Bu maddede birçok sorun bulunmaktadır. Lütfen sayfayı geliştirin veya bu sorunlar konusunda bir yorum yapın.
|
Manastır (Makedonca: Битола Bitola, Arnavutça: Manastiri), Kuzey Makedonya’nın güneybatısında yer alan şehir, ülkenin ikinci büyük şehridir.
Manastır | |
---|---|
Şehir | |
Manastır Битола | |
Bayrak Arma | |
Manastır Manastır’ın Kuzey Makedonya'daki konumu | |
Ülke | Kuzey Makedonya |
Bölge | Pelagonya |
Belediye | Manastır |
İdare | |
• Belediye Başkanı | |
Yüzölçümü | |
• Kent | 422,39 km² (163,08 mil²) |
Rakım | 576 m |
Nüfus (2002) | |
• Kent | 95.385 |
Zaman dilimi | (OAS) |
• Yaz (YSU) | (OAYS) |
Alan kodu | (+389) 047 |
Plaka kodu | BT |
Resmî site Manastır Belediyesi |
Şehir adı
Manastır adının Grekçe Monastíri (Μοναστήρι) adından geliştiği düşünülmektedir. Şehrin Türkçe ve Arnavutça adları, bu şekilden gelişmiştir. Şehrin Makedonca adı ise, Osmanlı devrinden sonra kullanıma giren Bitola’dır. Söz konusu Bitola adının Eski Kilise Slavcasındaki Obitel “manastır veya konut” sözünün zamanla canlılığını yitirip /o/ sesini kaybetmesiyle ortaya çıktığı belirtilmektedir.[]
Coğrafya
Manastır şehri, Kuzey Makedonya’nın güneybatısında, Pelagonya vadisinin güneyinde, Yunanistan sınırının 14 km kuzeyindedir.
Şehir, Adriyatik Denizi ile Ege Denizi arasında kavşak noktasındadır. Ayrıca, Balkanlar ile Orta Avrupa arasındaki geçiş güzergâhı üzerindedir.
Dragor Nehri şehrin içinden akar.
Manastır deniz seviyesinden 615 metre yükseklikte ve Baba Dağı'nın eteğindedir.
Muhteşem Baba Dağı (Makedonca: Pelister dağı) (2,601 m), en nadide çam türleri olan Makedon çamı veya pinus peuce olarak bilinen enfes flora ve faunaya sahip milli bir parktır. Burası aynı zamanda tanınmış bir kayak merkezidir.
1.798 km2 (694 sq mi)'lık bir alanı kapsayan ve 122,173 (1991) kişilik nüfusu ile Manastır önemli bir sanayi, tarım, ticaret, eğitim ve kültür merkezidir. Adriyatik Denizi'ni Ege Denizi ile güneye ve Orta Avrupa‘ya bağlayan önemli bir kavşağı temsil eder.
İklim
Manastır’da yıllık ortalama sıcaklık 11,1 °C’dir. Bu ortalama 1975 yılında 10,1 °C, 1952 yılında da 13,1 °C olarak tespit edilmiştir. En soğuk ay ocaktır. Ocak ayında ortalama sıcaklık 0,6 °C’dir. Şehirdeki en düşük sıcaklık -30,4 °C olarak tespit edilmiştir. En sıcak ay temmuzdur. Temmuz ayında ortalama sıcaklık 22,2 °С’dir.
Günümüzde Manastır
Manastır, bugün güneybatı Makedonya’nın ekonomi ve sanayi merkezidir. Ülkedeki büyük şirketlerin azımsanmayacak bir kısmı buradadır. Pelagonya tarım bölgesi, Makedonya’daki büyük gıda üretim bölgesidir.
REK şirketinin üç termoelektrik santralı, ülke elektrik üretiminin %80’e yakın bir kısmını üretmektedir. Manastır ayrıca tekstil ve gıda sanayisi açısından da büyük bir kapasiteye sahiptir.
Manastır, bütün bu özelliklerinin yanında, 12 ülkenin elçiliklerinin bulunduğu bir şehirdir.[] Elçilik bulunduran ülkeler şunlardır:
Ekonomi
Manastır, önemli bir endüstri, tarım, ticaret, eğitim ve kültür merkezidir. Makedonya'nın ikinci üniversitesi buradadır.
Medya
Şehirde üç televizyon istasyonu yer alır: TERA, Orbis ve Medi. Bunun yanında, Radio Bitola (devlet) ve Radio 105 (özel), Aktuel Bombarder (özel), Radio Delfin (özel) olmak üzere dört radyo istasyonu ve haftalık yayınlanan Bitolski Vesnik adlı gazete de vardır.
Tarih
Şehrin ilk yerleşimi, Ege denizini Adriyatik’e bağlayan eski Roma yolu üzerinde bulunan ve MÖ 6. yüzyılda Makedonya Kralı II. Filip tarafından inşa edilen Heraklea kentine dayanır. MÖ 148’de Roma istilasına uğradı ve bir Roma kolonisi oldu. 476'da Roma İmparatorluğu'nun ikiye bölünmesinden sonra Doğu Roma himayesine girdi. 6. yüzyılın sonlarında ve 7. yüzyılın başlarında pek çok kilise ve manastırın inşasının ardından dinî bir merkez hâline geldi. 976-1014 yılları arasında Bulgarlar tarafından işgal edildi ancak 1014'te Çar Samuil'in ölümünden sonra yeniden Doğu Roma hâkimiyetine girdi.
1382 yılında I. Murat döneminde Kara Timurtaş Paşa tarafından Osmanlı Devleti topraklarına katıldı ve Manastır adıyla anılmaya başlandı. Efsaneye göre Osmanlılar şehre girdikleri sırada 72 tane kilise bulunmaktaydı ve bu kiliselere nazaran buraya Manastır denilmişti. Anadolu'dan ve özellikle Toroslar'dan getirilen Türkmen aşiretleriyle iskân edildi. Evliya Çelebi’nin seyahatnamesinde de belirtildiğine göre 16. yüzyılda o dönemde şehir, 3.000 hane, 20 mahalle, 900 dükkân, 70 mescit ve camiden oluşan, Rumeli vilayetinin ileri gelen şehirlerinden biri idi. Manastır, 530 yıl Osmanlı idaresinde kaldı. Balkan Savaşları başladığında 14-18 Kasım 1912'de Sırp işgaline uğradı ve böylece Osmanlı idaresinden çıktı. Osmanlı idaresinin son döneminde İttihat ve Terakki’nin en önemli muhalif merkezlerinden biri oldu. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk, buradaki Manastır Askerî İdadisinde öğrenim gördü. Balkan sinemasının ilk kameramanları Manaki Kardeşler'in yaşadığı Manastır'da Osmanlı dönemini gösteren, çok sayıda fotoğraf ile Sultan V. Mehmet Reşat'ın Manastır ziyaretini gösteren sinema filmi mevcuttur.
Manastır, I. Dünya Savaşı'nın ardından kurulan Krallık Yugoslavyası'na ilhak edildi ve Sırplar tarafından merkezi Üsküp olan Vardar eyaletine katıldı. İki dünya savaşı arasında Müslümanlar Makedonya ve Manastır'dan zorla sürüldü; büyük bir kısmı Türkiye'ye göç etti. Şehir, II. Dünya Savaşı'ndan sonra yeni kurulan komünist Yugoslavya'yı oluşturan altı cumhuriyetten biri olan Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti sınırları içinde kaldı.
Demografik yapı
2002 yılı genel nüfus sayımı sonuçlarına göre şehrin toplam nüfusu 95.385’tir. Bu rakamın etnik dağılımı şu şekildedir:
- Makedon - 84.616 (%88,7)
- Arnavut - 4.164 (%4,3)
- Çingene - 2.613 (%2,7)
- Türk - 1.610 (%1,7)
- Ulah - 1.270 (%1,3)
- Sırp - 541 (%0,6)
- Boşnak - 21 (%0,02)
- diğer - 550 (%0,68)
Kardeş şehirler
Galeri
Wikimedia Commons'ta Manastır, Kuzey Makedonya ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
-
- Şehir çarşısı
- Rusya ve Avusturya elçiliklerinin bulunduğu bina: Magnolia
- 17. yüzyılda yapılan Manastır Saat Kulesi
- Manastır Saat Kulesi'nin üstüne dikilen haç
- Altından Dragor Nehri’nin aktığı yaya ve araç trafiğine açık köprü
- Yayalar için köprü
- Manastır'ın eski arması
- Sultan Mehmet Reşad'ın Manastır tren istasyonunda karşılanması
- Rumen lisesi
- Sv. Bogoroditsa Okulu. (1898- 1912)
- Yahudi havrası. (İki dünya savaşı arasında)
- Manastır Askerî İdadisi
Kaynakça
- ^ a b 2002 nüfus sayımı sonuçları 22 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde . Makedonya Cumhuriyeti Devlet İstatistik Enstitüsü (Makedonca) (İngilizce)
- ^ a b Prifti, Kristaq. "Manastır" (PDF). www.islamansiklopedisi.info. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 27, Yıl 2003. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından (PDF). Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.
- ^ Civelek, Gökhan. . dergipark.gov.tr/. Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı 54, Haziran 2015. 19 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2017.
- ^ . 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2011.
Dış bağlantılar
- Turizm Enformasyon Merkezi11 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Bu maddede bircok sorun bulunmaktadir Lutfen sayfayi gelistirin veya bu sorunlar konusunda tartisma sayfasinda bir yorum yapin Bu maddedeki bilgilerin dogrulanabilmesi icin ek kaynaklar gerekli Lutfen guvenilir kaynaklar ekleyerek maddenin gelistirilmesine yardimci olun Kaynaksiz icerik itiraz konusu olabilir ve kaldirilabilir Kaynak ara Manastir Kuzey Makedonya haber gazete kitap akademik JSTOR Subat 2022 Bu sablonun nasil ve ne zaman kaldirilmasi gerektigini ogrenin Bu maddenin veya bolumun ozgun arastirma dogrulanamaz veya yoruma dayali ifadeler icerdigi dusunulmektedir Lutfen iddialari kontrol ederek ve yeni kaynaklar ekleyerek gelistirin Ozgun arastirmadan olusmus ifadeler kaldirilabilir Ayrintilar maddenin tartisma sayfasinda bulunabilir Manastir Makedonca Bitola Bitola Arnavutca Manastiri Kuzey Makedonya nin guneybatisinda yer alan sehir ulkenin ikinci buyuk sehridir ManastirSehirManastir BitolaBayrakArmaManastirManastir in Kuzey Makedonya daki konumuUlke Kuzey MakedonyaBolgePelagonyaBelediyeManastirIdare Belediye BaskaniYuzolcumu Kent422 39 km 163 08 mil Rakim576 mNufus 2002 Kent95 385Zaman dilimiUTC 01 00 OAS Yaz YSU UTC 02 00 OAYS Alan kodu 389 047Plaka koduBTResmi site Manastir BelediyesiSehir adiManastir adinin Grekce Monastiri Monasthri adindan gelistigi dusunulmektedir Sehrin Turkce ve Arnavutca adlari bu sekilden gelismistir Sehrin Makedonca adi ise Osmanli devrinden sonra kullanima giren Bitola dir Soz konusu Bitola adinin Eski Kilise Slavcasindaki Obitel manastir veya konut sozunun zamanla canliligini yitirip o sesini kaybetmesiyle ortaya ciktigi belirtilmektedir kaynak belirtilmeli CografyaManastir da parkin kis gorunumuBaba Dagi ndan Manastir sehri Manastir sehri Kuzey Makedonya nin guneybatisinda Pelagonya vadisinin guneyinde Yunanistan sinirinin 14 km kuzeyindedir Sehir Adriyatik Denizi ile Ege Denizi arasinda kavsak noktasindadir Ayrica Balkanlar ile Orta Avrupa arasindaki gecis guzergahi uzerindedir Dragor Nehri sehrin icinden akar Manastir deniz seviyesinden 615 metre yukseklikte ve Baba Dagi nin etegindedir Muhtesem Baba Dagi Makedonca Pelister dagi 2 601 m en nadide cam turleri olan Makedon cami veya pinus peuce olarak bilinen enfes flora ve faunaya sahip milli bir parktir Burasi ayni zamanda taninmis bir kayak merkezidir 1 798 km2 694 sq mi lik bir alani kapsayan ve 122 173 1991 kisilik nufusu ile Manastir onemli bir sanayi tarim ticaret egitim ve kultur merkezidir Adriyatik Denizi ni Ege Denizi ile guneye ve Orta Avrupa ya baglayan onemli bir kavsagi temsil eder Iklim Manastir da yillik ortalama sicaklik 11 1 C dir Bu ortalama 1975 yilinda 10 1 C 1952 yilinda da 13 1 C olarak tespit edilmistir En soguk ay ocaktir Ocak ayinda ortalama sicaklik 0 6 C dir Sehirdeki en dusuk sicaklik 30 4 C olarak tespit edilmistir En sicak ay temmuzdur Temmuz ayinda ortalama sicaklik 22 2 S dir Gunumuzde ManastirStopanska Banka merkeziCalovski gozlukcu ve eczanesi y 1930 Manastir bugun guneybati Makedonya nin ekonomi ve sanayi merkezidir Ulkedeki buyuk sirketlerin azimsanmayacak bir kismi buradadir Pelagonya tarim bolgesi Makedonya daki buyuk gida uretim bolgesidir REK sirketinin uc termoelektrik santrali ulke elektrik uretiminin 80 e yakin bir kismini uretmektedir Manastir ayrica tekstil ve gida sanayisi acisindan da buyuk bir kapasiteye sahiptir Manastir butun bu ozelliklerinin yaninda 12 ulkenin elciliklerinin bulundugu bir sehirdir kaynak belirtilmeli Elcilik bulunduran ulkeler sunlardir Birlesik Krallik Bulgaristan Fransa Hirvatistan Karadag Romanya Rusya Slovenya Turkiye Sirbistan Ukrayna YunanistanEkonomiManastir onemli bir endustri tarim ticaret egitim ve kultur merkezidir Makedonya nin ikinci universitesi buradadir Sirok SokakMedyaSehirde uc televizyon istasyonu yer alir TERA Orbis ve Medi Bunun yaninda Radio Bitola devlet ve Radio 105 ozel Aktuel Bombarder ozel Radio Delfin ozel olmak uzere dort radyo istasyonu ve haftalik yayinlanan Bitolski Vesnik adli gazete de vardir TarihManastir in Osmanli kenti oldugu 19 yuzyildan bir cizim Turk okulu 1918 1941 Mustafa Kemal Ataturk dahil Osmanli subaylarinin yetistigi Manastir Askeri Idadisi 1909 Manastir daki Yunan lisesi Manastir da insa edilen Kliment Ohridski ilkokulu Ozgurluk icin Cetnik Birligi nin yonetim kurulu Sehrin ilk yerlesimi Ege denizini Adriyatik e baglayan eski Roma yolu uzerinde bulunan ve MO 6 yuzyilda Makedonya Krali II Filip tarafindan insa edilen Heraklea kentine dayanir MO 148 de Roma istilasina ugradi ve bir Roma kolonisi oldu 476 da Roma Imparatorlugu nun ikiye bolunmesinden sonra Dogu Roma himayesine girdi 6 yuzyilin sonlarinda ve 7 yuzyilin baslarinda pek cok kilise ve manastirin insasinin ardindan dini bir merkez haline geldi 976 1014 yillari arasinda Bulgarlar tarafindan isgal edildi ancak 1014 te Car Samuil in olumunden sonra yeniden Dogu Roma hakimiyetine girdi 1382 yilinda I Murat doneminde Kara Timurtas Pasa tarafindan Osmanli Devleti topraklarina katildi ve Manastir adiyla anilmaya baslandi Efsaneye gore Osmanlilar sehre girdikleri sirada 72 tane kilise bulunmaktaydi ve bu kiliselere nazaran buraya Manastir denilmisti Anadolu dan ve ozellikle Toroslar dan getirilen Turkmen asiretleriyle iskan edildi Evliya Celebi nin seyahatnamesinde de belirtildigine gore 16 yuzyilda o donemde sehir 3 000 hane 20 mahalle 900 dukkan 70 mescit ve camiden olusan Rumeli vilayetinin ileri gelen sehirlerinden biri idi Manastir 530 yil Osmanli idaresinde kaldi Balkan Savaslari basladiginda 14 18 Kasim 1912 de Sirp isgaline ugradi ve boylece Osmanli idaresinden cikti Osmanli idaresinin son doneminde Ittihat ve Terakki nin en onemli muhalif merkezlerinden biri oldu Turkiye Cumhuriyeti nin kurucusu Mustafa Kemal Ataturk buradaki Manastir Askeri Idadisinde ogrenim gordu Balkan sinemasinin ilk kameramanlari Manaki Kardesler in yasadigi Manastir da Osmanli donemini gosteren cok sayida fotograf ile Sultan V Mehmet Resat in Manastir ziyaretini gosteren sinema filmi mevcuttur Manastir I Dunya Savasi nin ardindan kurulan Krallik Yugoslavyasi na ilhak edildi ve Sirplar tarafindan merkezi Uskup olan Vardar eyaletine katildi Iki dunya savasi arasinda Muslumanlar Makedonya ve Manastir dan zorla suruldu buyuk bir kismi Turkiye ye goc etti Sehir II Dunya Savasi ndan sonra yeni kurulan komunist Yugoslavya yi olusturan alti cumhuriyetten biri olan Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti sinirlari icinde kaldi Demografik yapi2002 yili genel nufus sayimi sonuclarina gore sehrin toplam nufusu 95 385 tir Bu rakamin etnik dagilimi su sekildedir Makedon 84 616 88 7 Arnavut 4 164 4 3 Cingene 2 613 2 7 Turk 1 610 1 7 Ulah 1 270 1 3 Sirp 541 0 6 Bosnak 21 0 02 diger 550 0 68 Kirkkardas tarafindan Manastir panoramasiKardes sehirlerPuskin Rusya Epinal Fransa Bursa Turkiye Kranj Slovenya Rockdale Avustralya Kremencuk Ukrayna Plevne Bulgaristan Kaiserslautern Almanya Herceg Novi Karadag Trelleborg Isvec Stari Grad Belgrad Sirbistan Pozarevac Sirbistan Vodina Yunanistan Kozani Yunanistan Gorice ArnavutlukGaleriWikimedia Commons ta Manastir Kuzey Makedonya ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Yeni Cami Sehir carsisi Rusya ve Avusturya elciliklerinin bulundugu bina Magnolia 17 yuzyilda yapilan Manastir Saat Kulesi Manastir Saat Kulesi nin ustune dikilen hac Altindan Dragor Nehri nin aktigi yaya ve arac trafigine acik kopru Yayalar icin kopru Manastir in eski armasi Sultan Mehmet Resad in Manastir tren istasyonunda karsilanmasi Rumen lisesi Sv Bogoroditsa Okulu 1898 1912 Yahudi havrasi Iki dunya savasi arasinda Manastir Askeri IdadisiKaynakca a b 2002 nufus sayimi sonuclari 22 Eylul 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde Makedonya Cumhuriyeti Devlet Istatistik Enstitusu Makedonca Ingilizce a b Prifti Kristaq Manastir PDF www islamansiklopedisi info Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi Cilt 27 Yil 2003 19 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan PDF Erisim tarihi 19 Kasim 2017 Civelek Gokhan dergipark gov tr Ataturk Universitesi Edebiyat Fakultesi Sosyal Bilimler Dergisi Sayi 54 Haziran 2015 19 Kasim 2017 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 19 Kasim 2017 14 Temmuz 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 9 Ocak 2011 Dis baglantilarTurizm Enformasyon Merkezi11 Mayis 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde