Sıfır Kenti, 1988 Sovyetler Birliği yapımı deneysel fantastik filmdir. Özgün adı Gorod Zero (Город Зеро) olan film 31 Mart - 15 Nisan 1990 tarihleri arasında düzenlenen 9. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde de gösterilmişti.
Gorod Zero / Город Зеро | |
"Sıfır Kenti" (Gorod Zero) filminin özgün sinema afişi. | |
Yönetmen | Karen Şahnazarov |
---|---|
Senarist | Karen Şahnazarov |
Oyuncular | Vladimir Menshov |
Müzik | Eduard Artemyev |
Görüntü yönetmeni | |
Kurgu | |
Stüdyo | Mosfilm |
Dağıtıcı | IFEX (ABD) |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Fantastik, mistik, deneysel, bilimkurgu, dram |
Renk | Renkli |
Yapım yılı | 1988 |
Çıkış tarih(ler)i | Nisan 1990, 9. İstanbul Film Festivali, Türkiye 22 Mart 1991, ABD |
Süre | 103 dakika |
Ülke | Sovyetler Birliği |
Dil | Rusça |
Diğer adları | Sıfır Kenti (Türkiye) City Zero Zero City |
Ermeni asıllı Sovyet sinemacı Karen Şahnazarov'un yönettiği ve aynı zamanda 'yle birlikte özgün senaryosunu yazdıkları film, Mosfilm stüdyolarında üretilmiştir (Şahnazarov bundan 10 yıl sonra Mosfilm Stüdyoları'nın genel müdürü olacaktır). Filmin başrolünde aktörlük ve yönetmenlik dışında aynı zamanda bir şair ve hiciv ustası olan rol almıştır. Ayrıca Aşk Gözyaşlarına İnanmıyor filminin yönetmeni Vladimir Menshov da bu filmin oyuncularından biridir.
Sovyet bürokrasisine özgü çıldırtıcı saçmalıklarla dolu Kafkavari absürt öyküsüyle, ayrıca David Lynch ve Andrey Tarkovski filmlerini anımsatan mistik tarzıyla "Sıfır Kenti", Moskova'dan bir iş için trenle küçük bir kasabaya gelen orta yaşlı makine mühendisi Aleksey Varakin (Leonid Filatov)'in burada başından geçen tuhaflıkları anlatmaktadır.
Washington Post'un sinema yazarı Hal Hinson bu filmden "Sovyet tarzı bir Alacakaranlık Kuşağı" (The Twilight Zone) şeklinde bahsetmiştir.
"Sıfır Kenti" İtalya'da düzenlenen 'nde "Bronz Rosa Camuna", Sovyetler Birliği'nde ise "en iyi yapım tasarımı" dalında "Nika Ödülü" nü kazanmıştı.
Konusu
Orta yaşlı makine mühendisi Aleksey Varakin (Leonid Filatov) sabahın alacakaranlığında küçük bir kasabanın istasyonunda trenden iner. İndiği tren gözden uzaklaşıp sislerin içerisinde kaybolur. Ortalıkta kimselerin görünmediği ıssız istasyondan güçlükle bulduğu bir taksiye binerek oteline gelir. Buraya Moskova'daki ana fabrikadan görevli olarak gönderilmiştir. Bu kasabada kendileri için klima cihazları üreten fabrikaya yapılması gerekli değişiklikleri bildirmek için gelmiştir. Ancak kasabaya adım attığından beri karşılaştığı tuhaflıklar bu fabrikada da devam eder. Fabrika müdürünün genç sekreteri çırılçıplak bir şekilde daktilosunun başında çalışmaktadır. Aleksey afallar ama bu durum diğer görevlilerce çok doğal karşılanmaktadır. Müdür, Aleksey'in konuşmak istediği baş mühendisinin 8 ay önce ölmüş olduğunu o anda telefonla aradığında öğrenir ama buna pek şaşırmaz. Aleksey'e bir hafta sonrasına randevu verir.
Aleksey dönüş treninin saatini beklerken bir lokantaya gider. Tuhaf bir orkestranın sahnede tango benzeri parçalar seslendirdiği bu tenha lokantada yemekten sonra garson, üzerine basarak istemediğini belirtmesine rağmen şefin Aleksey için yapmış olduğu özel pastayı masaya getirir. Kendi büstü şeklinde yapılmış olan pastayı görünce şaşıran Aleksey, garsonun onu dilimlemeye başlamasıyla öfkelenerek masadan kalkar. Garson Aleksey'e pastayı yemezse şefin çok üzüleceğini söyler ve ardından bir silah sesi duyulur. Pastasının beğenilmediğini düşünen şef salonun ortasında tabancayla intihar etmiştir.
Herkesin adeta çıldırmış gibi davrandığı bu kentte savcı da farklı davranmaz. Bir intihara şahit olduğu için Aleksey'in kasabayı terk etmemesini önerir. Yine de kasabadan gitmeyi düşünen Aleksey istasyona gelir. Danıştığı tuhaf davranışlı görevliden Moskova'ya bir tren olup olmadığını bile öğrenemez. Artık gece olmuştur. Komşu kasabaya gidip oradan trene binmek üzere bir taksi tutar ama taksici şehrin çıkışına geldiklerinde o noktadan daha ileriye gidemeyeceğini söyler ve onu indirir. Yola yürüyerek devam etmek isteyen Aleksey yolun bir noktada bittiğini görür (Bu sahneler 10 yıl sonra, 1998'de çevrilecek Amerikan filmi The Truman Show'da da aynen vardır). Yolu bırakarak ormanın içine sapan Aleksey ışıl ışıl parlayan bir binaya gelir. Burası şehir müzesidir. Müzenin yaşlı müdürü ona müzeyi gezdirir. Hem arkeolojik buluntular hem de mum heykellerle düzenlenmiş dioramalar şehrin uzak ve yakın tarihi hakkında şüphe götürür hatta saçma olayları anlatmaktadır (örneğin Truvalıların ve Romalıların burada yaşamış oldukları gibi). O saatte şehre otobüs olmayınca bir müze görevlisinin lojmanında kalan Aleksey, yemekte görevlinin küçük oğlundan şaşırtıcı şeyler işitir. Çocuk onun asla bu kasabadan ayrılamayacağını, 2015 yılında da burada gömüleceğini söyler, hatta mezar taşının üzerine yazılacakları da okur. Onunla ilgili başkalarının bilemeyeceği ayrıntılı bilgileri de sıralamış olduğu için Aleksey donar kalır. (Bu sahne de Stanley Kubrick'in bir Stephen King uyarlaması olan The Shining filmini anımsatır)
Bu kez de şefin oğlu Makmud'u öldürmüş olabileceğini ileri süren savcı ona kasabayı terk etmemesini söyler. Olay aydınlanıncaya kadar da şefin oğlu rolünü oynamasını ondan rica eder. Bu arada kasabanın ilk Rock'n Roll dansçısı zannedilerek hayran kulübü tarafından şerefine verilen bir dans toplantısına katılır, ısrar üzerine tanımadığı kişi hakkında bilmediği konuda bir konuşma yapar. Bu ve benzeri birçok tuhaflıktan sonra can havliyle ormana doğru kaçan Aleksey bir göle ulaşır. Kıyıda bulduğu bir kayığa bindikten sonra gölde amaçsızca seyrederken film biter.
Oyuncu kadrosu
Oyuncu | Rolü |
---|---|
Leonid Filatov | Aleksey Varakin, Mühendis |
Oleg Basilashvili | Yazar |
Vladimir Menshov | Savcı |
Armen Dzhigarkhanyan | Fabrika Müdürü |
Evgeni Evstigneev | Müze Müdürü |
Aleksei Zharkov | Müfettiş |
Pyotr Shcherbakov | Belediye Başkanı |
Yuri Sherstnyov | Garson |
Yelena Arzhanik | Sekreter |
Diğer filmlerle benzeşmeler
- Eraserhead (1977, David Lynch) - Ekranda adeta bir başkasının rüyasını izliyormuş izlenimini veren "Sıfır Şehri", hemen David Lynch'in Gerçeküstücücü kült filmi "Eraserhead" i akıllara getirmektedir. Lynch de filmlerinde karanlık ve bozunuma uğramış karakterler ve kutuplaştırılmış bir dünyayı sembolik anlatımla seyirciye sunar. "Eraserhead"'in başkarakteri Henry Spencer () da öykü boyunca tatilini geçirmekte olan bir matbaacıdır. Bu deneysel film de tıpkı "Sıfır Şehri" gibi kahramanına yabancı fantastik bir evrende geçer.
- Dava (1962, Orson Welles) - Franz Kafka'nın 1925 tarihli romanından uyarlanmış bu filmin kahramanı banka memuru Josef K. (Anthony Perkins) bir sabah neyle suçlandığını bilmeden hakkında bir dava açıldığını öğrenir ve film boyunca tuhaf bir dünyada kendini aklamaya çalışır durur. Bu filmde de bir yandan insanın gizli kalmış korkuları, diğer yandan da bürokrasinin çıldırtan yapısı gözler önüne serilmektedir. "Sıfır Şehri"'nin kahramanı Aleksey de işlemediği bir cinayetle suçlanır ama tutuklanmaz ve tıpkı Josef K. gibi serbestçe dolaşmasına izin verilir, bu gerçeküstü dünyada ne kendisini aklayabilir ne de oradan kaçabilir.
- The Truman Show (1998, Peter Weir) - Bu filmin kahramanı Truman Burbank (Jim Carrey) canlı yapılan bir televizyon şovu için bebekliğinden beri içinde yaşadığı ve ve gerçek hayatı zannettiği büyük bir stüdyoda kapana kısılmıştır. Ondan başka herkes (diğer oyuncular) gerçeği bilir ve rol yaparlar. Truman şehir dışına çıkmak ister ama bir bahaneyle engellenir. Örneğin sözde seyahat acentesinin görevlisi onu seyahate gitmekten caydırmaya çalışır ("Sıfır Şehri"'nde de tren istasyonu görevlisi kadın bunun aynısını yapar), acentenin duvarlarında uçak kazalarıyla ilgili korkutucu/caydırıcı afişler asılıdır, otobüs bozulur, fırtına çıkar vb. Stüdyodan ayarlanan bu mizansenler de Truman'ı caydıramayınca arabayla yola çıkar ama bir noktada yol 'biter', ya köprü yıkılmıştır veya orman yangını çıkmıştır ("Sıfır Şehri"'nde de benzer şekilde yol 'biter') Sonuçta kentten (stüdyodan) ayrılmasına izin verilmez ("Sıfır Şehri"'nin kahramanı Aleksey de aynı şekilde kasabada kapana sıkışmış kalmıştır, ayrılmasına izin verilmeyecektir). (Not: "The Truman Show", "Sıfır Şehri" nden sonra çekilmiştir)
- Shining, (1980, Stanley Kubrick) - Bir Stephen King romanı uyarlaması olan bu filmde Jack Torrance (Jack Nicholson)'ın oğlu Danny altıncı hisse sahiptir. Bazı telepatik güçleri de olan bu küçük çocuk olacaklarla ilgili önceden bilgi sahibi olabilmektedir. "Sıfır Şehri" nde de gece müze görevlisinin evinde misafir kalan Aleksey'e, yemekte görevlinin küçük oğlu benzer şekilde gelecek hakkında bazı şeyler söyler. Danny'le aynı yaşta olan ve fiziksel olarak da ona benzeyen çocuk da Aleksey'e bu kasabadan asla ayrılamayacağını, hatta burada ölüp burada gömüleceğini söyler.
Kaynakça
- ^ . allmovie.com. 23 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2010.
- ^ "MysticalMoveGuide.com :Zero City" (İngilizce). www.astralresearch.org/mysticalmovieguide. Erişim tarihi: 18 Mart 2010.[]
- ^ "City Zero" (İngilizce). www.washingtonpost.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 18 Mart 2010.
Dış bağlantılar
- IMDb'de Sıfır Kenti
- "Gorod Zero"[]
- (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Sifir Kenti 1988 Sovyetler Birligi yapimi deneysel fantastik filmdir Ozgun adi Gorod Zero Gorod Zero olan film 31 Mart 15 Nisan 1990 tarihleri arasinda duzenlenen 9 Uluslararasi Istanbul Film Festivali nde de gosterilmisti Sifir KentiGorod Zero Gorod Zero Sifir Kenti Gorod Zero filminin ozgun sinema afisi YonetmenKaren SahnazarovSenaristKaren SahnazarovOyuncularVladimir MenshovMuzikEduard ArtemyevGoruntu yonetmeniKurguStudyoMosfilmDagiticiIFEX ABD CinsiSinema filmiTuruFantastik mistik deneysel bilimkurgu dramRenkRenkliYapim yili1988Cikis tarih ler iNisan 1990 9 Istanbul Film Festivali Turkiye 22 Mart 1991 ABDSure103 dakikaUlkeSovyetler BirligiDilRuscaDiger adlariSifir Kenti Turkiye City Zero Zero City Ermeni asilli Sovyet sinemaci Karen Sahnazarov un yonettigi ve ayni zamanda yle birlikte ozgun senaryosunu yazdiklari film Mosfilm studyolarinda uretilmistir Sahnazarov bundan 10 yil sonra Mosfilm Studyolari nin genel muduru olacaktir Filmin basrolunde aktorluk ve yonetmenlik disinda ayni zamanda bir sair ve hiciv ustasi olan rol almistir Ayrica Ask Gozyaslarina Inanmiyor filminin yonetmeni Vladimir Menshov da bu filmin oyuncularindan biridir Sovyet burokrasisine ozgu cildirtici sacmaliklarla dolu Kafkavari absurt oykusuyle ayrica David Lynch ve Andrey Tarkovski filmlerini animsatan mistik tarziyla Sifir Kenti Moskova dan bir is icin trenle kucuk bir kasabaya gelen orta yasli makine muhendisi Aleksey Varakin Leonid Filatov in burada basindan gecen tuhafliklari anlatmaktadir Washington Post un sinema yazari Hal Hinson bu filmden Sovyet tarzi bir Alacakaranlik Kusagi The Twilight Zone seklinde bahsetmistir Sifir Kenti Italya da duzenlenen nde Bronz Rosa Camuna Sovyetler Birligi nde ise en iyi yapim tasarimi dalinda Nika Odulu nu kazanmisti KonusuOrta yasli makine muhendisi Aleksey Varakin Leonid Filatov sabahin alacakaranliginda kucuk bir kasabanin istasyonunda trenden iner Indigi tren gozden uzaklasip sislerin icerisinde kaybolur Ortalikta kimselerin gorunmedigi issiz istasyondan guclukle buldugu bir taksiye binerek oteline gelir Buraya Moskova daki ana fabrikadan gorevli olarak gonderilmistir Bu kasabada kendileri icin klima cihazlari ureten fabrikaya yapilmasi gerekli degisiklikleri bildirmek icin gelmistir Ancak kasabaya adim attigindan beri karsilastigi tuhafliklar bu fabrikada da devam eder Fabrika mudurunun genc sekreteri cirilciplak bir sekilde daktilosunun basinda calismaktadir Aleksey afallar ama bu durum diger gorevlilerce cok dogal karsilanmaktadir Mudur Aleksey in konusmak istedigi bas muhendisinin 8 ay once olmus oldugunu o anda telefonla aradiginda ogrenir ama buna pek sasirmaz Aleksey e bir hafta sonrasina randevu verir Aleksey donus treninin saatini beklerken bir lokantaya gider Tuhaf bir orkestranin sahnede tango benzeri parcalar seslendirdigi bu tenha lokantada yemekten sonra garson uzerine basarak istemedigini belirtmesine ragmen sefin Aleksey icin yapmis oldugu ozel pastayi masaya getirir Kendi bustu seklinde yapilmis olan pastayi gorunce sasiran Aleksey garsonun onu dilimlemeye baslamasiyla ofkelenerek masadan kalkar Garson Aleksey e pastayi yemezse sefin cok uzulecegini soyler ve ardindan bir silah sesi duyulur Pastasinin begenilmedigini dusunen sef salonun ortasinda tabancayla intihar etmistir Herkesin adeta cildirmis gibi davrandigi bu kentte savci da farkli davranmaz Bir intihara sahit oldugu icin Aleksey in kasabayi terk etmemesini onerir Yine de kasabadan gitmeyi dusunen Aleksey istasyona gelir Danistigi tuhaf davranisli gorevliden Moskova ya bir tren olup olmadigini bile ogrenemez Artik gece olmustur Komsu kasabaya gidip oradan trene binmek uzere bir taksi tutar ama taksici sehrin cikisina geldiklerinde o noktadan daha ileriye gidemeyecegini soyler ve onu indirir Yola yuruyerek devam etmek isteyen Aleksey yolun bir noktada bittigini gorur Bu sahneler 10 yil sonra 1998 de cevrilecek Amerikan filmi The Truman Show da da aynen vardir Yolu birakarak ormanin icine sapan Aleksey isil isil parlayan bir binaya gelir Burasi sehir muzesidir Muzenin yasli muduru ona muzeyi gezdirir Hem arkeolojik buluntular hem de mum heykellerle duzenlenmis dioramalar sehrin uzak ve yakin tarihi hakkinda suphe goturur hatta sacma olaylari anlatmaktadir ornegin Truvalilarin ve Romalilarin burada yasamis olduklari gibi O saatte sehre otobus olmayinca bir muze gorevlisinin lojmaninda kalan Aleksey yemekte gorevlinin kucuk oglundan sasirtici seyler isitir Cocuk onun asla bu kasabadan ayrilamayacagini 2015 yilinda da burada gomulecegini soyler hatta mezar tasinin uzerine yazilacaklari da okur Onunla ilgili baskalarinin bilemeyecegi ayrintili bilgileri de siralamis oldugu icin Aleksey donar kalir Bu sahne de Stanley Kubrick in bir Stephen King uyarlamasi olan The Shining filmini animsatir Bu kez de sefin oglu Makmud u oldurmus olabilecegini ileri suren savci ona kasabayi terk etmemesini soyler Olay aydinlanincaya kadar da sefin oglu rolunu oynamasini ondan rica eder Bu arada kasabanin ilk Rock n Roll danscisi zannedilerek hayran kulubu tarafindan serefine verilen bir dans toplantisina katilir israr uzerine tanimadigi kisi hakkinda bilmedigi konuda bir konusma yapar Bu ve benzeri bircok tuhafliktan sonra can havliyle ormana dogru kacan Aleksey bir gole ulasir Kiyida buldugu bir kayiga bindikten sonra golde amacsizca seyrederken film biter Oyuncu kadrosuAleksey Leonid Filatov e lokantada getirilen kendi bustu tarzinda yapilmis pasta Oyuncu RoluLeonid Filatov Aleksey Varakin MuhendisOleg Basilashvili YazarVladimir Menshov SavciArmen Dzhigarkhanyan Fabrika MuduruEvgeni Evstigneev Muze MuduruAleksei Zharkov MufettisPyotr Shcherbakov Belediye BaskaniYuri Sherstnyov GarsonYelena Arzhanik SekreterDiger filmlerle benzesmelerEraserhead 1977 David Lynch Ekranda adeta bir baskasinin ruyasini izliyormus izlenimini veren Sifir Sehri hemen David Lynch in Gercekustucucu kult filmi Eraserhead i akillara getirmektedir Lynch de filmlerinde karanlik ve bozunuma ugramis karakterler ve kutuplastirilmis bir dunyayi sembolik anlatimla seyirciye sunar Eraserhead in baskarakteri Henry Spencer da oyku boyunca tatilini gecirmekte olan bir matbaacidir Bu deneysel film de tipki Sifir Sehri gibi kahramanina yabanci fantastik bir evrende gecer Dava 1962 Orson Welles Franz Kafka nin 1925 tarihli romanindan uyarlanmis bu filmin kahramani banka memuru Josef K Anthony Perkins bir sabah neyle suclandigini bilmeden hakkinda bir dava acildigini ogrenir ve film boyunca tuhaf bir dunyada kendini aklamaya calisir durur Bu filmde de bir yandan insanin gizli kalmis korkulari diger yandan da burokrasinin cildirtan yapisi gozler onune serilmektedir Sifir Sehri nin kahramani Aleksey de islemedigi bir cinayetle suclanir ama tutuklanmaz ve tipki Josef K gibi serbestce dolasmasina izin verilir bu gercekustu dunyada ne kendisini aklayabilir ne de oradan kacabilir The Truman Show 1998 Peter Weir Bu filmin kahramani Truman Burbank Jim Carrey canli yapilan bir televizyon sovu icin bebekliginden beri icinde yasadigi ve ve gercek hayati zannettigi buyuk bir studyoda kapana kisilmistir Ondan baska herkes diger oyuncular gercegi bilir ve rol yaparlar Truman sehir disina cikmak ister ama bir bahaneyle engellenir Ornegin sozde seyahat acentesinin gorevlisi onu seyahate gitmekten caydirmaya calisir Sifir Sehri nde de tren istasyonu gorevlisi kadin bunun aynisini yapar acentenin duvarlarinda ucak kazalariyla ilgili korkutucu caydirici afisler asilidir otobus bozulur firtina cikar vb Studyodan ayarlanan bu mizansenler de Truman i caydiramayinca arabayla yola cikar ama bir noktada yol biter ya kopru yikilmistir veya orman yangini cikmistir Sifir Sehri nde de benzer sekilde yol biter Sonucta kentten studyodan ayrilmasina izin verilmez Sifir Sehri nin kahramani Aleksey de ayni sekilde kasabada kapana sikismis kalmistir ayrilmasina izin verilmeyecektir Not The Truman Show Sifir Sehri nden sonra cekilmistir Shining 1980 Stanley Kubrick Bir Stephen King romani uyarlamasi olan bu filmde Jack Torrance Jack Nicholson in oglu Danny altinci hisse sahiptir Bazi telepatik gucleri de olan bu kucuk cocuk olacaklarla ilgili onceden bilgi sahibi olabilmektedir Sifir Sehri nde de gece muze gorevlisinin evinde misafir kalan Aleksey e yemekte gorevlinin kucuk oglu benzer sekilde gelecek hakkinda bazi seyler soyler Danny le ayni yasta olan ve fiziksel olarak da ona benzeyen cocuk da Aleksey e bu kasabadan asla ayrilamayacagini hatta burada olup burada gomulecegini soyler Kaynakca allmovie com 23 Eylul 2010 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 18 Mart 2010 MysticalMoveGuide com Zero City Ingilizce www astralresearch org mysticalmovieguide Erisim tarihi 18 Mart 2010 olu kirik baglanti City Zero Ingilizce www washingtonpost com 5 Mart 2016 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 18 Mart 2010 Dis baglantilarIMDb de Sifir Kenti Gorod Zero olu kirik baglanti Ingilizce