General George Patton'un 'suna bağlı birliklerle Çekoslovakya'da temas kurdu. Böylelikle kuşatma tamamlanmış oldu. Daha sonra 1. ve 2. Ukrayna Cephesi kuvvetleri Amerikan kuvvetleriyle daha geniş bölgeye yayılan (Karlovi, Vari, Klatovi) teması sağladı. Alman askerler, Alman asıllı siviller ve Nazi yanlısı olarak bilinen Çekler kaçmaya çalıştılar fakat ilerleyen Sovyet birlikleri tarafından baskına uğratıldılar.
Öne çıkan şahsiyetlerin ölümleri
, Sovyet saldırısı başlamadan önce 5 Mayıs'ta intihar etti. "Çek Quisling" olarak bilinen Moravec, Çekler arasında vatan haini olarak kötü bir şöhrete sahipti.
Eski Çekoslovak politikacı ve Südet Almanları Nazi Partisi'nin lideri Konrad Henlein, 10 Mayıs'ta Amerikan esaretinde intihar etti.
12 Mayıs'ta, Bohemya ve Moravya'Daki Waffen-SS komutanı Kont , teslimiyeti imzaladıktan sonra intihar etti.
14 Mayıs'ta Bohemya ve Moravya Devlet Başkanı Dr. Emil Hácha Prag'da tutuklandı. 26 Haziran 1945'te hapishanede öldü.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Glantz, David M.; House, Jonathan (1995). When Titans Clashed: How the Red Army Stopped Hitler [Titanlar Çarpışınca: Kızıl Ordu Hitler'i Nasıl Durdurdu] (İngilizce). Lawrence, Kansas: . ISBN .
- ^ Johnstone 2009.
- ^ Jaggers 1993.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Prag Taarruzu Rusca Prazhskaya strategicheskaya nastupatelnaya operaciya ya da bir diger adiyla Prag Stratejik Taarruzu Kizil Ordu nun II Dunya Savasi ndaki son stratejik taarruz harekatidir Prag a yonelen Kizil Ordu taarruzu ve Prag Muharebesi 5 11 Mayis 1945 tarihleri arasinda gerceklesmistir Ayrica muharebe Prag Ayaklanmasi ile birlikte surmesi dolayisiyla da onemlidir Prag TaarruzuII Dunya Savasi Dogu CephesiTransilvanya Macaristan ve Cekoslovakya da Muharebeleri 1944 1945 1948 yilinin siyasi sinirlarini gosteren haritaTarih6 Mayis 11 Mayis 1945BolgePrag CekoslovakyaSonucKesin Muttefik zaferiTaraflar Almanya Rus Kurtulus Ordusu Sovyetler Birligi Romanya Polonya CekoslovakyaKomutanlar ve liderlerFerdinand Schorner Lothar Rendulic Ivan Konev MihaiGucler900 0002 000 000KayiplarYaklasik 860 000 asker ele gecirildi Kalanlar olduruldu kayboldu ya da kacti11 997 olu veya kayip 40 501 yarali veya hasta Prag muharebenin sonunda Sovyet birliklerinin ve Sovyetler Birligi nin kontrolune gecmistir Alman Merkez Ordular Grubu na bagli birliklerin tumu ya olduruldu ya da teslim oldu Merkez Ordular Grubu nun silah birakmasi Berlin in dusmesinden dokuz gun Alman silahli kuvvetlerinin kayitsiz sartsiz teslim oldugu ve Avrupa da Zafer Gunu olarak kutlanacak olan 8 Mayis tan uc gun sonraya denk gelmistir Harekat oncesiSudetli Alman general ve polis sefi Karl Hermann Frank 30 Nisan gecesi Prag Radyosu ndan yaptigi bir uyarida herhangi bir ayaklanmanin kan denizinde bogulacagini bildirmistir Bir Waffen SS generali olan Frank in Prag daki durumu da saglam degildi Birkac Sovyet kolordusunun Prag yonunde ilerlemekte oldugunu biliyordu Hemen aninda bagimsizlik isteyen bir kent halkiyla karsilasti MuharebeKizil Ordu Prag Taarruzu Maresal Ivan Konev in 1 Ukrayna Cephesi Maresal Rodion Malinovski nin 2 Ukrayna Cephesi ve General Andrey Yeryomenko nun kuvvetlerince yurutulmus olup Avrupa daki son Alman direnc mevzilerini de ezmistir Bu harekata Sovyet ordularinin yani sira 2 Polonya Ordusu 1 ve 4 Romanya Ordulari ve Cekoslovakya ordusundan 1 Kolordu da katilmistir Sovyet cepheleri iki milyonluk bir kuvvettir 1 Ukrayna Cephesi kuvvetleri Prag Harekati na katilabilmek icin Berlin Muharebesi nde kendilerine verilen gorevi tamamlayip ayrilmis Berlin in guney kesiminden bolgeye bir cebr i yuruyus gerceklestirmistir Sovyet kuvvetlerinin karsisinda Maresal Ferdinand Schorner komutasindaki Alman Merkez Ordular Grubu nun yaklasik 900 bin kisilik kuvveti bulunmaktadir Bu kuvvetler 1 Panzer Ordusu 4 Panzer Ordusu ve dur Merkez Ordular Grubu nun bu hirpalanmis birliklerinin yani sira Guney Ordular Grubu ndan kalan kolordu duzeyinde bazi birlikler de bulunmaktadir Guney Ordular Grubu ndan kalan bu birlikler Lothar Rendulic komutasi altinda duzenlenmistir Alman Silahli Kuvvetler Yuksek Komutanligi OKW Kurmay Baskani General Alfred Jodl 7 Mayis 1945 tarihinde nda tum Alman kuvvetlerinin teslim antlasmasini imzaladi OKW Maresal Schorner den son kez 2 Mayis ta haber almisti Maresal birlikleriyle bati yonunde muharebe ederek ilerlemek ve Amerikan birliklerine teslim olmak niyetinde oldugunu bildirmisti Bir OKW albayi 8 Mayis ta Maresal Schorner i gormek icin Amerikan hatlarindan gonderildi Albay General Schorner in ust subaylarina teslim konusunda emir verdigini ama her yerde itaatin garanti olamayacagina iliskin gorus bildirmistir Daha sonraki gun General Schorner komutayi birakarak Avusturya ya uctu ve 18 Mayis ta Amerikan birlikleri tarafindan tutuklandi Prag da Sovyet taarruzu kalan Alman birliklerini ezdi Prag Ayaklanmasi nda carpisan Cek partizanlari destekledi Ayaklanma 5 Mayis 1945 gunu baslamisti Prag da Cek partizanlarla carpisan Alman birlikleri 8 Mayis ta Prag dan cekildiler Cek partizanlara Rus Kurtulus Ordusu nun 600 Alman Piyade Tumeni tarafindan yardim edildi Nazi Almanyasi na ve muttefiklerine 30 Nisan a kadar bagli kalan 1 Rus Kurtulus Tumeni ne General komuta etmektedir Tumen Rus asilli Stalin muhalifi unsurlardan olusmaktaydi Ayaklanma basladiginda Prag yakinlarinda bulunmaktaydi ve Alman kuvvetlerine karsi Cek partizanlarin yaninda yer aldi Rus Kurtulus Ordusu Sovyet generali tarafindan Bolsevizm e karsi mucadele sirasinda bir anti komunist kuvvet olarak kurulmustu Rus Kurtulus Ordusu kuvvetleri Sovyet birliklerinin onunden cekilmek ve Amerikalilar a teslim olmak icin hazirliklara girisiyorlardi General Bunisenko ve Rus Kurtulus Ordusu 1 Tumeni 8 Mayis ta Amerikalilara siginmistir Bunisenko Vlaslov ve askerleri sonunda Sovyetler Birligi ne iade edildi Gostermelik oldugu iddia edilen durusmalar sonunda ya olume mahkum edildiler ya da GULAG calisma kampina gonderildiler Kizil Ordu birlikleri 9 Mayis 1945 tarihinde Prag a girdi Alman Merkez Ordular Grubu ndan kalan bazi birlikler 11 ve 12 Mayis a kadar direnmeye devam etti Bu direnmeler Slivice Savasi olarak bilinmektedir 2 Ukrayna Cephesi nin sol kanadi General George Patton un suna bagli birliklerle Cekoslovakya da temas kurdu Boylelikle kusatma tamamlanmis oldu Daha sonra 1 ve 2 Ukrayna Cephesi kuvvetleri Amerikan kuvvetleriyle daha genis bolgeye yayilan Karlovi Vari Klatovi temasi sagladi Alman askerler Alman asilli siviller ve Nazi yanlisi olarak bilinen Cekler kacmaya calistilar fakat ilerleyen Sovyet birlikleri tarafindan baskina ugratildilar One cikan sahsiyetlerin olumleri Sovyet saldirisi baslamadan once 5 Mayis ta intihar etti Cek Quisling olarak bilinen Moravec Cekler arasinda vatan haini olarak kotu bir sohrete sahipti Eski Cekoslovak politikaci ve Sudet Almanlari Nazi Partisi nin lideri Konrad Henlein 10 Mayis ta Amerikan esaretinde intihar etti 12 Mayis ta Bohemya ve Moravya Daki Waffen SS komutani Kont teslimiyeti imzaladiktan sonra intihar etti 14 Mayis ta Bohemya ve Moravya Devlet Baskani Dr Emil Hacha Prag da tutuklandi 26 Haziran 1945 te hapishanede oldu Ayrica bakinizPrag AyaklanmasiKaynakca Glantz David M House Jonathan 1995 When Titans Clashed How the Red Army Stopped Hitler Titanlar Carpisinca Kizil Ordu Hitler i Nasil Durdurdu Ingilizce Lawrence Kansas ISBN 0700608990 Johnstone 2009 Jaggers 1993