Protozoa (Yun. protos πρῶτος ilk, zoia ζωα hayvanlar) ya da tek hücreliler, genellikle mikroskobik, bir hücreli ve ökaryotik canlıları içeren bir Protista alt âlemidir.
Protozoonlar | ||||
---|---|---|---|---|
Paramecium aurelia, bir silli. | ||||
Biyolojik sınıflandırma | ||||
| ||||
|
Tek hücreli olmalarına rağmen, çok hücrelilerde görülen yaşamsal işlevlerin birçoğunu yapabilirler. Bu nedenle eski zamanlarda vücut maddesi hücrelere ayrılmamış hayvanlar olarak kabul edilmiş ve "Hücresizler" adıyla anılmıştır.
Sitoplazmalarında bulunan özelleşmiş yapılara "organel" denilmekte; hareket, sindirim, boşaltım gibi hayatsal faaliyetlerini bunlarla sağlamaktadırlar. Çoğu bir çekirdekli, (), bir kısmı da her zaman çok çekirdek taşıyan () canlılardır. Bazıları ise yaşamlarının belli bir kısmında çok çekirdek taşırlar. Organel olarak çekirdek, endoplazmik retikulum, ribozom, golgi aygıtı, mitokondri, lizozom, peroksizom, mikrotübüller ve bulundurular. Hareket organelleri olarak , kamçılar, siller, sirler ve tentaküller görülür. Beslenme şekillerinde ototrof, çürükçül, parazit, kommensal, ya da heterotrof beslenme görülür. Boşaltımda en belirgin özelliklerinden biri, ritmik olarak şişen ve küçülen vurgan (kontraktil) kofulların bulunmasıdır. Birçok denizel türde ve parazitlerde bu vurgan kofullar görülmez. Çoğalmalarında, eşeysiz olarak; boyuna bölünme, çoğa bölünme, enine bölünme, zırh oluşturduktan sonra ikiye bölünme, hücre dışı tomurcuk oluşturma ve hücre içi tomurcuk oluşturma görülür. Eşeyli çoğalmalarında; kaynaşma (), ve konjugasyon görülür. Tek ya da koloni şeklinde yaşayan tek hücreli canlılardır. Bugüne kadar 60.000 kadar türü tanımlanmış ve bunların yaklaşık 1/4'ü parazit olarak bilinir.
Sınıflandırılmaları
Bu grupta bulunan canlıların birçoğunun hem hayvan hem de bitki özelliği göstermeleri nedeniyle bakteriler ve küf mantarlarını ayrı bir grup içinde incelenmiş, bu gruba "Heterojen Protista" denilmiştir. Fakat bugün birçok bilim insanı Protozoa'yı ayrı bir grup olarak alıp, 4-5 sınıf altında incelemeyi uygun bulur. Yine de, bugüne kadar tartışmasız kabul edilen bir sistem kurulamamıştır. Akrabalık ilişkileri olmadan, hareket sistemlerine göre yapılan sınıflandırma şöyledir:
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ Online Etymology Dictionary 15 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Protozoa maddesi.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Protozoa Yun protos prῶtos ilk zoia zwa hayvanlar ya da tek hucreliler genellikle mikroskobik bir hucreli ve okaryotik canlilari iceren bir Protista alt alemidir ProtozoonlarParamecium aurelia bir silli Biyolojik siniflandirmaAlem ProtistaAlt alem ProtozoaSubeler Siniflar ve AltsiniflarSube SarcomastigophoraSinif Mastigophora Flagellata Altsinif Altsinif Altsinif OpalinataSinif Rhizopoda dd Sube SporozoaSinif Sinif Sube CiliophoraSinif Sinif Diger siniflandirma sayfada Tek hucreli olmalarina ragmen cok hucrelilerde gorulen yasamsal islevlerin bircogunu yapabilirler Bu nedenle eski zamanlarda vucut maddesi hucrelere ayrilmamis hayvanlar olarak kabul edilmis ve Hucresizler adiyla anilmistir Sitoplazmalarinda bulunan ozellesmis yapilara organel denilmekte hareket sindirim bosaltim gibi hayatsal faaliyetlerini bunlarla saglamaktadirlar Cogu bir cekirdekli bir kismi da her zaman cok cekirdek tasiyan canlilardir Bazilari ise yasamlarinin belli bir kisminda cok cekirdek tasirlar Organel olarak cekirdek endoplazmik retikulum ribozom golgi aygiti mitokondri lizozom peroksizom mikrotubuller ve bulundurular Hareket organelleri olarak kamcilar siller sirler ve tentakuller gorulur Beslenme sekillerinde ototrof curukcul parazit kommensal ya da heterotrof beslenme gorulur Bosaltimda en belirgin ozelliklerinden biri ritmik olarak sisen ve kuculen vurgan kontraktil kofullarin bulunmasidir Bircok denizel turde ve parazitlerde bu vurgan kofullar gorulmez Cogalmalarinda eseysiz olarak boyuna bolunme coga bolunme enine bolunme zirh olusturduktan sonra ikiye bolunme hucre disi tomurcuk olusturma ve hucre ici tomurcuk olusturma gorulur Eseyli cogalmalarinda kaynasma ve konjugasyon gorulur Tek ya da koloni seklinde yasayan tek hucreli canlilardir Bugune kadar 60 000 kadar turu tanimlanmis ve bunlarin yaklasik 1 4 u parazit olarak bilinir SiniflandirilmalariBu grupta bulunan canlilarin bircogunun hem hayvan hem de bitki ozelligi gostermeleri nedeniyle bakteriler ve kuf mantarlarini ayri bir grup icinde incelenmis bu gruba Heterojen Protista denilmistir Fakat bugun bircok bilim insani Protozoa yi ayri bir grup olarak alip 4 5 sinif altinda incelemeyi uygun bulur Yine de bugune kadar tartismasiz kabul edilen bir sistem kurulamamistir Akrabalik iliskileri olmadan hareket sistemlerine gore yapilan siniflandirma soyledir Amoebozoa Ciliata Flagellata Sporozoa Apicomplexa Myxozoa Ayrica bakinizMonera Protista Tek hucrelilerde uremeVikitur de konuyla ilgili taksonomik bilgiler bulunur ProtozoaKaynakca Online Etymology Dictionary 15 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Protozoa maddesi