Yi Seungman (kendisinin kullandığı İngilizce imzası: Syngman Rhee, d. 26 Mart 1875 - ö. 19 Temmuz 1965), Güney Kore'nin ilk devlet başkanı.
Syngman Rhee 이승만(李承晩) | |
---|---|
1. Güney Kore Devlet Başkanı | |
Görev süresi 24 Temmuz 1948 - 26 Nisan 1960 | |
Yardımcı | Chang Myon |
Yerine geldiği | Yeni makam |
Yerine gelen | |
Kore Cumhuriyeti Geçici Hükümeti Devlet Konseyi Başkanı | |
Görev süresi 3 Mart 1947 - 15 Ağustos 1948 | |
Yardımcı | |
Yerine geldiği | |
Yerine gelen | Makam kaldırıldı |
Görev süresi 31 Mayıs 1948 - 24 Temmuz 1948 | |
Yerine geldiği | Yeni makam |
Yerine gelen | |
Kore Cumhuriyeti Geçici Hükümeti Başkanı | |
Görev süresi 11 Eylül 1919 - 23 Mart 1925 | |
Başbakan | Sin Gyu-sik No Baek-rin |
Yerine geldiği | Yeni makam |
Yerine gelen | |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | Rhee Syngman 26 Mart 1875 Neungnae-dong, Daegyeong-ri, Masan-myeon, , Hwanghae, Joseon (şimdi Kuzey Hwanghae, Kuzey Kore) |
Ölüm | 19 Temmuz 1965 (90 yaşında) Honolulu, Hawaii, ABD |
Partisi | |
Evlilik(ler) | Seungseon Park (e. 1890–1910) (e. 1934–1965) |
İmzası |
1948 Ağustos'undan 1960 Nisan'ına kadar Kore Yarımadasındaki Soğuk Savaş gerginliğinin yaşandığı dönemde Başkanlık yaptı. Tartışmalı bir seçimin ardından halkın protestosu, Başkanlığını sona erdirdi. Hawaii'de sürgünde öldü.
Çocukluğu
Syngman Rhee, Hwanghae Eyaleti'nin Daegyeong-ri şehrinde, asilzade Yangban soyunun bir üyesi olarak doğdu. Rhee, Joseon Kralı Kral Taejo'nun en büyük oğlu olan Prens Yangnyeong'un soyundan geliyordu. Pai Chai Hak Dang'a devam ederken Kore'nin Japon hegemonyasına karşı mücadelesinde aktif olmaya başladı. Japon monarşisine karşı yaptığı gösteri nedeniyle tutuklandı. 1904'te serbest bırakıldıktan sonra Birleşik Devletler'e gitti. George Washington ve Princeton Üniversitelerinden mezun olarak birkaç dereceye sahip oldu. Batılılaşarak ailesinin önceki adını ve kendi adını batılı tarzda yazmaya başladı.
1910'da Japonya istilaya başlamıştı ki, Kore'ye döndü. Politik çığırtkanlığı ordu tarafından hoş karşılanmayınca 1912'de Çin'e gitti. 1919'da bütün bağımsızlık yandaşı gruplarla bir araya gelerek Şangay'de "Geçici Hükûmet"i oluşturdu. Başkan olarak seçildi ve görevini 1925'e kadar sürdürdü. "Geçici Meclis"teki otoritesini kötüye kullanma suçuyla itham edildi.
Başkanlığı
Kore, Japonya'dan bağımsızlığını kazandıktan sonra Rhee, diğer bağımsızlık yanlısı liderlerden önce Seul'e döndü. 1945'te Kore Hükûmeti'nin başı olarak seçildi. Rhee, sol kanadın seçimi boykot etmesinden sonra parlamentonun oy çokluğuyla 10 Mayıs 1948'de yapılan seçimle Güney Kore'nin İlk Meclisini kurma yetkisi verildi. Ve Rhee, Geçici Hükûmet'in son Başkanı olan Kim Koo'ya karşı 13'e 182 gibi büyük bir farkla 20 Temmuz 1948'de oldu. 15 Ağustos 1948'de resmi olarak Birleşik Devletler ordusunun gücünü devraldı ve Geçici Hükûmet'ten beri Kore halkının egemenliğini yasallaştırdı.
Başkan olarak Rhee, 1950'de patlak veren Kore Savaşı'ndan önce diktatör bir tutum sergiledi. İç güvenlik birimlerinin (sağ kolu olan Kim Chang-ryon'un başkanlığında) Komünistlerin zanlı olarak tutulmasına ve Kuzey Koreli ajanların işkence edilmesine izin verdi. Hükûmeti aynı zamanda birkaç katliamı yöneterek, Jeju Adası'ndaki solcu grupların baş kaldırılarına karşılık vermiş oldu. Başkan Rhee döneminde, Güney Kore Barış ve Uzlaşma Komisyonu komiseri Kim Dang-Çun'a göre en az 100.000 kişinin idam edildiği, bazı kaynaklara göre ise yaklaşık 200.000 komünistin katledildiğini belirtmektedir.
Seul'deki vatandaşların cesaretlendirmesiyle Rhee, ününe daha fazla zarar verdi. Ülkenin başkenti savaşın baş göstermesiyle tek sığınak olarak kaldı. Han Nehri üzerindeki köprü aracılığıyla komünist rejimden kaçan binlerce vatandaşı önlemeye karar vermişti. Birleşmiş Milletler ve Güney Kore kuvvetleri mücadele edip Kuzey Korelileri kuzeye, Yalu Nehri'ne doğru geri püskürtmeye başladı ki; Rhee, Kuzey Kore ile yapılacak ateşkes anlaşmasını reddederek barış zeminini zedelemiş ve Kore'nin bölünmesi kesinleşince halkın gözünden düşmüştü. Birleşmiş Milletler'in yardımıyla birleşik bir Kore'nin lideri olma umudunu taşıyarak Hükûmet'ten tamamen yoksun bir kuzeyin bağlanmasını isteyerek bütün barış planlarını veto etmiştir. Ayrıca güçlü yöntemlerle gönülsüz olan Birleşmiş Milletler aracılığıyla Çin'e karşı yaptırımlar uygulanmasını istemiştir.
Kore Savaşı'nın ardından, yönetiminden geriye kalan sürede Kore İmparatorluğu'nun Sunjeong İmparatoriçesi'ni, Jeongneung'da Suin Hapishane'sinde sınırlı ve uygun olmayan nitelikler taşıyan bir kulübede hapsetmiştir.
İstifası ve Kaçışı
1960'ta Rhee, dördüncü dönem başkanlığını oyların %90'ını alarak garantilemiştir. Bu seçim zaferinin ardından ana muhalefet lideri adayı Cho Byeong-ok 15 Mart seçimlerinden kısa bir süre önce öldü.
Bununla birlikte Rhee, Lee Gibung'un bağımsız bir Başkan Yardımcısı olmasını kararlaştırarak oylamayla seçtirdi. Ancak Lee, Kore Savaşı boyunca Birleşik Devletler eski Büyük Elçisi Chang Myon'a karşı anormal çoğunlukla bir üstünlük sağlaması çıkarlara göre düzenlenmiş bir seçim olduğu sonucunu doğurdu. Bu durum Kore halkının gruplaşarak bölünmesine dönüşen bir öfkeye sebep oldu. Masan'da düzenlenen bir mitingde polis göstericilere ateş etti. Öğrenciler tarafından yapılan 19 Nisan İhtilali sonucu Rhee, 26 Nisan'da istifa etti.
28 Nisan'da CIA'in düzenlediği operasyonla Rhee Cheong, Wa Dae'den apar topar Güney Kore'den kaçırıldı. Ekonomi Bakanı Kim Yong-kap, Rhee'nin Hükûmet fonundan 20 milyon US $'dan fazla parayı zimmetine geçirdiğini ortaya çıkardı.
Önceki Başkan, Avusturya uyruklu eşi Franziska Donner ve eşinin oğlunu kabul ederek Honolulu-Hawaii'de sürgünde yaşamaya devam etti.
19 Temmuz 1965'te Rhee kalp krizi sonucu öldü. Naaşı Seul'e getirilerek Ulusal Mezarlığa 27 Temmuz'da defnedildi.
Bağlantılar
Ayrıca bakınız
- Bodo League Katliamı
- Kore İle İlgili Konuların Listesi 2 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
- Güney Kore Başkanlığı 29 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
Dış bağlantılar
- Syngman Rhee 23 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
Kaynakça
- ^ http://www.koreatimes.co.kr/www/news/nation/2009/03/117_40555.html 7 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Gov’t Killed 3,400 Civilians During War
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
İlk Cumhuriyet'in kuruluşu | 1919-1925 | Sonra gelen |
Önce gelen Kim Kyu-sik | Geçici Yasama Meclisi Başkanı 1948 | Sonra gelen Kendisi Kurucu Meclis Başkanı olarak |
Önce gelen Kendisi Geçici Yasama Meclisi Başkanı olarak | Ulusal Kurucu Meclis Başkanı 1948 | Sonra gelen |
Önce gelen | 1947-1948 | Sonra gelen Kendisi Devlet Başkanı olarak |
Önce gelen Kendisi Geçici Hükümet Başkanı olarak | Güney Kore Devlet Başkanı 1948-1960 | Sonra gelen Heo Jeong (Geçici) |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Yi Seungman kendisinin kullandigi Ingilizce imzasi Syngman Rhee d 26 Mart 1875 o 19 Temmuz 1965 Guney Kore nin ilk devlet baskani Syngman Rhee 이승만 李承晩 1 Guney Kore Devlet BaskaniGorev suresi 24 Temmuz 1948 26 Nisan 1960Yardimci Chang MyonYerine geldigi Yeni makamYerine gelenKore Cumhuriyeti Gecici Hukumeti Devlet Konseyi BaskaniGorev suresi 3 Mart 1947 15 Agustos 1948YardimciYerine geldigiYerine gelen Makam kaldirildiGorev suresi 31 Mayis 1948 24 Temmuz 1948Yerine geldigi Yeni makamYerine gelenKore Cumhuriyeti Gecici Hukumeti BaskaniGorev suresi 11 Eylul 1919 23 Mart 1925Basbakan Sin Gyu sik No Baek rinYerine geldigi Yeni makamYerine gelenKisisel bilgilerDogum Rhee Syngman 26 Mart 1875 1875 03 26 Neungnae dong Daegyeong ri Masan myeon Hwanghae Joseon simdi Kuzey Hwanghae Kuzey Kore Olum 19 Temmuz 1965 90 yasinda Honolulu Hawaii ABDPartisiEvlilik ler Seungseon Park e 1890 1910 e 1934 1965 Imzasi 1948 Agustos undan 1960 Nisan ina kadar Kore Yarimadasindaki Soguk Savas gerginliginin yasandigi donemde Baskanlik yapti Tartismali bir secimin ardindan halkin protestosu Baskanligini sona erdirdi Hawaii de surgunde oldu CocukluguSyngman Rhee Hwanghae Eyaleti nin Daegyeong ri sehrinde asilzade Yangban soyunun bir uyesi olarak dogdu Rhee Joseon Krali Kral Taejo nun en buyuk oglu olan Prens Yangnyeong un soyundan geliyordu Pai Chai Hak Dang a devam ederken Kore nin Japon hegemonyasina karsi mucadelesinde aktif olmaya basladi Japon monarsisine karsi yaptigi gosteri nedeniyle tutuklandi 1904 te serbest birakildiktan sonra Birlesik Devletler e gitti George Washington ve Princeton Universitelerinden mezun olarak birkac dereceye sahip oldu Batililasarak ailesinin onceki adini ve kendi adini batili tarzda yazmaya basladi 1910 da Japonya istilaya baslamisti ki Kore ye dondu Politik cigirtkanligi ordu tarafindan hos karsilanmayinca 1912 de Cin e gitti 1919 da butun bagimsizlik yandasi gruplarla bir araya gelerek Sangay de Gecici Hukumet i olusturdu Baskan olarak secildi ve gorevini 1925 e kadar surdurdu Gecici Meclis teki otoritesini kotuye kullanma sucuyla itham edildi BaskanligiKore Japonya dan bagimsizligini kazandiktan sonra Rhee diger bagimsizlik yanlisi liderlerden once Seul e dondu 1945 te Kore Hukumeti nin basi olarak secildi Rhee sol kanadin secimi boykot etmesinden sonra parlamentonun oy cokluguyla 10 Mayis 1948 de yapilan secimle Guney Kore nin Ilk Meclisini kurma yetkisi verildi Ve Rhee Gecici Hukumet in son Baskani olan Kim Koo ya karsi 13 e 182 gibi buyuk bir farkla 20 Temmuz 1948 de oldu 15 Agustos 1948 de resmi olarak Birlesik Devletler ordusunun gucunu devraldi ve Gecici Hukumet ten beri Kore halkinin egemenligini yasallastirdi Baskan olarak Rhee 1950 de patlak veren Kore Savasi ndan once diktator bir tutum sergiledi Ic guvenlik birimlerinin sag kolu olan Kim Chang ryon un baskanliginda Komunistlerin zanli olarak tutulmasina ve Kuzey Koreli ajanlarin iskence edilmesine izin verdi Hukumeti ayni zamanda birkac katliami yoneterek Jeju Adasi ndaki solcu gruplarin bas kaldirilarina karsilik vermis oldu Baskan Rhee doneminde Guney Kore Baris ve Uzlasma Komisyonu komiseri Kim Dang Cun a gore en az 100 000 kisinin idam edildigi bazi kaynaklara gore ise yaklasik 200 000 komunistin katledildigini belirtmektedir Seul deki vatandaslarin cesaretlendirmesiyle Rhee unune daha fazla zarar verdi Ulkenin baskenti savasin bas gostermesiyle tek siginak olarak kaldi Han Nehri uzerindeki kopru araciligiyla komunist rejimden kacan binlerce vatandasi onlemeye karar vermisti Birlesmis Milletler ve Guney Kore kuvvetleri mucadele edip Kuzey Korelileri kuzeye Yalu Nehri ne dogru geri puskurtmeye basladi ki Rhee Kuzey Kore ile yapilacak ateskes anlasmasini reddederek baris zeminini zedelemis ve Kore nin bolunmesi kesinlesince halkin gozunden dusmustu Birlesmis Milletler in yardimiyla birlesik bir Kore nin lideri olma umudunu tasiyarak Hukumet ten tamamen yoksun bir kuzeyin baglanmasini isteyerek butun baris planlarini veto etmistir Ayrica guclu yontemlerle gonulsuz olan Birlesmis Milletler araciligiyla Cin e karsi yaptirimlar uygulanmasini istemistir Kore Savasi nin ardindan yonetiminden geriye kalan surede Kore Imparatorlugu nun Sunjeong Imparatoricesi ni Jeongneung da Suin Hapishane sinde sinirli ve uygun olmayan nitelikler tasiyan bir kulubede hapsetmistir Istifasi ve Kacisi1960 ta Rhee dorduncu donem baskanligini oylarin 90 ini alarak garantilemistir Bu secim zaferinin ardindan ana muhalefet lideri adayi Cho Byeong ok 15 Mart secimlerinden kisa bir sure once oldu Bununla birlikte Rhee Lee Gibung un bagimsiz bir Baskan Yardimcisi olmasini kararlastirarak oylamayla sectirdi Ancak Lee Kore Savasi boyunca Birlesik Devletler eski Buyuk Elcisi Chang Myon a karsi anormal cogunlukla bir ustunluk saglamasi cikarlara gore duzenlenmis bir secim oldugu sonucunu dogurdu Bu durum Kore halkinin gruplasarak bolunmesine donusen bir ofkeye sebep oldu Masan da duzenlenen bir mitingde polis gostericilere ates etti Ogrenciler tarafindan yapilan 19 Nisan Ihtilali sonucu Rhee 26 Nisan da istifa etti 28 Nisan da CIA in duzenledigi operasyonla Rhee Cheong Wa Dae den apar topar Guney Kore den kacirildi Ekonomi Bakani Kim Yong kap Rhee nin Hukumet fonundan 20 milyon US dan fazla parayi zimmetine gecirdigini ortaya cikardi Onceki Baskan Avusturya uyruklu esi Franziska Donner ve esinin oglunu kabul ederek Honolulu Hawaii de surgunde yasamaya devam etti 19 Temmuz 1965 te Rhee kalp krizi sonucu oldu Naasi Seul e getirilerek Ulusal Mezarliga 27 Temmuz da defnedildi BaglantilarYun Chi ho Yun Boseon Heo Jeong Kim Kyu sik Chang MyonAyrica bakinizBodo League Katliami Kore Ile Ilgili Konularin Listesi 2 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Guney Kore Baskanligi 29 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arsivlendi Ingilizce Dis baglantilarSyngman Rhee 23 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Kaynakca http www koreatimes co kr www news nation 2009 03 117 40555 html 7 Nisan 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Gov t Killed 3 400 Civilians During War Siyasi goreviIlk Cumhuriyet in kurulusu 1919 1925 Sonra gelenOnce gelen Kim Kyu sik Gecici Yasama Meclisi Baskani 1948 Sonra gelen Kendisi Kurucu Meclis Baskani olarakOnce gelen Kendisi Gecici Yasama Meclisi Baskani olarak Ulusal Kurucu Meclis Baskani 1948 Sonra gelenOnce gelen 1947 1948 Sonra gelen Kendisi Devlet Baskani olarakOnce gelen Kendisi Gecici Hukumet Baskani olarak Guney Kore Devlet Baskani 1948 1960 Sonra gelen Heo Jeong Gecici