Roberto Torretti (d. 15 Şubat 1930), felsefe tarihine, fizik felsefesine ve matematik felsefesine sunmuş olduğu katkıları ile uluslararası üne sahip Şilili bir filozof, yazar ve akademisyendir.
Roberto Torretti | |
---|---|
![]() | |
Doğumu | 15 Şubat 1930 Santiago de Chile, Şili |
Alma mater | University of Freiburg |
Ödüller | National Prize for Humanities and Social Sciences (2011) |
Çağı | 20. yüzyıl felsefesi |
Bölgesi | Batı felsefesi |
Okulu | Pragmatik realizm |
Doktora danışmanı | Wilhelm Szilasi |
İlgi alanları | Felsefe tarihi, fizik felsefesi, matematik felsefesi |
Etkilendikleri
|
Biyografi
Torretti, Valparaíso'daki Şili Üniversitesi Eğitim Enstitüsü'nde felsefe ve psikoloji dersleri vermeye başladıktan kısa bir süre sonra, 1954 yılında Wilhelm Szilasi'nin gözetiminde Freiburg Üniversitesinden doktora derecesi aldı. Ayrıca, Porto Riko Üniversitesi ve Şili Üniversitesinde felsefe dersleri verdiği kırk yılı aşkın bir akademik kariyere başlamadan önce Birleşmiş Milletler için çalıştı. Torretti, Porto Riko Üniversitesi'nden fahri profesör unvanı aldı ve Institut International de Philosophie'nin bir üyesiydi. Nisan 2005'te Torretti, İspanya'daki Universitat Autonoma de Barcelona tarafından fahri doktora ile ödüllendirildi. Torretti, Şili'nin Santiago kentinde yaşadı ve akademisyen ve filozof Carla Cordua ile evlendi. Eylül 2011'de Cordua ve Torretti, Şili Cumhuriyeti tarafından ortaklaşa Beşeri ve Sosyal Bilimler Ulusal Ödülü'ne layık görüldü.
Felsefi çalışmaları
![image](https://www.wikipedia.tr-tr.nina.az/image/aHR0cHM6Ly91cGxvYWQud2lraW1lZGlhLm9yZy93aWtpcGVkaWEvY29tbW9ucy90aHVtYi81LzU0L1JvYmVydG9fVG9ycmV0dGlfYW5kX0plcyVDMyVCQXNfTW9zdGVyJUMzJUFEbl9pbl8yMDA0X2luX1NhbnRpYWdvXyUyOENoaWxlJTI5LmpwZy8yMjBweC1Sb2JlcnRvX1RvcnJldHRpX2FuZF9KZXMlQzMlQkFzX01vc3RlciVDMyVBRG5faW5fMjAwNF9pbl9TYW50aWFnb18lMjhDaGlsZSUyOS5qcGc=.jpg)
Torretti, Alman filozof Immanuel Kant'tan büyük ölçüde etkilenmiş ve eserlerinin çoğunu Kant'ın düşüncesine adamıştır. Manuel Kant: estudio sobre los fundamentos de la filosofia Crita adlı eseri, 18. yüzyıl Alman filozofunun düşünceleri üzerine yazılmış en önemli edebi eserlerden biri olarak kabul edilir. Philosophy of Geometry from Riemann to Poincaré (1978), Relativity and Geometry (1983) ve El paraíso de Cantor (1998) gibi yayınlar, Torretti'yi bilim felsefesinde önde gelen bir otorite haline getirdi. Torretti'nin çalışmalarının çoğu, görelilik teorisi ve 19. yüzyıl geometrisine odaklanarak fizik ve matematikle ilgiliydi.El Paraíso de Cantor kitabını mantık ve matematik felsefesindeki küme-teorik geleneğine adadı. Jesús Mosterín ile birlikte orijinal ve kapsamlı bir mantık ve bilim felsefesi sözlüğü yazdı.
Akademik ödüller
- National Prize for the Humanities, República de Chile, 2011
- Doctor honoris causa, Universitat Autonoma de Barcelona, 2005
- Fellow, Pittsburgh Center for the Philosophy of Science, 1983–1984
- John Simon Guggenheim Memorial Fellow, 1980–1981
- John Simon Guggenheim Memorial Fellow, 1975–1976
- Alexander-von-Humboldt Dozentenstipendiat, Kant-Archiv, Bonn, 1964–1965
Bibliyografi
- Manuel Kant. Estudio sobre los fundamentos de la filosofía crítica. (1967, 4th edition 2013)
- Filosofía de la Naturaleza. Textos Antiguos y Modernos. (1971)
- Problemas de la Filosofía. Textos filosóficos clásicos y contemporáneos. (w. Luis O. Gómez) (1975)
- Philosophy of Geometry from Riemann to Poincaré. (1978)
- Relativity and Geometry. (1983)
- Creative Understanding: Philosophical Reflections on Physics. (1990)
- Variedad en la Razón: Ensayos sobre Kant. (w. Carla Cordua) (1992)
- La geometría del universo y otros ensayos de filosofía natural. (1994)
- Sophocles' Philoctetes. - Text and Commentary. (1997)
- El Paraíso de Cantor: La tradición conjuntista en la filosofía matemática. (1998)
- The Philosophy of Physics. (1999)
- Diccionario de lógica y filosofía de la ciencia. (w. Jesús Mosterín) (2002, 2nd edition 2010)
- Relatividad y espaciotiempo. (2003)
- Pensar la ciencia. [w. Miguel Espinoza]
- En el cielo solo las estrellas: Conversaciones con Roberto Torretti. (w. Eduardo Carrasco)
- Estudios filosóficos 1957-1987. (2006)
- Estudios filosóficos 1986-2006. (2007)
- De Eudoxo a Newton: Modelos matemáticos en la filosofía natural. (2007)
- Crítica filosófica y progreso científico. (2008)
- Estudios filosóficos 2007-2009. (2010)
- Estudios filosóficos 2010-2011. (2013)
- Estudios filosóficos 2011-2014. (2014)
- Perspectivas. (w. Carla Cordua). (2017).
- Por la razón o la fuerza: Tucídides 5.84-116. (2017).
Kaynakça
- ^ Hasok Chang, "Pragmatic Realism", Revista de Humanidades de Valparaíso No 8, 2016.
- ^ a b "Memoria Chilena. Presentación - Roberto Torretti". memoriachilena.cl. 9 Mart 2004. 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2009.
- ^ "Entregan el Premio Nacional de Humanidades y Ciencias Sociales" [National Prize for Humanities and Social Sciences Given]. (İspanyolca). Santiago. 2 Eylül 2011. 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2017.
- ^ "The Philosophy of Physics by Roberto Torretti". complete-review.com. 8 Şubat 2001. 19 Nisan 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2009.
Dış bağlantılar
- Universitat Autònoma de Barcelona web sitesi
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Roberto Torretti d 15 Subat 1930 felsefe tarihine fizik felsefesine ve matematik felsefesine sunmus oldugu katkilari ile uluslararasi une sahip Silili bir filozof yazar ve akademisyendir Roberto TorrettiDogumu15 Subat 1930 94 yasinda Santiago de Chile SiliAlma materUniversity of FreiburgOdullerNational Prize for Humanities and Social Sciences 2011 Cagi20 yuzyil felsefesiBolgesiBati felsefesiOkuluPragmatik realizm 1 Doktora danismaniWilhelm SzilasiIlgi alanlariFelsefe tarihi fizik felsefesi matematik felsefesiEtkilendikleri Immanuel Kant Hilary PutnamIcindekiler 1 Biyografi 2 Felsefi calismalari 3 Akademik oduller 4 Bibliyografi 5 Kaynakca 6 Dis baglantilarBiyografidegistirTorretti Valparaiso daki Sili Universitesi Egitim Enstitusu nde felsefe ve psikoloji dersleri vermeye basladiktan kisa bir sure sonra 1954 yilinda Wilhelm Szilasi nin gozetiminde Freiburg Universitesinden doktora derecesi aldi Ayrica Porto Riko Universitesi ve Sili Universitesinde felsefe dersleri verdigi kirk yili askin bir akademik kariyere baslamadan once Birlesmis Milletler icin calisti Torretti Porto Riko Universitesi nden fahri profesor unvani aldi ve Institut International de Philosophie nin bir uyesiydi 2 Nisan 2005 te Torretti Ispanya daki Universitat Autonoma de Barcelona tarafindan fahri doktora ile odullendirildi Torretti Sili nin Santiago kentinde yasadi ve akademisyen ve filozof Carla Cordua ile evlendi 2 Eylul 2011 de Cordua ve Torretti Sili Cumhuriyeti tarafindan ortaklasa Beseri ve Sosyal Bilimler Ulusal Odulu ne layik goruldu 3 Felsefi calismalaridegistir nbsp Roberto Torretti ve Jesus Mosterin 2004 te Santiago da Sili Torretti Alman filozof Immanuel Kant tan buyuk olcude etkilenmis ve eserlerinin cogunu Kant in dusuncesine adamistir Manuel Kant estudio sobre los fundamentos de la filosofia Crita adli eseri 18 yuzyil Alman filozofunun dusunceleri uzerine yazilmis en onemli edebi eserlerden biri olarak kabul edilir Philosophy of Geometry from Riemann to Poincare 1978 Relativity and Geometry 1983 ve El paraiso de Cantor 1998 gibi yayinlar Torretti yi bilim felsefesinde onde gelen bir otorite haline getirdi Torretti nin calismalarinin cogu gorelilik teorisi ve 19 yuzyil geometrisine odaklanarak fizik ve matematikle ilgiliydi 4 El Paraiso de Cantor kitabini mantik ve matematik felsefesindeki kume teorik gelenegine adadi Jesus Mosterin ile birlikte orijinal ve kapsamli bir mantik ve bilim felsefesi sozlugu yazdi Akademik odullerdegistirNational Prize for the Humanities Republica de Chile 2011 Doctor honoris causa Universitat Autonoma de Barcelona 2005 Fellow Pittsburgh Center for the Philosophy of Science 1983 1984 John Simon Guggenheim Memorial Fellow 1980 1981 John Simon Guggenheim Memorial Fellow 1975 1976 Alexander von Humboldt Dozentenstipendiat Kant Archiv Bonn 1964 1965BibliyografidegistirManuel Kant Estudio sobre los fundamentos de la filosofia critica 1967 4th edition 2013 Filosofia de la Naturaleza Textos Antiguos y Modernos 1971 Problemas de la Filosofia Textos filosoficos clasicos y contemporaneos w Luis O Gomez 1975 Philosophy of Geometry from Riemann to Poincare 1978 Relativity and Geometry 1983 Creative Understanding Philosophical Reflections on Physics 1990 Variedad en la Razon Ensayos sobre Kant w Carla Cordua 1992 La geometria del universo y otros ensayos de filosofia natural 1994 Sophocles Philoctetes Text and Commentary 1997 El Paraiso de Cantor La tradicion conjuntista en la filosofia matematica 1998 The Philosophy of Physics 1999 Diccionario de logica y filosofia de la ciencia w Jesus Mosterin 2002 2nd edition 2010 Relatividad y espaciotiempo 2003 Pensar la ciencia w Miguel Espinoza En el cielo solo las estrellas Conversaciones con Roberto Torretti w Eduardo Carrasco Estudios filosoficos 1957 1987 2006 Estudios filosoficos 1986 2006 2007 De Eudoxo a Newton Modelos matematicos en la filosofia natural 2007 Critica filosofica y progreso cientifico 2008 Estudios filosoficos 2007 2009 2010 Estudios filosoficos 2010 2011 2013 Estudios filosoficos 2011 2014 2014 Perspectivas w Carla Cordua 2017 Por la razon o la fuerza Tucidides 5 84 116 2017 Kaynakcadegistir Hasok Chang Pragmatic Realism Revista de Humanidades de Valparaiso No 8 2016 a b Memoria Chilena Presentacion Roberto Torretti memoriachilena cl 9 Mart 2004 6 Haziran 2011 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2009 Entregan el Premio Nacional de Humanidades y Ciencias Sociales National Prize for Humanities and Social Sciences Given El Mercurio Ispanyolca Santiago 2 Eylul 2011 29 Agustos 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 11 Aralik 2017 The Philosophy of Physics by Roberto Torretti complete review com 8 Subat 2001 19 Nisan 2000 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 21 Subat 2009 Dis baglantilardegistirUniversitat Autonoma de Barcelona web sitesi https tr wikipedia org w index php title Roberto Torretti amp oldid 31640785 sayfasindan alinmistir