Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ribes rubrum, Ribes cinsine bağlı meyveli bir bitki türüdür. Batı Avrupa'ya özgüdür. Melezleme yöntemiyle birçok farklı bölgeye yayılarak geniş bir dağılıma sahip olmuştur.
| Ribes rubrum | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
| Değerlendirilmedi (IUCN 3.1) | |||||||||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Ribes rubrum L. 1753 | |||||||||||||||
| Sinonimler | |||||||||||||||
Liste
| |||||||||||||||
| Ribes rubrum | |
|---|---|
 | |
| Besin değeri | |
| Enerji 230 kJ (60 kcal) | |
| Karbonhidrat | 13.8 g |
| - Şeker | 7.37 g |
| - Lif | 4.3 g |
| Yağ | 0.2 g |
| Protein | 1.4 g |
| Tiyamin (Vit. B1) | 0.04 mg (%3) |
| Riboflavin (Vit. B2) | 0.05 mg (%3) |
| Niyasin (Vit. B3) | 0.1 mg (%1) |
| Pantotenik asit (Vit. B5) | 0.064 mg (%1) |
| B6 vitamini | 0.07 mg (%5) |
| Folik asit (Vit. B9) | 8 μg (%2) |
| C vitamini | 41 mg (%68) |
| E vitamini | 0.1 mg (%1) |
| K vitamini | 11 μg (%10) |
| Kalsiyum | 33 mg (%3) |
| Demir | 1 mg (%8) |
| Magnezyum | 13 mg (%4) |
| Mangan | 0.186 mg (%9) |
| Fosfor | 44 mg (%6) |
| Potasyum | 275 mg (%6) |
| Sodyum | 1 mg (%0) |
| Çinko | 0.23 mg (%2) |
| 100 gr meyve değerleri USDA Database entry Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır. | |
Özellikler
Yaprak döken, yaklaşık 1-1,5 m (3,3-4,9 ft) kadar uzasa da 2 m (7 ft) uzunluğa eriştiği de görülür. 5 loblu yaprakları dalların etrafında spiral çizerek toplanır. Sarımsı yeşil renkli çiçekleri sade, sarkaçlar halinde 4-8 cm (1+1⁄2-3+1⁄4 in) salkımlardan oluşur. Çiçekler 8-12 mm (3⁄8-1⁄2 in) çapında olgunlaştıkça, her salkımda 3-10 arası, rengi şeffaf ve parlak kırmızıya dönen yenilebilir meyvelere döner.
Taksonomi
Ribes rubrum türüne bağlı alttürler (2024):
Yetiştirme
Ribes rubrum ve R. nigrum Kuzey ve Doğu Avrupa'da yaygın olsa da, büyük meyveleri olan kültür türleri ilk olarak 17. yüzyılda Belçika ve kuzey Fransa'da yetiştirilmeye başlanmıştır. Modern zamanda pek çok kültür türü seçilmekte ve bu kültür türlerinden bahçelerde kaçanlar bütün Avrupa ve Asya'da yabani olarak yetiştirilmektedir.
Beyaz frenk üzümüde Ribes rubrum türünün kültürüdür. Kırmızı türüne göre daha tatlı bir tada sahip olup, kırmızı frenk üzümünün albino varyantı olsa da, ayrı bir botanik tür değildir.
Genel olarak yarı gölge veya tam aydınlık ortamlar uygun olsa da, frenk üzümü çalıları pek çok toprakta yetişebilir. Bahçe bitkisi olarak rahatlıkla yetiştirilebilir.
Kullanım
Besin
Marmeladı, İngiltere'de genellikle koyun, hindi veya kaz etiyle birlikte özel günlerde veya pazar rostosunda ile servis edilmektedir. Reçeli de marmelat gibi, meyvelerinin şekerle karıştırılıp kaynatılması ile elde edilir.
Fransa'da aynı şekilde Bar-le-duc reçeli ya da Lorraine reçeli adıyla beyaz veya siyah frenk üzümü ile reçeli yapılır.
Schleswig Holstein ve İskandinav ülkelerinde meyve çorbaları ve yaz pudinglerinde (Rødgrød- Rote Grütze- Rode Grütt) kullanılır. Almanya'da krema ve beze içeriği ile tart yapılır; Avusturya'da bunun adı ()dir. Avusturya'da kızılcığın aksine şeker katılmadan tatlısı yapılır.
Tıbbi
Genel olarak bu alanda siyah frenk üzümünün adı çıksa da, İngilizce ve Almanca German bitki bilimi yayınlarına göre; ateş düşürücü, terletici, adette rahatlatıcı, hafif laksatif(ishal yapıcı), kanama önleyici, iştah arttırıcı, idrar söktürücü ve sindirime yardımcı özelliklere sahiptir. Bu özelliklerden bir kısmı mümkündür, zira meyvelerde yüksek oranda C vitamini, meyve asidi, lif bulunur. Yapraklarından yapılan infüzyon çayının gut ve romatizma semptomlarını önlediğine, yaraların iyileşmesini sağlayıp kanamaları önlediğine inanılır ayrıca ağız enfeksiyonlarında gargara solüsyonu olarak kullanılır.
Galeri
Dış bağlantılar
- Ville de Bar-le-Duc, France, Town Counsil website24 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
![image]()
Wikimedia Commons'ta Ribes rubrum ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.![image]()
Vikitür'de Ribes rubrum ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
- ^ "GBIF". 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ "Ribes rubrum (RIBRU)". Global Database. EPPO (). 28 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 17 Mayıs 2022.
- ^ Brennan, Rex M. (1996). "Currants and Gooseberries". Jules Janick; James N. Moore (Ed.). Fruit Breeding. II - Vine and Small Fruits. John Wiley & Sons. s. 196. ISBN .
- ^ "Ribes rubrum L". Altervista Flora Italiana. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 24 Ocak 2024; includes photos and European distribution map.
- ^ "eFloras". 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 20 Ocak 2024.
- ^ Verlag, Orbis "Orbis Naturführer", 2000
- ^ a b . growyourown. 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ . www.cookitsimply.com. 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Haywood, A and Walker, K "Upper Austria - Linz", Lonely Planet - Austria p.207
- ^ "Health Benefits of Redcurrants". www.ayushvida.com. 3 Ekim 2015 tarihinde kaynağından .
| Ribes ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Ribes rubrum Ribes cinsine bagli meyveli bir bitki turudur Bati Avrupa ya ozgudur Melezleme yontemiyle bircok farkli bolgeye yayilarak genis bir dagilima sahip olmustur Ribes rubrumKorunma durumuDegerlendirilmedi IUCN 3 1 Biyolojik siniflandirmaAlem PlantaeSube TracheophytaSinif MagnoliopsidaTakim Familya GrossulariaceaeCins RibesTur R rubrumIkili adlandirmaRibes rubrumL 1753SinonimlerListe Grossularia rubra L Scop Ribes acidum Turcz ex Pojark Ribes hispidulum Jancz Pojark Ribes rubrum var scandicum Jancz Ribes rubrum var sylvestre DC ex Berland Ribes spicatum subsp scandicum Hyl Ribes sylvestre Lam Mert amp KochRibes vulgare Lam Ribes vulgare var sylvestre Lam Ribesium rubrum Medik Ribes triste var alaskanum BergerRibes rubrumBesin degeriEnerji 230 kJ 60 kcal Karbonhidrat13 8 g Seker7 37 g Lif4 3 gYag0 2 gProtein1 4 gTiyamin Vit B1 0 04 mg 3 Riboflavin Vit B2 0 05 mg 3 Niyasin Vit B3 0 1 mg 1 Pantotenik asit Vit B5 0 064 mg 1 B6 vitamini0 07 mg 5 Folik asit Vit B9 8 mg 2 C vitamini41 mg 68 E vitamini0 1 mg 1 K vitamini11 mg 10 Kalsiyum33 mg 3 Demir1 mg 8 Magnezyum13 mg 4 Mangan0 186 mg 9 Fosfor44 mg 6 Potasyum275 mg 6 Sodyum1 mg 0 Cinko0 23 mg 2 100 gr meyve degerleri USDA Database entry Oranlar yetiskinler icin alinmasi onerilen oranlardir OzelliklerYaprak doken yaklasik 1 1 5 m 3 3 4 9 ft kadar uzasa da 2 m 7 ft uzunluga eristigi de gorulur 5 loblu yapraklari dallarin etrafinda spiral cizerek toplanir Sarimsi yesil renkli cicekleri sade sarkaclar halinde 4 8 cm 1 1 2 3 1 4 in salkimlardan olusur Cicekler 8 12 mm 3 8 1 2 in capinda olgunlastikca her salkimda 3 10 arasi rengi seffaf ve parlak kirmiziya donen yenilebilir meyvelere doner TaksonomiRibes rubrum turune bagli altturler 2024 YetistirmeRibes rubrum ve R nigrum Kuzey ve Dogu Avrupa da yaygin olsa da buyuk meyveleri olan kultur turleri ilk olarak 17 yuzyilda Belcika ve kuzey Fransa da yetistirilmeye baslanmistir Modern zamanda pek cok kultur turu secilmekte ve bu kultur turlerinden bahcelerde kacanlar butun Avrupa ve Asya da yabani olarak yetistirilmektedir Beyaz frenk uzumude Ribes rubrum turunun kulturudur Kirmizi turune gore daha tatli bir tada sahip olup kirmizi frenk uzumunun albino varyanti olsa da ayri bir botanik tur degildir Genel olarak yari golge veya tam aydinlik ortamlar uygun olsa da frenk uzumu calilari pek cok toprakta yetisebilir Bahce bitkisi olarak rahatlikla yetistirilebilir KullanimBesin Marmeladi Ingiltere de genellikle koyun hindi veya kaz etiyle birlikte ozel gunlerde veya pazar rostosunda ile servis edilmektedir Receli de marmelat gibi meyvelerinin sekerle karistirilip kaynatilmasi ile elde edilir Fransa da ayni sekilde Bar le duc receli ya da Lorraine receli adiyla beyaz veya siyah frenk uzumu ile receli yapilir Schleswig Holstein ve Iskandinav ulkelerinde meyve corbalari ve yaz pudinglerinde Rodgrod Rote Grutze Rode Grutt kullanilir Almanya da krema ve beze icerigi ile tart yapilir Avusturya da bunun adi dir Avusturya da kizilcigin aksine seker katilmadan tatlisi yapilir Tibbi Genel olarak bu alanda siyah frenk uzumunun adi ciksa da Ingilizce ve Almanca German bitki bilimi yayinlarina gore ates dusurucu terletici adette rahatlatici hafif laksatif ishal yapici kanama onleyici istah arttirici idrar sokturucu ve sindirime yardimci ozelliklere sahiptir Bu ozelliklerden bir kismi mumkundur zira meyvelerde yuksek oranda C vitamini meyve asidi lif bulunur Yapraklarindan yapilan infuzyon cayinin gut ve romatizma semptomlarini onledigine yaralarin iyilesmesini saglayip kanamalari onledigine inanilir ayrica agiz enfeksiyonlarinda gargara solusyonu olarak kullanilir GaleriDis baglantilarVille de Bar le Duc France Town Counsil website24 Subat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde Wikimedia Commons ta Ribes rubrum ile ilgili coklu ortam belgeleri bulunur Vikitur de Ribes rubrum ile ilgili ayrintili taksonomik bilgiler bulunur Kaynakca GBIF 22 Mart 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2024 Ribes rubrum RIBRU Global Database EPPO 28 Mayis 2022 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 17 Mayis 2022 Brennan Rex M 1996 Currants and Gooseberries Jules Janick James N Moore Ed Fruit Breeding II Vine and Small Fruits John Wiley amp Sons s 196 ISBN 0471126756 Ribes rubrum L Altervista Flora Italiana 24 Ocak 2024 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 24 Ocak 2024 includes photos and European distribution map eFloras 7 Nisan 2023 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 20 Ocak 2024 Verlag Orbis Orbis Naturfuhrer 2000 a b growyourown 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi www cookitsimply com 13 Nisan 2015 tarihinde kaynagindan arsivlendi Haywood A and Walker K Upper Austria Linz Lonely Planet Austria p 207 Health Benefits of Redcurrants www ayushvida com 3 Ekim 2015 tarihinde kaynagindan Ribes ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz