Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Prusya mitolojisi, Töton Şövalyeleri tarafından yürütülen Prusya Haçlı Seferi öncesinde Prusya'nın yerli halkları olan Eski Prusyalıların çok tanrılı diniydi. Diğer Baltık inançları, Litvanya ve Letonya mitolojileriyle yakından ilişkiliydi. Mitleri ve efsaneleri, 18. yüzyılın başlarında Prusyalılar Almanlaştıkça ve kültürleri unutuldukça hayatta kalamadı. Tanrılar ve ritüeller hakkında parçalı bilgiler çeşitli Orta Çağ tarihçelerinde bulunabilir, ancak bunların çoğu güvenilmezdir. 13. yüzyılda zorla Hristiyanlaştırmadan önce hiçbir kaynak pagan dinini belgelemiyor. Prusya dini hakkında bilinenlerin çoğu 16. yüzyıldan kalma şüpheli kaynaklardan (Sudovian Book ve Simon Grunau ) elde edilmiştir.
Tarihsel arka plan ve kaynaklar
Haçlı bir askeri tarikat olan Töton Şövalyeleri, 1220'lerde Prusya Haçlı Seferi'ni başlattı. Amaçları, pagan Prusyalıları fethedip Hristiyanlığa dönüştürmekti. Beş Prusya ayaklanmasına rağmen, Prusya'nın fethi 1280'lerde tamamlandı. Alman, Litvanyalı, Letonyalı ve Polonyalı sömürgeciler, yok olan bölgeyi yeniden doldurdular. 1400 civarında Prusyalıların sayısının 100.000 olduğu ve Prusya'daki toplam nüfusun yaklaşık yarısını oluşturduğu tahmin edilmektedir. Prusyalılar Almanlaşmaya ve asimilasyona maruz kaldılar ve sonunda 16. yüzyıldan sonra soyları tükendi. Şövalyeler, paganizmi kötülük olarak görüyorlardı, tamamen ortadan kaldırılmaya çalışıyorlardı. Bu nedenle yerel geleneklere ilgi göstermediler ve Prusya mitolojisinin ayrıntılı açıklamalarını yapmadılar. Tanrılar ve geleneklerle ilgili güvenilir, ancak tesadüfi ve parçalı sözler, 1248 Christburg Antlaşması, Peter von Dusburg Chronicle veya Papa ile yazışmalar gibi resmi Cermen belgelerinde ve kaynaklarında bulunabilir .
Protestan Reformu'ndan etkilenen eski Katolik Cermen Şövalyeleri Manastır Devleti, 1525'te Prusya Lutheran Dükalığı'na dönüştürüldü. Dini tartışmalar, pagan Prusya dinine yeni bir ilgi getirdi. Tam o sırada Prusya kültürüne ilişkin iki temel çalışma üretildi: Sudovian Book ve Chronicle of Simon Grunau . Sudovian Kitabının yazarlığı, tarihlenmesi ve güvenilirliği konusunda önemli akademik tartışmalar vardır.
Simon Grunau (yaklaşık 1530'da öldü) şüpheli ve tahrif edilmiş kaynakları kullandığı ve çoğu zaman gerçekleri kendi hayal gücüyle büyüttüğü için çok eleştirilir. Modern bilim adamları, kroniği bir kurgu eseri olarak görmezden gelirler, ancak Litvanyalı araştırmacılar daha dikkatli olma ve onun kurtarıcı özelliklerini bulmaya çalışma eğilimindedir. Eser, birkaç önemli efsanenin tanıtılmasından ve popülerleşmesinden sorumludur.
Prusya panteonu
Erken listeler
1249 Christburg Antlaşması, hasat festivallerinde tapınılan bir idol olan Curche'den bahsediyordu. Bilim adamları, cinsiyetini, işlevini veya etimolojisini olumlu olarak belirleyemediler. Önerilen çeşitli işlevler arasında yiyecek tanrısı (Simon Grunau), demirci tanrısı (Slav Svarog ve Yunanca Hephaestus'a benzer), tanrı yaratıcısı (oluşturmak için ilgili Litvanyaca kurti kelimesinden türetilmiştir), hasat ve tahıl tanrısı, kötü ruh, ateş tanrısı sayılabilir. .Hatta bazıları bunun bir tanrı olup olmadığından bile şüphe etti ve bunun bir mısır arabasına verilen bir isim olduğunu öne sürdü.
Bir başka güvenilir kaynak, Warmia Piskoposu tarafından Papa V. Martin'e yazılan 1418 tarihli bir memorandumdur (Collato Episcopi Varmiensis). Mektup, Papa'ya artık Patollu ve Natrimpe'ye tapmayan Prusyalıları Hristiyanlaştırmadaki Töton başarılarını hatırlattı. Çoğu bilim insanı bunu iki farklı tanrı olarak yorumlar, ancak patollu ayrıca Natrimpe'yi tanımlamak için bir sıfat (kötü, cehennem gibi) olabilir.
Tanrılar
Sudovian kitabında 10 tane tanrının işlevi, Romalı eşdeğeri ve adı verilmiştir.
| Sudovian Kitabı | İşlev | Roma eşdeğeri |
|---|---|---|
| Ockopirmus | Baş gökyüzü tanrısı | Uranüs |
| Swayxtix | Işık tanrısı | Sol |
| Auschauts | Hastaların tanrısı | Aesculapius |
| Autrimpus | Denizlerin tanrısı | Castor |
| Potrimpus | Akan su tanrısı | Polluks |
| Bardoayts | Gemilerin tanrısı | Neptün |
| Pergrubrius | Bitkilerin tanrısı | |
| Pilnitis | Bolluk tanrısı | Ceres |
| Parkun | Şimşek tanrısı | Jüpiter |
| Peckols ve Pockols | Cehennemin tanrısı, kötü ruh | Plüton |
| Puschkayts | Toprak tanrısı | |
| Barstucke ve Markopole | Puschkayts Hizmetkarları |
Kaynakça
Kaynak hatası: <references> üzerinde tanımlanan "bojtar" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references> üzerinde tanımlanan "bojtar315" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
Kaynak hatası: <references> üzerinde tanımlanan "kreg" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )
<references> üzerinde tanımlanan "schma" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: )wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Prusya mitolojisi Toton Sovalyeleri tarafindan yurutulen Prusya Hacli Seferi oncesinde Prusya nin yerli halklari olan Eski Prusyalilarin cok tanrili diniydi Diger Baltik inanclari Litvanya ve Letonya mitolojileriyle yakindan iliskiliydi Mitleri ve efsaneleri 18 yuzyilin baslarinda Prusyalilar Almanlastikca ve kulturleri unutuldukca hayatta kalamadi Tanrilar ve ritueller hakkinda parcali bilgiler cesitli Orta Cag tarihcelerinde bulunabilir ancak bunlarin cogu guvenilmezdir 13 yuzyilda zorla Hristiyanlastirmadan once hicbir kaynak pagan dinini belgelemiyor Prusya dini hakkinda bilinenlerin cogu 16 yuzyildan kalma supheli kaynaklardan Sudovian Book ve Simon Grunau elde edilmistir Simon Grunau nun guvenilmez aciklamasina gore Romuva tapinaginin goruntusuTarihsel arka plan ve kaynaklarHacli bir askeri tarikat olan Toton Sovalyeleri 1220 lerde Prusya Hacli Seferi ni baslatti Amaclari pagan Prusyalilari fethedip Hristiyanliga donusturmekti Bes Prusya ayaklanmasina ragmen Prusya nin fethi 1280 lerde tamamlandi Alman Litvanyali Letonyali ve Polonyali somurgeciler yok olan bolgeyi yeniden doldurdular 1400 civarinda Prusyalilarin sayisinin 100 000 oldugu ve Prusya daki toplam nufusun yaklasik yarisini olusturdugu tahmin edilmektedir Prusyalilar Almanlasmaya ve asimilasyona maruz kaldilar ve sonunda 16 yuzyildan sonra soylari tukendi Sovalyeler paganizmi kotuluk olarak goruyorlardi tamamen ortadan kaldirilmaya calisiyorlardi Bu nedenle yerel geleneklere ilgi gostermediler ve Prusya mitolojisinin ayrintili aciklamalarini yapmadilar Tanrilar ve geleneklerle ilgili guvenilir ancak tesadufi ve parcali sozler 1248 Christburg Antlasmasi Peter von Dusburg Chronicle veya Papa ile yazismalar gibi resmi Cermen belgelerinde ve kaynaklarinda bulunabilir Protestan Reformu ndan etkilenen eski Katolik Cermen Sovalyeleri Manastir Devleti 1525 te Prusya Lutheran Dukaligi na donusturuldu Dini tartismalar pagan Prusya dinine yeni bir ilgi getirdi Tam o sirada Prusya kulturune iliskin iki temel calisma uretildi Sudovian Book ve Chronicle of Simon Grunau Sudovian Kitabinin yazarligi tarihlenmesi ve guvenilirligi konusunda onemli akademik tartismalar vardir Simon Grunau yaklasik 1530 da oldu supheli ve tahrif edilmis kaynaklari kullandigi ve cogu zaman gercekleri kendi hayal gucuyle buyuttugu icin cok elestirilir Modern bilim adamlari kronigi bir kurgu eseri olarak gormezden gelirler ancak Litvanyali arastirmacilar daha dikkatli olma ve onun kurtarici ozelliklerini bulmaya calisma egilimindedir Eser birkac onemli efsanenin tanitilmasindan ve populerlesmesinden sorumludur Prusya panteonuErken listeler Simon Grunau tarafindan Prusya tanrilari Peckols Perkunas ve Potrimpo 1249 Christburg Antlasmasi hasat festivallerinde tapinilan bir idol olan Curche den bahsediyordu Bilim adamlari cinsiyetini islevini veya etimolojisini olumlu olarak belirleyemediler Onerilen cesitli islevler arasinda yiyecek tanrisi Simon Grunau demirci tanrisi Slav Svarog ve Yunanca Hephaestus a benzer tanri yaraticisi olusturmak icin ilgili Litvanyaca kurti kelimesinden turetilmistir hasat ve tahil tanrisi kotu ruh ates tanrisi sayilabilir Hatta bazilari bunun bir tanri olup olmadigindan bile suphe etti ve bunun bir misir arabasina verilen bir isim oldugunu one surdu Bir baska guvenilir kaynak Warmia Piskoposu tarafindan Papa V Martin e yazilan 1418 tarihli bir memorandumdur Collato Episcopi Varmiensis Mektup Papa ya artik Patollu ve Natrimpe ye tapmayan Prusyalilari Hristiyanlastirmadaki Toton basarilarini hatirlatti Cogu bilim insani bunu iki farkli tanri olarak yorumlar ancak patollu ayrica Natrimpe yi tanimlamak icin bir sifat kotu cehennem gibi olabilir Tanrilar Sudovian kitabinda 10 tane tanrinin islevi Romali esdegeri ve adi verilmistir Sudovian Kitabi Islev Roma esdegeriOckopirmus Bas gokyuzu tanrisi UranusSwayxtix Isik tanrisi SolAuschauts Hastalarin tanrisi AesculapiusAutrimpus Denizlerin tanrisi CastorPotrimpus Akan su tanrisi PolluksBardoayts Gemilerin tanrisi NeptunPergrubrius Bitkilerin tanrisiPilnitis Bolluk tanrisi CeresParkun Simsek tanrisi JupiterPeckols ve Pockols Cehennemin tanrisi kotu ruh PlutonPuschkayts Toprak tanrisiBarstucke ve Markopole Puschkayts HizmetkarlariKaynakcaKaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan bojtar adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan bojtar315 adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan kreg adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme Kaynak hatasi lt references gt uzerinde tanimlanan schma adindaki lt ref gt etiketi onceki metinde kullanilmiyor Bkz Kaynak gosterme