Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rota, genellikle deniz ve hava taşıtları için kullanılan, taşıtın bir referans noktasına göre (genellikle gerçek kuzey) "izlemeye çalıştığı" düz hattı belirten bir kavram. Amerikan sistemini kullanan ülkelerde course, Britanya sistemini kullanan ülkelerde track olarak adlandırılır ve bu durum zaman zaman karışıklıklara yol açmaktadır. Uluslararası standardizasyonu sağlamak amacıyla ICAO da, track sözcüğünün kullanımını tavsiye etmektedir.
2 - Baş (taşıtın burnunun hedeflediği istikamet)
3 - Manyetik kuzey (Dünya'nın manyetik alanı nedeniyle gerçek kuzeyden farklı)
4 - Pusulada görülen kuzey (deviasyon ve varyasyon hatalarını içerir)
5 - Manyetik deviasyon (taşıtın manyetik alanının neden olduğu sapma miktarı)
6 - Manyetik varyasyon (Dünya'nın manyetik alanının neden olduğu sapma miktarı)
7 - Pusula başı (pusula kuzeyi ile taşıtın başı arasındaki açı miktarı)
8 - Manyetik baş, (pusula başındaki sadece manyetik deviasyon giderilmiş. Bu nedenle manyetik kuzeye göre başı gösteriyor.)
9 - Yan rüzgârın neden olduğu sapma
10 - Gel-git ve dalgaların neden olduğu sapma
AB - Taşıtın rotası (track)
Amerikan sistemini kullanan ülkelerde track sözcüğü uçağın yerdeki anlamında kullanılır. Britanya sistemini kullanan ülkelerde izdüşümünü tanımlamak için ise TMG (track made good) kavramı kullanılır ve bu kısaltma genellikle actual TR (gerçek rota) olarak ifade edilir.
Etimoloji
Rota Türkçeye İtalyanca rotta sözcüğünden geçmiştir. Bu sözcüğün kökeni 'bölünmüş (yol)' anlamına gelen Latince 'rupta' sözcüğüdür. Türkçeye İngilizceden geçen course sözcüğü Latince kökenlidir ve 'koşmak' kökünden gelir. Track sözcüğü iz anlamına gelir ve muhtemelen Almanca veya Hollandaca kökenlidir.
Bir taşıtın rotası yolculuk esnasında zaman zaman (örneğin her bacakta) değişmekle birlikte, gündelik kullanımda rota sözcüğü daha çok taşıtın yola çıktığı nokta ile hedefi arasında izlenen yolun tamamını (güzergâhı) tanımlamakta kullanılır.
Baş
Taşıtın kuyruğundan burnuna doğru olan boylamasına ekseninin nişan aldığı istikamete baş (heading) denir. Baş bir hava aracının içinde bulunduğu "hava kütlesine nazaran" hareket ettiği istikamettir. Bu nedenle hava kütlesi hareketsiz ise (rüzgâr sapması sıfır ise) taşıtın başı, aynı zamanda rotası (track) olacaktır.
Rüzgâr sapması
Rüzgâr sapması ya da drift, herhangi bir hava ya da deniz taşıtına etki eden rüzgâr sonucu taşıtın seyir istikâmetinde ve süratinde meydana gelen değişikliktir. Rüzgârın yönü ve şiddetinin oluşturduğu vektör nedeniyle taşıtın başı ile rotası (TR) arasında meydana gelen açıdır. Başka bir deyişle taşıt, rotası üzerinde düz bir hatta seyredebilmek için "rüzgâr içine doğru" sapma açısı kadar rüzgâr düzeltmesi yapmak zorundadır.
Açı cinsinden ifade
Rota, baş gibi istikametler 0° - 360° arasında, saat yönünde artan derecelerle ifade edilir. 000° kuzeyi, 090° doğuyu, 180° güneyi ve 270° batıyı temsil eder. Eğer derece 1 veya 2 haneli bir rakamsa, karışıklıkları önlemek başına 3 rakama tamamlayacak kadar sıfır eklenir: 058° gibi.
- Gerçek baş: Gerçek kuzeye (coğrafî Kuzey Kutbu'na) göre muhafaza edilen istikamettir. Diğer başlardan ayrım yapılması gereken durumlarda true (gerçek) sözcüğüne atfen T harfi ile gösterilir: 180°T vb.
- Manyetik baş: Manyetik kuzeye göre muhafaza edilen istikamettir. Dünya'nın manyetik alanından kaynaklanan doğal sapma (varyasyon) hatasını içerir. M harfi ile gösterilir: 056°M vs. Manyetik başın varyasyon hatası giderildiğinde gerçek baş elde edilir.
- Pusula başı: Taşıttaki pusulaya göre muhafaza edilen (pusulada okunan) istikamettir. İstikamet cayrosu gibi pusulaya göre kalibre edilen cihazlarda okunan değer de pusula başıdır. Pusula başının doğal (varyasyon) ve yapay sapma (deviasyon) hataları giderilmemiştir. Deviasyon hatası giderildiğinde manyetik baş, buna ilaveten vasyasyon hatası da giderildiğinde gerçek baş elde edilir. Pusula başı, İngilizce compass (pusula) sözcüğüne atfen C harfi ile gösterilir: 136 °C vs.
Kaynakça
- Pooley, Dorothy ve David Robson. The Air Pilot's Manual 3: Air Navigation. 6. baskı. Shoreham, West Sussex: Pooley's Air Pilot Publishing, 2010.
- ^ Vectors and the wind triangle 29 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Aircraftpilots.com
- ^ Air pilots manual 3: Air Navigation. s 13.
- ^ a b "rotta." Güncel Türkçe Sözlük. Türk Dil Kurumu. Erişim: 21 Aralık 2011
- ^ "route." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ "course." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ "track." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
- ^ . 31 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2012.
- ^ Pooley's, sf 7
- ^ Pooley's sf 11
Ayrıca bakınız
- Seyir (navigasyon)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Rota genellikle deniz ve hava tasitlari icin kullanilan tasitin bir referans noktasina gore genellikle gercek kuzey izlemeye calistigi duz hatti belirten bir kavram Amerikan sistemini kullanan ulkelerde course Britanya sistemini kullanan ulkelerde track olarak adlandirilir ve bu durum zaman zaman karisikliklara yol acmaktadir Uluslararasi standardizasyonu saglamak amaciyla ICAO da track sozcugunun kullanimini tavsiye etmektedir Bir ucagin basina etki eden manyetik kuvvetler ve ruzgar Ruzgarin yon ve siddetinin tam olarak bilindigi tum sapmalarin hassas olarak hesaplandigi ve ucak basinin hassas olarak muhafaza edildigi bir durumda tasitin rotasi ile yerdeki iz dusumu actual track birebir ayni olacaktir 1 Gercek kuzey 2 Bas tasitin burnunun hedefledigi istikamet 3 Manyetik kuzey Dunya nin manyetik alani nedeniyle gercek kuzeyden farkli 4 Pusulada gorulen kuzey deviasyon ve varyasyon hatalarini icerir 5 Manyetik deviasyon tasitin manyetik alaninin neden oldugu sapma miktari 6 Manyetik varyasyon Dunya nin manyetik alaninin neden oldugu sapma miktari 7 Pusula basi pusula kuzeyi ile tasitin basi arasindaki aci miktari 8 Manyetik bas pusula basindaki sadece manyetik deviasyon giderilmis Bu nedenle manyetik kuzeye gore basi gosteriyor 9 Yan ruzgarin neden oldugu sapma 10 Gel git ve dalgalarin neden oldugu sapma AB Tasitin rotasi track Amerikan sistemini kullanan ulkelerde track sozcugu ucagin yerdeki anlaminda kullanilir Britanya sistemini kullanan ulkelerde izdusumunu tanimlamak icin ise TMG track made good kavrami kullanilir ve bu kisaltma genellikle actual TR gercek rota olarak ifade edilir EtimolojiResimdeki ucak 258 C basta yolculuk etmektedir Bu durum rotasinin da 258 oldugu anlamina gelmez Rota Turkceye Italyanca rotta sozcugunden gecmistir Bu sozcugun kokeni bolunmus yol anlamina gelen Latince rupta sozcugudur Turkceye Ingilizceden gecen course sozcugu Latince kokenlidir ve kosmak kokunden gelir Track sozcugu iz anlamina gelir ve muhtemelen Almanca veya Hollandaca kokenlidir Bir tasitin rotasi yolculuk esnasinda zaman zaman ornegin her bacakta degismekle birlikte gundelik kullanimda rota sozcugu daha cok tasitin yola ciktigi nokta ile hedefi arasinda izlenen yolun tamamini guzergahi tanimlamakta kullanilir BasTasitin kuyrugundan burnuna dogru olan boylamasina ekseninin nisan aldigi istikamete bas heading denir Bas bir hava aracinin icinde bulundugu hava kutlesine nazaran hareket ettigi istikamettir Bu nedenle hava kutlesi hareketsiz ise ruzgar sapmasi sifir ise tasitin basi ayni zamanda rotasi track olacaktir Ruzgar sapmasiRuzgar sapmasi ya da drift herhangi bir hava ya da deniz tasitina etki eden ruzgar sonucu tasitin seyir istikametinde ve suratinde meydana gelen degisikliktir Ruzgarin yonu ve siddetinin olusturdugu vektor nedeniyle tasitin basi ile rotasi TR arasinda meydana gelen acidir Baska bir deyisle tasit rotasi uzerinde duz bir hatta seyredebilmek icin ruzgar icine dogru sapma acisi kadar ruzgar duzeltmesi yapmak zorundadir Aci cinsinden ifadeRota bas gibi istikametler 0 360 arasinda saat yonunde artan derecelerle ifade edilir 000 kuzeyi 090 doguyu 180 guneyi ve 270 batiyi temsil eder Eger derece 1 veya 2 haneli bir rakamsa karisikliklari onlemek basina 3 rakama tamamlayacak kadar sifir eklenir 058 gibi Gercek bas Gercek kuzeye cografi Kuzey Kutbu na gore muhafaza edilen istikamettir Diger baslardan ayrim yapilmasi gereken durumlarda true gercek sozcugune atfen T harfi ile gosterilir 180 T vb Manyetik bas Manyetik kuzeye gore muhafaza edilen istikamettir Dunya nin manyetik alanindan kaynaklanan dogal sapma varyasyon hatasini icerir M harfi ile gosterilir 056 M vs Manyetik basin varyasyon hatasi giderildiginde gercek bas elde edilir Pusula basi Tasittaki pusulaya gore muhafaza edilen pusulada okunan istikamettir Istikamet cayrosu gibi pusulaya gore kalibre edilen cihazlarda okunan deger de pusula basidir Pusula basinin dogal varyasyon ve yapay sapma deviasyon hatalari giderilmemistir Deviasyon hatasi giderildiginde manyetik bas buna ilaveten vasyasyon hatasi da giderildiginde gercek bas elde edilir Pusula basi Ingilizce compass pusula sozcugune atfen C harfi ile gosterilir 136 C vs KaynakcaPooley Dorothy ve David Robson The Air Pilot s Manual 3 Air Navigation 6 baski Shoreham West Sussex Pooley s Air Pilot Publishing 2010 Vectors and the wind triangle 29 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde Aircraftpilots com Air pilots manual 3 Air Navigation s 13 a b rotta Guncel Turkce Sozluk Turk Dil Kurumu Erisim 21 Aralik 2011 route Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 course Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 track Oxford Dictionary of English 2e Oxford University Press 2003 31 Mayis 2012 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 23 Eylul 2012 Pooley s sf 7 Pooley s sf 11Ayrica bakinizSeyir navigasyon