Reşit Süreyya Gürsey (1889-1962), Türkiye'nin ilk radyologlarından biri olup aynı zamanda bir fizikçi ve edebiyatçıdır.
Yaşamı
1889 yılında Niğde ilinin Bor ilçesinde deniz subayı Hasan Hüsnü Bey ve Zekiye Hanım'ın oğlu olarak dünyaya geldi. Aile Hasan Hüsnü Bey'in görevi sebebiyle çeşitli kentlere taşındı. İlk eğitimini Girit'te ve orta eğitimini Mersin'de tamamladı. Daha sonra İstanbul'da Kara Harp Okuluna girdi. Ancak 1908'de Tıp Fakültesine geçti. I. Dünya Savaşı sırasında askerî doktor olarak görev yaptı. 1918 yılında Azerbaycan'a giderek fizik öğretmeni olarak çalışmaya başladı. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında ülkeye döndü. Savaş sonrasında Ankara ve Niğde'de doktor olarak çalıştı. Ayrıca bir süre de Niğde'de fizik ve matematik öğretmenliği yaptı. Tıp uzmanlık eğitimi için yurt dışına çıktı. Radyoloji dalını seçti. Fransa'da Sorbonne Üniversitesi ve İngiltere'de Cambridge Üniversitesinde Marie Curie ve Joseph John Thomson gibi Nobel ödüllü hocalardan ders aldı. Türkiye'ye döndü ve Tokat ve Turhal'da çalıştı. Fakat o dönemde çok tehlikeli bir meslek olan röntgen uzmanlığından vazgeçip yarbay rütbesiyle Kuleli Askeri Lisesinde fizik öğretmenliğine atandı. 1935 yılında ise emekliye ayrılıp Almanya ve Avusturya'ya giderek fizik konusunda ihtisas yaptı. Nobel ödüllü Werner Heisenberg ve Erwin Schrödinger'den ders aldı. II. Dünya Savaşı sırasında ikinci askerliğini yapmak üzere yurda döndüyse de savaştan sonra Amerika Birleşik Devletleri'ne yerleşti ve 27 Ağustos 1962 tarihinde Amerika'da vefat etti.
Aziz Nesin ve Reşit Süreyya
Reşit Süreyya ünlü mizah yazarı Aziz Nesin’in de bir dönem Kuleli Askeri Lisesinde öğretmeniydi. Aziz Nesin, Böyle Gelmiş Böyle Gitmez adlı anı kitabında Reşit Süreyya’ya da bir bölüm ayırmıştır. Nesin’in yazdığına göre Reşit Süreyya Amerika’ya Ernest Rutherford’un bir tavsiye mektubu ile gitmiş, geliştirilmekte olan nükleer teknoloji ile ilgilenmiş, ancak Amerikalılar tabiiyet değiştirme şartını koyunca araştırma konusunu değiştirip içten yanmalı motorlar üzerinde çalışmaya başlamıştı.
Ailesi
Azerbaycan'dayken 20 Nisan 1920 tarihinde kendisi gibi Türkiye'den Azerbaycan'a gitmiş olan Remziye Hanım ile evlendi. Remziye Hanım (sonradan aldığı soyadı ile Remziye Hisar) sonraki yıllarda Türkiye'nin ilk kadın kimya akademisyeni oldu. Ancak çift 1930 yılında ayrıldı. İki çocukları oldu. Oğlu ünlü bir fizik akademisyeni olan Feza Gürsey (1921-1992), kızı ise Uluslararası Psikoloji Derneğinin tek Türk üyesi olan Deha Gürsey-Owen'dır (1924-2012).
Yayınları
Reşit Süreyya Gürsey sadece hekim ve fizikçi değil aynı zamanda edebiyatçıydı. Çok sayıda mesleki ve edebî eser yayınlamıştır:
Mesleki ve teknik eserler
- Radyumla Tedâvi
- Riyâziye Esasları
- Fizik Meseleleri
- Fizik Bakaloryası
- Harp Zehirleri Kimyası
- Top ve Mermi Sesleri
- Sesle Mevzi Tayini Aletleri
Edebî eserler
- Edebiyât-ı Cedide (1912)
- Bir Tılsımın Nakışları (1929)
- Geceden Şarkılar (1941)
Kaynakça
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Resit Sureyya Gursey 1889 1962 Turkiye nin ilk radyologlarindan biri olup ayni zamanda bir fizikci ve edebiyatcidir Resit Sureyya GurseyYasami1889 yilinda Nigde ilinin Bor ilcesinde deniz subayi Hasan Husnu Bey ve Zekiye Hanim in oglu olarak dunyaya geldi Aile Hasan Husnu Bey in gorevi sebebiyle cesitli kentlere tasindi Ilk egitimini Girit te ve orta egitimini Mersin de tamamladi Daha sonra Istanbul da Kara Harp Okuluna girdi Ancak 1908 de Tip Fakultesine gecti I Dunya Savasi sirasinda askeri doktor olarak gorev yapti 1918 yilinda Azerbaycan a giderek fizik ogretmeni olarak calismaya basladi Turk Kurtulus Savasi sirasinda ulkeye dondu Savas sonrasinda Ankara ve Nigde de doktor olarak calisti Ayrica bir sure de Nigde de fizik ve matematik ogretmenligi yapti Tip uzmanlik egitimi icin yurt disina cikti Radyoloji dalini secti Fransa da Sorbonne Universitesi ve Ingiltere de Cambridge Universitesinde Marie Curie ve Joseph John Thomson gibi Nobel odullu hocalardan ders aldi Turkiye ye dondu ve Tokat ve Turhal da calisti Fakat o donemde cok tehlikeli bir meslek olan rontgen uzmanligindan vazgecip yarbay rutbesiyle Kuleli Askeri Lisesinde fizik ogretmenligine atandi 1935 yilinda ise emekliye ayrilip Almanya ve Avusturya ya giderek fizik konusunda ihtisas yapti Nobel odullu Werner Heisenberg ve Erwin Schrodinger den ders aldi II Dunya Savasi sirasinda ikinci askerligini yapmak uzere yurda donduyse de savastan sonra Amerika Birlesik Devletleri ne yerlesti ve 27 Agustos 1962 tarihinde Amerika da vefat etti Aziz Nesin ve Resit SureyyaResit Sureyya unlu mizah yazari Aziz Nesin in de bir donem Kuleli Askeri Lisesinde ogretmeniydi Aziz Nesin Boyle Gelmis Boyle Gitmez adli ani kitabinda Resit Sureyya ya da bir bolum ayirmistir Nesin in yazdigina gore Resit Sureyya Amerika ya Ernest Rutherford un bir tavsiye mektubu ile gitmis gelistirilmekte olan nukleer teknoloji ile ilgilenmis ancak Amerikalilar tabiiyet degistirme sartini koyunca arastirma konusunu degistirip icten yanmali motorlar uzerinde calismaya baslamisti AilesiAzerbaycan dayken 20 Nisan 1920 tarihinde kendisi gibi Turkiye den Azerbaycan a gitmis olan Remziye Hanim ile evlendi Remziye Hanim sonradan aldigi soyadi ile Remziye Hisar sonraki yillarda Turkiye nin ilk kadin kimya akademisyeni oldu Ancak cift 1930 yilinda ayrildi Iki cocuklari oldu Oglu unlu bir fizik akademisyeni olan Feza Gursey 1921 1992 kizi ise Uluslararasi Psikoloji Derneginin tek Turk uyesi olan Deha Gursey Owen dir 1924 2012 YayinlariResit Sureyya Gursey sadece hekim ve fizikci degil ayni zamanda edebiyatciydi Cok sayida mesleki ve edebi eser yayinlamistir Mesleki ve teknik eserler Radyumla Tedavi Riyaziye Esaslari Fizik Meseleleri Fizik Bakaloryasi Harp Zehirleri Kimyasi Top ve Mermi Sesleri Sesle Mevzi Tayini AletleriEdebi eserler Edebiyat i Cedide 1912 Bir Tilsimin Nakislari 1929 Geceden Sarkilar 1941 Kaynakca Nigde il Kultur Mudurlugu Unlu fizikciler sitesi 26 Ocak 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 25 Eylul 2020 Aziz Nesin Boyle Gitmis Boyle Gitmez Cilt 3 sf 719