Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Milletlerarası Birimler Sistemi veya Uluslararası Birimler Sistemi (Fransızca: Système international d'unités, kısaca SI), metrik sistemin günümüz dünyasına entegre edilmiş çağdaş biçimidir. Dünyanın hemen her ülkesinde kabul görmüş tek resmî ölçü sistemi konumundadır. Yedi temel birim ve özel adlar ve sembollerle türetilmiş 22 birim, diğer türetilmiş birimleri ifade etmek için kombinasyon hâlinde kullanılmaktadır.
SI birimlerinin tanımı, yedi tanımlayıcı sabitten oluşan bir set olarak belirlenir. Tüm birimler sistemi, SI birimleri cinsinden ifade edilen bu tanımlayıcı sabitlerin sabit değerlerinden türetilebilir. Bu yedi tanımlayıcı sabit, tüm birimler sisteminin tanımının en temel özelliğidir.
Temel büyüklükler & birimler
| Temel büyüklükler! colspan="2" |Temel birimler | |||
|---|---|---|---|
| İsim | Sembol | İsim | Sembol |
| Zaman | t | Saniye | s |
| Kütle | m | Kilogram | kg |
| Uzunluk | x, r | Metre | m |
| Elektrik akımı | I, i | Amper | A |
| Termodinamik sıcaklık | T | Kelvin | K |
| Madde miktarı | n | Mol | mol |
| Işık şiddeti | Iv | Kandela | cd |
Tarihçe
Fransız Devrimi sırasında ondalık metrik sistemin oluşturulması, ardından metre ve kilogramı temsil eden iki platin standardının 22 Haziran 1799'da, Paris'teki 'te ilk olarak görülebilecek şekilde tanımlanması, mevcut Uluslararası Birimler Sisteminin kullanılmasındaki ilk adım olarak bilinmektedir. 1832'de Carl Friedrich Gauss, fizik bilimleri için tutarlı bir birimler sistemi olarak astronomide tanımlanan ikincisi ile birlikte bu metrik sistemin uygulanmasını güçlü bir şekilde desteklediğini açıklamıştı. Gauss, uzunluk, kütle ve zaman birimleri için sırasıyla milimetre, gram ve saniye olmak üzere üç mekanik birime dayanan ondalık sistem cinsinden dünyanın manyetik alanının mutlak ölçümlerini yapan ilk kişiydi. Daha sonraki yıllarda Carl Friedrich Gauss ve Wilhelm Weber, bu ölçümleri elektrik fenomenlerini de içerecek şekilde genişletti.Elektrik ve manyetizma alanındaki bu uygulamalar, 1860'larda James Clerk Maxwell ve J. J. Thomson'ın aktif liderliği altında İngiliz Bilim Derneği (BAAS, şimdiki adı ile BSA) aracılığıyla genişletildi.Temel birimler ve türetilmiş birimlerle uyumlu bir birimler sistemi gereksinimini formüle ettiler. 1874'te BAAS, ondalık alt katları ve katları ifade etmek için mikrodan makroya değişen ön ekler kullanan, santimetre, gram ve saniye olmak üzere üç mekanik birime dayanan üç boyutlu tutarlı bir birim sistemi olan CGS birim sistemini tanıttı.Fiziğin deneysel bir bilim olarak sonraki gelişimi büyük ölçüde bu sisteme dayanmaktadır.Elektrik ve manyetizma alanlarındaki tutarlı CGS birimlerinin sistematiği uygunsuzdu, bu nedenle 1880'lerde, Uluslararası Elektroteknik Komisyonunun (IEC) öncülü olan BAAS ve Uluslararası Elektrik Kongresi, karşılıklı olarak tutarlı bir uygulama birimleri setini onayladılar. Bunlar arasında elektrik direnci için ohm, elektromotor kuvveti için volt ve elektrik akımı için amper vardı. BIPM'yi oluşturan ve (CGPM) ile CIPM'yi kuran Metre Sözleşmesi'nin 20 Mayıs 1875'te imzalanmasından sonra, metre ve kilogram için yeni uluslararası prototipler oluşturma çalışmaları başladı. 1889'da 1. CGPM, metre ve kilogram için uluslararası prototipleri onayladı. Zaman birimi olarak astronomik saniye ile birlikte, bu birimler CGS sistemine benzer, ancak temel birimler metre, kilogram ve saniye ile MKS sistemi olarak bilinen üç boyutlu bir mekanik birim sistemi oluşturuldu. 1901'de , bu MKS sisteminin mekanik ünitelerini pratik elektrik üniteleriyle birleştirerek uyumlu bir dört boyutlu sistem oluşturmak için üç temel üniteye amper veya elektriksel yapıya sahip dördüncü bir ünite ekleyerek mümkün olduğunu gösterdi.Ohm ve ayrıca elektromanyetizmada meydana gelen denklemleri sözde rasyonelleştirilmiş biçimde yeniden yazmak, Giorgi'nin önerisi bir dizi yeni gelişmenin yolunu açtı. Metre Sözleşmesi'nin BIPM'nin kapsamını ve sorumluluklarını fizikteki diğer alanlara genişleten 6. CGPM (1921) tarafından revize edilmesinden ve ardından 7. CGPM tarafından Elektrik için Danışma Komitesinin (CCE, şimdiki adı ile CCEM) oluşturulmasından sonra (1927), Giorgi önerisi IEC, Uluslararası Temel ve Uygulamalı Fizik Birliği (IUPAP) ve diğer uluslararası kuruluşlar tarafından kapsamlı bir şekilde tartışıldı. Bu, CCE'nin 1939'da metre, kilogram, saniye ve amper temelli dört boyutlu bir sistemin benimsenmesini, MKSA sistemini, 1946'da ClPM tarafından onaylanan bir öneri önermesine yol açtı. BIPM tarafından 1948'de başlayan uluslararası bir araştırmanın ardından 10. CGPM (1954), kelvin ve kandelanın sırasıyla termodinamik sıcaklık ve ışık şiddeti için temel birimler olarak kullanılmasını onayladı. SI kısaltması ile Uluslararası Birimler Sistemi adı, sisteme 11. CGPM (1960) tarafından verildi. Ön ekler, türetilmiş birimler, eski tamamlayıcı birimler ve diğer konular için kurallar oluşturuldu, böylece tüm ölçüm birimleri için kapsamlı bir şartname sağlandı. 14. CGPM'de (1971), madde miktarı için yeni bir temel birim olan mol (sembol mol) kabul edildi. Bu, Uluslararası Saf ve Uygulamalı Kimya Birliği (IUPAC) tarafından desteklenen IUPAP Semboller, Birimler ve İsimlendirme Komisyonunun (SUN Komisyonu) bir önerisinden kaynaklanan Uluslararası Standardizasyon Örgütünün bir önerisini takip etti. Bu, SI'nın temel birimlerinin sayısını yediye çıkardı.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ "SI birimleri nedir ?". SI birim sistemi. TÜBİTAK. 15 Aralık 2020. 28 Mart 2014 tarihinde kaynağından .
- ^ "International System of Units (SI) | Units, Facts, & Definition". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ "Uluslararası Birimler Sistemi (SI) nedir?". bilgioloji.com. 10 Şubat 2018 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ a b c "BIPM - measurement units". www.bipm.org. 7 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
- ^ a b "Temel Birimler". Temel birimler. TÜBİTAK. 15 Aralık 2020. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından .
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p "BIPM - history of the SI". www.bipm.org. 7 Ekim 2014 tarihinde kaynağından . Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Milletlerarasi Birimler Sistemi veya Uluslararasi Birimler Sistemi Fransizca Systeme international d unites kisaca SI metrik sistemin gunumuz dunyasina entegre edilmis cagdas bicimidir Dunyanin hemen her ulkesinde kabul gormus tek resmi olcu sistemi konumundadir Yedi temel birim ve ozel adlar ve sembollerle turetilmis 22 birim diger turetilmis birimleri ifade etmek icin kombinasyon halinde kullanilmaktadir Yeni SI birimlerini sembolize eden bir tablo SI birimlerinin tanimi yedi tanimlayici sabitten olusan bir set olarak belirlenir Tum birimler sistemi SI birimleri cinsinden ifade edilen bu tanimlayici sabitlerin sabit degerlerinden turetilebilir Bu yedi tanimlayici sabit tum birimler sisteminin taniminin en temel ozelligidir Temel buyuklukler amp birimlerTemel buyuklukler colspan 2 Temel birimlerIsim Sembol Isim SembolZaman t Saniye sKutle m Kilogram kgUzunluk x r Metre mElektrik akimi I i Amper ATermodinamik sicaklik T Kelvin KMadde miktari n Mol molIsik siddeti Iv Kandela cdTarihceFransiz Devrimi sirasinda ondalik metrik sistemin olusturulmasi ardindan metre ve kilogrami temsil eden iki platin standardinin 22 Haziran 1799 da Paris teki te ilk olarak gorulebilecek sekilde tanimlanmasi mevcut Uluslararasi Birimler Sisteminin kullanilmasindaki ilk adim olarak bilinmektedir 1832 de Carl Friedrich Gauss fizik bilimleri icin tutarli bir birimler sistemi olarak astronomide tanimlanan ikincisi ile birlikte bu metrik sistemin uygulanmasini guclu bir sekilde destekledigini aciklamisti Gauss uzunluk kutle ve zaman birimleri icin sirasiyla milimetre gram ve saniye olmak uzere uc mekanik birime dayanan ondalik sistem cinsinden dunyanin manyetik alaninin mutlak olcumlerini yapan ilk kisiydi Daha sonraki yillarda Carl Friedrich Gauss ve Wilhelm Weber bu olcumleri elektrik fenomenlerini de icerecek sekilde genisletti Elektrik ve manyetizma alanindaki bu uygulamalar 1860 larda James Clerk Maxwell ve J J Thomson in aktif liderligi altinda Ingiliz Bilim Dernegi BAAS simdiki adi ile BSA araciligiyla genisletildi Temel birimler ve turetilmis birimlerle uyumlu bir birimler sistemi gereksinimini formule ettiler 1874 te BAAS ondalik alt katlari ve katlari ifade etmek icin mikrodan makroya degisen on ekler kullanan santimetre gram ve saniye olmak uzere uc mekanik birime dayanan uc boyutlu tutarli bir birim sistemi olan CGS birim sistemini tanitti Fizigin deneysel bir bilim olarak sonraki gelisimi buyuk olcude bu sisteme dayanmaktadir Elektrik ve manyetizma alanlarindaki tutarli CGS birimlerinin sistematigi uygunsuzdu bu nedenle 1880 lerde Uluslararasi Elektroteknik Komisyonunun IEC onculu olan BAAS ve Uluslararasi Elektrik Kongresi karsilikli olarak tutarli bir uygulama birimleri setini onayladilar Bunlar arasinda elektrik direnci icin ohm elektromotor kuvveti icin volt ve elektrik akimi icin amper vardi BIPM yi olusturan ve CGPM ile CIPM yi kuran Metre Sozlesmesi nin 20 Mayis 1875 te imzalanmasindan sonra metre ve kilogram icin yeni uluslararasi prototipler olusturma calismalari basladi 1889 da 1 CGPM metre ve kilogram icin uluslararasi prototipleri onayladi Zaman birimi olarak astronomik saniye ile birlikte bu birimler CGS sistemine benzer ancak temel birimler metre kilogram ve saniye ile MKS sistemi olarak bilinen uc boyutlu bir mekanik birim sistemi olusturuldu 1901 de bu MKS sisteminin mekanik unitelerini pratik elektrik uniteleriyle birlestirerek uyumlu bir dort boyutlu sistem olusturmak icin uc temel uniteye amper veya elektriksel yapiya sahip dorduncu bir unite ekleyerek mumkun oldugunu gosterdi Ohm ve ayrica elektromanyetizmada meydana gelen denklemleri sozde rasyonellestirilmis bicimde yeniden yazmak Giorgi nin onerisi bir dizi yeni gelismenin yolunu acti Metre Sozlesmesi nin BIPM nin kapsamini ve sorumluluklarini fizikteki diger alanlara genisleten 6 CGPM 1921 tarafindan revize edilmesinden ve ardindan 7 CGPM tarafindan Elektrik icin Danisma Komitesinin CCE simdiki adi ile CCEM olusturulmasindan sonra 1927 Giorgi onerisi IEC Uluslararasi Temel ve Uygulamali Fizik Birligi IUPAP ve diger uluslararasi kuruluslar tarafindan kapsamli bir sekilde tartisildi Bu CCE nin 1939 da metre kilogram saniye ve amper temelli dort boyutlu bir sistemin benimsenmesini MKSA sistemini 1946 da ClPM tarafindan onaylanan bir oneri onermesine yol acti BIPM tarafindan 1948 de baslayan uluslararasi bir arastirmanin ardindan 10 CGPM 1954 kelvin ve kandelanin sirasiyla termodinamik sicaklik ve isik siddeti icin temel birimler olarak kullanilmasini onayladi SI kisaltmasi ile Uluslararasi Birimler Sistemi adi sisteme 11 CGPM 1960 tarafindan verildi On ekler turetilmis birimler eski tamamlayici birimler ve diger konular icin kurallar olusturuldu boylece tum olcum birimleri icin kapsamli bir sartname saglandi 14 CGPM de 1971 madde miktari icin yeni bir temel birim olan mol sembol mol kabul edildi Bu Uluslararasi Saf ve Uygulamali Kimya Birligi IUPAC tarafindan desteklenen IUPAP Semboller Birimler ve Isimlendirme Komisyonunun SUN Komisyonu bir onerisinden kaynaklanan Uluslararasi Standardizasyon Orgutunun bir onerisini takip etti Bu SI nin temel birimlerinin sayisini yediye cikardi Ayrica bakinizIUPAC adlandirma sistemi Metrik sistem Olcu sistemi Temel birim Uluslararasi Temel ve Uygulamali Fizik Birligi Uzunluk birimleriKaynakca SI birimleri nedir SI birim sistemi TUBITAK 15 Aralik 2020 28 Mart 2014 tarihinde kaynagindan International System of Units SI Units Facts amp Definition Encyclopedia Britannica Ingilizce 13 Temmuz 2015 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2020 Uluslararasi Birimler Sistemi SI nedir bilgioloji com 10 Subat 2018 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2020 a b c BIPM measurement units www bipm org 7 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2020 a b Temel Birimler Temel birimler TUBITAK 15 Aralik 2020 1 Ocak 2021 tarihinde kaynagindan a b c d e f g h i j k l m n o p BIPM history of the SI www bipm org 7 Ekim 2014 tarihinde kaynagindan Erisim tarihi 15 Aralik 2020