Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sümela Manastırı (Yunanca: Μονή Παναγίας Σουμελά, Panagias Soumelas veya Theotokos Sumela), Trabzon ilinin Maçka ilçesindeki Altındere Vadisi Millî Parkı sınırları içerisinde yer alan Meryem Ana Deresi'nin (Antik Yunanca adı: Panagia) batı yamaçlarında yer alan, Kara (Antik Yunanca adı: Mela) tepesinin üzerinde ve deniz seviyesinden 1.150 m yükseklikte konumlanmış Rum Ortodoks manastır ve kilise kompleksidir. 1923 yılında Rum Kırımı ve Mübadele sorunu'ndan dolayı terk edilmek zorunda kalmıştır.
 Sümela Manastırı'nın dış görünümü | |
 | |
| Temel bilgiler | |
|---|---|
| Konum | Maçka, Trabzon, Türkiye |
| Koordinatlar | 40°41′24″K 39°39′30″D / 40.69000°K 39.65833°D |
| İnanç | Hristiyanlık |
| Mezhep | Rum Ortodoks Kilisesi |
| Web sitesi | sumela.gov.tr |
| Mimari | |
| Mimari tür | Manastır |
| Tamamlanma | 386 |
| Özellikler | |
| Malzemeler | Taş |
Tarihçe
Kilisenin MS 365-395 tarihleri arasında inşa edildiği sanılmaktadır. Anadolu'da sıkça rastlanılan Kapadokya kiliseleri tarzında yapılmıştır; hatta Trabzon'da mevkiinde benzeri bir mağara kilisesi daha vardır. Kilisenin ilk kuruluşu ile manastır haline dönüşümü arasındaki bin yıllık dönem hakkında fazla bir şey bilinmemektedir. Karadeniz Rumları arasında anlatılan bir efsaneye göre Atina'lı Barnabas ile adlı iki keşiş aynı rüyayı görmüşler; rüyalarında, İsa’nın öğrencilerinden Aziz ’nın yaptığı üç Panagia ikonundan, Meryem'in bebek İsa’yı kollarında tuttuğu ikonun bulunduğu yer olarak Sümela'nın yerini görmüşler. Bunun üzerine birbirlerinden habersiz olarak deniz yoluyla Trabzon'a gelmiş, orada karşılaşıp gördükleri rüyaları birbirlerine anlatmış ve ilk kilisenin temelini atmışlardır. Bununla birlikte manastırdaki fresklerde sıkça yer alıp, özel bir önem verilen Trabzon İmparatoru III. Aleksios'un (1349-1390) manastırın gerçek kurucusu olduğu sanılmaktadır.
14. yüzyılda Türkmen akınlarına maruz kalan kentin savunmasında ileri karakol görevi üstlenen manastırın statüsünde Osmanlı fethinden sonra bir değişiklik olmamıştır. Yavuz Sultan Selim'in Trabzon’daki şehzadeliği sırasında buraya iki büyük şamdan hediye ettiği bilinmektedir. Fatih Sultan Mehmed, II. Murat, I. Selim, II. Selim, III. Murad, İbrahim, IV. Mehmed, II. Süleyman ve III. Ahmed'in de manastırla ilgili birer fermanları bulunmaktadır. Osmanlı döneminde manastıra sağlanan imtiyazlar, Trabzon ve Gümüşhane bölgesinin İslamlaşması sırasında özellikle Maçka ve kuzey Gümüşhane'de Hristiyan ve gizli Hristiyan köyleri ile çevrili bir alan oluşturmuştur.
18 Nisan 1916’dan 24 Şubat 1918’e kadar süren Rus işgali sırasında Maçka civarındaki diğer manastırlar gibi bağımsız bir Pontus devleti kurmak isteyen Rum milislerin karargahı olmuş, zorunlu nüfus mübadelesi ile bölgedeki Hristiyanların Yunanistan'a gönderilmesinin ardından önemini yitirerek T.C. Kültür Bakanlığı tarafından yakın zamanda onarılana dek kaderine terk edilmiştir.
Yunanistan'a mübadele ile göçen Karadenizli Rumlar Karaferye (Veria) kentinde Sümela adını verdikleri yeni bir kilise inşa etmişlerdir. Her yıl Ağustos ayında tıpkı geçmişte Trabzon Sümela'da yaptıkları gibi yeni manastırın çevresinde geniş katılımlı şenlikler düzenlemektedirler.
2010 yılında Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'nin izni ile Hristiyanlarca Meryem Ana'nın göğe yükseliş günü olarak kabul edilen ve kutsal sayılan 15 Ağustos günü 88 yıl aradan sonra ilk ayin düzenlenmiş, ayini İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi Ekümenik Patriği I. Bartholomeos yönetmiştir.
Freskler
Kilisenin içi fresklerle kaplıdır:
- Kilise içinde Meryem figürleri Gürcülerin kullandıkları Gürcü Madonna şeklinde resmedilmiştir.
- Asıl kilisenin apsis kısmında, güney duvarında yukarıda Meryem'in doğuşu ve mabede sunuluşu, tebliğ, İsa'nın doğuşu, mabede sunuluşu ve hayatı, altta İncilden resimler.
- Güney kapısında Meryem'in ölümü ve havariler.
- Kilisenin doğuya bakan yukarı kısmında 2. sırada tekvin, Ademin yaratılışı, Havva'nın yaratılışı, Tanrı'ın tembihi, İsyan (Adem ile Havva'nın yasak meyveyi yemeleri), Cennetten kovulma. 3. sırada: Dirilme, Thomas'ın şüphesi, Kabirde bir melek, Nikaia (İznik) konsili.
- Apsis kısmının dışında, yukarıda Mikâil, Cebrail bulunmaktadır
Ayrıca bakınız
Galeri
-
![image]()
Sümela Manastırı'nın bir dağdan görünümü -
![image]()
Farklı bir açıdan Sümela Manastırı, Temmuz 2008 -
![image]()
Sümele Manastırı maketi (Miniatürk) -
![image]()
Sümela Manastırı Detay, Haziran 2013 -
![image]()
Manastırın içinden bir görünüm
Dış bağlantılar
Vikihaber'de bu konuyla ilgili haber var:
|
| Wikimedia Commons'ta Sümela Manastırı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Kültür Bakanlığı Sümela Sayfası 1 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
- Türkiye'de Ortodoks Ayini: Sümela mucizesi
- Sümela Manastırı 6 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde .
Kaynakça
- ^ a b Özhan Öztürk. Karadeniz Ansiklopedik Sözlük. Heyamola Yayınları. İstanbul, 2005. s. 1043
- ^ Özhan Öztürk.Karadeniz Ansiklopedik Sözlük. Heyamola Yayınları. İstanbul, 2005. s. 1043
- ^ Şamil Horuluoğlu (1978), Tarihi Eserleri ile Trabzon. Cihan Matbaası. Ankara
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sumela Manastiri Yunanca Monh Panagias Soymela Panagias Soumelas veya Theotokos Sumela Trabzon ilinin Macka ilcesindeki Altindere Vadisi Milli Parki sinirlari icerisinde yer alan Meryem Ana Deresi nin Antik Yunanca adi Panagia bati yamaclarinda yer alan Kara Antik Yunanca adi Mela tepesinin uzerinde ve deniz seviyesinden 1 150 m yukseklikte konumlanmis Rum Ortodoks manastir ve kilise kompleksidir 1923 yilinda Rum Kirimi ve Mubadele sorunu ndan dolayi terk edilmek zorunda kalmistir Sumela Manastiri Panagia SoymelaSumela Manastiri nin dis gorunumuTemel bilgilerKonumMacka Trabzon TurkiyeKoordinatlar40 41 24 K 39 39 30 D 40 69000 K 39 65833 D 40 69000 39 65833InancHristiyanlikMezhepRum Ortodoks KilisesiWeb sitesisumela gov trMimariMimari turManastirTamamlanma386OzelliklerMalzemelerTasSumela Manastiri nin yeriSumela Manastiri 1903Sumela Manastiri 2018TarihceKilisenin MS 365 395 tarihleri arasinda insa edildigi sanilmaktadir Anadolu da sikca rastlanilan Kapadokya kiliseleri tarzinda yapilmistir hatta Trabzon da mevkiinde benzeri bir magara kilisesi daha vardir Kilisenin ilk kurulusu ile manastir haline donusumu arasindaki bin yillik donem hakkinda fazla bir sey bilinmemektedir Karadeniz Rumlari arasinda anlatilan bir efsaneye gore Atina li Barnabas ile adli iki kesis ayni ruyayi gormusler ruyalarinda Isa nin ogrencilerinden Aziz nin yaptigi uc Panagia ikonundan Meryem in bebek Isa yi kollarinda tuttugu ikonun bulundugu yer olarak Sumela nin yerini gormusler Bunun uzerine birbirlerinden habersiz olarak deniz yoluyla Trabzon a gelmis orada karsilasip gordukleri ruyalari birbirlerine anlatmis ve ilk kilisenin temelini atmislardir Bununla birlikte manastirdaki fresklerde sikca yer alip ozel bir onem verilen Trabzon Imparatoru III Aleksios un 1349 1390 manastirin gercek kurucusu oldugu sanilmaktadir 14 yuzyilda Turkmen akinlarina maruz kalan kentin savunmasinda ileri karakol gorevi ustlenen manastirin statusunde Osmanli fethinden sonra bir degisiklik olmamistir Yavuz Sultan Selim in Trabzon daki sehzadeligi sirasinda buraya iki buyuk samdan hediye ettigi bilinmektedir Fatih Sultan Mehmed II Murat I Selim II Selim III Murad Ibrahim IV Mehmed II Suleyman ve III Ahmed in de manastirla ilgili birer fermanlari bulunmaktadir Osmanli doneminde manastira saglanan imtiyazlar Trabzon ve Gumushane bolgesinin Islamlasmasi sirasinda ozellikle Macka ve kuzey Gumushane de Hristiyan ve gizli Hristiyan koyleri ile cevrili bir alan olusturmustur 18 Nisan 1916 dan 24 Subat 1918 e kadar suren Rus isgali sirasinda Macka civarindaki diger manastirlar gibi bagimsiz bir Pontus devleti kurmak isteyen Rum milislerin karargahi olmus zorunlu nufus mubadelesi ile bolgedeki Hristiyanlarin Yunanistan a gonderilmesinin ardindan onemini yitirerek T C Kultur Bakanligi tarafindan yakin zamanda onarilana dek kaderine terk edilmistir Yunanistan a mubadele ile gocen Karadenizli Rumlar Karaferye Veria kentinde Sumela adini verdikleri yeni bir kilise insa etmislerdir Her yil Agustos ayinda tipki gecmiste Trabzon Sumela da yaptiklari gibi yeni manastirin cevresinde genis katilimli senlikler duzenlemektedirler 2010 yilinda Turkiye Cumhuriyeti Hukumeti nin izni ile Hristiyanlarca Meryem Ana nin goge yukselis gunu olarak kabul edilen ve kutsal sayilan 15 Agustos gunu 88 yil aradan sonra ilk ayin duzenlenmis ayini Istanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi Ekumenik Patrigi I Bartholomeos yonetmistir FresklerSumela Manastiri nda bir fresk Kilisenin ici fresklerle kaplidir Kilise icinde Meryem figurleri Gurculerin kullandiklari Gurcu Madonna seklinde resmedilmistir Asil kilisenin apsis kisminda guney duvarinda yukarida Meryem in dogusu ve mabede sunulusu teblig Isa nin dogusu mabede sunulusu ve hayati altta Incilden resimler Guney kapisinda Meryem in olumu ve havariler Kilisenin doguya bakan yukari kisminda 2 sirada tekvin Ademin yaratilisi Havva nin yaratilisi Tanri in tembihi Isyan Adem ile Havva nin yasak meyveyi yemeleri Cennetten kovulma 3 sirada Dirilme Thomas in suphesi Kabirde bir melek Nikaia Iznik konsili Apsis kisminin disinda yukarida Mikail Cebrail bulunmaktadirAyrica bakinizVazelon Manastiri Kizlar Manastiri Kustul ManastiriGaleriSumela Manastiri nin bir dagdan gorunumu Farkli bir acidan Sumela Manastiri Temmuz 2008 Sumele Manastiri maketi Miniaturk Sumela Manastiri Detay Haziran 2013 Manastirin icinden bir gorunumDis baglantilarVikihaber de bu konuyla ilgili haber var Sumela Manastiri nda tarihi ayinWikimedia Commons ta Sumela Manastiri ile ilgili ortam dosyalari bulunmaktadir Kultur Bakanligi Sumela Sayfasi 1 Agustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Turkiye de Ortodoks Ayini Sumela mucizesi Sumela Manastiri 6 Subat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde Kaynakca a b Ozhan Ozturk Karadeniz Ansiklopedik Sozluk Heyamola Yayinlari Istanbul 2005 s 1043 Ozhan Ozturk Karadeniz Ansiklopedik Sozluk Heyamola Yayinlari Istanbul 2005 s 1043 Samil Horuluoglu 1978 Tarihi Eserleri ile Trabzon Cihan Matbaasi Ankara