Saar Protektorası, II. Dünya Savaşı’ndaki yenilgisinden sonra Nazi Almanyası’ndan koparılmış olan kısa süreli bir protektoradır. Dördüncü Fransız Cumhuriyeti tarafından yönetilmiştir. Batı Almanya’ya 1957’de katılmasından sonra, en küçük Alman eyaleti olmuştur (şehir devleti olarak sayılan Bremen, Berlin ve Hamburg dışında). Adı ’nden gelmektedir.
Saar Protektorat Protectorat de Sarre Saar | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
1947-1956 | |||||||||||
Saarland Bayrağı Arma | |||||||||||
İkinci Dünya Savaşı sonrası Avrupa (1949). Saar morla gösterilmiştir. | |||||||||||
Başkent | Saarbrücken | ||||||||||
Yaygın dil(ler) | Almanca | ||||||||||
Hükûmet | Cumhuriyet | ||||||||||
Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
Para birimi | Saar Markı Saar Frankı | ||||||||||
| |||||||||||
Günümüzdeki durumu | Almanya |
Saar Nehri ve bağlı kollarına dağılmış bölge mineral bakımından zengin, etnik olarak Almanların yaşadığı, ekonomik olarak önemli ve endüstrileşmiş bir gölgedir. Ruhr bölgesi ve Yukarı Silezya kömür bölgesinden sonra 1900’lerde Almanya’nın üçüncü en önemli kömür, demir ve çelik endüstrisine sahip olup, Sanayi Devrimi’nden sonra Almanya’daki önemli taşımacılık merkezlerinden birisidir. 1920-1935 yılları arasında, I. Dünya Savaşı’nın sonuçlarından birisi olarak Milletler Cemiyeti mandası altına giren bölge, II. Dünya Savaşı’nın sonlarına doğru stratejik önem taşıdığı için Müttefikler tarafından bombalanmıştır.
Günümüzde bu bölge coğrafi olarak Saarland eyaletindedir (1 Ocak 1957 yılında Batı Almanya ile birleştirilmiştir.). 1951 yılına kadar, Müttefikler tarafından bölgede sanayisizleştirme politikası uygulanmış, 1947’de Fransız himayesine verilmiştir. Soğuk Savaş sürecinde daha güçlü bir Batı Almanya için tekrar endüstrileştirme sürecine başlanmış ve 1957 yılında Fransızlar bölgenin yönetimini Batı Almanya’ya devretmişlerdir.
Tarihi
Bu bölge Napolyon Savaşları döneminde Fransa tarafından işgal edilmiş, 1798 ile 1814 yılları arasında Birinci Fransız İmparatorluğu'na Sarre ili (Département) olarak bağlanmıştır.
Birinci Dünya Savaşı Sonrası
Versay Barış Antlaşması uyarınca, Saar bölgesi İngiliz ve Fransız ortak işgaline uğramıştır. 1920 yılında İngiliz ve Fransızlar bu bölgede Milletler Cemiyeti manda yönetimini hayata geçirmişler, bu bölgeyi daha önce bağlı bulunduğu Prusya Ren Bölgesi’nden çıkarmışlardır. Bu manda yönetimi Milletler Cemiyeti tarafından 15 sene için tasdik edilmiştir. Bu dönemde Saar’ın kömür endüstrisi, bu bölgede dominant olması sebebiyle ulusallaştırılmış ve Fransızlar tarafından yönetilmeye başlanmıştır. 15 yılın sonunda, 13 Ocak 1935 yılında bölgede plebisit yapılmış, %0.4 Fransız birliği ve %8.9 manda yönetiminin devam etmesi oylarına karşın %90.7 ile Almanya’yla birlik oyu çıkmış, Saar Almanya’ya katılmıştır.
İkinci Dünya Savaşı Sonrası
II. Dünya Savaşı’nın ermesinden iki ay sonra, Temmuz 1945’te Müttefik devletler Saar’ı ortak işgal etmiş, 10 Temmuz 1945’te ABD askerleri Saar’ı terk etmiş ve Fransızlar bölgesel yönetim kurmuşlardır. 16 Şubat 1946’da Fransızlar bu bölgeyi Müttefik Devletler ortak yönetiminden kopartarak ayrı bir protektora kurmuşlardır.
Fransızlar bu bölgede, Sovyetlerin Oder-Neiße Hattı’nın doğusunda yaptığından tamamen farklı olarak, etnik temizliği tercih etmemişlerdir. Üstelik Naziler yüzünden göç edenler ve savaş yüzünden göç etmek zorunda kalanların (örneğin bombalamalardan kaçmak için) Fransız yönetimindeki bölgelere geri dönmeleri sağlanmıştır. Fransızlar bu yolla Saar halkını gelecekte muhtemel olan Fransız ilhakına hazırlamak ve ısındırmak istemiştir. Bu dönemde Reichsmark tedavülden kaldırılmış, yerine Saar Mark’ı para birimi olarak getirilmiştir ve Saar Mark’ının değeri Fransız Frank’ına göre ayarlanmış, bu nedenle Saar bölgesinde Fransız Frank’ı da kullanılmıştır. Bu yolla Fransız yönetimi Saar’la ekonomik birliğe gitmeyi amaçlamıştır.
Referandum
1954 Paris Konferansı’nda Fransa bağımsız "Saarland" kurmayı amaçlamış ancak 1955 yılında yapılan referandumda bu fikir %67.7 ile reddedilmiştir. Bu oylamanın sonucu o dönemde Saarlıların Batı Almanya’ya katılma isteklerine bir gösterge olarak sayılmıştır. 1956 Saar Antlaşması’yla Saar Protektora’sının Batı Almanya’ya katılabilme yolu açılmış, 1 Ocak 1957 yılında da ‘Küçük Birleşme’ (Kleine Wiedervereinigung) adı verilen olay gerçekleşmiştir. Her ne kadar coğrafi anlamda birleşme sağlandıysa da, Saar Antlaşması’na göre ekonomik birliktelik ancak 1960’a kadar sağlanabilecek, Saar markı ve Fransız frankının Alman Markı'yla değişim tarihi X Günü (Tag X) adıyla saklı tutulmuştur. Her ne kadar Saar bölgesi 1957 yılında Saarland olarak Batı Almanya’ya katılmış olsa da, 6 Temmuz 1959 tarihine kadar Fransız frangı para birimi olarak kalmaya devam etmiştir.
Kaynakça
- ^ . Saarländische Volkszeitung. Saarbrücken. 24 Ekim 1955. s. 10. 19 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2015.
wikipedia, wiki, viki, vikipedia, oku, kitap, kütüphane, kütübhane, ara, ara bul, bul, herşey, ne arasanız burada,hikayeler, makale, kitaplar, öğren, wiki, bilgi, tarih, yukle, izle, telefon için, turk, türk, türkçe, turkce, nasıl yapılır, ne demek, nasıl, yapmak, yapılır, indir, ücretsiz, ücretsiz indir, bedava, bedava indir, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, resim, müzik, şarkı, film, film, oyun, oyunlar, mobil, cep telefonu, telefon, android, ios, apple, samsung, iphone, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, pc, web, computer, bilgisayar
Saar Protektorasi II Dunya Savasi ndaki yenilgisinden sonra Nazi Almanyasi ndan koparilmis olan kisa sureli bir protektoradir Dorduncu Fransiz Cumhuriyeti tarafindan yonetilmistir Bati Almanya ya 1957 de katilmasindan sonra en kucuk Alman eyaleti olmustur sehir devleti olarak sayilan Bremen Berlin ve Hamburg disinda Adi nden gelmektedir SaarProtektorat Protectorat de Sarre Saar1947 1956Saarland Bayragi ArmaIkinci Dunya Savasi sonrasi Avrupa 1949 Saar morla gosterilmistir BaskentSaarbruckenYaygin dil ler AlmancaHukumetCumhuriyetTarihce Kurulusu1947 Kurulus17 Aralik 1947 BAB Referandumu23 Ekim 1955 Saar Antlasmasi27 Ekim 1955 Dagilisi1956Para birimiSaar Marki Saar FrankiOnculler ArdillarIsgal Almanyasi Bati AlmanyaGunumuzdeki durumu Almanya Saar Nehri ve bagli kollarina dagilmis bolge mineral bakimindan zengin etnik olarak Almanlarin yasadigi ekonomik olarak onemli ve endustrilesmis bir golgedir Ruhr bolgesi ve Yukari Silezya komur bolgesinden sonra 1900 lerde Almanya nin ucuncu en onemli komur demir ve celik endustrisine sahip olup Sanayi Devrimi nden sonra Almanya daki onemli tasimacilik merkezlerinden birisidir 1920 1935 yillari arasinda I Dunya Savasi nin sonuclarindan birisi olarak Milletler Cemiyeti mandasi altina giren bolge II Dunya Savasi nin sonlarina dogru stratejik onem tasidigi icin Muttefikler tarafindan bombalanmistir Gunumuzde bu bolge cografi olarak Saarland eyaletindedir 1 Ocak 1957 yilinda Bati Almanya ile birlestirilmistir 1951 yilina kadar Muttefikler tarafindan bolgede sanayisizlestirme politikasi uygulanmis 1947 de Fransiz himayesine verilmistir Soguk Savas surecinde daha guclu bir Bati Almanya icin tekrar endustrilestirme surecine baslanmis ve 1957 yilinda Fransizlar bolgenin yonetimini Bati Almanya ya devretmislerdir TarihiBu bolge Napolyon Savaslari doneminde Fransa tarafindan isgal edilmis 1798 ile 1814 yillari arasinda Birinci Fransiz Imparatorlugu na Sarre ili Departement olarak baglanmistir Birinci Dunya Savasi Sonrasi Versay Baris Antlasmasi uyarinca Saar bolgesi Ingiliz ve Fransiz ortak isgaline ugramistir 1920 yilinda Ingiliz ve Fransizlar bu bolgede Milletler Cemiyeti manda yonetimini hayata gecirmisler bu bolgeyi daha once bagli bulundugu Prusya Ren Bolgesi nden cikarmislardir Bu manda yonetimi Milletler Cemiyeti tarafindan 15 sene icin tasdik edilmistir Bu donemde Saar in komur endustrisi bu bolgede dominant olmasi sebebiyle ulusallastirilmis ve Fransizlar tarafindan yonetilmeye baslanmistir 15 yilin sonunda 13 Ocak 1935 yilinda bolgede plebisit yapilmis 0 4 Fransiz birligi ve 8 9 manda yonetiminin devam etmesi oylarina karsin 90 7 ile Almanya yla birlik oyu cikmis Saar Almanya ya katilmistir Ikinci Dunya Savasi Sonrasi II Dunya Savasi nin ermesinden iki ay sonra Temmuz 1945 te Muttefik devletler Saar i ortak isgal etmis 10 Temmuz 1945 te ABD askerleri Saar i terk etmis ve Fransizlar bolgesel yonetim kurmuslardir 16 Subat 1946 da Fransizlar bu bolgeyi Muttefik Devletler ortak yonetiminden kopartarak ayri bir protektora kurmuslardir Fransizlar bu bolgede Sovyetlerin Oder Neisse Hatti nin dogusunda yaptigindan tamamen farkli olarak etnik temizligi tercih etmemislerdir Ustelik Naziler yuzunden goc edenler ve savas yuzunden goc etmek zorunda kalanlarin ornegin bombalamalardan kacmak icin Fransiz yonetimindeki bolgelere geri donmeleri saglanmistir Fransizlar bu yolla Saar halkini gelecekte muhtemel olan Fransiz ilhakina hazirlamak ve isindirmak istemistir Bu donemde Reichsmark tedavulden kaldirilmis yerine Saar Mark i para birimi olarak getirilmistir ve Saar Mark inin degeri Fransiz Frank ina gore ayarlanmis bu nedenle Saar bolgesinde Fransiz Frank i da kullanilmistir Bu yolla Fransiz yonetimi Saar la ekonomik birlige gitmeyi amaclamistir Referandum 1954 Paris Konferansi nda Fransa bagimsiz Saarland kurmayi amaclamis ancak 1955 yilinda yapilan referandumda bu fikir 67 7 ile reddedilmistir Bu oylamanin sonucu o donemde Saarlilarin Bati Almanya ya katilma isteklerine bir gosterge olarak sayilmistir 1956 Saar Antlasmasi yla Saar Protektora sinin Bati Almanya ya katilabilme yolu acilmis 1 Ocak 1957 yilinda da Kucuk Birlesme Kleine Wiedervereinigung adi verilen olay gerceklesmistir Her ne kadar cografi anlamda birlesme saglandiysa da Saar Antlasmasi na gore ekonomik birliktelik ancak 1960 a kadar saglanabilecek Saar marki ve Fransiz frankinin Alman Marki yla degisim tarihi X Gunu Tag X adiyla sakli tutulmustur Her ne kadar Saar bolgesi 1957 yilinda Saarland olarak Bati Almanya ya katilmis olsa da 6 Temmuz 1959 tarihine kadar Fransiz frangi para birimi olarak kalmaya devam etmistir Kaynakca Saarlandische Volkszeitung Saarbrucken 24 Ekim 1955 s 10 19 Mart 2013 tarihinde kaynagindan arsivlendi Erisim tarihi 3 Nisan 2015