Proteoglikanlar, çokça glikozillenmiş olan özel bir glikoprotein sınıfını temsil eder. Bir veya daha fazla kovalent bağla eklenmiş (GAG) zincirli bir çekirdek (core) proteinden oluşur. Bu glikozaminoglikan zincirleri, sülfat ve gruplarının ortamda bulunmasıyla ilişkili fizyolojik koşullar altında negatif yüklü olan uzun, doğrusal/çizgisel karbonhidrat polimerleridir. Bu proteoglikanlar insan bağ dokusundaki zemin maddesinde bulunabilirler.
Türleri
Proteoglikanlar kendi glikozaminoglikan zincirlerinin niteliğine bağlı olarak kategorilere ayrılabilir. Bu zincirler şu şekilde olabilir:
- ve
- heparin ve
- ve hyaluronik asit
Proteoglikanlar ayrıca büyüklüklerine göre de kategorize olabilir. Büyük proteoglikan örnekleri , kartilajdaki (kıkırdak dokudaki) ana proteoglikan ve , kan damarları ve deriyide kapsayan bazı erişkin dokularında sentezlenir. Tekrarlı proteoglikanlardan zengin küçük lösin(ler) , , ve içerir.
İşlevleri
Proteoglikanlar, bir organizmada hücrelerin arasında bulunan "dolgu" maddesi olan hayvansal ekstraselular matriksinin büyük bir bileşenidir. Burada diğer proteoglikanların her ikisiyle de, ve fibröz matriks proteinleriyle (kollajen gibi) büyük kompleksler meydana getirirler. Bu moleküller ayrıca, katyonları (sodyum, potasyum ve kalsiyum gibi) ve suyu bağlamakla ve de matriks boyunca moleküllerin hareketini düzenlemekle ilişkilendirilirler. Bulgular ayrıca, matriks içindeki sinyalleme moleküllerinin ve proteinlerin stabilitesini ve aktivitesini etkileyebildiklerini göstermektedir. Proteoglikanların bireysel görevleri, ya protein çekirdeğine (core) ya da eklenen GAG zincirine dayandırılabilir.
Sentez
Proteoglikanların protein bileşeni ribozomlarca sentezlenir ve granüllü endoplazmik retikulumun lümeni içine kaynaştırılır (transloke) edilir. Proteoglikanın glikozilasyonu, Golgi cisimciğinde çok sayıdaki (multipl) enzimatik adımlarla meydana gelir. İlk olarak polisakkarid büyümesi için bir primer gibi görev yapmak için özel bir bağ tetrasakkaridi öz protein üzerindeki bir serin zincir tarafına eklenir. Sonrasında şekerler glikozil transferaz tarafından teker teker eklenir. Tamamlanan proteoglikan bundan sonra, hücrenin ekstraselular matriksine salgı veziküllerinde taşınır.
Proteoglikanlar ve hastalık
Bozulmuş proteoglikanların yeteneksizliği olarak adlandırılan bir grup özgüdür. Normalde glikozaminoglikanlarla kümeleşen spesifik lizozomal enzimlerin inaktivatitesi proteoglikanların hücre içerisinde birikmesine öncülük eder. Bu, kümeleşmemiş proteoglikanların tipine bağlı olarak hastalık belirtilerinin bir kısım farkılıklarına neden olur.
Kaynakça
- Functional and Molecular Glycobiology 2002. Brooks SA, Dwek, MV, Schumacher, U. Bios Scientific Publishers.
- Molecular Biology of the Cell (3rd Edition). Alberts B, Bray D, Lewis J, Raff M, Roberts K, Watson JD. Garland Publishing
Dış bağlantılar
- Diagram at nd.edu 26 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Proteoglikanlar cokca glikozillenmis olan ozel bir glikoprotein sinifini temsil eder Bir veya daha fazla kovalent bagla eklenmis GAG zincirli bir cekirdek core proteinden olusur Bu glikozaminoglikan zincirleri sulfat ve gruplarinin ortamda bulunmasiyla iliskili fizyolojik kosullar altinda negatif yuklu olan uzun dogrusal cizgisel karbonhidrat polimerleridir Bu proteoglikanlar insan bag dokusundaki zemin maddesinde bulunabilirler TurleriProteoglikanlar kendi glikozaminoglikan zincirlerinin niteligine bagli olarak kategorilere ayrilabilir Bu zincirler su sekilde olabilir ve heparin ve ve hyaluronik asit Proteoglikanlar ayrica buyukluklerine gore de kategorize olabilir Buyuk proteoglikan ornekleri kartilajdaki kikirdak dokudaki ana proteoglikan ve kan damarlari ve deriyide kapsayan bazi eriskin dokularinda sentezlenir Tekrarli proteoglikanlardan zengin kucuk losin ler ve icerir IslevleriProteoglikanlar bir organizmada hucrelerin arasinda bulunan dolgu maddesi olan hayvansal ekstraselular matriksinin buyuk bir bilesenidir Burada diger proteoglikanlarin her ikisiyle de ve fibroz matriks proteinleriyle kollajen gibi buyuk kompleksler meydana getirirler Bu molekuller ayrica katyonlari sodyum potasyum ve kalsiyum gibi ve suyu baglamakla ve de matriks boyunca molekullerin hareketini duzenlemekle iliskilendirilirler Bulgular ayrica matriks icindeki sinyalleme molekullerinin ve proteinlerin stabilitesini ve aktivitesini etkileyebildiklerini gostermektedir Proteoglikanlarin bireysel gorevleri ya protein cekirdegine core ya da eklenen GAG zincirine dayandirilabilir SentezProteoglikanlarin protein bileseni ribozomlarca sentezlenir ve granullu endoplazmik retikulumun lumeni icine kaynastirilir transloke edilir Proteoglikanin glikozilasyonu Golgi cisimciginde cok sayidaki multipl enzimatik adimlarla meydana gelir Ilk olarak polisakkarid buyumesi icin bir primer gibi gorev yapmak icin ozel bir bag tetrasakkaridi oz protein uzerindeki bir serin zincir tarafina eklenir Sonrasinda sekerler glikozil transferaz tarafindan teker teker eklenir Tamamlanan proteoglikan bundan sonra hucrenin ekstraselular matriksine salgi vezikullerinde tasinir Proteoglikanlar ve hastalikBozulmus proteoglikanlarin yeteneksizligi olarak adlandirilan bir grup ozgudur Normalde glikozaminoglikanlarla kumelesen spesifik lizozomal enzimlerin inaktivatitesi proteoglikanlarin hucre icerisinde birikmesine onculuk eder Bu kumelesmemis proteoglikanlarin tipine bagli olarak hastalik belirtilerinin bir kisim farkiliklarina neden olur KaynakcaFunctional and Molecular Glycobiology 2002 Brooks SA Dwek MV Schumacher U Bios Scientific Publishers Molecular Biology of the Cell 3rd Edition Alberts B Bray D Lewis J Raff M Roberts K Watson JD Garland PublishingDis baglantilarDiagram at nd edu 26 Subat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde