Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmeleri (İngilizce: The Strategic Arms Limitation Talks-SALT), ABD ile SSCB – Soğuk Savaş’ın süper güçleri- arasında mermi ve silahlanma kontrolü konusunda yapılan ikili görüşmeler ve uluslararası antlaşmadır. Antlaşma SALT I ve SALT II şeklinde iki turdu.
Müzakereler Kasım 1969’da Finlandiya’nın başkenti Helsinki’de başladı. SALT I, iki ülke arasında geçici olarak imzalanan Anti-Balistik Füze Antlaşması’dır. ABD, 1979’da imzalanan SALT II antlaşmasını Sovyetler Birliği’nin antlaşmadan bir yıl sonra Afganistan’ı işgal etmesine tepki olarak onaylamamayı tercih etti. 1986 yılında ABD, SALT II antlaşmasından tamamen çekildi.
Antlaşmalar START (Strategic Arms Reduction Treaty- Türkçe: Stratejik Silahların Azaltılması Antlaşması) adı altında START I (ABD ve Sovyetler Birliği arasında 1991 yılında yapılan antlaşma) ve START II (ABD ve Rusya arasında 1993 yılında yapılan antlaşma) ile devam etti. İki antlaşma da, her silaha bir nükleer başlık olmasını konu ediniyordu.
SALT I
SALT I Antlaşması, Stratejik Silahların Sınırlandırılması Antlaşması’nın ilk ayağıdır. SALT I, mevcut düzeydeki stratejik balistik füze rampası sayısını dondurmuştur ve eskiden kullanılan Kıtalararası Balistik Füze (ICBM) ve Denizaltı Tarafından Gönderilen Balistik Füze (SLBM) rampalarını söktürüp yerine aynı sayıda yeni denizaltı balistik füze rampaları koydurmuştur. Sovyetler Birliği ve ABD'nin stratejik nükleer kuvvetleri 1968 yılında karakter değiştirdi. 1967 yılına kadar, ABD tarafından düzenlenen, kayıt altına alınan 1054 ICBM ve 656 SLBM füzeleri, aynı zamanda kayıt altına alınmayan, depolanan ve sayısı artan Çoklu Bağımsız Hedeflenebilir İniş Aracı (MIRV) savaş başlığı vardı. MIRV’lar birden fazla nükleer savaş başlığı taşımaları, ABM (Anti Ballistic Missile-Anti Balistik Füze) sistemlerini şaşırtmak için sık sık manken kullanmaları, MIRV’lara karşı olan ABM sistemleri tarafından yapılan savunmayı zorlaştırıyor ve pahalılaştırıyordu.
Antlaşmanın bir maddesi her iki ülkenin de ABM sistem sayısını limitte tutmasının gerekli olduğu yönündeydi. Sovyetler Birliği’nin 1966 yılında Moskova çevresinde böyle bir sistemi vardı ve ABD 1967 yılında on iki ICBM sitelerini korumak için bir ABM programı açıkladı. Modifiye edilmiş iki katmanlı Moskova ABM sistemi hâlen kullanılmaktadır. ABD, “Korunma Programı”nın yürürlükte olduğu, Minuteman üssünün olduğu Kuzey Dakota’ya ABM sistemi yerleştirmiştir. Sistemin pahalılığı ve sınırlı etkinliği nedeniyle, Pentagon 1975 yılında "Korunma Programı”nı bitirdi.
Müzakereler Gerard C. Smith, Silahların Kontrolü ve Silahsızlanma Ajansı müdürü başkanlığındaki ABD heyeti ile, Helsinki'de başlayan bir dizi toplantı, 17 Kasım 1969’dan Mayıs 1972 tarihine kadar sürdü. Sonraki oturumlar Viyana ve Helsinki’de gerçekleşti. Uzun bir kilitlenmeden sonra SALT I’in ilk sonuçları, ABM sistemleri ile ilgili olan antlaşmayla Mayıs 1971’de geldi. 26 Mayıs 1972’de Richard Nixon ve Leonid Brejnev’in Moskova’da imzaladığı Anti Balistik Füze Antlaşması ve ABD ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin Bazı Tedbirler için Ofansif Kollarının Sınırlandırılması Geçici Antlaşması ile görüşmeler sonlandırıldı. Aynı zamanda bir dizi antlaşma da kabul edildi. Bu ABD ile SSCB arasındaki ilişkileri geliştirmiştir.
SALT II
SALT II, 1972’den 1979’a kadar Birleşik Devletler ve Sovyet müzakereciler arasındaki stratejik nükleer silahların üretimini azaltmak amacıyla yapılan bir dizi görüşmedir. Bu, SALT I görüşmelerinin bir devamı olmuştur ve iki ülke temsilcileri tarafından yürütülmüştür. SALT II, iki tarafın da stratejik kuvvetlerinin bütün kategorideki teslimat araç sayısını 2250’ye indiren ilk nükleer silah antlaşmasıdır.
SALT II antlaşması, ABD'ye SSCB'nin üçüncü nesil ICBM silahları olan SS-17, SS-18 ve SS-19'la birlikte Çoklu Bağımsız Hedeflenebilir İniş Aracı'nı silahlandırmayı vazgeçirmeye yardım etmiştir. 1970'li yılların sonlarında SSCB'nin füze tasarım büroları, her füzeye 10-38 savaş başlığı olacak şekilde deneysel sürümlerini geliştirdi. Ayrıca Sovyetler, gizlice, Tu-22Mleri 30 taneye indirecekleri ve onlara kıtalararası menzil vermeyeceklerine dair anlaştılar. Özellikle bu, Birleşik Devletler'in, Sovyetler'i Orta Menzilli Nükleer Kuvvetler'in silahlanma alanındaki çabalarını sınırlandırmak için önemliydi.
SALT II Antlaşması yeni füze programlarını yasakladı (yeni bir füze anda dağıtılan füzeleri göre% 5 daha iyi bir anahtar parametre ile biri olarak tanımlanır), böylece her iki taraf da yeni bir stratejik füze tipleri gelişimini sınırlamak zorunda kaldılar. Ancak Birleşik Devletler, Başkan Carter'ın ilk vurma hamlesine göre çok yavaş ve temel savunma sistemi olmasını dilediği, en gerekli programları olan Trident ve Cruise füzelerini korumuştur. Buna karşılık, SSCB sadece korumak amaçlı, sözde "ağır ICBM" olan 308 tane SS-18 füzelerini tutmuştur.
Stratejik rampaları sınırlamak için yapılan antlaşma, Leonid Brejnev ve Jimmy Carter tarafından Viyana'da 18 Temmuz 1979'da imzalandı. Amerika Birleşik Devletleri Senatosu'nun anlaşmayı onaylamasını reddetmesine yanıt olarak, Dış İlişkiler Komisyonu Senatosu'nun genç bir üyesi, Delaware senatörü Joseph Biden, Sovyet Dışişleri Bakanı Andrey Gromyko ile bir araya gelip "Amerikalıların ilgileri ve kaygıları" hakkında eğitim vermiş ve ne Eyalet Sekreterliği'nin ne de Carter'ın elde edeceği bazı değişiklikleri güvence altına almıştır.
Anlaşmanın imzalanmasından altı ay sonra, Sovyetler Birliği Afganistan'ı işgal etti ve aynı yılın Eylül ayında, Amerika Birleşik Devletleri, bir Sovyet muharebe tugayının Küba'da konuşlu olduğunu keşfetti.(Başkan Carter bu tugayın Küba'ya yeni konuşlandığını iddia etse de 1962'deki beri tugay Küba'daydı.) Bu gelişmeler ışığında, antlaşma Amerika Birleşik Devletleri Senatosu tarafından hiçbir zaman onaylanmadı. Yine de, Reagan Yönetimi, Sovyetlerin anlaşmayı ihlal ettiğini söylerek SALT II anlaşmasından çekilene kadar bu görüşmeler, iki tarafı da 1986'ya kadar onore etti.
Daha sonraki tartışmalar Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması'nın (START) ve Nükleer Denemelerin Kapsamlı Yasaklanması Antlaşması altında gerçekleşti.
Dış bağlantılar
- SALT I'in metni 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
- SALT II'nin metni 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde . (İngilizce)
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Stratejik Silahlarin Sinirlandirilmasi Gorusmeleri Ingilizce The Strategic Arms Limitation Talks SALT ABD ile SSCB Soguk Savas in super gucleri arasinda mermi ve silahlanma kontrolu konusunda yapilan ikili gorusmeler ve uluslararasi antlasmadir Antlasma SALT I ve SALT II seklinde iki turdu Muzakereler Kasim 1969 da Finlandiya nin baskenti Helsinki de basladi SALT I iki ulke arasinda gecici olarak imzalanan Anti Balistik Fuze Antlasmasi dir ABD 1979 da imzalanan SALT II antlasmasini Sovyetler Birligi nin antlasmadan bir yil sonra Afganistan i isgal etmesine tepki olarak onaylamamayi tercih etti 1986 yilinda ABD SALT II antlasmasindan tamamen cekildi Antlasmalar START Strategic Arms Reduction Treaty Turkce Stratejik Silahlarin Azaltilmasi Antlasmasi adi altinda START I ABD ve Sovyetler Birligi arasinda 1991 yilinda yapilan antlasma ve START II ABD ve Rusya arasinda 1993 yilinda yapilan antlasma ile devam etti Iki antlasma da her silaha bir nukleer baslik olmasini konu ediniyordu SALT ISALT I Antlasmasi Stratejik Silahlarin Sinirlandirilmasi Antlasmasi nin ilk ayagidir SALT I mevcut duzeydeki stratejik balistik fuze rampasi sayisini dondurmustur ve eskiden kullanilan Kitalararasi Balistik Fuze ICBM ve Denizalti Tarafindan Gonderilen Balistik Fuze SLBM rampalarini sokturup yerine ayni sayida yeni denizalti balistik fuze rampalari koydurmustur Sovyetler Birligi ve ABD nin stratejik nukleer kuvvetleri 1968 yilinda karakter degistirdi 1967 yilina kadar ABD tarafindan duzenlenen kayit altina alinan 1054 ICBM ve 656 SLBM fuzeleri ayni zamanda kayit altina alinmayan depolanan ve sayisi artan Coklu Bagimsiz Hedeflenebilir Inis Araci MIRV savas basligi vardi MIRV lar birden fazla nukleer savas basligi tasimalari ABM Anti Ballistic Missile Anti Balistik Fuze sistemlerini sasirtmak icin sik sik manken kullanmalari MIRV lara karsi olan ABM sistemleri tarafindan yapilan savunmayi zorlastiriyor ve pahalilastiriyordu Antlasmanin bir maddesi her iki ulkenin de ABM sistem sayisini limitte tutmasinin gerekli oldugu yonundeydi Sovyetler Birligi nin 1966 yilinda Moskova cevresinde boyle bir sistemi vardi ve ABD 1967 yilinda on iki ICBM sitelerini korumak icin bir ABM programi acikladi Modifiye edilmis iki katmanli Moskova ABM sistemi halen kullanilmaktadir ABD Korunma Programi nin yururlukte oldugu Minuteman ussunun oldugu Kuzey Dakota ya ABM sistemi yerlestirmistir Sistemin pahaliligi ve sinirli etkinligi nedeniyle Pentagon 1975 yilinda Korunma Programi ni bitirdi Muzakereler Gerard C Smith Silahlarin Kontrolu ve Silahsizlanma Ajansi muduru baskanligindaki ABD heyeti ile Helsinki de baslayan bir dizi toplanti 17 Kasim 1969 dan Mayis 1972 tarihine kadar surdu Sonraki oturumlar Viyana ve Helsinki de gerceklesti Uzun bir kilitlenmeden sonra SALT I in ilk sonuclari ABM sistemleri ile ilgili olan antlasmayla Mayis 1971 de geldi 26 Mayis 1972 de Richard Nixon ve Leonid Brejnev in Moskova da imzaladigi Anti Balistik Fuze Antlasmasi ve ABD ve Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birligi nin Bazi Tedbirler icin Ofansif Kollarinin Sinirlandirilmasi Gecici Antlasmasi ile gorusmeler sonlandirildi Ayni zamanda bir dizi antlasma da kabul edildi Bu ABD ile SSCB arasindaki iliskileri gelistirmistir SALT IIJimmy Carter ve Leonid Brejnev 18 Haziran 1979 da Viyana daki nda SALT II anlasmasini imzalarken SALT II 1972 den 1979 a kadar Birlesik Devletler ve Sovyet muzakereciler arasindaki stratejik nukleer silahlarin uretimini azaltmak amaciyla yapilan bir dizi gorusmedir Bu SALT I gorusmelerinin bir devami olmustur ve iki ulke temsilcileri tarafindan yurutulmustur SALT II iki tarafin da stratejik kuvvetlerinin butun kategorideki teslimat arac sayisini 2250 ye indiren ilk nukleer silah antlasmasidir SALT II antlasmasi ABD ye SSCB nin ucuncu nesil ICBM silahlari olan SS 17 SS 18 ve SS 19 la birlikte Coklu Bagimsiz Hedeflenebilir Inis Araci ni silahlandirmayi vazgecirmeye yardim etmistir 1970 li yillarin sonlarinda SSCB nin fuze tasarim burolari her fuzeye 10 38 savas basligi olacak sekilde deneysel surumlerini gelistirdi Ayrica Sovyetler gizlice Tu 22Mleri 30 taneye indirecekleri ve onlara kitalararasi menzil vermeyeceklerine dair anlastilar Ozellikle bu Birlesik Devletler in Sovyetler i Orta Menzilli Nukleer Kuvvetler in silahlanma alanindaki cabalarini sinirlandirmak icin onemliydi SALT II Antlasmasi yeni fuze programlarini yasakladi yeni bir fuze anda dagitilan fuzeleri gore 5 daha iyi bir anahtar parametre ile biri olarak tanimlanir boylece her iki taraf da yeni bir stratejik fuze tipleri gelisimini sinirlamak zorunda kaldilar Ancak Birlesik Devletler Baskan Carter in ilk vurma hamlesine gore cok yavas ve temel savunma sistemi olmasini diledigi en gerekli programlari olan Trident ve Cruise fuzelerini korumustur Buna karsilik SSCB sadece korumak amacli sozde agir ICBM olan 308 tane SS 18 fuzelerini tutmustur Stratejik rampalari sinirlamak icin yapilan antlasma Leonid Brejnev ve Jimmy Carter tarafindan Viyana da 18 Temmuz 1979 da imzalandi Amerika Birlesik Devletleri Senatosu nun anlasmayi onaylamasini reddetmesine yanit olarak Dis Iliskiler Komisyonu Senatosu nun genc bir uyesi Delaware senatoru Joseph Biden Sovyet Disisleri Bakani Andrey Gromyko ile bir araya gelip Amerikalilarin ilgileri ve kaygilari hakkinda egitim vermis ve ne Eyalet Sekreterligi nin ne de Carter in elde edecegi bazi degisiklikleri guvence altina almistir Anlasmanin imzalanmasindan alti ay sonra Sovyetler Birligi Afganistan i isgal etti ve ayni yilin Eylul ayinda Amerika Birlesik Devletleri bir Sovyet muharebe tugayinin Kuba da konuslu oldugunu kesfetti Baskan Carter bu tugayin Kuba ya yeni konuslandigini iddia etse de 1962 deki beri tugay Kuba daydi Bu gelismeler isiginda antlasma Amerika Birlesik Devletleri Senatosu tarafindan hicbir zaman onaylanmadi Yine de Reagan Yonetimi Sovyetlerin anlasmayi ihlal ettigini soylerek SALT II anlasmasindan cekilene kadar bu gorusmeler iki tarafi da 1986 ya kadar onore etti Daha sonraki tartismalar Stratejik Silahlarin Azaltilmasi Anlasmasi nin START ve Nukleer Denemelerin Kapsamli Yasaklanmasi Antlasmasi altinda gerceklesti Dis baglantilarSALT I in metni 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce SALT II nin metni 24 Eylul 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde Ingilizce