Mustafa Muammer Aksoy (1917; İbradı, Antalya - 31 Ocak 1990, Ankara), Türk hukukçu, siyaset adamı ve yazar.
Muammer Aksoy | |
---|---|
Doğum | Mustafa Muammer 1917 İbradı, Antalya, Osmanlı İmparatorluğu |
Ölüm | 31 Ocak 1990 (73 yaşında) Bahçelievler, Ankara, Türkiye |
Ölüm sebebi | Suikast |
Defin yeri | Cebeci Asri Mezarlığı, Ankara |
Milliyet | Türk |
Eğitim | Hukuk |
1961 Anayasası'nı hazırlayan komisyonun sözcülüğünü yapmıştır. Milletvekili Numan Aksoy'un oğludur. 1990 yılında, faili meçhul bir cinayet sonucu öldürülmüştür.
Hayatı
İbradılı Hacı Musazade Numan Aksoy ve Hattatzade Mustafa Hulusi'nin kızı Nadire Aksoy'un oğludur. Kardeşleri Prof. Dr. Muzaffer Aksoy, Nilüfer Pehlivanlı, Dr. Fikret Aksoy ve Sevim Batukan'dır. Ülke Aksoy ile evli olan Muammer Aksoy, Işık ve Arın isminde iki oğul ile Aslı, Muammer Can Aksoy ve İlke Aksoy isimli üç toruna sahiptir.
Tüm derslerinden tam not alarak 1939'da Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdikten sonra Zürih Üniversitesi Hukuk ve Devlet Bilimleri Fakültesi'nde doktora yaptı. Türkiye'ye döndükten sonra İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde asistanlık ve Ankara Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yaptı. 1957 yılında üniversite yasasında yapılan değişikliklerin üniversitelerin özerkliğine zarar verdiği gerekçesiyle üniversiteden ayrılarak Cumhuriyet Halk Partisi'ne girdi.
27 Mayıs 1960 sonrasında yeniden üniversiteye döndü ve Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde profesör oldu. Kurucu Meclis Antalya İli Temsilciliği (6 Ocak 1961 - 25 Ekim 1961) ile 1961 Anayasasının hazırlanmasında komisyon sözcülüğü yaptı. CHP parti meclisi üyeliği görevlerini yürüttü. 12 Mart 1971 Muhtırası'ndan sonra tutuklandı, fakat yargılama sonucunda aklandı. 1977'de CHP İstanbul milletvekili olarak meclise girdi. Avrupa Konseyi Türkiye temsilciliği ve başkanlığı görevlerini yürüttü. 12 Eylül 1980'den sonra Ankara Barosu başkanlığına seçildi ve 1984 yılına kadar bu görevini sürdürdü.
1989'da Hıfzı Veldet Velidedeoğlu, Bahri Savcı, Münci Kapani ve Bahriye Üçok gibi kimselerle birlikte Atatürkçü Düşünce Derneği'ni kurdu ve kurucu başkanı oldu.
Suikast
Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
31 Ocak 1990 günü Ankara Bahçelievler'deki evinin önünde kurşunlanarak öldürüldü. Cenazesi 3 Şubat günü Ankara Maltepe Camii'den kaldırılarak Cebeci Asrî Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Aksoy’un öldürülmesinin ardından olay uzun süre aydınlatılamamış ve soruşturma dosyasında ciddi bir ilerleme olmamıştır. 17 Ocak 2000 tarihinde Beykoz’da bir hücre evine yapılan Hizbullah baskını sonucunda elde edilen delillerle Muammer Aksoy, Ahmet Taner Kışlalı, Bahriye Üçok ve Uğur Mumcu cinayetlerinin aydınlatılması umudu doğmuş; cinayete karıştıkları ileri sürülen sanıklar Umut Davası’nda yargılanmışlardır. Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesi, Uğur Mumcu, Muammer Aksoy ve Bahriye Üçok’un öldürülmesi olaylarına ilişkin olarak yasa dışı “Tevhid Selam Kudüs Ordusu” örgütünü kurmak ve yönetmek suçundan çeşitli mahkûmiyetler vermiş, cezalar Yargıtay tarafından onanmıştır. Kararda, "Tevhid Selam Kudüs Ordusu Örgütü"nün, 1988-1999 yılları arasında Muammer Aksoy, Bahriye Üçok, Uğur Mumcu, Ahmet Taner Kışlalı'nın öldürülmesi olaylarının da aralarında bulunduğu 18 ayrı saldırıyı gerçekleştirdiklerinin anlaşıldığı ifade edildi.
Hatırası
Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi'nde bir dersliğe, Çanakkale'nin merkez ilçesinde bir parka, yine Çanakkale'nin Biga ilçesi, Edirne'nin merkez ve Keşan ilçeleri ile İstanbul'un Küçükçekmece ve Zeytinburnu ilçesi ve ayrıca Ankara’da Bahçelievler ve Sincan'da caddelere, Zonguldak Karadeniz Ereğli'de caddelere ismi verilmiştir.
Ankara'da Çankaya Belediyesince Çayyolu'nda "Prof. Dr. Muammer Aksoy Kütüphanesi" adıyla bir kütüphane açılmıştır.
Atatürkçü Düşünce Derneği tarafından, Aksoy'un katledildiği 31 Ocak'ta "Prof. Dr. Muammer Aksoy’u Anma ve Yılın Atatürkçüsü Ödülleri" töreni düzenlenmektedir.
Eserleri
- 1960 - Partizan radyo ve D.P.
- 1962 - Anayasa mahkemesi üyelerinin seçimi konusundaki tartışma ve bunun ortaya çıkardığı kamu hukuku meseleleri
- 1963 - Sanayi Bakanı Çelikbaşʼın rejime, hukuka ve memleket menfaatlerine aykırı tutumu
- Devrimci Öğretmenin Kıyımı ve Mücadelesi - 2 Cilt (Sevinç-Orsel Matbaası, 1975)
- Sosyalist Enternasyonal ve CHP (Tekin Yayınevi, 1977)
- Rejim Bunalımına ve Kötü Sonuçlarına Doğru Pupa Yelken Gidiş (Tekin Yayınevi, 1989, )
- Laikliğe Çağrı (Gündoğan Yayınları, 1989, )
- Atatürk ve Sosyal Demokrasi (Gündoğan Yayınları, 1990)
- Atatürk ve Tam Bağımsızlık (Gündoğan Yayınları, 1990, )
- Devlet Hukukla Yaşar (Cumhuriyet Kitapları, 2010, )
- Atatürk'ün Laik Hukuk Devleti (Türk Hukuk Kurumu Yayınları, 2010, )
Kaynakça
- ^ a b (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2021.
- ^ a b (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 21 Ocak 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2021.
- ^ "GENEL BAŞKANLARIMIZ – ADD". 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2024.
- ^ hukukbook (30 Ocak 2022). "Prof. Dr. Muammer Aksoy / Büyük Hukukçular / Hukuk Ansiklopedisi". Hukuk Ansiklopedisi. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ Şafak, Yeni. "Umut Davasında 8 sanığın cezaları onandı | Gündem Haberleri". Yeni Şafak. 30 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 30 Ocak 2024.
- ^ "Atatürkçü Düşünce Derneği'nin 'Yılın Atatürkçüsü Ödülleri' sahiplerini buldu". Cumhuriyet. 2 Şubat 2023. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 1 Şubat 2024.
- ^ . search.worldcat.org. 12 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Anayasa mahkemesi üyelerinin seçimi konusundaki tartışma ve bunun ortaya çıkardığı kamu hukuku meseleleri | WorldCat.org". search.worldcat.org.
- ^ "Sanayi Bakanı Çelikbaşʼ ın rejime, hukuka ve memleket menfaatlerine aykırı tutumu | WorldCat.org". search.worldcat.org (İngilizce). Erişim tarihi: 11 Aralık 2023.
- ^ "Sosyalist enternasyonal ve CHP | WorldCat.org". search.worldcat.org.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Mustafa Muammer Aksoy 1917 Ibradi Antalya 31 Ocak 1990 Ankara Turk hukukcu siyaset adami ve yazar Muammer AksoyDogumMustafa Muammer 1917 Ibradi Antalya Osmanli ImparatorluguOlum31 Ocak 1990 73 yasinda Bahcelievler Ankara TurkiyeOlum sebebiSuikastDefin yeriCebeci Asri Mezarligi AnkaraMilliyetTurkEgitimHukuk 1961 Anayasasi ni hazirlayan komisyonun sozculugunu yapmistir Milletvekili Numan Aksoy un ogludur 1990 yilinda faili mechul bir cinayet sonucu oldurulmustur HayatiIbradili Haci Musazade Numan Aksoy ve Hattatzade Mustafa Hulusi nin kizi Nadire Aksoy un ogludur Kardesleri Prof Dr Muzaffer Aksoy Nilufer Pehlivanli Dr Fikret Aksoy ve Sevim Batukan dir Ulke Aksoy ile evli olan Muammer Aksoy Isik ve Arin isminde iki ogul ile Asli Muammer Can Aksoy ve Ilke Aksoy isimli uc toruna sahiptir Tum derslerinden tam not alarak 1939 da Ankara Universitesi Hukuk Fakultesi ni bitirdikten sonra Zurih Universitesi Hukuk ve Devlet Bilimleri Fakultesi nde doktora yapti Turkiye ye dondukten sonra Istanbul Universitesi Hukuk Fakultesi nde asistanlik ve Ankara Universitesi nde ogretim uyeligi yapti 1957 yilinda universite yasasinda yapilan degisikliklerin universitelerin ozerkligine zarar verdigi gerekcesiyle universiteden ayrilarak Cumhuriyet Halk Partisi ne girdi 27 Mayis 1960 sonrasinda yeniden universiteye dondu ve Siyasal Bilgiler Fakultesi nde profesor oldu Kurucu Meclis Antalya Ili Temsilciligi 6 Ocak 1961 25 Ekim 1961 ile 1961 Anayasasinin hazirlanmasinda komisyon sozculugu yapti CHP parti meclisi uyeligi gorevlerini yuruttu 12 Mart 1971 Muhtirasi ndan sonra tutuklandi fakat yargilama sonucunda aklandi 1977 de CHP Istanbul milletvekili olarak meclise girdi Avrupa Konseyi Turkiye temsilciligi ve baskanligi gorevlerini yuruttu 12 Eylul 1980 den sonra Ankara Barosu baskanligina secildi ve 1984 yilina kadar bu gorevini surdurdu 1989 da Hifzi Veldet Velidedeoglu Bahri Savci Munci Kapani ve Bahriye Ucok gibi kimselerle birlikte Ataturkcu Dusunce Dernegi ni kurdu ve kurucu baskani oldu SuikastBu alt basligin genisletilmesi gerekiyor Sayfayi duzenleyerek yardimci olabilirsiniz 31 Ocak 1990 gunu Ankara Bahcelievler deki evinin onunde kursunlanarak olduruldu Cenazesi 3 Subat gunu Ankara Maltepe Camii den kaldirilarak Cebeci Asri Mezarligi nda topraga verildi Aksoy un oldurulmesinin ardindan olay uzun sure aydinlatilamamis ve sorusturma dosyasinda ciddi bir ilerleme olmamistir 17 Ocak 2000 tarihinde Beykoz da bir hucre evine yapilan Hizbullah baskini sonucunda elde edilen delillerle Muammer Aksoy Ahmet Taner Kislali Bahriye Ucok ve Ugur Mumcu cinayetlerinin aydinlatilmasi umudu dogmus cinayete karistiklari ileri surulen saniklar Umut Davasi nda yargilanmislardir Ankara 11 Agir Ceza Mahkemesi Ugur Mumcu Muammer Aksoy ve Bahriye Ucok un oldurulmesi olaylarina iliskin olarak yasa disi Tevhid Selam Kudus Ordusu orgutunu kurmak ve yonetmek sucundan cesitli mahkumiyetler vermis cezalar Yargitay tarafindan onanmistir Kararda Tevhid Selam Kudus Ordusu Orgutu nun 1988 1999 yillari arasinda Muammer Aksoy Bahriye Ucok Ugur Mumcu Ahmet Taner Kislali nin oldurulmesi olaylarinin da aralarinda bulundugu 18 ayri saldiriyi gerceklestirdiklerinin anlasildigi ifade edildi Muammer Aksoy un Cebeci Asri Mezarligindaki mezari HatirasiAnkara Universitesi Iletisim Fakultesi nde bir derslige Canakkale nin merkez ilcesinde bir parka yine Canakkale nin Biga ilcesi Edirne nin merkez ve Kesan ilceleri ile Istanbul un Kucukcekmece ve Zeytinburnu ilcesi ve ayrica Ankara da Bahcelievler ve Sincan da caddelere Zonguldak Karadeniz Eregli de caddelere ismi verilmistir Ankara da Cankaya Belediyesince Cayyolu nda Prof Dr Muammer Aksoy Kutuphanesi adiyla bir kutuphane acilmistir Ataturkcu Dusunce Dernegi tarafindan Aksoy un katledildigi 31 Ocak ta Prof Dr Muammer Aksoy u Anma ve Yilin Ataturkcusu Odulleri toreni duzenlenmektedir Eserleri1960 Partizan radyo ve D P 1962 Anayasa mahkemesi uyelerinin secimi konusundaki tartisma ve bunun ortaya cikardigi kamu hukuku meseleleri 1963 Sanayi Bakani Celikbasʼin rejime hukuka ve memleket menfaatlerine aykiri tutumu Devrimci Ogretmenin Kiyimi ve Mucadelesi 2 Cilt Sevinc Orsel Matbaasi 1975 Sosyalist Enternasyonal ve CHP Tekin Yayinevi 1977 Rejim Bunalimina ve Kotu Sonuclarina Dogru Pupa Yelken Gidis Tekin Yayinevi 1989 ISBN 9789754780390 Laiklige Cagri Gundogan Yayinlari 1989 ISBN 9789755200118 Ataturk ve Sosyal Demokrasi Gundogan Yayinlari 1990 Ataturk ve Tam Bagimsizlik Gundogan Yayinlari 1990 ISBN 9789755200125 Devlet Hukukla Yasar Cumhuriyet Kitaplari 2010 ISBN 9786054183876 Ataturk un Laik Hukuk Devleti Turk Hukuk Kurumu Yayinlari 2010 ISBN 9789750157141 Kaynakca a b PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 21 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2021 a b PDF TBMM Basin ve Halkla Iliskiler Mudurlugu 21 Ocak 2016 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Erisim tarihi 19 Eylul 2021 GENEL BASKANLARIMIZ ADD 1 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2024 hukukbook 30 Ocak 2022 Prof Dr Muammer Aksoy Buyuk Hukukcular Hukuk Ansiklopedisi Hukuk Ansiklopedisi 30 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2024 Safak Yeni Umut Davasinda 8 sanigin cezalari onandi Gundem Haberleri Yeni Safak 30 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 30 Ocak 2024 Ataturkcu Dusunce Dernegi nin Yilin Ataturkcusu Odulleri sahiplerini buldu Cumhuriyet 2 Subat 2023 1 Subat 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 1 Subat 2024 search worldcat org 12 Aralik 2023 tarihinde kaynagindan arsivlendi Anayasa mahkemesi uyelerinin secimi konusundaki tartisma ve bunun ortaya cikardigi kamu hukuku meseleleri WorldCat org search worldcat org Sanayi Bakani Celikbasʼ in rejime hukuka ve memleket menfaatlerine aykiri tutumu WorldCat org search worldcat org Ingilizce Erisim tarihi 11 Aralik 2023 Sosyalist enternasyonal ve CHP WorldCat org search worldcat org