Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Profesor Sir Ronald Aymler Fisher FRS (17 Şubat 1890 - 29 Temmuz 1962) bir İngiliz istatistikçi, biyolog ve genetik bilimcidir.
Ronald Fisher | |
|---|---|
 Fisher, 1913 | |
| Doğum | Ronald Aylmer Fisher 17 Şubat 1890 London, England |
| Ölüm | 29 Temmuz 1962 (72 yaşında) Adelaide, South Australia, Australia |
| Eğitim | Harrow School |
| Mezun olduğu okul(lar) | University of Cambridge |
| Tanınma nedeni | Fisher denklemi F-dağılımı F-testi Sıfır hipotez Varyans analizi Varyans |
| Evlilik | Ruth Eileen Guinness (1917) |
| Ödüller |
|
| Kariyeri | |
| Dalları | İstatistik, genetik ve evrimsel biyoloji |
| Çalıştığı kurumlar | |
| Akademik danışmanları | James Hopwood Jeans |
| Doktora öğrencileri | |
"Hemen hemen tek başına modern istatistiğin temellerinin kurucusu" olduğu iddia edilir (Anders Hald). İstatistik bilim dalında yeterlilik, , maksimum olabilirlik, , ve gibi birçok temel kavram ve konuları ortaya atmıştır. 'nı ortaya çıkaran ve bilişim ve entropi kavramlarını gelişteren Claude Shannon'a öncülük edenlerin başında gelmektedir.
Richard Dawkins'e göre: « evrim kuramının kurucusu olan Darwin'den sonraki ardıllarının en büyüğüdür.». Darwin'in ortaya attığı doğal seçim prensibinin ilk defa matematiksel biçimde ifade edilmesini başarmıştır.
Ronald Fisher'in nüfus genetik alanında da katkısı büyüktür. S.Wright ve J.B.S.Haldane ile birlikte Neo-Darwin tipi modern evrim sentezinin kurucularından sayılır. 1918'de yayınladığı bir makale ile nüfus içinde gen çokluluk dağılımlarının hesaplanması için difüzyon denklemlerini kullanması modern niceliksel genetik biliminin doğumu sayılmaktadır. Genetik bağlantıların ve genetik çoklulukların maksimum olabilirlik ile kestirimi üzerinde ilk çalışmaları yapmıştır. Kalıtsal morfoloji ve fizyoloji yavaş olarak ayırılma incelemesi olan sistematik klinler üzerinde ilk yazıları yazmış ve 1950'de yazmış olduğu makale biyoloji biliminde kompüter uygulanmasına ilk örnek olmuştur. Ronald Fisher ekolojik genetik alanında yaptığı çalışmalar doğal seçimin gücünün o zaman kadar kabul edilenden daha fazla olduğunu ve polimofizm gibi ekogenetik durumlarda doğal seçimin yansız olarak işlemediğini ortaya çıkarmıştır.
Ancak evrim kuramının insansal alanlarda uygulanıp insanların kalıtsal özelliklerini daha da iyileştirmek iddiasiyla doğaya uymayanların elemine edilmesini öneren öjenik kuramı ve politikalarını 1930'lu yıllarda kabul edilip ve akımın bilimsel temellere dayandığını iddia edenler arasında başta gelmiştir. Bu fikirlerin sonucu olan Nasyonal Sosyalist politikaların hazin sonuçlarını görmekle beraber, İkinci Dünya Savaşı sonralarında bile fikirlerini değiştirmemiştir. Örneğin, Ronald Fisher ırk kavramı üzerinde UNESCO soruşturmaları sonunda yayınlanan deklerasyona itiraz etmiştir
Ronald Fisher hayat görüşü bakımından muhafazakâr, koyu Hristiyan fakat rasyonalist olarak tanımlanmıştır.
Dipnotları
- ^ Owen, A. R. G. (1962). "An appreciation for the Life and Work of Sir Ronald Aylmer Fisher". The Statistician. 12 (4): 313. doi:10.2307/2986951. JSTOR 2986951.
- ^ a b c Mathematics Genealogy Project'te Ronald Fisher
- ^ Newport, Melanie (2013). "African Society of Human Genetics 8th Scientific Meeting held in conjunction with the H3Africa Consortium, May 19th-21st 2013, Accra, Ghana" (PDF). The Galton Institute Newsletter (80): 7-8. 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 23 Ağustos 2022.
- ^ Zimmer, Carl (29 Mayıs 2018). She Has Her Mother's Laugh: The Powers, Perversions, and Potential of Heredity. s. 419. ISBN .
- ^ Yates, F.; Mather, K. (1963). "Ronald Aylmer Fisher 1890–1962". . 9: 91-129. doi:10.1098/rsbm.1963.0006
![image]()
. - ^ Hald, Anders (1998), A History of Mathematical Statistics, Wiley:New York
- ^ Richard Dawkins (1995), River out of Eden
- ^ (PDF). UNESCO. 1952. s. 27. 2 Eylül 2009 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
Dış bağlantılar
| Wikimedia Commons'ta Ronald Fisher ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- (İngilizce)
- R.A.Fisher'e bir kılavuz22 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
 | İngiliz bilim insanı ile ilgili bu madde seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Profesor Sir Ronald Aymler Fisher FRS 17 Subat 1890 29 Temmuz 1962 bir Ingiliz istatistikci biyolog ve genetik bilimcidir Sir Ronald Fisher FRSFisher 1913DogumRonald Aylmer Fisher 17 Subat 1890 1890 02 17 London EnglandOlum29 Temmuz 1962 72 yasinda Adelaide South Australia AustraliaEgitimHarrow SchoolMezun oldugu okul lar University of CambridgeTaninma nedeniFisher denklemi F dagilimi F testi Sifir hipotez Varyans analizi VaryansEvlilikRuth Eileen Guinness 1917 Oduller 1930 Royal Medal 1938 1946 Copley Medal 1955 KariyeriDallariIstatistik genetik ve evrimsel biyolojiCalistigi kurumlarUniversity College London University of CambridgeAkademik danismanlariJames Hopwood JeansDoktora ogrencileri Hemen hemen tek basina modern istatistigin temellerinin kurucusu oldugu iddia edilir Anders Hald Istatistik bilim dalinda yeterlilik maksimum olabilirlik ve gibi bircok temel kavram ve konulari ortaya atmistir ni ortaya cikaran ve bilisim ve entropi kavramlarini gelisteren Claude Shannon a onculuk edenlerin basinda gelmektedir Richard Dawkins e gore evrim kuraminin kurucusu olan Darwin den sonraki ardillarinin en buyugudur Darwin in ortaya attigi dogal secim prensibinin ilk defa matematiksel bicimde ifade edilmesini basarmistir Ronald Fisher in nufus genetik alaninda da katkisi buyuktur S Wright ve J B S Haldane ile birlikte Neo Darwin tipi modern evrim sentezinin kurucularindan sayilir 1918 de yayinladigi bir makale ile nufus icinde gen cokluluk dagilimlarinin hesaplanmasi icin difuzyon denklemlerini kullanmasi modern niceliksel genetik biliminin dogumu sayilmaktadir Genetik baglantilarin ve genetik cokluluklarin maksimum olabilirlik ile kestirimi uzerinde ilk calismalari yapmistir Kalitsal morfoloji ve fizyoloji yavas olarak ayirilma incelemesi olan sistematik klinler uzerinde ilk yazilari yazmis ve 1950 de yazmis oldugu makale biyoloji biliminde komputer uygulanmasina ilk ornek olmustur Ronald Fisher ekolojik genetik alaninda yaptigi calismalar dogal secimin gucunun o zaman kadar kabul edilenden daha fazla oldugunu ve polimofizm gibi ekogenetik durumlarda dogal secimin yansiz olarak islemedigini ortaya cikarmistir Ancak evrim kuraminin insansal alanlarda uygulanip insanlarin kalitsal ozelliklerini daha da iyilestirmek iddiasiyla dogaya uymayanlarin elemine edilmesini oneren ojenik kurami ve politikalarini 1930 lu yillarda kabul edilip ve akimin bilimsel temellere dayandigini iddia edenler arasinda basta gelmistir Bu fikirlerin sonucu olan Nasyonal Sosyalist politikalarin hazin sonuclarini gormekle beraber Ikinci Dunya Savasi sonralarinda bile fikirlerini degistirmemistir Ornegin Ronald Fisher irk kavrami uzerinde UNESCO sorusturmalari sonunda yayinlanan deklerasyona itiraz etmistir Ronald Fisher hayat gorusu bakimindan muhafazakar koyu Hristiyan fakat rasyonalist olarak tanimlanmistir Dipnotlari Owen A R G 1962 An appreciation for the Life and Work of Sir Ronald Aylmer Fisher The Statistician 12 4 313 doi 10 2307 2986951 JSTOR 2986951 a b c Mathematics Genealogy Project te Ronald Fisher Newport Melanie 2013 African Society of Human Genetics 8th Scientific Meeting held in conjunction with the H3Africa Consortium May 19th 21st 2013 Accra Ghana PDF The Galton Institute Newsletter 80 7 8 20 Ocak 2022 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 23 Agustos 2022 Zimmer Carl 29 Mayis 2018 She Has Her Mother s Laugh The Powers Perversions and Potential of Heredity s 419 ISBN 978 1101984604 Yates F Mather K 1963 Ronald Aylmer Fisher 1890 1962 9 91 129 doi 10 1098 rsbm 1963 0006 Hald Anders 1998 A History of Mathematical Statistics Wiley New York Richard Dawkins 1995 River out of Eden PDF UNESCO 1952 s 27 2 Eylul 2009 tarihinde kaynagindan PDF arsivlendi Dis baglantilarWikimedia Commons ta Ronald Fisher ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Ingilizce R A Fisher e bir kilavuz22 Mayis 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce Ingiliz bilim insani ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir Madde icerigini genisleterek Vikipedi ye katki saglayabilirsiniz